No. 38.
Tweede Jaargang.
FEUILLETON.
BUITENLAND.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
UIT DE PERS
HHE ZEEUWSCHE (Hp
Abonnementsprijs per 3 maandenf 0.95 VERSCHIJNT Advertentiën van 1—5 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Afzonderlijke nummers a contant 0.05 Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén voor de el Ken Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant,
abonné's per 3 maanden0 37i/2 MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Reclameberiofeten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Voor de noodlijdenden
in Zeeland.
Aan het Comité afgedragen het totaal der
vorige opgaaf f 1689.18
A. J. K., Middelburg f 2.50
N. N., Kwadendamme f 1.
Totaal 1' 1692.68
GOESCHE WATERSNOOD-COMITÉ.
Vorige opgaaf
f 6234.075
Nagekomen giften collecte
f
124.90
G. J. F. Göttingen
f
25.—
School B
f
—.39
Geref. Meisjesvereeriiging
De Kanter Hordijk's Bank qq,
a. H. Oyens Zn. Amsterdam
f
5
f
200
b. X. X. A'dam
f
25.—
c. Administr. Kantoor Tjeenk
c.s. A'dam
f
25
rt. Mij. voor Hyp. Crediet in
Ned. 'sHage
f
50
A. S. Fr. v. d. P. Arnhem
f
100.—
*Uit Nijmegen
f
100.—
*Uit Genève
f
75.—
*Uit Leiden
f
14.25
*Uit Utrecht
f
10.—
*Uit Beesd
f
3.—
Firma J. J. B. J. B. Dordrecht
f
10
J. v. A. Roosendaal
f
2.—
N., Tilburg
f
2
leerl. der Chr. Ev. Bew. school
f
5.—
W., Leiden
f
10
Uit Kralingen
f
25.—
L. E. V., A'dam
f
5
G. W„ A'dam
f
10
M. d. V., A'dam
f
2.50
Uit Winterswijk
f
10.—
Uit Roubaix fr. 10
4.75
Inschrijving „de Zeeuw" f 25.
f 16.50
f
41.50
*Prien (Beieren)
f
117.99
Jhr. F. v. R., Utrecht
f
25.—
Het scheikundig Laboratorium
Delft (le bijdrage)
f
37.25
A. I. P., Rotterdam
f
100.—
Mej. C. de .1., winst op ver
kochte prentbriefk. waters
nood
f
2.25
Inschrijving „Nieuwe Zeeuw
sche Courant"
f
158.33
F. V., A'dam
f
5
B. K„ Tilburg
f
10.—
G. J„ Tilburg f 4.-
F. d. L., A'dam f 25.-
Kinderen der Zondagsch. Kort-'
gene f 5.50
M. H„ Antwerpen f 10.
Chr. Zangv. Excelsior Biezelinge f 5.
Joh. de Heer, R'dam f 30.
Totaal f 7654.685
a. h. Prov. Com. afgedragen
vorige opgaaf f 6000
28 Maart f 1000
Totaal f 7000.
Nog in kas f 654.685
Door bemiddeling van den heer J.
M. Kakebeeke.
J o s. Witkam,
Penningmeester.
Provinciaal Watersnood-comité.
Do penningmeester van dit comité ont
ving nog de volgende giften
l il Zeeland: J. A. W. D. f7.50 en H.
W. V. E. f 10, beiden Middelburg; col
lecte te Ouwerkerk f312; collecte te Oost-
kapelle f276.35; collecte te 's Gravenpol
der f 505.875opvoering te Wilhelmina-
dorp f39.10; collecte van de openbare
school te Ovezande f 12 en kind u-en dei-
christelijke school te Wissekerke f 11.24
N. N. f2.50; Dienstbode f 0.50; Mevr. V.
f 100; Mej. C. M. V. f 100, Mevr. K.—d.
J. v. E. f100; allen te Middelburg; Col
lecte te Haamstede f 542.70 en Collecte
te St. Laurens f 313.50.
In Nederland.
Uit Amsterdam: H. C. K. K. f 10, V.
E. en J. v. d. V. f 2.50, restant van een
jubileum f6.45, C. C. E. R. f 10, W. G.
A. B. f4.50, W. A. f2.50, N. N. f5, J.
S. f5, A. B. f10, A J. N. f10, J. M.
A. H. f10, Mr. L. L. F. A. d. 1. P. f25,
Zuiderzeeveem f 25, Th. M. f 100, L. N.
f 25, F. Muller en Co. f 100 en jhr. P.
H. f200; J. H. L. v. D. f25, W. B. v.
N. f10, G. F. S. f25, T. K. f 14, A.
K. Z. f5, P. C. A. d. 1. P. f10, fam.
v. O. f10, C. H. f10, P. d. R. fl, fam.
A. f 7, J. P. f 5, M. M. M. K. f 2.51 en dr.,
J. G. f2.60.
's Gravenhagemr. J. H. B. f50, K. f 10,
M. V. f300, Mr. S. J. R. d. M. f2.50,
M. C. v. A. f5, H. L. F. P. f 10, d. G.
f 25, J. G. f 25, Nieuwe Courant f 55,
Dr. B. A. P. v. D. f 10, W. S. A. v. E.
f10, W. B. f 1.50, F. G. v. Z. f100, L.
A. G. f60. Mr. J. v. H. t. E. f60 en K.
X K. f100, M. E. K. f2.50, B. P. f50,
J. 1. S. f2.50, C. J. v. V. f2.50, Mevr.
D. L. fl, B. H. f2.50, C. L. v. d. B. f 10
J. D. f10, J. v. L. f200, C. L. v. G.
f2.50, C. H. f10, C. F. Z. f20 en F.
P. t. M. f27.50.
Rotterdam: B. H. f5, H. J. L. f 100,
J. E. v. A. f25, Mr. W. M. K. f 10, Mr.
1). E. v. R. f10 en W. v. G. f 10.
Utrecht: 1. C. d. C. M. f25, A. B. f 10,
v. S. f 10, A. L. J. v. H. f 50 en W. F.
J. H. f100.
Verder: B., Nijmegen, f 100; A. K.,
idem f2.50; mevr. M. v. d. L., Dordrecht,
f 100F. S., idem, f 500mej. 0., Baarn,
f 10J., idem, f 100V. A„ idem, f 25
E. v. H., Hilversum, f2.50; J. W. F. H.,
idem, f25; C. D., Haarlem, fö; Mr. F.
G. S., idem, f 1V. d. E. en B„ idem,
f 10; V. V., Delft, f7; Dr. H. J. v. d. S.
Kampen, f 2.50, J. C. 1)., Bergen op Zoom,
f6; Jhr. A. v. d. D. d. W., 's Bosch, f10;
A. R., idem, f 1; M. J. P., Molenaarsgraaf,
f4; schoolkinderen Stellendam, f 16.10;
P. K., Leiden, f10; J. G. v. D., Apel
doorn, f 500II. A. II. B., Berchem, f 25
Mr. B. v. E., •Heerenveen, f 26J. L. M.,
idem, f10; D. F. Rz„ Franeker, fö; een
Zeeuw, Deventer, f25; Mevr. t. B. D.,
Lichtenvoorde, f25; J. H„ Hengelo, f25,
Twee oud-Zeeuwen, IJmuiden, f 2.50; S.
S., Groningen, fö; J. H. W., idem, f2.50,
ïi.
De arbeiders hebben er van verteld,
koe ze aldoor trachtten door 't bezinken
met zakken zand den -wilden gang van
't water wat te stuiten, en hoe 't telkens
wegslaat. En 't geeft waarlijk weer. ver-
lucnting als we er nog veilig overheen
geaarzeld zijn. Want 't schijnt een wonder
hoe dat strookje zand en klei zich in
de bestoking van die eindelooze golven
houdt
In de verte al meer ruïnes uit de woe
lige watervlakte op, hol-oogige, afgebrok
kelde huizen, als na een brand. En langs
den gehalveerden spoordam nog maar
steeds de weggevallen ijzeren baan. Het
drijfgoed er tegen aan: houten wanden,
vaten, een tafel, matrassen; een verdron
ken schaap, een trog, een kuip nog met
'twaschgoed, hokken, dikke boomstam
men, een ladenkast. Als drenkelingen lig
gen ze nat, ontzield, in 't triestige sneeuw-
weer tegen het open dijktalud gesmeten.
Dan zie je weer in 'tzand van den dijk
massa s sporen van 'tuit de overstrooming
aangedreven vee.
En t wreede water kabbelt stom over de
verwoeste landen.
Zoo komen we aan Rilland-Bath, station.
De wegen zijn er aan 't versmelten in 't
water; je kunt er maar langzaam slibbe
rend over voort; zakt telkens met één been
diep weg in kuilen vol slik. In 't koffie
huis is 'tkoud; de brandstof op, en de
nieuwe voorraad uit de stad liet zich wach
ten met 't ongeregelde goederenvervoer
van de vorige dagen. En met moeite is
den kastelein gelukt de massa's vreemde
lingen, die komen kijken, te voederen en
te laven. Hij vertelt dat ook zijn huis vol
is van menschen die alles kwijt zijn, hun
huisraad, kleeren, hun land, hun werk,
hun bestaan. En dadelijk noemt, hij de
min of meer anecdotische gevallen van
de ramp, die een iedereen in de streek
herhaalt
De 89 jaar oude mail, die ziek te bed
lag, toen 't water kwam. Z'n zoons wil
den hem redden, maar hij dorst niet, ver
zette zich. Ze dachten allemaal, dat hij
zou verdrinken, maar de vloed, die zijn
huisje binnenstroomde, tilde 'm op met
ledikant en al; hief 'm steeds hooger,
tot aan de zoldering. Maar hooger kwam
'tniet. Van ebbe, daalde de z.eke weer
langzaam aan, en toen 'tlaag genoeg was,
vonden de mannen hem ongedeerd onder
z'n dekens liggen. Hij werd gered. De dok
ter kwam„had je wol lucht genoeg, toen
je ledikant daar tegen den zolder aange-
tild werd?" „Te veel lucht, 't
Woei er als de weerlagl"
En van dien drijfboer, die op 'tdak ge
vlucht was, de binnenmuren van z'n wo
ning hoorde instorten. Na vijf uur werd
ie er afgehaald.
Een varken had zich 't leven gered door
in z'n doodsangstin een boom te
klimmen boven 't,water uit.
A. C„ Driebergen, f10; Mevr. H., Nij
megen, f 2.50A. v. d. L., Breda, f 5
N. N„ Spankeren, f10; N. N. Arnhem,
f 10C. 1). d. R., idem, f 5Mevr. wed.
K„ Word-Rheden, f100; Wed. d. V., A.
f5; N. N„ Rotterdam,f 10F. C. v. d.
P., Aalten, f5; Wed. A. E. C. D. en A.
J. C„ Harlingen, f5; H. J. A., Haarlem,
f5; G. Z„ idem, fö; V. D. U., Utrecht,
f 10H. v. D., Zeist, f2.50; V. L„ Velp,
f25; F. H. v. B., Wageningen, fö; Mej.
J. F. S., Laren, f5; K„ idem, f10; N.
v. R„ Hilversum, f 25.
Buitenland: I. R. M„ Terrikt, f100;
A. J. C„ Montreux, f10; en L. K„ Frank
fort, f20; Vrienden van Zeeland in 't Bui
tenland f 30 en fam. A. C„ Wiesbaden,
f 100.
V De Watersnood als politieke winst.
Onder dit. opschrift schrijft „de Vader
lander", een blad, dat zoowat onder
voogdij van Borgesius staat, een verweer
tegen de bladen, welke evenals wij, het
bejammerden dat minister Kraus juist in
deze kritieke tijden afwezig is, en het
onverantwoordelijke daarvan aantoonden.
Het blad neemt „de Maasbode" en „de
Standaard" onder handen op de volgende
manier
„De „Maasbode" jammert, dat met den
watersnood minister Krans in Chili zit,
en da.t de maatregelen daartegen thans
moeten genomen worden onder een eco
noom, een man van sociale wetgeving,
wiens handen verkeerd zullen staan bij
een doorgebroken dijk of een ineengestorte
spoorweglijn.
Wat eene misselijke flauwiteit I Zou, als
de reactionaire meerderheid gebleven wa
re, wat de „Maasbode" toch zeker een
groolen zegen had gevonden, datzelfde
blad gejammerd hebben, dat de maatre
gelen tegen den watersnood waren toe
vertrouwd aan den heer de Marez Oyens,
den keurig gekanten en geganteerden ad
vocaat, wien het enkele idéé, dat zijn wei-
gesoigneerd corpus met slik in aanraking
zou kunnen komen, kippevel zou hebben
bezorgd.
Un sot trouve toujours un plus sot qui
l'admire,1) en dus noemt „De Standaard"
dit gebazel van de „Maasbode" zeer juist".
Begrijpelijkerwijze circuleert dit fraaie
stukje jeeds in de liberale bladen onzer
omgeving, en zoo oppervlakkig gelezen,
zou het bij den een of ander verwar
ring kunnen brengen.
Daarom do volgende toelichting.
Een voeder stroo was weggedreven, wijd
meegevoerd op de enorme stukken water,
door 't gat in den dijk hoen de Schelde
opgestuwd, zoo uren gaans. Daar was 't
aan den oever geslagen. En teen 'tvolk
op dien strooherg afkwam, vonden ze er
twee nog levende varkens op.
We moesten zelf maar gaan zien. Als
we den dijk langs gingen, die van Krab-
bendijko loopt tusschen den Engelschen
on den Reigersbergschen polder door naar
waar de Ooster- en Westerschelde samen
vloeien, gesneden door den spoordam, dan
konden we ons zelf een indruk maken vim
het onheil.
En zoo gingen we op 'tslijkerige pad.
Met de ebbe was de gansch verwoeste
Engelsche polder weer drooggevallen. Zoo
gaat 't water daar nu met de tijen op en
neer, want dc dijk, die deze bijna 750
hectaren vruchtbaren bouwgrond afsneed
van den breeden Oosterscheldestroom, i§.
aver 'n afstand van ruim een half uur
gaans bijna volkomen afgeslagen, en hier
en daar zie je nog maar een enkel brok
opkartelen uit de onafzienbare watervlak
te. Want de polder staat nu wijd open op
de Noordzee.
Als een slibberige schor strekte bet. zich
thans uit onder den binnendijk, waar wij
langs gingen. Al de verwoestingen die er
waren aangericht onder den vlood, lagen
nu dus voor ons bloot. En 'tvolk, dat er
triestig over stond uit te turen, zei: als
de heeren durfden, konden ze er nu wel
in. Eenigen horten zich aan, om ons door
Onder het vorig ministerie ressorteerden
de takken Waterstaat, Handel en Nijver
heid onder één énkel departement van
dien naam.
Nu kwamen de vrijzinnigen aan ihet
roer en zeiden: dat kan zoo niet langer;
de afdeeling Waterstaat is er eene Van
zoo hoog gewicht, dat wij' voor de be
hartiging der Waterstaatsbelangen een
aparten, fonkelnieuwen minister noodig
hebben, en nu zullen wij daarvoor er een
uitpikken van de bovenste plank.
Er zoo werd minister Kraus geboren.
Nu willen wij gaarne toegeven, dat de
vrijzinnigen met de splitsing van het
departement van W. H. en N. verstandig
handelden.
Maar dan constateeren wij ook onmid
dellijk, dat zij ,aan de functie van een
minister van Waterstaat oen zeer groot
gewicht hechtten.
Zoo'n groot gewicht,dat zij onmid
dellijk den nieuwen functionaris in loon
dienst van een vreemden staat lieten
vertrekken
Kan nu da,t brave blad, „de Vaderlan
der", niet begrijpen, dat men algemeen
in den lande ietwat verwonderd is over
de geschiedenis-Kraus en het onverant
woordelijke daarvan?
Zoo niet, dan kan men gerustelijk het
blad rekenen onder het soort van „sots"
(dwazen), die niet meer voor beterschap
vatbaar zijn.
x) Een dwaas vindt altijd een grootere
dwaas, die hein bewondert.
Borrius of Boreas.
Het „Dagblad van N.-Br." schrijft:
In de „Vaderlander", hef blad, waaraan
ook de heer Goeman Borgesius medewerkt,
werd onlangs verteld dat de plattelanders
het bij1 't uitspreken van den naam Bor
gesius nooit verder brachten dan Borrius.
Sindsdien heeft de heer Borgesius een
bijnaam en vele bladen blijven spreken
van onzen Borrius.
Zoo bleef er van een sierlijken naam
maar 'n bastaardvloek over.
Maar bastaard kinderen ontaarden steeds
verder van het rasechte soort, en zoo
werd Borrius dra Borius, Borias enz.
Wat aanleiding gaf tot hel volgende mis
verstand.
Een paar gymnasiasten, die pas bij de
uitzonderingen van een of andere latijn-
sche verbuiging met het woord Boreas
(de noordenwind) kennis hadden gemaakt,
stonden naar de overstrooming in Zeeland
te kijken, en betoogden met jongens-luid
ruchtigheid, dat Boreas 'm dat gelapt had.
Een plattelander stond erbij en knikte.
Zoo'n klassieke plattelander, van het
soort, dat den naam Borgesius vroeger
al verbasterd heeft tot Borrius en van
Borrius verknoeid tot Borius en Boreas.
Zooals gezegd, hij knikte den gymnasiasten
instemmend toe. Deze zagen vragend el
kander en het boertje aan. Ja, ja, Boreas,
zei deze Boreas? Boreas? Nou,
dat die 't 'm gelapt heeft, wilde ik maar
zeggen. Had ie Kraus niet naar Chili laten
gaan, we zouden den minister nu hier
gehad hebben bij' onze gebroken dijken.
We maken van dit verhaal melding,
omdat wiji het eens zijn met de „Stil.",
dat er niet genoeg gewezen kan worden
op den misstand, door het vijfmaande-
lijksch verlof van den heer Kraus ver
oorzaakt.
De draagster der kroon op Haar post
en de geteisterde streken bezoekende, de
dienaar der kroon in Chili.
FRANKRIJK.
Maandag heeft te Montregard onder
grooten toeloop van de bevolking, ondanks
het slechte weer, de begrafenis plaats ge
had van een slachtoffer der incidenten,
die zich bij hei opmaken der inventaris
lijsten in die gemeente hadden voorge
daan. Op zijn sterfbed had het. slachtoffer
verklaard, dat hij1 met 10 of 20 man de
gendarmen gevolgd was en uitgeroepen
had: „Gij wilt den goeden God van Mon
tregard ons ontrooven". Op een bedrei
ging van den brigadier was hij achter
een boom gevlucht, maar hij werd achter
volgd en door een paar revolverschoten
getroffen, pok de andere gendarmen had
den op het bevel van den brigadier ge
vuurd. Na ©enige dagen lijden was hij
gestorven.
André Regis was 41 jaar oud en vader
van 5 kinderen I
Bij de groeve werden meerdere rede
voeringen gehouden, waarin heftig Legen
de scheidingswet werd geprotesteerd.
Men had, zoo voegt de „Croix" hier
scherp maar juist aan toe, bij het over
handigen van de medaille aan Combes,
bij gebrek aan champagne, op het ban
ket der blocards wei bloed kunnen
schenken, want bij de inventarisatie is
bloed genoeg gestort om alle gasten te
verzadigen
RUSLAND.
Bij een brand in de gevangenis te Mos
kou is gebleken, dat op de ziekenzaal de
zieken geketend te bed lagen; zelfs ver
dachten, die nog niet voor den rechter
waren geweest. Algemeen is daarover de
verontwaardiging.
Do Standard verneemt uit Petersburg:
De regeering neemt krachtige maatregelen
legen de stakingen en onlusten, die zij in
April verwacht. Gepantserde treinen met
't. moeras den weg te wijzen
Dus glibberden en waadden we ©en smal
wegje naar beneden. De mannen vertelden
al maar voort. Daar waren eronder, die
niets, niets meer hadden op de wereld,
's Morgens nog vol illusies aan 't zaaien,
nu geen droog hemd om aan te trekken,
geen eigen stoel om op te zitten
alles weggespoeld, vergruizeld, waar ze
een heel leven voor gewerkt hadden van
den vroegen ochtend tot den avond. Hun
huisjes, meestal in erfpacht van de En
gelsche poldermaatschappij, zoodal ze
haast, en soms al reeds hun eigen waren
ingestort, versplinterd, al 'thuisraad,
veel vee, hun geld zelfs, meegevoerd op
de golven, die wezen, daar, daar had 't
gestaan.
En toch, toch spraken ze er over of
'tniet henzelf betrof, of ze maar vertelden
van iets vreeselijks, uit een boek, uit een
droom. Want een dergelijke ramp, van
zoo op eenmaal al wal je hebt, en ook je
toekomst voor lange tijden te zien weg
geslagen in een twintig minuten van ge
weld, ze kunnen 'tnog niet overzien, zicli
er niet in denken.
Met de vreemde heeren liepen ze mee,
wezen, verhaalden van de, merkwaardig
heden, machinaal, een beetje suffig.
Daar slond een moederfje; ze heeft ze
ven kinderen, nog één van vier maanden.
Zoo'n schilderachtig Zeeuwsch vrouwtje,
met de witten kanten kap, en den kleuriger!
halsdoek; eii ze zei: 'k Heb geen stuk
om m'n kinder* aan te trekken. Daar,
ziet u die pioenen daar 'twas ons huis
je. En nu zocht ze aan den dijk of er
nog soms iets uit 'r woninkje mocht zijn
aangespoeld.
Er reed zoo'n bonte Zeeuwsche wagen
aan, om nog wat stukken en brokken op
te halen uit de ruïnes. Eu ze vertelden:
dat bonte paard van 'tspan had vijf uur
om de stee gezwommen, was nog gered
en ongedeerd.
Hier, dit nieuwe steenen huisje, waar
de binnenmuren tot puin in lagen ge
stort, dik overslibt, met flarden behangsel,
één deur nog hangend voor de bedstee,
de voorpui in zware bonken metselwerk
voorovergevallen, van huisraad gansche-
lijk leeggespoelddaar had die boer
vijf uren lang temidden van de golven Op
'tdak gezeten in den storm. Kijk, die pan
nen had ie er zelf afgegooid, dat de span
ten maar niet zouden bezwijken. Nu staat
hij zelf voor de ruïne van z'n vroeger vrij
welvarend leven, en op 'n plank heeft hij
met krijt geschreven: Gedenkt den onge
lukkige.
Hij heeft 't gezien, hoe de beide andere
steenen woningen van z'n buren zijn neer
geploft; ze liggen in twee bergen puin
achter 't hegje, dat al uitliep. Eén schaats
is er in de takjes blijven hangen.
Dan komen we aan een kapitale boer
derij de zoons van den doodarm geworden
baas waren rond tusschen de openstaande
muren; klimmen over de blokken steen,
zoeken wat de stroom heeft weggevoerd.
(Wnrrtt *-rn"ilgrt.'
