LAHD-BATH.
De nieuwe R. K. Kerk te Does.
Id.
Zaterdag 24 Maart 1906.
Tweede Jaargang.
chine
e I ij n.
TSTo. 36.
R U IJ N E.
van Effecten
1ENDRIKSE.
1ULST.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN.
Bjj i mmer Moort een Bijvoegsel.
BINNENLAND.
Van onze Eilanden,
Jn Zeeland.
erstroomiugen van
bnze provincie ver
bat zich in overleg
atersnoods Comité,
nmissie gevormd
van kleederen en
[getroffenen. Deze
jiderdag 22 Maart
Enige wagens door
inzameling te hou-
IkowOnder- en
goederen, huishou-
ozenz.
ikenden steun der
tELAAR.
INGE Az.
lüIJNE.
LR.
ACKER.
It.
>0T.
lUIJTER.
genooten
or een zware ramp
lorhreken van twee
jprtigtal huisge-
nakende 250 per-
|van alles beroofd,
broodeloos. De toe-
beechrijfelijk. Over-
eljjden met de ramp
fen wij van U finan-
•ooten nood lenigen.
Kwant het is noodig,
Jiu geld, in kletren
eksel, kortom alles
aanvaard hoe gering
alles in de couranten
Nogmaals helpt
rod zooveel mogelijk,
e Rilland-Bath,
Hz., Burgemeester,
Voorzitter.
Secretaris,
gemeentesecretaris,
Penningmeester.
IFF, Wethouder.
|der.
ervormd predikant.
Is.
IVIJK, Overste v. h.
1 der Capucijners.
iNederl. Landaanw.
Maatschappij,
[lid.
ICC
erktuigje is bestemd
isKlaver, Mosterd,
it, Blauwmaan, Vlas,
[orden. lu den kortst
e met dit werktuigjo
liatige stand van het
Is te ia.
pijgbaar hij
[rgtocht.
d hótel de Kindwei)
an de Haaml. Venn.
3.50
5.20
8 05
353
5 23
8.08
3.56
5.26
8.11
3 59
5.29
8.14
4,04
5.35
820
4.09
5.40
8.25
4.17
5 48
8.33
4.23
5 53
838
4.25
5.55
8.40
4.30
4.32
437
4.45
4 50
4.56
4.59
5.02
6.05
6.33 8.48
6.35 8.50
6 40 s S'Si
6 48
653
658 -Sis|:
7.01
7AI N V -3 co w
i .04 B s
7.07 9 20
le Cointre, Goes.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Afzonderlijke nummers a contant
Geïllustreerd Zondagsblad,, alléén
abonné's per 3 maanden
voor de
0.95
0.05
0 37Va
V E R S C;H IJ N T
eiken
MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 15 regels f 0.50iedere regel meer 10 Ct
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
Reclameberiokten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Voor de noodlijdenden
in Zeeland.
Aan het Comité afgedragen het totaal der
vorige opgaat' f 1530.85
Een Pastoor uit Noord-Holland f 25.
M. S., Teteringen f 25.
J. v. d. D. te O. f 5.
R. K. Jongensschool, 's Heeren-
hoek f 20.35
R. K. Meisjesschool, 's Heeren-
hoek f 23.42
Totaal f 1629.62
Opbrengst Collecte met nage
komen giften f 3832 951/sj
Inschrijving Nieuwe Zeeuw-
sche Courant" - 1530 85
Inschrijving .Do Zeeuw" - 3.
Leerlingen School B - 28.89
Christelijke School - 64.
der Nauisch. Weesh. - 5.10
Ger. Bewaarschool - 8
Openb. - 6 28
Harmonie-Gezelsch „Hosanna" - ]0
Geref. Kuapenvereeniging - 5.
De ICanter en Hordijk s Bank - 50.
Uit Leeuwarden 3 e g - 100.—
Ouwerkerk a S - 25
Soheveningen Ja Sf'VS - Hl
G. B., Zutpheu o'"5 TT la 15-—
S. C de H. It dain .S-c ;g b3 - 25.
J. W. van N Reenen* - 25.
Mej. M* - 2.50
L. A. MAmsterdam - 10.
J. K, Utrecht - 10.
Mej J. de J idem - 2 50
'C. vau E., Rijsoord - 10.
A. Baron S. v. d. O, v. N
te 's Hage - 20.
■Jhr. Mr. A. F. de S. L. - 100
Jbr V R. V. Amersfoort - 25.
jN N. Amsterdam - 100
Mej K. idem - 10.
Ongevallen Verz Mij. Fatum - 100
Zeeuwsche Brandwaarborg Mij
te Zierikzee - 100.
f 6231.07'/j
Waarvan a h. Prov
Comité gezonden
17 Maart f1150.—
22 - 4850
- 6000.—
Nog in kas f 234.07'/3
Door bemiddeling van dhr. L. de Beste.
Het Goesche Comité heeft reden met
•dankbaarheid molding te maken van boven
staande giften en heefc getracht bij de
ihuiseollecte eeu ieder in staat te stellen
iets bij te dragenmocht evenwel soms
iemand vergeten zijn, dan zal onderge
teekende gaarne hunne giften in ontvangst
nemen.
Namens het
Goesche Watersuood-Comité,
JOS. WITKAM, Penningmeester.
MIDDELBURG. Provinciaal W a-
U e rs n 0 0 d-C o m i t Bij den penning
meester van dit Comité zijn nog ingekomen
•de volgende giften: L. D voor Rilland
f0.50; van L. D. voor Vlissingen f2.5ü;
Zondagschool 't Zand f250: V. Leeu
warden f3.A Z, 'Zandvoort. f250;v,
N. f25; M. P. f 10; O. f 10; E N f10:
•C. M S f50.; P G f 1.; I. S. f10 K
f40.; W. H. f25: een dienstbode fl; een
werkman f 10; B. f50; J. L. f5; N. N,
Woudrichem, f25; N. N., Rotterdam f4 50
M. I. K. flOO;Wr f10; Belanghebbende
f 10; Mr. C. P. Z. f20; J Th f5E C
U. f 6; J. v. W. f 10; A J. G f250;
■J. S. f5; K. B C. J. f5 A. Z f100;
A. L f55; A. N. f25; C. H. P. f 10
Mevr. v. d. Th. f 10C. v d. Th. f30;
loge Frederic. Royal f' 100J I M. flOO
ook al deze gevers wonen te Rotterdam.
Commissie Terueuzen f325; V. d. E. f20
Fam D. S. S f 16; Mevr. M. f 10; A
G. 12.50; H. H. B 160deze vijf wónen
te 's Gravenhage: V. f20; L. B W.,
Meteringen f2.50 H. R., Apeldoorn f10;
M. K., Goor, f5; F. P, Arnhem 110; P.
JOrapbergen. 110; A. v. R., Ginnicken, f5
v "BGinnekon, fl 50; N M„ 's Bosch,
f 5 O S„ Haarlem, f20, J. v. G., Gouda,
w c V' H'' EoskooP. f 10; D. A.,
Watergraafsmeer fl; K. A. H., idem
42 50; Diaconie Ned. Herv. Gemeente té
Aagtekerke flOO, en Commissie te Wemel-
dinge f800.
Bij den penningmeester van dit Comité
zijn nog ingekomen de volgende giften
uit MiddelburgM. S. S. f3; N. N. f5;
M. A. v. d. L. f25; Q. f2.50; N. N. fl;
K. IJ. f 0.50; M. M. f 0.25; collecte 21 Maart
f9460; personeel Gasthuis £5.50; uit Rot
terdam M. C. G. f 10 en G. Q. f 10uit
Den Haag: M. H. f10; M. A. N. f25;
d. C. v. d. P. f40 en T. v. P. f500.
Verder vanJongelingsvereeniging Sou
burg f3.30; Bruiloft Serooskerke f 17
G. d. kV.,; Zoutelande, f 5Commissie Hans-
weert £525; v. d. B., Wemeldinge f6;
collecte openbare school 's Heer Abtskerke
f 10.50; Commissie, Terneuzen f350.
En dan nog van: Dr. H. B., Arnhem,
f25; 11., Groningen, f25; N. N., Wor-
merveer, f500; N. N., Haarlem, f 15
Collecte, Pynacker, f68; De K., Kethel,
f25; O. K., Schiedam, (10; Hanneke en
Trieneke, f2.50; A. W., Leiden, f5; Fam.
de B., Vlaardingen, f8; A., Amsterdam,
f2.50; Mr. J. C. G., Amsterdam, f10; J.
F. S., Breda, f5; H. V., Apeldoorn, f 4
en W., Eindhoven, f 2.50.
Kerk en Pastorie worden gebouwd op
hetzelfde terrein aan het Kerkplein, waar
op zich de vroegere bevonden, met dien
verstande dat 11a afbraak van de oude
Pastorie eerst daar ter plaatse de thans
bijna gereed zijnde Kerk werd opgetrokken,
terwijl, na ingebruikneming van deze, de
oude Kerk zal worden geamoveerd en de
nieuwe Pastorie daarnaast worden ge
bouwd.
Tegenover de fijn gedetailleerde vormen
der slanke, gothische Groote Kerk daar
tegenover gelegen, werd hier de kracht
gezocht in het stellen vair een breed be
werkt front, met aan den hoek geplaat
sten massalen toren, die door zijn mas
sieve vormen het Kerkplein zou beheer-
scheu.
Het plan, gebaseerd op den traditionee-
len Kruisvorm, wijkt echter in zoover van
den gebruikelijken kerkbouw ,af, dat het
als 't ware één groot ruim vormt, door
geen kolom of pijler onderbroken en waar
in dus alle geloovigen onbelemmerd het
gezicht kunnen hebben op de heilige lian-
delingen.
Het centrum is dan ook een groot acht
kant van vier groote en vier kleine vakken,
waarvan de groote vakken, de breedte
aangeven van de vier armen van, het Kruis.
Alleen de lange Kruisarm heeft aan
weerszijden een door bogen afgescheiden
aangebouwden zijbeuk, die slechts voor-
gangpad langs de banken dient.
De vierkant opgaande toren is op de
hoeken der galmborden-verdieping ver
zwaard door vier overgebouwdo ronde
hoektorentjes, voorzien van leien spitsen,
terwijl daartusschen de achtkante hoofd-
spits opgaat.
Het groote achtkantvormige middenruim
gaat met schilddaken in een klein acht
kant over, waalrop een koepelbouw met ge
bogen dak en verguld kruis.
De breede voorgevel heeft vier ingang
deuren met tijmpan en beeld van de Pa
trones, de H. Maria Magdalena, terwijl
daarboven een kolossaal radvenster over
het zangkoor heen de ruimte verlicht, die
ook in de kruisgevels soortgelijke radven-
sters met onderramen bezit en verder bo
ven de aangebouwde kapellen en zijbeuken
van eenvoudige roosramen is voorzien.
Het Priesterkoor heeft lange vensters,
die reeds terstond mat gebrandschilderde
ramen zullen worden gedicht.
Naast het ingangfronlon zijn twee sec-
(iel tableaux aangebracht uit do fabriek
van Thooft en Labouchère te Delft, voor
stellende twee engelen met spreukbanden,
waarop de woorden,,Hic est domus Dei
et porta. Coeli".
Het massale karakter van het uitwendige
is ook in het inwendige doorgevoerd. Bo
gen, pilasters en pijlers zijn in kantigen
ongeprofileerden, lichtroodkleurigen ver-
blindstcen opgetrokken, evenals de hoofd
omlijsting der vensters, terwijl het overige
werk in grijswitten tint is afgepleisterd.
Opmerkelijk vooral is da breed opgevatte
en toch bewerkelijke constructie der cen-
terbekapping, die de breede beuken over
spant, en waaruit de koepelbouw zich
harmonisch ontwikkelt. Door een rijke,
stemmig-lichte decoratie in ietwat mo
derne kleuren, is deze constructie nog
meer geaccentueerd en daarbij een ge
leidelijken overgang gevonden tusschen
muurwerk en overkapping.
Het zangkoor dat over de geheele breed
te der hoofdbeuk doorgaat, rust op een
ijzeren balk, die geschraagd wordt door
twee uit zoogenaamd kwadrantstaai ge
construeerde kolommen.
De Sacristie, die zich aan liet Priester
koor aansluit, is reeds gereed, doch de
doopkapel kan eerst later, met andere lo
kalen, bij de aansluiting van de nog op
te trekken nieuwe Pastorie worden opge
bouwd.
Reeds zijn verschillende nieuwe meube
len, volkomen overeenstemmend met het
karakter van den bouw, in bewerking en
grootendeels gereed.
Zoo is het nieuwe monumentale hoofd
altaar van witten steen en marmer reeds
grootendeels geplaatst, en zal met het stel
len van een daarbij passende communie
bank en van een zijaltaar binnen enkele
dagen worden begonnen. Wellicht zal daar
op eerstdaags nader terug gekomen wor
den. Ook zijn nieuwe kerkbanken en
biechtstoelen van blank eikenhout aange
bracht.
De bouw werd uitgevoerd volgens de
plannen van de Rolterdamsche architec
ten Gebr. Margrij en Snickers, door d«n
aannemer Jacques van Groenendael en
ander het dagelijksch toezicht van den
opzichter J. F. Sinjorgo en den uitvoerder
W. Hoes.
Tweede K a in e r. Ingekomen is een
dankbetuiging van de Fransche Regeering
voor de betoonde deelneming bij de mijn.
ramp. Arbeidscontract. Na in
trekking van het amendement-Tak is be
paald dat indien bij overeenkomst geen
bepaald loon is vastgesteld de arbeider
aanspraak heeft op zoodanig lom als ten
tijde van liet slaiteu der overeenkomst
voor arbeid als het bedongene ter plaatse
waar de arbeid wordt verricht gebruike
lijk was. Na langdurig debat wordt bepaald
dat indien het loon geheel of gedeeltelijk
anders dan geoorloofd is vastgesteld, de
arbeider ter vervanging van het aldus
vastgestelde loon aanspraak heeft op loon,
berekend volgens standaardloon met ver
hoogiug van vijfvoud der ongeoorloofde
bestanddecleu van het loon tot een maximum
van Vs van het loon.
Te Delft heeft zich, naast het bestaande
dames-comité, dat vcor de slachtoffers van
den watersnood in Zeeland inzamelingen
in natura houdt, eene commissie van Zeeuwen
gevormd, welke gelden zal doen inzame
len voor hetzelfde doel.
Gevolgen van den Water
vloed van verleden weekMaandag
Nog andere schade wordt er geleden dan
door de van dak beroofden en door de
eigenaars en pachters der ondergeloopeu
polders, ook het Rijk lijdt groote schade
niet alleen doordat het hier en daar zal
moeten helpen om de polders boven water
te krijgen, maar ook en vooral door een
aanzienlijke som, die het aan belasting,
zoowel grondbelasting als personeel en
bedrijfsbelasting minder zal te beuren heb
ben. Ook de gemeentebegrootingen zullen
moeten worden herzien. En hoeveel zal
er door de armbesturen niet meer moeten
gedaan worden nu zoovelen niet in staat
zijn om het brood voor hun gezin te ver
dienen
Homoeopathic. In de jongste af
levering van „Pro en Contra" wordt de
homoeopathic behandeldpro door mr.
A. C. A. Hoffman, arts te Gouda, contra
door dr. H. Pinkhof, arts te Amsterdam.
Dr. Hoffman eindigt zijn artikel met de
woorden„de homoeopathische geneeswij
ze eischt eerbiediging, rechtsgelijkheid,
steun I om wille der lijdende menschheid".
Dr. Pinkhof begint zijn artikel met de
woorden„Mijn grootste grief tegen de
homoeopathic is: de ook hier weer blij
kende noodzakelijkheid om haar optreden
ten overstaan va.11 het leekenpubliek te
bestrijden".
Uit Bergen op Zoom meldt men
De alhier gehouden collecte heeft op
gebracht ongeveer f 3800. Daarvan is
afgedragen aan de commissie te Tho-
len f 2200, benevens een extra gift van
f100; aan Rilland-Bath f750, St. Anna-
land f 2C0, Bergen op Zoom f 500. De gif
ten vloeien nog steeds.
(Vervolg.)
MIDDELBURG. De vereeniging „Han
delsbelang" te dezer stede zendt ons een
circulaire, waarbij wordt aangedrongen tot
stichting van een credietfonds, ten bate
van de winkeliers, die door den water
snood in hun bedrijf hebben schade ge
leden.
Vooral wat Vlissingen aanbelangt, is de
schade enorm.
Daarom steunen wij van harte de pogin
gen, door gemelde vereeniging aangewend,
om den nood te helpen lenigen.
En 0111 de geteisterde neringdoenden te
helpen moet men beginnenhen te
steunen in hun crèdiet.
Daarom besloot bovengenoemde vereeni
ging te stichten een credietfonds,
waaruit, tegen matige rente (2 procent)
voorschotten worden veile, ntl, die binnen
vijf jaar pas behoeven te worden terug
betaald.
Voorwaar een goed denkbeeld I
De nijvere middenstand moet steun on
dervinden.
Daartoe wordt een fonds gevormd van
rentelooze aandeden ad f 25.
Door veelvuldige deelname aan dat
fonds kan menig winkelier voor onder
gang gespaard blijven.
Het provinciaal watersnood-comité en
do burgemeester van Vlissingen betuigen
hunne instemming en ingenomenheid met
de stichting van het fonds.
Ook wij wenschen het veel succes toe.
VLISSINGEN. De heer G. L. P. Flor-
schutz heeft ontslag genomen als raadslid.
Dinsdagavond is in het lokaal aan
de IJzeren brug een vergadering gehouden
van het comité uit den middenstand.
De voorzitter bracht verslag uit omtrent
de audiëntie bij Burg. en Weth. naar aan
leiding van het besluit der vorige ver
gadering om te verzoeken dat het gemeen
tebestuur een leening van f80.000 zou
sluiten om daaruit de winkeliers rente
looze voorschotten te verstrekken.
Het bleek dat Burg. en Weth. op de
bezwaren hadden gewezen die aan uit
voering van dit verzoek verbond, n waren
en het zeker niet verwezenlijkt zou kun
nen worden.
Burg. en Weth. hadden evenwel een
onderhoud gehad met den afgevaardigde
van de vereeniging „Handelsbelang' 'te
Middelburg en het plan van deze ver
eeniging, om een credietfonds op te
richten, vond hun volle sympathie en zij
hadden verklaard gaarne te zullen mede
werken om dit plan ook van gemeente
wege te steunen.
Er waren echter verschillende leden die
wilden vasthouden aan het eerst genomen
besluit om te blijven aandringen dat een
leening van f80.000 zou worden aange
gaan. Men meende dat, als de ramp ook
voor een gedeelte aan verzuim is toe te
schrijven, op de gemeente de zedelijke
plicht rust de getroffenen te helpen.
Er waren drie stroomingen.
De eerste, waarvan de heer Manse de
woordvoerder was, was verreweg de krach
tigste, was deze
Er is gegrond vermoeden van onverant
woordelijk verzuim; ergo is het. bestuur
der stad verplicht om de schade ook
eenigszins te vergoeden aan dat deel der
burgerij dat getroffen werd.
De tweede, de "lieer Kamermans, was
dezeVlissingen werd door een ramp ge
troffen.
Een groot deel der burgerij lijdt er onder,
een ander deel niet.
Nu is de overeind onzer stad zedelijk
verplicht, aan dat deel der burgerij, dat
getroffen werd, eenigszins de schade te
vergoeden.
De derde, de heer Boon, verdedigde de
volgende meeningVlissingen heeft een
ramp getroffen.
Een groot deel der burgerij lijdt daar
onder. Nu is dat deel der burgerij, dat
niet getroffen werd zedelijk verplicht, om
hun medeburgers, die getroffen werden
in dezen tegemoet te komen.
Ofschoon de derde meening aanvankelijk
de zwakste was, behield zij na ampele
bespreking de overhand, belichaamd in
deze motie van den heer Manse
„De vergadering, gehoord hebbende de
mededeelingen van den voorzitter, en re
kening houdende met de verschillende be
sprekingen,
„besluit B. en W. dank te zeggen voor
de welwillende ontvangst der commissie
en voor de gedane toezegging,
spreekt het vertrouwen uit, dat de raad
onzer stad er krachtig toe zal medewer
ken, om de gevolgen van de ramp eenigs
zins te verzachten voor dat deel der kleine
burgerij en van den middenstand, dat zoo
zwaar getroffen werd". (V. C.)
Met ingang van 1 Mei a.s. is de
kommies-verificateur bij 's rijks belastingen
C. den Braber alhier verplaatst naar Rot
terdam en de kommies 2e klasse J. de
Jongebreur te Rotterdam bevorderd tot
kommies-verificateur en verplaatst naar
hier.
RILLAND-BATH. Naast de plaatselijke
comité's en naast het Provinciaal Comité
voor den watersnood, heeft zich een Cen
traal Comité gevormd, bestaande uit af
gevaardigden van Rilland, Krabbendijke en
lerseke. Uit Rilland hebben daarin zit
ting de heeren J. Q. P. Wabeke, A. Blok
Jz., C. van Burg, J Vogelaar, J. van der
Coolwijk en W. Griep. Uit Krabbendijke
de heeren J. N. Elenbaas, C P. Vogelaar
en Jacs. Wellcman en uit lerseke de hee
ren Van Harmeien en Cuperij, wethouders
benevens Ds. Paauwe. Tot voorzitter werd
benoemd dhr. J. N Elenbaas, tot vice-
voorzitter dhr. Cuperif en tot secretaris
dhr. W|. Griep'. Het comité draagt den naam
van Centraal Watersnood Comité voor
oostelijk Zuid-Beveland en stelt zich ten
doel een uniforme verdeeling te treffen
aangaande de getroffen slachtoffers der
ramp.
Heden is het detachement Genie
troepen, dat zijne taak te Rilland vol
bracht heeft, weder naar zijne garnizoens
plaats, Utrecht, teruggekeerd.
Naar ons werd medegedeeld is de ba
rak afkomstig van den Cen.'ralen Gezond
heidsraad en zijn bij het werk dan ook
(wee burger-beambten daarvan tegenwoor
dig geweest. De barak is opgeslagen in
den tuin van het klooster der Capucijners.
DRIEWEGEN. Men zal zich herinneren,
dat enkele weken geleden bij de arme
wed. Steenpoorte een bedrag van circa
f 25 is gestolen. Door den ijver van mevr.
F., die hiertoe met een lijst bij enkele
ingezetenen is 'rondgeweest, zal aan de
arme bestolene een "bedrag van f 24 ter
hand worden gesteld, waardoor deze, al
thans door den diefstal, geen schade of
gebrek zal behoeven te lijden.
OVEZAND. Door Burg. en Weth dezer
gemeente is eervol ontslag verleend als
brandmeester aan dhr. A. Vermue en be
noemd tot brandmeester de onderbrand
meester A. Uifterhoeve. Tot onderbrand
meester werd benoemd dhr. A. Wijk
IERSEKE. Zeven wagenvrachten klee-
ren eu schoeisel zijn uit deze gemeente
verzonden naar de verschillende plaatsen
waar de watervloed het ergste heeft doen
lijden.
In verband met de ramp zal a. s.
Dinsdagavond eene vergadering worden
gehouden van Donateurs van het muziek
gezelschap „Mozart", ten einde te bespre
ken de vraag of het wenschelijk is het
voorgenomen festival te doen doorgaan.
SCHORE. Woensdagavond bij het naar
huis rijden (per fiets) van de paardeveiling
