nieuwjaar.
buitenland.
bïnnënlandT
No. 1.
Maandag 1 Januari 1906.
Tweede Jaargang.
KATHOLIEK ORGAAN VOOR DE ZEEUWSCHE EILANDEN
Bij dit nummer behoort een Bijblad.
Geïllustreerd Zondagsblad
UIT DE pERb.
Abonnementsprijs per 3 maanden
Afzonderlijke nummers a contant
Geïllustreerd Zondagsblad, alléén
abonné's per 3 maanden
0.95
0.05
'de
0 37»/.,:
VERSCHIJNT
eiken
MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Advertentiën van 16 regels i'0.50; iedere regel meer 10 C't.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. h contant.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
De Directie, Redactie en Administratie
der „Nieuwe Zeeuwsche Courant" wen-
sphen de lezers Van dit blad een gelukkig
en getegend Nieuwjaar.
Zij, die zich van af 1 Januari daarop
wenschen te abonneeren, moéten zich op
geven vóér Woensdagmiddag 12 uur.
Nog eenige uren en het jaar 1905 heeft
zjjn loop volbracht.
De tjjd vliedt snel, en zoo is dit jaar
ras voorbij gevlogen, voor velen mede
brengend den alsem van leed en teleur
stelling, voor anderen den beker der
i vreugde.
Huisgezinnen zjjn getroffen door den
dood van dierbaren; andere hebben de
bljjdo vreugd van vermeerdering in den
I familiekring gesmaakt.
Maar evenals de lichtende dag op
den donkeren nacht volgt, zullen het leed
en de vreugd zich hebben afgewisseld
I wij hebben ook dit jaar gedragen een
I kruis met rozen.
En in onzen rusteloos vooruitjagenden
I tijd staan wij aan den morgen van het
I nieuwe jaar even stil om God te danken
I voor het vele goede ons geschonken en
Hem kracht en sterkte te vragen om het
I leed te. dragen, dat Hij voor ons besl-
I wil nog over ons zal doen komen.
I Moge dit jaar voor onze lezers in alle
I opzichten een gelukkig zijn, en een zon
I van zegen hun tegenlachen.
n
Het eindigende jaar is voor ons land
1 er een geweest van hoog gewicht.
In Juni is moeten worden beslist, of al
jl dan niet de teugels van het bewind zouden
blijven rusten in handen van mannen,
die boven de oppermachtige Rede ook
9 God erkennen in het besturen van
I hot land.
.Dan helaas! de christelijke partijen heb-
3 ben do overwinning niet mogen behalen
door bcdriegcljjke leuzen is het. anti-
3 liberale Nederlandsehe volk verblind
.1 en viert nu het liberalisme hoogtjj.
Maar uit onze nederlaag hebben wij
veel kunnen leeren. Uit de geschiedenis
'I van den val van het vorige Kabinet heb-
ben wij kunnen zien, hoe dat fiere libe-
ralisme meer en meer scheurt en in ver
vol raakt en hoe de vrijzinnigen in de
■politiek afhankelijk zjjn van de socialisten.
Een reden tot nauwe aaneensluiting
'9v«or alle christelijke partijen.
.1 H»
In het buitenland, in het verre Oosten
•■zijn dit jaar geweldige tooneclen afge
Hspeeld.
Twee machtige rijken, de. kolossus Rus
II land en het kleine, dappere Japan, heb
II ben elkaar bestookt in een zoo bloediger
■oorlog als nauwelijks in de geschiedenis
■■te vinden is.
Duizenden en duizenden mensclienle
.JMvcns zjjn daar verloren gegaan, en het
B-liet zich aanzien, dat nog een reeks van
bloedige gevechten zou gestreden wor
den, indien niet de diplomaat Witte een
vrede had weten tot stand to brengen,
een vrede nog eervol voor het verliezende
Rusland, dank zij de toegevendheid d*
Japanners.
Moge nu dit jaar ons een stap nader
(brengen tot de beslechting van geschillen
jusschen de mogendheden niet meer door
et zwaard maar door een scheidsgerecht
In. Rusland zien wrj den staat op zijn
'"rondvëstan I rille».
Do revolutionairen hebben van den wrok
urn kot lang onderdrukte volk weten
partij te trekken om den fakkel van broe
deroorlog te ontsteken en door moord en
plundering te trachten de republiek
liefst een socialistische uit te roepen.
Evenwel is hun dit niet mogen geluk
ken; zoolang het leger trouw is bestaat
hiervoor geen gevaar; echter doen zich
reeds eenige symptomen van bederf in
het leger voor.
De Tsaar zal veel meer vrijheden moe
ten geven en concessies doen om de rust
in zijn groot rijk te herstellen.
Ook is het nu een jaar geleden, dat
do „Xieuwe Zeeuwsche Cou
rant" werd opgericht om te voorzien
in een dringende behoefte der Katholie
ken, Van onze eilanden.
Het blad is in goede aarde gevallen,
en mag zich verheugen in gesladigen voor
uitgang en toenemenden bloei.
Daarom nemen wij deze gelegenheid te
baat om de Katholieken, die ons blad
gesteund hebben, onzen harlgrondigen
dank te betuigen. -
Ook dengenen, die uit sympathie de taak
der redactio hebben helpen vergemakke
lijken, onzen dank.
Niets is volmaakt op dit ondermaan-
sche, daarom zullen wij blijven voortgaan
ons blad zooveel mogelijk te verbeteren,
opdat het worde hot Katholieke
blad voor Zeeland.
Rij de oprichting van ons blad was men
de meening toegedaan, dat er slechts op
de eilanden behoefte aan bestond; echter
bleek ons spoedig, dat ook in Zecuwsch-
Vlaanderen de „Nieuwe Zeeuwsche Cou
rant" gewild was.
Wij zullen nu spoedig genoopt zijn het
hoofd van ons blad „Katholiek orgaan voor
de Zeeuwsche eilanden" te doen vervallen
en daarvoor in de plaats to stellen „K a-
tholiek orgaan voor Zeeland".
Ten slotte houden wij ons bij den aan
vang van 1906 in aller welwillend
heid en voor aller steun aanbevolen.
31 iddelen weten Eorste Kamer.
„Het Centrum" schrijft, na het oordeel
van „De Nederlander" over bovenvermeld
onderwerp geciteerd te hebben
Nu meenen wij, dat om slechts dit
ééne punt te releveeren van obstructio-
nismo in den eigenlijken zin des woords
nog geen sprake zou kunnen zijn, wanneer
de Eerste Kamer aan de Middelenwet haar
goedkeuring onthield. Van zulk een tac
tiek zou bijv. eerst sprake kunnen zijn,
wanneer die Kamer om redenen daarbui
ten een begrooting afstemde. Maar nu do
opcenten tot de Middelenwet behooren en
daarvan niet gescheiden kunnen worden,
is de Eerste Kamer niet slechts formeel
bevoegd, die wet te ontwerpen, maar zou
zjj daartoe ook moreel het recht hebben,
wanneer de nieuwe belasting-verhooging
haar voorkwam van te bedenkelijken aard
te zjjn. Wij zijn het echter met de redactie
van <lc Nederlander eens, dat de opcenten
niet van zoo groot gewicht zijn om daar
voor de geheele staatsmachine stop te zet
ten ,.al bljjven wjj van meening, dat door
het kabinet en de meerderheid der Tweede
Kamer een verkeerde weg is ingeslagen,
waarop het moeilijk zal zijn terug te
kecroii.
Eeu crisis op dit oogenblik en onder
de lestaande omstandigheden, zou to
grooto verwarring brengen, dan dat men
met -en licht gemoed het vaderland daar
aan ;ou kunnen blootstellen. Dit lijkt ons
het. jroote argument in deze discussie en
liet stevigste fundament, waarop de „Ne
derlander" haar redeneering doet steunen.
De Rechterzijde kan ook in de Eerste
Kamer ten aanzien der opcenten haar han
den in onschuld wasschen. De „tijdelij
ke" niaatregel, waarlegen mot name uit
den boezem van den middenstand zulk
een krachtige beweging zich openbaard
komt. geheel voor rekening van bet kabi
net en van de bonte meerderheid, welke
het, met verloochening van allerlei be
zwaren, ten gerieve was.
De op oen ten.
„De Maasbode" bespreekt den uitslag
van de stemming in de Tweede Kamer
over de tien opcenten ©n verdedigt de
rechterzijde tegen het verwijt, door haar
houding een partijstemming te hebben uit
gelokt. Het blad besluit:
De beslissing is nu aan de Eerste
Kamer.
Daar zij liet recht van amendement mist,
zal zij, wanneer zij in meerderheid zich
tegen de opcenten verklaart, de geheels
Middelenwet moeten verwerpen
De. „N. Ct." gelooft uit het foit, jiat
de Tweede Kamer de Middelenwet in haar
geheel met algemeene stemmen heeft aan
genomen, te mogen afleiden, dat het in
de Eerste Kamer wel denzelfden kant zal
opgaan.
Afgezien van deze ietwat, zonderlinge
houding der Tweede Kamer-rechterzijde,
vergeet de „N. Cl." hier, dat er. in de
dan in de Tweede ,die van het opeen-
Eerste Kamer meer Van Karnebaeks zijn
tenvoorstel geen parLijzaak maken zullen,
maar, naar wij hopen, do kwestie zullen
beoordeelen na haar getoetst te hebben
aan het landsbelang, en die daarenboven
met weg te loopen de zaak van het Kabi
net zeker niet zouden dienen.
Een S o c. Dem. Bouwheer.
Het gaat er weer gezellig toe in de
S. D. A. B.
De afdeeling Hilversum nam dezer
dagen een mottie aan van den volgenden
inhoud
De afdeeling enz.
onvoldaan over de schriftelijke ver
dediging van Heuri Polak inzake
het door hem laten bouwen eener villa,
zonder hierbij bepalingen omtrent mi
nimumloon en maximum-arbeidstijd iu
de bestekken te hebben vastgesteld
spreekt nadiukkeljjk als haar meening
uit, dat een soc.-dem. bouwheer steeds
moet zorgen, dat den arbeiders bij bc-
stekbepalingen goede arbeidsvoorwaar
den worden gewaarborgd
constrateert, da deze wensch dtr
arbeidersorganisaties door Henri Po
lak, volgens zijn eigen verklaring, niet
is nagekomen;
handhaaft haar afkeurend oordeel
overeen dergelijke handelwijze en spreekt
verder haar scherpe afkeuring uit over
de hooghartige wjjze waarop Henri
Polak in zijn schrijven van 7 Dec
1905 gemeend heeft de afdeeling deles
te moeten lezen".
Men begrijpt, dat de heer Polak zich
aan deze motie ietwat heeft geërgerd, en
in het „Volk" van 28 dezer vindt men
een „verweer" van zijn hand.
Het is geen villa, welke hij (te Laren)
laat zetten, maar slechtseen „land
huisje", waarvan intusschen niemand min
der dan B e r 1 a g e bouwmeester is.
Bij de onderhandsche aanbesteding werd
inderdaad verzuimd iu het bestek bepalin
gen omtrent minimum-loon en maximum-
arbeidsduur op te nemen, edoch, dit was
niet zijn schold, maar die van den architect
Deze gaf van dit „abuis" kennis aan de
afdeeling der S. D. A. P. te Hilversum
en ten slotte werd het werk opgedragen
aan een Hilversumschen aannemer, die uit
sluitend laat werken onder de te Hdversum
geldende bepalingen omtrent loon en
arbeidsduur.
Ziedaar, in 't kort, 's heeren P o 1 a k 's
verweer".
Hij voegt daaraan eenige hartelijke
woorden toe aan 't adres van zijn Hilver-
sumsche partjjgenootén.
„Ik moet zeggen", verklaart hij, dat ik
heel wat sterke staaltjes van waarheids
verdraaiing heb ervaren, maar dat hier
toch het record geslagen is".
Wjj stellen ons in deze socialistische
ruzie, die weer een aangenomen voorsmaak
geeft der „toekomstige-maatschappij",
natuurlijk geen partij.
Maar inet dat al blijft het toch merk
waardig, dat er „proletariërs" gevonden
worden, die, zooals Henri Pelak
„landhuisjes" kunnen laten bouwen door
B e r 1 a g e, of, gelijk de heer Van Kol,
in plechtgewaad zich laten „kieken" voor
een bevrienden Indischen vorst.
(Centr
RUSLAND.
De laatste proclamatie der Moskousche
revolutionairen eindigt met de volgende
woorden„Wij zullen den ge wapenden op
stand niet opgeven, omdat, de regeering
de straten van Moskou heeft roodgeverfd,
't Ontbreekt ons noch aan mannen, noch
aan wapenen!" Wérkelijk hebben de revo
lutionairen versterkingen ontvangen uit
de omliggende dorpen; deze nieuwe strij
ders zijn vol geestdrifl. Door het. leeg
plunderen van treinen en wapenfabrieken,
hebben do opstandelingen zich weten te
voorzien van voldoende levensmiddelen en
ammunitie. Particuliere woningen zijn ge
transformeerd in vestingen. F.n die revo
lutionaire strijdmacht, versterkt door tien
duizenden, gesteund door lOOduizenden,
wordt in bedwang gehouden door 5000
soldaten. De muilelingen maken zich
meester van particuliere woningen, waar
zij zich verschansen. De soldaten, die zich
op straat vertoonen worde nvan alle kan
ten uit die versterkte woningen beschoten.
Dan verschijnt de artillerie op het tooneel,
en vernielt het huis. Do revolutionairen
hebben inmiddels geruimen tijd gelegen
heid gehad hun ontsnapping voor te berei
den en zijn bijtijds verdwenen.
De krijgswet wordt op uiterst gestrenge
wijze toegepast. De soldaten hebben or
der ontvangen, op elke groep van meer
dan 3 personen te schieten. Hierop heb
ben de revolutionairen geantwoord, door
aan hun getrouwen te gelasten de barri
caden te verlaten en zich te nestelen in
de heel wat veiliger particuliere woningen.
Alle officieren soldaten of politie-agen-
ten, die door de opstandelingen worden
verrast, worden onder applaus op de plek
afgemaakt.
Een zeer eigenaardige ontvangst wordt
bereid aan de uit Mandsjoerije gerepatri
eerde soldaten; zij worden 'door de bevol
king aangevallen en geslagen, de officieren
worden vermoord of geranseld, en beroofd
van hun wapenen, geld en warme kleeding-
stukken. Velen dier soldaten, nog niet of
nauwelijks van hun wonden hersteld, zien
zich genoodzaakt te bedelen.
Dc Daily Telegraph verneemt uit Pe
tersburg, dat de gevechten gisteren te Mos
kou feitelijk onbeslist zjjn gebleven. Noch
de staatstroepen noch de opstandelingen
behaalden een beslissend voordeel. Het
laat zich aanzien, dat de strijd nog dagen
duren zal. Het aantal dooden en gewonden
wordt nu geschat lusschen de negen- en
elfduizend.
Een gvaeht ingezetene uit Leiden ont
ving dezer dagen uit Koningsbergen in
Pruisen, van een Duitschc adellijke da
me, die te Mitau heeft gewoond, een brief,
waaruit ook alweer blijkt, hoe bedroevend
de toestand op dit oogenblik iu de Oost-
zee-provinciën is. Het heet o. a. in den
brief
„Vooreerst mijn hartelijken gelukwensch
voor u en voor uwe gade en tegelijk het
bedroevende bericht, dat wij, geheel ont
bloot van middelen, hebben moeten vluch
ten; het is eenc groole vraag of er nog
iets van onze bezittingen zal zijn te red
den; wij zijn bereid tot eiken arbeid om
ons bestaan te verzekeren. In hooge mate',
onmenschelijk hebben de Letten huisge
houden, ooren en neuzen afgesneden, bui
ken opengescheurd, op vluchtende men
sehen gescholen, kinderen gemarteld en
gepijnigd; dit alles is de dank voor de
zegeningen der beschaving, die de Duit-
schers sedert eeuwen hun hebben gebracht
Het land is verwoest, brandstichting
en moord zijn aan de orde van den dag;
als wilde beesten handelen de Letten, zon
der geloof, zonder God, stroomen van
bloed werden vergoten en verhongeren is
bel lot van velen
FRANKRIJK.
Naar de te Parijs verschijnende katho
lieke „Gaulois" meldt, heoben de Pransche
kardinalen Woensdag een bijeenkomst ge
houden in de woning van den kardinaal
aartsbisschop van Parijs. Het ligt voor de
hand dat daar tusschen de hoogwaardige
prelaten van gedachten is gewisseld over
de houding, die door de katholieke geeste
lijkheid zal worden aangenomen tegenover
de wet op de scheiding van Kerk en Staat.
Waarschijnlijk zal daarover later in een
vergadering, waartoe alle Pransche bis
schoppen zullen worden uitgenoodigd, een
definitieve beslissing worden genomen.
De katholieke bladen vermanen thans
eenstemmig en krachtig tot organisatie en
samenwerking. Zij wij wijzen erop, dat de
Kerk van den len April van het vol'gend
jaar af tot armoede zal vervallen zijn en
sporen de Katholieken aan geen offers te
zwaar te achten om de Kerk te steunen.
„Sinds een eeuw", zoo leest men in de
„Croix", „heeft de Katholieke Kerk in
Frankrijk geen pijnlijker beproeving te
doorstaan gehad, dan die, welke zij thans
doormaakt. Alwie nog hecht aan geloof
en vaderland, moet uit alle kracht en met
alle middelen, waarover hjj te beschikken
heeft, protesteeren tegen de nationale geloofs
verzaking die men ons opdringt, tegen de
breuk met ons roemvol verleden, tegen
de Z. H. Pius X, Frankrijk's besten vriend,
aangedane beleediging. Aan gelegenheid
daartoe zal niet ontbreken. Wanneer een
huisgezin getroffen wordt door een sterf
geval, houden alle vermaken op; datzelfde
geschiede thans!
Met welk een satanischen haat de bende
anti clericalen en Combisten in Frankrijk
tegen de Katholieke Kerk bezield zijn,
valt op te maken uit een artikeltje in hun
voornaamste orgaan de „Radical." Het
heeft tot opschrift „a bas ie sacré Coeur,"
en eiseht de vernietiging van de basiliek
op den Montmartre.
„Het oogenblik is gekomen, heet het,
om Parijs van het H. Hart te bevrijden
na de scheiding zou het onlogisch zjjn om
niet alle noodzakelijke consekwenties te
trekken.
„Wij mogen niet langer aarzelen. Men
moet met geweld de hand slaan aan dat
hol van onwetendheid en bederf.
„Door voor de scheiding te stemmen,
heeft het land zjjn wil te kennen ge
geven om zich van het clericale en Jesu-
ïetische afval te bevrjjden. Maar, zoolang
het H. Hart zal bestaan, zoolang men in
de handen van onze ergste vijanden dat
giftige wapen laat, dat de gewetens be
derft, zal er iets bedorvens zijn in de
Fransehe Republiek Sloorden wij.
Weg met het H. Hart!"
Nog hebben wjj de ergste uitdrukkingen
weggelaten. Bovenstaande is echter vol
doende om iedere gedachte omtrent goede
trouw, of goeden wil van de bioepartjj;
zooals sommigen nog blijven verdedigen,
voor goed buiten te sluiten. Alleen door
in den duivel te gelooven, valt zulk een
razernij te verklaren.
Het Kamerlid R c ij n e. Hol. „Va
derland" publiceert het volgende schrij
ven van den heer Reijne:
„Verleden zomer, ksrt na de Kamer
verkiezingen, verscheen in 't. „Nieuws
blad Kennemerland" te Beverwijk een
soort levens- en karakterschets, beschrij
vende mijn persoon en mijn politiek leven.
'k Heb dat laten verbijgaan. Overwe
gend dat het niet mogelijk en ook niet
wenschelijk is op allerlei persoonlijke be
schouwingen in te gaan, vooral wanneer
Wahrheit und Dichtung er zoo jammerlijk
worden dooreengemengd.
Evenwel, dit wordt iets anders nu uw
gewaardeerd, blad het oude malligheidje
nog weer eens heeft opgevischt. Vooral
omdat sedert enkele bladen (o. a. „De
Nederlander" en „Hel Volk") daaraan be
schouwingen vastknoopen, ja de heer
Schaper zelfs in de Kamer er eene toe
speling op maakte.
„Nu stel ik er prijs op u uitdrukkelijk
te melden dat de bewuste schels op be
trouwbaarheid geen aanspraak kan en
mag maken. Om maar iets te noemen is
de zoo wonderlijk beschreven anarchis
tische en socialistische periode in mijn
leven tot dusverre aan mij zelf onbekend.
Vermoedelijk' heeft de rédacteur van het
blaadje „Kennemerland" een wat onstui
mig radicalisme aangezien voor socialis
me, ja zelfs voor anarchisme. Een gebrek
aan onderscheidingsvermogen, dat bij anti
revolutionairen (lo goeder trouw of moed
willig?) meer voorkomt".
„Kennemerland" teekent hierbij aan
ahrheit und Dichtung" noemt de heer
Reijne óns karakterschetsje, nu, na ons
een half jaar, tengevolge van zijn arrogant
optreden in de Kamér, door mannen van
verschillende politieke richting en door
heel de pel's., de juistheid er van wordt
ingezien.
Bijzonder schijnt hij zich te geneei-en
over „zijn socialistische en an'arehisti-
