Kafholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Ei
Zaterdag 2 December 1905.
Eerste Jaargang.
No. U2.
Verschijnt eiken fllAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND,
OOSTERBAAN LE COINTRE,
Bij dit nummer behoort een Bijblad.
Ingezonden stukken en nog iets.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Van onze Eilanden
Eeti en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
Abonnementsprijs: per 3 maanden
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)
-.95
—.05
Drukkers-Uitjevers:
o- GOES,
Adverfentiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
i. 'i'« i r uil'
Lezers, die de courant te la il of ongere
geld ontvangenworden verzocht daarvan on-
middelijk mededeeling te doen aan de directie.
Do rubriek „ingezonden stukken" wordt
veelal door de lezers van een blad be
schouwd als hun openbare spreekbuis.
In den tegenwoordigen tijd is menigeen
de schrijf-manie op het lijf gevallen, en
bij het minste of geringste, wat den lezer
in zijn blad niet bevalt; wat hem toeschijnt
bet. uitspreken te zijn eener meening aan
de zijne tegenovergesteld, wordt haastig
gegrepen naar een scherp gepunte pen.
Daar is nog een ander soort ingezonden-
stukken-fabrikantenmenschen, die mee-
nen, dat het de taak is eener courant
zich in persoonlijke kwesties of veeten
te mengen en zich daarin partij te stellen.
jWij weten zeer goed, dat er gevallen
zijn, waarin een ingezonden artikel veel
goeds kan uitwerken en dus een goede
plaats voor zich opvordert.
Een plaats, die des te liever zal gegund
worden, naarmate de redactie van een
blad overtuigd zijn zal van de heilzame
uitwerking van zoo'n stuk.
Helaas is bet voor een redacteur
zoo uiterst moeielijk tot de al- of niet-
plaatsing van een ingezonden sluk te be
sluiten.
Alleen zij, die eenigen tijd op een re
dactie-bureau doorbrachten, welen, wat
een bepeinzen, welk een laktiek daartoe
behoort.
En die weten ook, dat een legio kwel-
geestjes een redacteur uit die rubriek
tegenspoken.
Dit ware nog het minste, maar die
verlokkende rubriek, die doos van Pan
dora, is vaak de oorzaak van veel kwaad.
Zij kan eensgezindheid breken, verdeeld
heid teweegbrengen, scheuring doen ont
staan daar, waar de leuze „Eendracht
maakt Macht" moet gehandhaafd worden.
Zij kan in hare kolommen opnemen re
gelen, uit bet hart, des schrijvers ge
vloeid, wel is waar met de schoonste be
doelingen, de beste oogmerken zin
netjes intusschen, die van andere zijden
door een anderen bril bekeken, onder
ander licht worden beschouwd, en die
daardoor met de bedoeling van den in
zender allicht niet zouden strooken.
Daarom dient die rubriek zooveel mo
gelijk te worden beknopt.
Bij uitzondering slechts zullen wij in bet
vervolg aan ingezonden stukken plaats
ruimte verleenen.
Een paar opmerkingen, naar aanleiding
van een ons Woensdag aangeboden stukje
moet ons nog uit de pen.
De looncelvereeniging „Onderling
Kunstgenot" gaf ons eene advertentie op,
welke wij weigerden.
Hierop kwam boe kan 't anders I
Oen ingezonden stuk, dat die vereeniging
meende te moeten schrijven „terwille van
baar goeden naam, die zij niet gaarne
in misleiding zag gebracht."
Maar dan vragen wijhoe kan de goede
naam eener vereeniging lijden onder het
weigeren eener advertentie, een zaak, die
niet aan de groote klok gehangen wordt?
Het bewuste ingezonden stuk kon door
ons niet onmiddellijk geplaatst wor
den ,maar werd volstrekt niet geweigerd.
Of zou men mecnen, dal wij, die door
niet-plaatsing der advertentie geen recla
me voor bet tooneelstuk maken wilden,
zóó onnoozel zijn, om door plaatsing van
het ingezonden artikel vóór de opvoering
van het tooncelstuk een kakadorus-reclamc
uit te lokken?
Dat ware te dwaas.
Wij zouden het sluk geplaatst hebben
op den dag der opvoering zelve en er
onze meening hebben bijgezegd, maar een
ander blad nam gretig het artikeltje in
hare kolommen op.
Dit is niet in den haak.
Hadden wij definitief geweigerd het
stukje te plaatsen, dan was de zaak in
het reine, nu mocht het, naar de regelen
der journalistiek, niet door een ander blad
worden opgenomen.
Dal. het bedoelde tooneelstuk „een on
zedelijk ding" zoude zijn, is door ons niet
beweerd. Wij hebben de opname der adver
tentie geweigerd, wijl het daarin aangekon
digde stuk minder voegzame passages be
vat.
In den korten inhoud van het stuk is
juist weggelaten het criterium, waarom wij
de advertentie weigerden, n.l. de handel
wijze van den schilder tegenover de vrouw
van den fabrikant.
De apodictische omschrijving, door de
vereeniging gegeven, van wat al dan niet
een onzedelijk stuk zrjn zou, is geheel
verkeerd.
Al worden stukken, waarin de zonde
beschreven wordt, geschreven niet met
het doel om te prikkelen, zelfs haar af
te keuren, toch is het zeer goed mogelijk,
dat de beschrijving wél prikkelt; m. a.w,
een st.uk met een goede strekking kan in
zichzelf verkeerd zijn.
Wij geven echter gaarne de verklaring,
dat naar onze overtuiging „Onderling
Kunstgenot" zonder bijbedoeling en te goe
der trouw dit stuk gekozen heeft.
Het blad, dat het ingezonden stuk op
nam, zegt er bij, dat in het tooneelstuk
geen onvertogen woord voorkomt.
Hoo naïef de meening te zijn toege
daan dat elk tooneelstuk goed is, wan
neer er maar „geen onvertogen woord"
in voorkomt!
En om de deur dicht te doen, geeft
het blad het bewijs dat de auteur een
zeer zedelijk schrijver was, door do me
dedeeling: „hij werd in een literatuurge
schiedenis genoemd: l'un des écrivains le
plus moraux (een der meest zedelijke
schrijvers).
In een literatuurgeschiedenisI
In welke?
In „een" literatuurgeschiedenis kunnen
een Voltaire, een Byron, een Zola wel tot
tot „de meest zedelijke" schrijvers gere
kend worden.
Er zijn literatuurgeschiedenis-schrijvers
te over, die ten opzichte van oordeel
vellingen over zedelijkheid het recht, van
meespreken missen.
En dit zijn nu de maatstaven, waarnaar
een liberaal blad de zedelijkheid beoor
deelt van een tooneelstuk,.
Is 'tniet erbarmelijk?
RUSLAND.
Het gaat op en neer in Rusland. Nu
eens een oogenblik van verademing, dan
weer ernstige gebeurtenissen en dreigende
berichten.
Na de mislukking van do door de re
volutionaire drijvers geproclameerde poli
tieke werkstaking, doen nu de economische
eischen der werklieden zich hooren, die
met dreigementen gepaard gaan.
Volgens de „Regeeringsbode" trekken
6000 gewapende werklieden door het Sleu
telburger kwartier van de hoofdstad, naar
het heet om de vredelievende bevolking te
beschermen, feitelijk echter om de revolu
tionairen tegen politie en sc Ida ten te ver
dedigen.
Een algemeene politieke werkstaking on
der do Russische telegrafisten, naar aan
leiding van de vraag of het verleende recht
vereeniging ook voor hen was geschreven,
is nu weer uitgebroken, terwijl telkens
van muiterijen sprake is.
Het mag nog een geluk heeten, dat de
rampen zich zoo achter elkander over het
ongelukkige land ontlasten, anders zou
heel Rusland al het tooneel te aanschou
wen geven, dat. de jongste berichten voor
ons oog van Sebaslopol doen ontrollen:
onderling twistende muiters, die de stad
geheel in hun macht hebben, van huiten
geblokkeerd door een vloot niet een be
manning van hoogst twijfelachtige trouw.
Mag men berichten in Engelsche bladen
gelooven, dan zou een deel van het garni
zoen te Odessa gereed staan zich hij de
muiters aan te sluiten. Op een vergade
ring ,die zelfs door officieren werd bijge
woond, werd besloten, te wachten tot een
schip met mniters de haven van Odessa
aandeed.
Over den toestand le Sewastopol, waar
nu 21,000 man met geschut samengetrok
ken zijn, zijn er zeer verontrustende be
richten in omloop. Naar luid daarvan,
werd de Zwarte-Zee vloot, die met den
kruiser Otsjakof gemeene zaak gemaakt
en de Andriesvlag door de roode vlag ver
vangen had, Woensdagmiddag om 3 uur
door seinen van den wal gelast zich over
te geven. Het antwoord was een weige
ring. Daarop kregen de batterijen aan den
Noordkant bevel het vuur op de schepen
te openen. Maar die batterijen sloten zich
bij de muiters aan en begonnen samen
met de vloot de stad en vooral de batte
rijen gjta den Zuidkant te beschieten. Lui
tenant Schmidt voerde het bevel over d%
schepen. De helft van de stad werd ver
woest, maar ook het eskader leed sterk.
De Otsjakof en de Dnjesti werden in den
grond geboord, de Panteleimon (do vroe
gere Knjas Potemkin) werd zwaar bescha
digd; eenige torpedobooten liepen op den
wal. Het regiment van Rrest bestormde de
batterijen om ze tot zwijgen te brengen,
's Middags om 5 uur werd Schmidt doo-
delijk gewond. Daarop gaven de muiters
zich over.
Een telegram uit Petersburg, uit Duit-
sche bron, meldt: De toesland verergert
hoe langer hoe meer. De ontevredenheid
onder de troepen neemt toe. Vele fami
lies maken zich gereed om naar het bui
tenland te vertrokken cn de kantoren van
der reederijen worden letterlijk belegerd.
Men verzekert opnieuw dat de Tsaar
binnenkort naar Parijs zal vertrekken, om
van daar naar Cannes te gaan. Men denkt
dat, hij nog voor de doema bijeenkomt,
afstand zal doen, met het oog op zijn
geschokte gezondheid.
DUITSCHLAND.
In de jongste Troonrede sprak keizer
Wilhelm o. a. deze merkwaardige woor
den
„Een heilige zaak is voor mij de vrede
van het Duitsche volk. Maar de teekenen
des tijds maken het der natie tot plicht,
om hare verweermiddelen tegen ongerecht
vaardigde aanvallen te versterken. Zoo
veel te zekerder kan men er dan in slagen,
de vredelievende oogmerken van den be
proefden bond met de beheerschers van
Oostenrijk-Hongarije en Italië ook in de
toekomst te verwezenlijken."
De spreuk der Ouden wordt hier weer
bewaarheidsi vis pacem, para helium
als gij vrede will, bereidt u ten oorlog.
NOORWrEGEN.
Een buitenlapdseh blad vertelt een niet
onvermakelijke anekdote over koningin
Maud van Noorwegen. Zij had in haar
jeugd de gewoonte alleen of met een en
kele hofdame in de Londenschc straten
te wandelen en zich als een gewoon ster!
veling in bussen en tubes te laten ver
voeren.
Eens toen keizer Wilhelm in Londen
vertoefde, wandelde zij naar het paleis,
waar hij verblijf hield en deelde den por
tier mede, dat zij den Keizer een bezoek
wikle brengen. Deze, niet anders denken
de, dat een krankzinnige zooal niet een
nihiliste voor zich te hebben, verzocht
haar even te willen wachten, doch kwam
spoedig terug met een politie-agent, die
dadelijk aanstalten maakte om haar op
te pakken 1
Het blad, dat deze anekdote verhaalt,
weet tevens te melden, dat de koningin,
evenals haar moeder, steeds haar eigen
hoeden opmaakt.
De Commissaris der Koningin in Zee
land maakt bekend, dat de sluiting der
jacht op hazen, patrijzen, fazanten, kor
hoenders en kwartels in do provincie is
bepaald op Zaterdag 30 December 1905
met zons-ondergang en dat het tijdstip
van de sluiting der jacht op houtsnippen
en waterwild, nader zal worden vast
gesteld.
De belastinginspectiën Dergen-op-
Zoom, Breda, Waalwijk en Tilburg zijn
toegevoegd aan de directie te Middelburg,
tengevolge der opheffing van de directie
te 's Hertogenbosch.
Door de Koningin is gehandhaafd het
besluit van Gedeputeerde Staten van Zee
land, onthoudende goedkeuring aan de be
grooting van Zierikzee voor 1905, betref
fende den post van het te veel genotene
als rijksbijdrage in de kosten van het
lager onderwijs.
De directeur-generaal der posterijen en
telegraphie maakt hekend, dat, met ingang
van 1 December 1905, de na te noemen
rijksteiephoon- en hulptelephoonkantoren,
en de eventueel aan deze kantoren aan
gesloten locale telephoonnetten, alsmede
de aan deze kantoren rechtstreeks aan
gesloten of nog aan t.o sluiten perceelcn
en openbare spreekcellen worden opge
nomen in hot. Nöderlandsch-Duitschc to-
lephoonverkeer zooals hieronder is ver
meld: de rijkstelephoonkan toren Bergen-
op-Zoom, Goes, Neuzen, Oudenbosch,
Steenbergen, Vlissingen, Ierseke en Zeven
bergen eenerzijds en de Duitsche tele
phoonnetten welke tot do teleplioonge-
meensehap met Katwijk aan Zee zijn toe
gelaten anderzijds.
De Kinderwetten, die heden in werking
treden, maken allen die hun een en twin
tigste jaar voleind hebben meerderjarig.
De leeftijd voor meerderjarigheid is dus
van af heden 21 jaar.
GOES. Woensdag werd alhier in een
der zalen van V. O. V. gehouden de na
jaarsvergadering der Vereeniging van Bur
gemeesters en Secretarissen van Zuid- en
Noord-Beveland.
Na opening der vergadering deelde de
voorzitter, dhiv jhr. Lewe van Nijenstein
mede dat als nieuwe leden zijn toege
treden dhr. Hajenius, secretaris van Goes,
en dhr. Richel, burgemeester van Borssele.
Voorlezing werd gedaan van een inge
komen missive van het bestuur der Ver
eeniging van Burgemeesters en Secreta
rissen der provincie „Drenthe, met ver
zoek adhaesie te? willen betuigen aan een
door hen aan de Koningin opgezopden
request inzake de verbetering van de be
zoldiging van burgemeesters, door onder
meer de salarissen geheel uit 's Rijks kas ■"*>-
te doen plaats vinden.
Dhr. Elenbaas zei dat het in zijn oog
niet gewenscht was zich geheel met dit
adres te vereenigen. Wel was spreker
voor verhooging van bezoldiging voor deze
titularissen, maar waarschuwde hij er te
gen het ambt van burgemeester geheel uit
's Rijks kas te doen bezoldigen, daar dit
een geheele omkeer in de Nederlandsche
wetgeving zou te weeg brengen.
Dhr. Hajenius, secretaris van Goes, ver-
eenigde zich met dezen laatsten spreker.
Besloten werd adhaesie aan bedoeld adres
te betuigen, alleen voor zooveel de ver
hooging der bezoldiging van het burge
meestersambt betreft.
Aan de orde was daarna hot voorstel
van het bestuur om eene subsidie van
f 25 te verleenen ten behoeve van een
in 190G te Amsterdam te houden ten
toonstelling op gemeentelijk administra
tief gebied.
Door het gemeentebestuur van Amster
dam is als lokaal vrijwillig afgestaan de
groote militie-zaal op den singel aldaar.
Op verzoek van den voorzitter deed
dhr. J. N. Elenbaas voorlezing van het
plan der tentoonstelling. Hieruit bleek
dat deze uit 7 afdeelingen zal bestaan,
n.l. Bevolking, Burgerlijken stand, Be
lastingen, Financiën, Inrichting van ad
ministratie van een gemeentebedrijf, Ar
chief en Algemeene zaken.
Tevens deelde hij mede, dat thans eenige
hoofd-ambtenaren van het gemeentebe
stuur van Amsterdam zich met toestem
ming van dat bestuur bereid hébben ver
klaard, op de te houden tentoonstelling
inlichtingen te verstrekken. Dhr. J. Ris-
seeuw, penningmeester der vereeniging,
deelde mede dat thans ongeveer .1120 in
kas is, zoodat de toekenning van een
subsidie, uit dat oogpunt beschouwd, geen
bezwaar kan zijn.
Dhr. J. M, Slegt vroeg of andere ad
ministratieve lichamen subsidie's hebben
toegekend.
Dhr. J. N. Elenbaas zei de dafvdp,-.ad-
ministratievo vereeniging Eindhwsen ipivi
omstreken bereids eene bijdrage hóeft
toegezegd, doch dat, daar de aanvragen
aan die lichamen eerst kort geledén is
verzonden, nog verder geene toezeggin
gen zijn ingekomen,
De te verleenen "subsidie ad f25 wérd,-,
daarop goedgekeurd.
Vervolgens kreeg dhr, J. H. O Domi-
nicus, secretaris van Kruiningen, het
woord, die op zich had genomen de in
leiding van de nieuwe voorschriften be
treffende do huwelijkstoestemming te be
spreken.
Do heer W. F. L. Oudenhoven, dfi-
rccteur aan het postkantoor allj^yfeals
zoodanig 'tégen 16 Doerats. biór&rind te
Yenlo. jrWÊF
- - Goed geslaagd mogen wij de uitvoe
ring noemen, .welke de St. Jozefsvereeni-
ging Donderdagavond gaf aan hare be
gunstigers. De zaal van de sociëteit, was
wei niet gevuld, maar toch. kan de St. Jozef
over de ondervonden belangstelling tevre
den zijn. De aanwezigen onder wie ook
de Weleerw. kapelaan hebben door gul
len lach of hartelijk handgeklap den spe
lers willen t oeroepenGaat zoo voort.
Want inderdaad, de leden van St. Jozefs
liefhebberij tooneel hebben goed de hun
toebedeelde rollen gespeeld;, men moet wel
in het oog houden, dat <fe spelers zich
niet uilgeven voor kunstenaars in 'tvak,
maar's lechts als mannen, die, na hun
meestal zware dagtaak, hun avond nog op
offeren om den medeleden van hun ver
eeniging en ook hun begunstigers een ge
noeglijken avond te bezorgen.
Dit doel hebben zij volkomen bereikt en