Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden. der Wereld. in „BITTER" No. m. Donderdag 9 November 1905. Eerste Jaargang. hendrikse. FEUILLETON." BUITENLAND, h a p 3 U R A N T dda$s li1/, uur, cht 1841. X. Verschijnt eiken fllAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND, geld *P van Effecten borgtocht. Bedstellen rassen ^kanten Het geheim van den puf. UIT DE PERS, De Directeur I JOS. WITKAM. k>. lona, Berlijn, Bremeni :vre, Keulen, Leipzig, Weenen, Zürich, jsburg (Zuid-Afrika) n (Mexico)Havana e en maandelijksche in t r a a t. )ek Glasha/en. Een en ander dit blad betreffende te zenden: wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers. het hotel de Kinderen rststraat, Goes. Bed, Matrassen, Dekens aankoopt, k eerst naar onze lijn zeer voordeelig jikelen en leveren solide waar. 5, f40 en hooger. f3.-. n f6.50. OTDIENST Iburg en Rotterdam ;gende plaatsen. en m Van Middelb. naar Rotterdam Van Rotterdan naai Middel, en Vlissingen isterdamsche Tijd. 50 v.m 8, v.m. 8,30 30 n 1! 8,— ii 8,— 50 30 1 u X x 8,30 8,30 R-SCHELDE. f Spoortijd. Dagel. 'n. 3,23 3,50 >5a) 23 enskerke n. Neuzen len en Neuzen ten linuten wachten. Ireskens, Borsselen met 14 September. •jibonnemenfsprijs: per 3 maanden Voor liet buitenland verhoogd met de meerdere porto's. Afzonderlijke nommers.(bij vooruitbetaling) -.95 Drukkers-Uitgevers OOSTERBAAN LE COINTRE, i G O E S. <y- ftdvertentiën: van 1—6 regels .60; iedere regel meer 10 ets. Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend. Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs. Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels. Reclame-berichten: 25 ets. per regel. Nogmaals de antithese. Het is van bekendheid te over, dat het eone vervalsching der waarheid is te be weren, dat hel vorige ministerie tot op wekking van kerkelijke hartstochten zou hebben aanleiding gegeven. Wel is dit geschied door de wijze, waarop doordo vr ij zinnige n bij de verkiezingen do anlilhese lusschen geloof en ongeloof is béstreden. Bij de algemeene beschouwingen der Staatsbegrooting werd door vele leden dei- Kamer in denzelfden geest gesproken. Dat. dr. Kuyper met. zijn wijzen op hei meer opkomen van „paganistische facto ren", op.feiten en niet op personen doelde; dat hij daardoor de voorstanders der vrij zinnige idéé niet het brandmerk van „heiden" tusschen de schouders drukte en er verre van was de personen der liberalen buiten het Christendom te slui- lendat integendeel diezelfde liberalen van dat. „hervorragende" woord van den ominenten ex-minister-president een gre- lig gebruik hebben gemaakt om verdeeld heid te zaaien en haat te kweeken tegen 'tnu gevallen ministerie men moet wel verblind zijn om anders le beweren. De „Goescho Courant" blijkt met deze blindheid geslagen. Het blad noemt hel „eenvoudig absurd" de schuld op de brave vrijzinnigen te laden, en vestigt de aandacht op de man nen, wier gehechtheid aan den christe- lijken godsdienst, even bekend is als hunne liberale overtuiging. Maar is de „Goescho" dan zoo ver dwaald, dat ze niet welen zou, dat de strijd niet. ging legen personen we wezen er herhaaldelijk op maar tegen een stelsel. De strijd ging tegen het verderfelijke vrijzinnige stelsel, dat de souvereiniteit der almachtige Rede huldigt, en dal God in het Staatsbestuur niei wil erkend zien. De liberale oud-minister Corl v. d. Lin den merkte dan ook juist op, dal de klove, welke liberalen en hen, die bij' de heoor- (Naar hol Fransch.) St-Julien is een klein sladje in Bre- lagne, dat, ondanks stoombooten en lo- comoiieven, zijn middeieeuwseh karakter lol op heden heeft behouden. Tien jaar geleden werd ik er heen ge zonden als leeraar in do geschiedenis ik had echter deze betrekking slechts aan genomen om rustig voor mijn doctorexa men te kunnen studeeren. Weinig vermoedde ik, tot welke rol ik in dit stille oord, ver van het gewoel der moderne wereld zou worden geroepen. Op elke andere plaats had ik kalmer kun nen arbeiden dan daar. Toen ik ie St-Julien aankwam, was mijn eersle zorg een kosthuis (e gaan zoeken. Ik informeerde bij den eigenaar van bet hotel, waar ik een verblijf liad gevonden. „Er is niet veel keus hier mijnheer, sprak de man, ik kan u op het oogen- blik slechts één gelegenheid noemen, waar bet. u wel bevallen zou. Er is ech ter een bezwaar. Mijnheer heeft er mis schien op tegen in een huis te wonen, waar kort geleden eene misdaad heeft plaats gehad Nieuwsgierig drong ik op bijzonderheden aan en ziehier, wat de goede man mij vertelde. deeling van hel publiek belang zich be roepen op den geopenbaarden wil van God, gescheiden houdt, noodzakelijk is en reikt tot den bode m. De „Goesche Courant", die zich zoo vaak schijnt geroepen ie achten ,,(le leer van Christus" voor vervalschingen le be hoeden, kan van absurditeiten gespro ken - - niet inzien, dat men eenmaal geloovende aan God almachtig, Hem niet buiten het Staatsbestuur sluiten kan. Dat is meer dan onlogisch. En het. blad kan dan ook zijn voor deel doen met de mooie woorden eens door dr. Kuyper in de Kamer gesproken Wanneer men eenmaal gelooft, zoo sprak de minister, dat God er is, dat Hij bestaat en werkt en dat alle macht, van Hem komt, elk gegeven oogenblik, dan moet het vanzelf spreken, dat 'een volk als volk, een slaat als staat, ook krach tens den wil en de krachten van dien God elk oogenblik beslaan, en dal er dan ook in dien staal geen macht en geen bevel kan zijn, of hét is- aan den wil van dien God onderworpen. Daarom willen wij, wat genoemd wordt het. voeren eener christelijke politiek, waardoor ook weer niet, wat boven 't begripsvermogen der „Goesche" reiki de menschen verdeeld worden in chris tenen en niet-christenen. Het is niet aan de menschen te oor- deelen over het Christen-zijn van ande ren, maar wc kunnen niet nalaten de aandacht van het liberale orgaan ie vesti gen op het. teekenend feit, dat de christen- liberalen zich in ieder geval in slecht gezelschap bevindenaan hunne zijde slaan mede de mannen van hel. onge loof. Dat is wol toevallig Toutcomme c h e z nous. Krek als hij ons gedurende dn jongste Juniverkiezingen is hel hij de stembus in Baden geloopen. „in het begin der vorige maand kwam een jong ambtenaar der belastingen den ontvanger van St-Julien voor eendgen lijd vervangen. Hij ontmoete in een gezel schap mejuffrouw Julie Nancon, die een diepen indruk op hem maakte. Al spoedig waren de jongelieden verloofd, en het scheen spoedig bruiloft te zullen zijn, loon de oom van den jongen surnumerair, in de wandeling „mijnheer Honoré" geheclcn, zich tegen het huwelijk verklaarde. Het. was hem onmogelijk, den afkeer te over winnen, dien hij legen de aanstaande fa milie van zijn neef voedde. „Op zekeren avond was de oude dienst bode van mijnheer Honoré getuige van oen hevigen Iwist tusschen oom en neef. Den volgenden morgen vond zij haar meester gewurgd in zijn bed en een groote som gelds, die mijnheer Honoré klaar had ge legd voor do borgstelling van zijn neef bleek verdwenen. Denzelfden nacht was de neef plotseling vertrokken. Daar geen enkel spoor van inbraak hel mogelijk maakte de misdaad aan een vreemde toe te schrijven, moest do verdenking wel op den jongen man vallen. Het gerechtelijk onderzoek bracht bovendien een reeks bijzonderheden aan den dag, die op de meest verpletterende wijze tegen hem ge tuigden hij werd tot levenslange galei straf veroordeeld, ofschoon hij' lot het laatste oogenblik zijne onschuld had staande gehouden en zijn verleden hem scheen te rechtvaardigen. „Men rneenl echter, ging de hotelhou- Wat de meerderheid betreft, is Baden Katholiek. Maar er zijn er daar heel wat, die zich door de liberale bladen laten inpakken en op de vrijzinnige candidaten stemmen. Waaruit, tusschen haakjes, do leering weer te trekken valt: de Katholieken die nen zorg le dragen voor een goed-georgani- seerde Kath. pers. Zonder die dool men tegenwoordig niet veel. Ook hel hot is heel deflig liberaal. En dat liberalisme was bang voor twee vijandenhet Kath. Centrum en de so ciaal-democratie. Wist het nu maar, wie het kiezen kon! En het koos tout comme chez nous tot bondgenoot de sociaal-democratie. De socialisten hadden gezegdals je ons steunt, doen wij het jelui. En hij de herstemmingen stegen de so cialisten tot 12 zetels en zitten nu als hij ons „op de wip". De liberalen kraaien victorie, net als hij ons, maar kunnen zonder de sociaal- dem. niets uitrichten, net als in zekere lage landen aan de Noordzee. Maar wat is het gevolg? De geloovige protestanten beginnen ook (liiar in te zien, dat zij bij do verkiezingen hij de Kath. hooren. Zóó hoorl het: allen, die hot positieve Christendom nog belijden, moeten één en eendrachtig zijn dn den strijd tegen libe ralisme en socialisme. N. I). Ct. Een sterk stuk. Onder dit opschrift bevat „de Stand." de volgende driestar: De vrijzinnigen van alle gading, die aan liet afdeelings-onderzoek deel namen, keurden het af, dal „hier of daar mocht opgetreden zijn legen de roomsch-katho- lieke kerk." Aldus lezen wij in 'tvoorloopig verslag. Let op dat „mocht"Alsof de heeren Borgesius, Ketelaar, Roodhuizen, Patijn, Smeenge en wie al meer, niets meer we len van hetgeen bij de stembus is voor gevallen. De heeren zijn blijkbaar kort van me morie. Zelfs in die mate, dat zij vergeten zijn, wat zij zeiven hebben gezegd. Men herinnert zich de insinuatie, door hen herhaaldelijk uitgesproken, dat minis ter Kuyper de schatkist had opengesteld voor de kloosters. Zij wisten, (lat zulk een gezegde, uit gesproken in vergaderingen, waar het in tellect nu juist niet altijd de meerder heid heeft, vanzelf het anli-papisme moest der voort dat het laatste woord in deze zaak nog niet gesproken is. Menigeen hier in den omtrek denkt met. mij1, dat liet gerecht op een dwaalspoor is ge bracht en de arme jongeling voor een ander moet boeten. Niemand, die hem vroeger gekend heeft, kan aan de moge lijkheid gelooven, dat hij een dief en een moordenaar zou zijn geworden. Er schuilt een geheim onder dat alles. Ge zult ech ter de kamer goedkoop kunnen huren, want er zijn niet, veel liefhebbers. Het huis is thans van de oude Monica, die mijnheer Honoré dertig jaren trouw heeft gediendhet gold was voor den neef bestemd. Ik dankte den braven man en begaf mij naar de oude meid om hel huis te zien. Het was een van die oude, soliede bur gerhuizen zooals men ze tegenwoordig niet meer aantreft; huizen, die door hun dikke muren, hun zwaar soiied houtwerk aan trappen en deuren, hun hooge kamers en geduchte sloten bestemd schenen de eeuwen te trotseeren. Van voren zag hel huis er weinig aanlokkend uit. De inwen dige inrichting was echter hoogsl com fortabel, en or lag een schoone tuin ach ter, met een prachtig uitzicht op het vlakke veld. Ik heslool dus hel huis te hurenover den prijs waren wij het spoedig eens, en op mijn verzoek was de oude Monica ook lerslond bereid voor mijn bediening zorg te dragen. opwekken. Vooral als daar nog illuslra- lies omtrent de kloosters en de jezuieten bijgevoegd werden, en natuurlijk steeds verzuimd werd om de quaestie der subsi- diën voor r.-k. bijzondere scholen toe te lichten. Het is werkelijk een sterk stuk voor de vrijzinnige leden der. Tweede Kamer, nu nog te durven beweren, dal zij heelemaal daar buiten staan; dat hun beginsel „juist medebrengt elke geloofsovertuiging te eer biedigen." De Werkzaamheid onzer Kies- v e r e e n i g i n g e li. Onder dit opschrift bevat de „Maas bode" een artikel waaraan wij het vol gende ontleenen: Een enkel woord ten slotte over ;'de werkzaamheid onzer kiesvöreenigingen, zooals ze reeds sinds langen tijd en op vele plaatsen met succes plaats heeft. Men heeft de noodzakelijkheid ingezien, dat de districten worden „bewerkt". En hei ideaal is dan zeker wel, een volledige lijst te hebben van al de katholieke man nen boven de 25 jaar, die in een district wonen, en deze dan geregeld bij te hou den. Met zulk een lijst gewapend, kunnen de propagandaclubs die op veel meer plaatsen moesten bestaan in en vóór de verkiezingsdagen heel wat nuttig werk verrichten. Jammer, dal. vele propagan disten slechts in- geestdrift voor dit werk te brengen zijn, als de verkiezingen na deren. En toch moet en kan het grootste deel van den arbeid lang te voren ge beuren. Het is verder noodig, dat men in iedere district kiesvereeniging een man heeft, die als vraagbaak en leider der geheele propaganda kan fungeeren. Toch achten we het om meer dan één reden gevaar lijk, wanneer deze leider een zóó groot aandeel in de propaganda heeft, dat. zon der hem eigenlijk alles blijft, liggen. Beter dunkt ons de volgende wijze van behan delen: verdeeling van hel kiesdistrict vol gens de stemdistricten op het platte land naar do dorpen, waaruit het kies district bestaat, en dan in elk stem- district of dorp een man, die, geholpen door eenige vrienden, (1e propaganda in dat gedeelte van het. district voor zijn rekening neemt. Echter alleen in zoo verre, als zij beslaat in het kweeken van nieuwe kiezers en de directe voorberei ding der stemming: daarbij kan dan mis schien nog komen het inzamelen van bij dragen tot versterking der kas. „Mijnheer zal échter wel goedvinden, dat ik 's nac.hls niet alleen in het huis blijf. Als ge van huis zijt, ga ik ook er gens anders slapen. Op mijn jaren is men niet gaarne 's nachts alleen in een huis, waar een moord gebeurd is. „Welnu dan, Monica, doe zooals ge wilt. Ik had nog verzuimd de keuken en den kelder te bezoeken; in hot voorbijgaan zag ik even rond. Slechts een enkele bij zonderheid trof mij midden in den kel der stond een metselwerk, ongeveer een meter hoven den grond en daarboven een koord, dat. over een kalrol liep. „Wat is dat?" riep ik, „een put?" Monica knikté. „Een vreemde put, mijnheer. Nu en dan komen er akelige geluiden uit, vooral 's nachts. De laatste maal heb ik ze ge hoord op- den avond vóór den dood van mijn armen meester. God hebbe zijne ziel". „Vertel mij dal: eens nader", ver zocht ik. „Ik zat in mijne keuken te breien. Te gen tien ure ongeveer begon het gehuil. Eerst heel zachljes, alsof er een kat miauwde, daarna al harder en harder, lol. ik van schrik en vrees naar bed ging. Den volgenden morgen vond ik mijn meester dood". „Wat een vreemde geschiedenis! En hebt ge na don dood van mijnheer Ho noré het geluid nog gehoord?" „Nog eenige uren. Het werd echter voortdurend minder en tegen den middag hield het op. Het water was weer ge- Doen zich moeilijkheden voor, dan kan men zich wenden tot den chef der pro paganda, die naar onze meening ook den hand 'moet Vormen met het bestuur der dislricts-kiesvereeniging. Eu ten slotte: Het kan, naar onze overtuiging, niet nadrukkelijk genoeg worden uitgesproken, dat de arbeid der kiesvereenigingen en (1e betrekking tusschen bestuur en leden niet slechts een lijdelijke is, nl. alleen in de dagen van verkiezingen, maar dat er voortdurend gewerkt moet worden, voort durend voeling moet heslaan tusschen be-., stuur en leden, opdat in de dagen van strijd de vereeniging op haar leden ook werkelijk rekenen kan. Niet genoeg is het, dat de kiesvereenigingen het overgroote deel der kiezers van haar district om vat, maar zij moet. ook voor den candi- daat, door haar geproclameerd of ge steund, kunnën.rekenen op een getal stem men, nagenoeg even groot als het aantal katholieke kiezers, dat op hare lijsten voorkomt. De jongsle verkiezingen hebben nog maals, ook in hel. Zuiden des lands, het groole belang eener kiesvereeniging, die inderdaad een hechten band vormt tus schen de katholieke kiezers van een di strict, helder in het licht gezet. RUSLAND. De toestand in Rusland blijft steeds ern stig. Vooral in de verschillende provin cies zijn moord tooneelen, plunderingen aan de orde van den dag. Te Odessa heeft de revolutie vreeselijk huis gehouden. In deze stad zijn alle Joodsche bakke: rijen vernield en uitgeplunderd en meer dan 600 gezinnen dakloos gemaakt. Enkele woestelingen doodden hun slachtoffers, door hen spijkers in het hoofd te slaan. Oogen werden uitgerukt, ooren afgesne den, tongen uitgetrokken. De ouden en zieken, in kelders gevonden, werden met petroleum overgoten en in brand gesto ken volgens den „Times"-correspon- dent. Politie en soldaten liepen aan het hoofd van de henden, schreeuwende„De Jo den hebben onzen Tsaar gedood en de kathedraal in brand gestoken. Zij hebben de Christenen vermoord. Snijdthen rtin stukken." Zij wezen de huizen aan, waar het gepeupel moest plunderen. De inwo ners kochten soms hun vrijheid van de stegen tot zijn gewone hpogte. „Was hel. dan eerst gedaald?"., „O ja, de emmerschuurde- lapgs-. den bodem van den put". „Hoe laat hebt gij die ongewone djtling bespeurd „In den loop van den dag". -■ „Van den dag, die den dood uws mees ters voorafging?" „Ja „Dus binnen de 24 uren was de -put ledig en weer vol?" De oude knikte bevestigend. Ik' zag ech ter, dat mijne ondervraging haar veront rustte en nam daarom afscheid. Maar ik beken, dat hare woorden mij tot nadenken stemden. Een zonderling denkbeeld was mij door het hoofd gegaan. En hoe meer ik trachtte hel. van mij af te zetten, met des te grooter kracht, drong het zich aan mij op. Ik voelde een geheimzinnig ver hand tusschen de misdaad en de geluiden, die uit, dezen put voorkwamen; en het voorgevoel dat ik in al deze dingen betrok ken zou worden, werd maar al te spoe dig bewaarheid. Ik zal. op mijn gemak in mijne kamer. Mijn installatie was afgeloopen, en blijde, dat al die drukte achter den rug was, zette ik mij aan tafel. Terwijl ik de kook kunst van de oude Monica alle eer aan deed, luisterde ik naar haar gezellig ge babbel. „Uw eetlust", zeide ze, „doet me den ken aan mijn armen meester. Die hield -tx"

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1905 | | pagina 1