GOES
Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
ER STAD.
feuilleton.
buitenland.
bTnInenland.
No. 109.
Zaterdag 16 September 1905.
Eerste Jaargang.
BERG.
ptember.
ER
ie Spelen
RK
roes,
[brouwerij „Oe Gans'
K, photograaf.
Verschijnt eiken MAANDAG-, V/OENSDAG- en VRIJDAGAVOND,
Drukkers-llifgevers:
OOSTERBAAN LE C01NTRE,
G O E S. o—
Een nieuwe Vereenijing.
Hereenigd.
enigiDgen)
RTEH.
1 K.M. lengte)
i Bloemencorso.
Dpen.
CERTEN.
Utrecht).
ing Roozendaal te
stoppende aan alle
m Vlissingen geen
i n loopt te 9.58.
ïlen Syndicaat.
Li tie van 50 Kilo
50
.25
.40
Yleeschmeei,
ouwkalk.
mijn geachte clientèle
aan mijn atelier werk
Jen te voorkomen.
Ie zorg worden afgewerkt
lk mij in vertrouwen bij
lelend,
9 31
12.43
5.21
6.53
10.32
2.33
6 32
7.50
10 31
11.34
2.40
5.31
10. 3
12.50
3.54
6.-
10.51
1.32
4.37
6.44
11.50
2.23
5.39
7.40
9. 4
1.10
3.46
6.34
10 51
2.07
4.43
7.32
1.10
3.46
618
11.20
2 37
5.15
7.59
12.50
3.16
6 53
8.38
1.21
4.00
7.50
914
1.30
4.10
8.-
1.39
4.20
8.10
9.28
1.47
4.29
8.19
1.58
4.42
8.32
2. 4
4.49
8.39
2.13
4.59
8-49
9.5f
2.18
5. 4
8.54
2.28
5.15
9.03
2.37
5.24
910
10.8
2.45
5.32
9.22
2.52
5.40
3.—
5.48
9.35
3. 7
5.64
9.44
10.28
3.16
65
9.53
10.39
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
abonnementsprijs: per 3 maanden
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)
-.95
-.05
advertenliënvan 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Qrootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regeis.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
Zij die zich met het voljende kwar
taal abonneeren, ontvangen ,de voor
dien datum verschijnende nos. gratis.
Onlangs maakten wij melding van het op
den Duitschen Katholiekendag besprokene
punt, nl. de bestrijding der zedeloosheid.
Aan „het Centrum" wordt nu geschreven,
dat dit euvel ook hier te lande zijn edele
bestrijders vinden zal.
De arbeid van de „Kölner Mannen-
Verein ter bestrijding van de openbare
onzedelijkheid in woord en beeld", trekt
meer en meer de aandacht. Daaraan is
toe te schrijven, dat vele katholieke dag
bladen de redevoering van den heer Her
man Roeren, op den laatsten Duitschen
Katholiekendag gehouden, in hunne kolom
men afdrukten. „Het Centrum" gaf die
rede mot de slotwoorden: „Zou de raad
van den heer Roeren ook niet voor ons
vaderland nuttig zijn? Moge de tijd niet
meer ver af zijn, dat bovenbedoelde ver-
eenigingen in ons vaderland worden op
gericht". Deze laatste woorden rele
veert een inzender R. van het artikel:
„Over openbare onzedelijkheid en hare be
strijding" in het nummer van 4 Septem
ber en .Voegt er den wensch aan toe„Moge
dit voorbeeld van den Kölner Mannen-
Verein in de groote steden van ons vader
land navolging vinden".
Het zal den heer R. verheugen, wanneer
hij verneemt, dat de tijd gekomen schijnt,
dat het goede Duitsche voorbeeld ten on
zent navolging vindt.
Reeds 't vorig jaar werd de eerste ver-
eeniging van dien aard in ons vaderland
opgericht. Het was wèl aan de grenzen,
wèl diep in het Zuiden, maar daar waren
jongelieden bijeen uit alle provincies van
Nederland. In de oude abdij van Rolduc
werd dank zij den ijver van den hoog-
eerw. directeur mgr. dr. R. Gorten
op het gouden jubelfeest der Onbevlekte
Moedermaagd de eersteling opgericht. Een
parig verbonden zich de studenten van
Rolduc, om gezamenlijk den strijd aan te
66)
Het was alsof mij een zwaar pak van
'thart werd genomen.
„Dus kunnen wij gerust verder gaan?"
vroeg ik.
Tot antwoord hield zij mij den brief
voor, dien zij nog in de hand hield.
Het nu door ons vastgestelde plan, dat
wij ontwierpen tot de bereiking van ons
doel, was het volgendeOp den bepaalden
tijd zou Mary zich bij hare nicht veront
schuldigen, door te zeggen, dat zij met
mij' had afgesproken, een bezoek te gaan
brengen aan een vriendin, die in een na
burig stadje woonde. Zij zou dan in een
vooraf besteld rijtuigje aan mijn woning
komen om mij af te halen en wij zouden
onmiddelijk naar den predikant te F.rij
den, waar wij mochten verwachten, dat
alles tot onze ontvangst in gereedheid zou
zijn. Maar bij 't opmaken van dat plan, hoe
eenvoudig het ook mocht wezen, was aan
één zaak niet gedacht en wel aan het ka
rakter van Eleonore en haar liefde voor
haar nicht. Dat zij eenig vermoeden zou
krijgen, daaraan konden wij niet twijfelen,
maar dat zij haar persoonlijk zou nagaan
en haar een verklaring vragen van haar ge
drag, had noch haar nicht, die haar van
zoo nabij kende, noch ik, die haar geheel
binden tegen de openbare onzedelijkheid
in woord en beeld. Zij verplichtten zich
zooals de statuten luiden om:
a. zonder wettige redenen geen onzedige
hoeken of schriften te koopen of te lezen
en in twijfel het oordeel van een vroom
en kundig man in te winnen; nooit een
boek te koopen in boekwinkels, waar
slechte lectuur uitgestald wordt, in liet
hizonder niet aan de boekenkasten der
stations, tenzij men stellig wete, dal ook
de daar uitgestalde boeken, tijdschriften,
couranten, op zedelijk gebied goed zijn,
of althans geen gevaar bieden aan den
jeugdigen lezer;
b. naar beste krachten te bestrijden het
circuleeren van slechte gravures, prenten,
prentbriefkaarten of andere dingen, die
onder zedelijk opzicht ongeoorloofd of ge
vaarlijk zijn en streng de winkels te ver
mijden, waar zulke zaken aan het raam
uitgestald of verkrijgbaar gesteld zijn;
c. alle huizen, gezelschappen, partijen
te vermijden, die in punt van zeden te
slechter of verdachter faam staan, of door
nachtelijke brasserijen tot ongeoorloofde
dingen aanleiding kunnen geven.
Deze eersteling zal bimienkort niet meer
alleen staan. Vereerd door de hooge
goedkeuring van ons doorluchtig Episco
paat;, gesteund door eenige geestelijken,
wier werkkring zich ten deele beweegt om
de studeerende jeugd, zal mgr. dr. C o r -
ten trachten om in alle groote plaatsen
van Nederland afdeelingen te stichten der
„Vereeniging tot bestrijding der openbare
onzedelijkheid", die officieel genoemd
wordt „Militia contra dirissimum adoles-
centio aevi hostem", Desbeireffende circu
laires zullen spoedig worden verspreid.
Men mag verwachten, dat zij vooral de
geestelijken die aan het hoofd staan
van inrichtingen of kerkelijke vereenigin-
gen ten bate der katholieke jongeling
schap, gaarne dit nieuwe en veelbelovende
middel zullen aanwenden, om dezen tijd
en de toekomst zooveel mogelijk te zuive
ren van en te vrijwaren tegen de zedeloos
heid.
vreemd was, kunnen veronderstellen. Het
geen wij echter het minst verwacht had
den, zou juist gebeuren en wel op de
volgende wijzeMary, die volgens onze
afspraak een paar regels van verontschul
diging op Eleonore's toilettafel had achter
gelaten, was juist door mij binnengela
ten, en had nog nauwelijks den tijd gehad
om haar mantel af te doen, toen er drif
tig aan de voordeur werd geklopt. Na Mary
in haast den mantel opnieuw te hebben
aangedaan, ging ik naar de deur, met het
voornemen om den bezoeker of bezoek
ster zoo gauw mogelijk af te schepen, toen
ik eensklaps een stem achter mij hoorde
zeggen: „O, lieve hemel, het is Eleonore!"
en omziende ontwaarde ik Mary, die door
een dor blinden naar builen stond te glu
ren.
„Wat moet ik doen?" vroeg ik in de
grootste verlegenheid.
„Open de deur en laat haar binnen ko
men; ik ben volstrekt niet bang voor Eleo
nore."
Ik voldeed onmiddelijk aan het zoo be
paald geuite verlangen en Eleonore Lea
venworth trad met bleek gelaat, maar vast
beraden houding, de gang in en naar de
kamer, waar zij zich een oogenblik later
tegenover Mary bevond, bijna op dezelfde
plek, waar gij nu gezeten zijt. „Ik hen
hier gekomen," zeide zij met een zoo ver
heven mengeling van teederheid en
machtsbetoon, dat ik ondanks den drang
van 't oogenblik niet, kon nalaten haar te
RUSLAND.
Tataarsche benden zwermen nu overal
rond in de Kaukasische districten Zange-
zur en Jebrail, groene vlaggen meevoeren
de en den heiligen oorlog verkondigende.
Er moet vreeselijk gemoord worden onder
de Armeniërs, geslacht noch leeftijd is een
reden voor genade. Duizenden Tataarsche
ruiters van 'over de Perzische grens heb
ben zich bij de opstandelingen aange
sloten.
Rij de verwoesting van het dorp Min-
kind zijn 300 Armeniërs vermoord. Ver
minkte kinderen werden voor de honden
geworpen. Enkele gespaarden redden zich
het leven door den Islam te omhelzen.
Tweeduizend sociaal-democraten ver
schaften zich Woensdag met geweld toe
gang tot de stadszaal te Tiflis, die gesloten
was wegens het godsdienstige feest van
den .sterfdag van Johannes den Dooper.
Er werden revolutionaire redevoeringen ge
houden. Het hoofd der politie gelastte de
vergadering uiteen te gaan. Een deel ge
hoorzaamde; de rest weigerde. Toen er
eenige schoten vielen werden kozakken
ontboden, die verscheiden salvo's in de
zaal joegen. Dertig man vielen onder de
kogels en zeventig werden gewond, voor
zoover thans bekend. Bij de paniek, die
ontstond, geraakten een aantal personen
onder den voet en werden vertrapt.
Geheimzinnig. In den nacht van
Donderdag kwam een kleine onbekende
stoomboot op het eiland Kaloscher, 25
kilometer van Jacobstad, aan. Tengevolge
van den dichten nevel stiet het schip Vrij
dag op een zandbank, 3 a 4 kilometer
van het strand verwijderd. Daarbij had
een ontploifing plaats, waardoor het schip
en, volgens de eerste berichten, geheel
de bemanning in de lucht vloog. Het schip
was met geweren en munitie beladen. De
wateroppervlakte was met drijvende ge
weerkolven bedekt; reeds werden 1300 ge
weren en drie kisten revolvers op het.
strand gevonden. De naam van hel schip
was met verf onleesbaar gemaakt: men
vond een Zweedsche reddingsboot en Duit
sche en Engelsche vlaggen. Vermoed
wordt, dat het schip onder Amerikaan-
sche vlag voer.
In aansluiting met het bovenstaande
melden wij nog, dat de correspondent van
de „Daily Mail" te Helsingfors seinde, dat
do bemanning van de geheimzinnige
stoomboot, die zoogenaamd gestrand is
ij Jacobstad, haar zeker in de lucht heeft
bewonderen, „ïk ben hier gekomen om
u zonder schroom en zonder omwegen te
vragen, of gij mij wilt toeslaan u op uw
rijtoertje van dezen morgen te vergezel
len."
Mary, die zich reeds in postuur had ge
zet in afwachting van eenig verwijt of
verbod, keerde zich zorgeloos naai' den
spiegel.
„Het spijt mij zeer," zeide zij, „maar
er is in den mandewagen slechts plaats
voort wee personen en dus zal ik genood
zaakt zijn uw verzoek van de hand te
wijzen."
„Dan zal ik een grooter rijtuig bestel
len."
„Maar uwe tegenwoordigheid is in dit
geval niet bepaald gewenscht, Eleonore;
wij gaan slechts een klein uitstapje ma
ken en wenschen ons geheel te houden aan
de eens gemaakte afspraak."
„Gij wilt mij dan bepaald niet mee
hebben?"
„Ik kan u natuurlijk niet verhinderen
mij in een ander rijtuig te volgen."
Eleonore's gelaat nam een nog ernstiger
uitdrukking aan.
„Mary," zeide zij, „wij zijn te zamen
opgevoed en groot geworden. Ik hen uw
zuster, zoo niet in den bloede, dan toch
in genegenheid en verknochtheid, en ik
kan 'tniet aanzien dat gij dezen avontuur
lijken tocht gaat ondernemen, zonder ander
gezelschap als dat van deze vrouw; mijn
geweten, zoowel als de liefde en eerbied,
laten springen, om daarna met sloepen
zuidwaarts te gaan. De wapens aan boord
waren van Zwitsersch maaksel, oogen-
schijnlijk bestemd voor revolutionairen.
VREDE.
Woensdag na middernacht heeft te Joko-
hama een menigte, op 5500 man geschat,
meerendeels koelies en schippers, 8 politie
kiosken verbrand en drie bijbehoorende
posten en een douanekantoor vernield, ook
openbare gebouwen en aanzienlijke han
delskantoren werden aangevallen. Uit To
kio werden kort voor het aanbreken van
den dag met een extratrein 400 man troe
pen gezonden. Deze bewaken nu in 't. bij
zonder de magazijnen met ontplofbare stof
fen en de petroleumtanks. De gouverneur
en de burgemeester hebben een oproep aan
het volk uitgevaardigd, waarin zij dit aan
sporen, vertrouwen te stellen in de over
heid, die de orde zal weten te herstellen.
De Standard verneemt uit SjanghaiHet
is uitgelekt dat maarschalk Jamagata
twaalf dagen in Mantsjoerije heeft ver
toefd, om na te gaan welke kansen er wa
ren dat de Japanners de Russen zouden
kunnen verpletteren. Jamagata moet tot de
slotsom zijn gekomen dat het onuitvoer-
lijk was, althans binnenkort; zijn besluit
moet bij hebben gedragen tot het sluiten
van den vrede.
FRANKRIJK.
De Osservatore Romano behelst het vol
gende officieele bericht: Men heeft be
weerd, dat de Paus reeds nu geneigd zou
zijn, de Fransche wet betreffende de schei
ding van Kerk en Staat, zooals de Fran
sche Kamer die heeft aangenomen, te er
kennen, mits de Senaat haar niet ver
scherpt. Wij zijn gemachtigd, te verklaren,
dat de Heilige Stoel hierover nog geen be
slissing heeft genomen.
E r g e r 1 ij k. De burgemeester van Plan
de la Tour heeft zich ook al genoodzaakt
gezien, publiek uiting te geven van zijn
godsdiensthaat. Van de walgelijke wijze,
waarop hij het deed, maken wij alleen
melding, om onze lezers te laten zien,
tot welke treurige buitensporigheden de
godsdiensthaat kan voeren. Aan de poor
ten van het stadhuis heeft hij de volgende
bekendmaking laten aanplakken. Deze
luidt aldus:
„Plan de la Tour (Var). De gemeente
raad heeft, op voorstel van Brantic, de
beslissing genomen, om de kruizen en de
andere godsdienstige emblemata op het
grondgebied van de gemeente te doen ver
die ik onzen afwezigen oom verschuldigd
ben, verbieden mij dit toe te laten. Wan
neer gij uw voornemen wilt ten uitvoer
brengen, ben ik vast besloten u te vol
gen. Het is aan u om te beslissen, of ik
dit zal doen als uw zuster, gezeten aan
uw zijde, of achter u langs den geheelen
weg, als de u opgedrongen beschermster
uwer eer.
„Mijner eer?"
„Gij zult. eene ontmoeting hebben met
Clavering."
„En dan?"
„Op twintig mijlen afstands van hier."
„En dan?"
„Dan is de vraag, of dit gepast en
welvoegelijk is. Wanneer eer en welvoege-
lijkheid zoodanige deugden zijn, als waar
voor ik ze altijd gehouden heb, dan moet
deze vraag ontkennend beantwoord wor
den."
„Gij hebt evenals ik uw stand te danken
aan de weldaad van een derden," zeide
Mary, met onheilspellende, diehtgenepen
lippen.
„Het is nu geen tijd om hierover te
spreken," gaf Eleonore met waardigheid
ten antwoord.
Het bloed steeg Mary naar 't hoofdhaar
weerstrevende natuur kwam in hevige be
weging. Toorn en onwil waren duidelijk
op haar hoogrood gelaat merkbaar, toen
zij zeide„Ik ga naar F.om in 't hu
welijk te woraen verbonden met Clavering.
Staat ge er nu nog op om mij te vergo-
dwijnen.
De raad besluit tot de oprichting van
lieux d'aisance en van een vurinoir en
geeft de noodzakelijke fondsen .voor de
oprichting er va.n".
Ergerlijk I
Herstemmingen Tweede Ka
mer. De uitslag der gisteren gehouden
stemmingen voor de Tweede Kamer is de
volgende
Rotterdam!.
Aantal kiezers 7357. Uitgebracht 5883
geldige stemmen.
Gekozen de heer S. v. d. Bergh Jr.,
(L. U.) met 2998 stemmen. De heer mr.
D. P. D. Fabius (A.-R.) had 2885 stemmen.
Bij de stemming op 7 September jj.
werden uitgebracht 5750 geldige stemmen, 4
waarvan 2331 op mr. I). P. D. Fabius,
1899 op den heer S. v. d. Bergh Jr. en
1520 op den heer H. Spiekman (S.D.)
Rotterdam V.
Aantal kiezers 5431. Uitgebracht 3725
geldige stemmen.
Gekozen de heer P. R. Mees (V. D.)
met 2249 stemmen. De heer Jac. P. van
Term (R. K.) had 1476 stemmen.
Bij de stemming op 7 September j.l.
werden uitgebracht 3695 geldige stemmen,
waarvan 1829 op den heer P. R. Mees,
1372 op den heer Jac. P. van Term en 494
op den heer W, P. G. Helsdingen (S. D.*)
Arnhem.'..
Aantal kiézers 6754. Uitgebracht 6339t
geldige stemmen.
Gekozen de heer K. Eland (L.' U.) mgt
2935 stemmen. De heer mr. S. de Vries
Czn. (A. R.) had 2404 stemmen.
Bij de stemming op 7 September j.l.
worden uitgebracht 5017 geldige stemmen,
waarvan 2198 op den heer K. Eland, 1859
op den heer mr. S. de Vries Czn. en 960
op den heer W. P. G. Helsdingen (S. D.)
De „Telegraaf" verneemt, uit Den Haag,
dat de oud-minister Idenburg is benoemd
tot gouverneur van Suriname.
Men schrijft aan de „Tijd"
Dikwijls en meermalen niet ten onrechte
werd onder vorige ministeriën van onze
zijde geklaagd over achteruitzetting van
katholieken bij benoemingen voor staats
betrekkingen.
Dat de schuld daarvan in veel gevallen
lag bij de katholieken zelve, werd evenwe
zeilen?"
Met vaalbleek gelaat trad Mary eenige
stappen vooruit, en Eleonore met waardige
kalmte bij den arm vattende, schudde zij
dien heftig, terwijl zij met bevende lippen
vroeg: „Waarom? Wat moet ge dan, wat
wilt ge dan?"
„Ik wil getuige zijn van hot huwelijk,
ten einde mij te verzekeren dat 'teen gel
dig verbond zij".
Mary trok de hand, waarmee zij den
arm harer nicht had vastgegrepen, terug.
„Ik begrijp u niet," hernam zij, „ik
dacht, dat. gij nooit tegenwoordig zoudt
willen zijn bij iels, dat u voorkwam niet
oirbaar te zijn."
„Daarin hebt gij gelijk. Ieder die mij
kent, zal begrijpen, dat ik juist daarom
mijne goedkeuring niet kan hechten aan dit
huwelijk, omdat ik in de treurige nood
zakelijkheid verkeer, daarbij tegen wil en
dank als getuige tegenwoordig te zijn."
„Waarom gaat ^gij dan?"
.Omdat uw eer mij nader aan 'thart
ligt, dan mijn gemoedsvredeomdat ik
ons beider weldoener liefheb en weet, dat
hij 'tmij nimmer zou vergeven, wanneer
ik met mijn medeweten een huwelijk tot
stand liet komen, dat zoo zeer in strijd
is met zijn wenschen en verwachtingen,
zonder althans daarbij tegenwoordig te zijn
geweest.
„Maar op die wijze komt ge in allerlei
verwikkelingen, en daar hebt ge een af
keer van."
