Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche No. 106. Zaterdag 9 September 1905 Eerste Jaargang. Verschijnt eiken AlAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND, Drukkers-Uitgevers: OOSTERBAAN A LE COINTRE, o G O E S. o— V Meer licht. BUITENLAND. BINNENLAND. Van onze Eilanden. Een en ander dit blad betreffende te zenden: wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers. —-95 Abonnementsprijs: per 3 maanden Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's. Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling).05 Adverfenfiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets. Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend. Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend. Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs. Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regeis. Reclame-berichten: 25 ets. per regel. Afschuiving. Het was vóór de herstemmingen dat het orgaan der oud-liberalen, de „Nieuwe Courant" het vonnis velde over het be faamde blanco-arlikel, toen het blad schreef „Hot blanco-artikel 80 is voor de eerste vier jaren onherroepelijk van de baan. Het is van het terrein der practische po litiek naar hoogere sferen verhuisd. Wij zullen er niemand meer lastig om vallen, dat hij zijn hart aan deze „schoonste uit vinding der eeuw" verpand heeft. Plato nische liefde eeren wij als een bij uitstek onschadelijken en fatsoenlijken vorm van genegenheid". Het blanco-artikel dus onherroepelijk van de baan! Dat kwam den oud-liberalen uit het hart geweld. Echter waren die deftige heeren, schijnt het, te veel van hun macht overtuigd, dan dat zij 't mogelijk konden achten in het zog te moeten varen der vrijzinnigen. En toch is het gebeurd. De hoofdredacteur derzelfde „Nieuwe Courant" schrijft nu in „Onze Eeuw", dat hij verwacht, dat het nieuwe ministerie het blanco-artikel aan de orde zal stellen. De oud-liberalen nu reeds op sleeptouw genomen Wij willen het oud-liberale orgaan niet van „draaien" beschuldigen; slechts er op wijzen, hoe zijn volgelingen de kracht schijnen te missen tegen den stroom van het radicalisme op te roeien. De vooruitstrevende liberalen lachen reeds in hun vuistje. Hoort slechts mr. Limburg in „de Gids" „Indien de regeering de Grondwetsher ziening aan de Kamer voorzet, zullen de oud-liberalen voor de vraag staan, of zij de verantwoordelijkheid aandurven dat werk te doen mislukken. Waarschijnlijk zal hun de verantwoordelijkheid te zwaar zijn". De radicalen beschikken op deze wijze over de oud-liberalen. Zou het geen tijd worden, dat deze laatsten tot inkeer kwamen en verder weigerden hand- en spandiensten te ver richten voor hun meer geavanceerde broeders V Vrije denkers? Te Parijs wordt een vrijdenkers-congres gehouden. De correspondent der liberale „N. R.C." geeft er in zijn blad een beschouwing over, die erg nuchter kan geheeten worden. Die liberale correspondent erkent, dat het eigenlijk een congres is tegen he t geloof, van het ongeloof. Dat dit zoo is, kan blijken uit het daar ter plaatse door onzen Domela Nieu we n h u i s gesprokene. Deze vrije denker I zei, dat God en het geld het altijd goed met elkaar vinden. Wat een resultaat van het vrije denken! Is het dan te verwonderen, dat ook een liberaal zulke onzin te machtig wordt en dat hij zegt: „Het congres toont tevens aan hoe licht voor onontwikkelde menschen, „niet ge looven" op zich zelve al, gelijk staat met diepzinnig denken, met verstandig, geleerd, laat staan wijsgeerig zijn. En het zou mij zelfs verwonderen als er een van de vier duizend congressisten was, die niet zou meenen over de zwaarste zaken eenige diepe waarheden ten beste lo kunnen geven Die vrijdenkers, 't zijn slechts de man nen bezield met een fanatieken haat telgen de Kerk, die door hun onmacht tot blinde woede vervoerd, het eerste vereischte voor het vrije denken, ni. het verstand zijn kwijtgeraakt. Het zijn de personen, die de „vrije ge dachte" tot een risée maken voor elk denkend mensch. De candidaat voor de Tweede Kamer der christelijke coalitie in Rotterdam V, de heer lac. van Tirm, hield Woensdagavond in de Rotte-stad een politieke lezing. Mét alle respect voor den hoofdredac teur van een tweemaal daags verschijnend Katholiek blad, moeten wij toch bekennen, dat de lezing van het verslag zijner rede zonderling aandoet. Wij kunnen dan ook niet gelooven, dat de heer van Term de woorden zou gespro ken hebben, die de „N. R. C." hem in den mond legde. Dit liberaal blad laat den heer van Term zeggen, dat er onder het ministerie- K u y p e r benoemingen gedaan zijn, die misschien beter waren achterwege geble ven en in Katholieke kringen niet welge vallig waren en plaatst hem dus in het liberale benoeming-klaagorkest. Het laat hem ten opzichte der afge treden ministers Bergansius en E1- 1 i s zeggen, da,t hun optreden „niet in alle opzichten" zijn sympalhie kon weg dragen. Het uitspreken van zulke algemeen heden benadeelen o. i. het partij-verhand. Men dient bij het aantoonen van feilen in eigen boezem te preciseeren, en dan niet komen aandragen met opmerkingen als mosterd na den maaltijd. Ook lezrn we in het verslag der „N. R. C.", dat de heer van Term zou gezegd hebben geen tijdelijke overheersching van den clerus in tijdelijke zaken te willen en dat. hij inquisitie en brandstapel niet wenscht te verdedigen. Dat moge zeer waar en volkomen juist gezegd zijn, het wekt den schijn alsof de heer van Term zich als uitzondering op den regel beschouwt; het doet het voor komen, alsof er ernstig sprake zijn zou onder de Katholieken van clerusoverheer- sching in tijdelijke zaken, van inquisitie en van brandstapel. Nogmaals: wij kunnen niet gelooven, dat de redacteur van „de Gelderlander" de woorden gebezigd heeft, welke de „N. R. C." hem liet spreken. Maar dan is opheldering gewenscht. GEVOLGEN VAN DEN VREDE. Tokio verkeert in staat van oproer. Het volk deed een aanval op en vemieldflj elf aan den buitenkant gelegen politie posten. Schreeuwende troepen oproerlin gen vullen de hoofdstraten. Afdeelingen der keizerlijke garde zijn uitgerukt. Het tramverkeer staat stil. De wildste geruch ten zijn in omloop in de stad. Het is on mogelijk nauwkeurig de beteekenis der ge beurtenissen te schatten. Er is een aanval gedaan op het bureau der Kokoemin. De politie verstrooide de menigte. Er zijn in den loop van den nacht afdeelinjen landweer opgeroepen. Er zijn Woensdagmiddag 200 personen in hechtenis genomen. Er zijn enkelen vrij gelaten uit vrees voor pogingen lol bevrij ding. Na. den aanval op het regeeringsblad Ko koemin trok het volk naar de ambtelijke woning van den minister van binnenland- sche zaken, overweldigde de politie, die daar op post stond, en stak het gebouw in brand. Ook dreigde het de woningen der andere ministers aan te vallen, maai de politie belette het verder kwaad te doen. Naar de correspondent der Vossische Zeitung te Tokio seint, waren de gebeur tenissen aldaar van zeer ernstigen aard. Het volk bepaalde zich niet tot een aan val op het bureau van de Kokoemin, maar stak ook de woning van den minister van hinnenlandsche zaken en verschillende po litieposten in brand, waarin de tijdens de botoogingen in hechtenis genomen perso nen waren opgesloten. Het gepeupel vernielde Woensdagavond twee groote bureaux van politie en onge veer vijftien kleine politiekiosken. De vreemde gezantschapsgebouwen wor den door troepen bewaakt. Bij keizerlijk decreet, is de staat van be leg te Tokio afgekondigd. De wanordelijk heden zijn weer begonnen. De menigte heeft Woensdagnacht tien Christenkerken en een zendelingenschool in brand gestoken. ITALIË. Een sterfgeval heeft Z. H. Pius X en zijn familie in rouw gedompeld. Bij' Mantua is nl. de dochter van 's Pausen broeder An- gelo op 35-jarigen leeftijd aan typhus over leden. Zij laat een echtgenoot met vier 'kin deren achter. Toen Z. H. dit sterfgeval vernam, liet hij zijn zusters Rosa en Maria en zijn nicht, die alle drie dicht hij de St. Pieter wonen, bij zich komen. Lang onderhield hij1 zich met haar over zijn familie en verwanten. Na in zijn particuliere kapel eenigen tijd voor de zijnen gebeden te hebbin, noodigde hij zijne zuster en nicht aan het dejeuner. Mij troostte haar en droeg haar op, zijn welbeminden broeder eveneens te troosten. RUSLAND. Uit Tiflis wordt, bericht, dal te Bakoe de onlusten weer begonnen met oen hevig geweervuur, dat 's avonds ophield dank zij de pogingen van den gouverneur om den vrede te herstellen. Er had een ge vecht met de troepen plaats, waarhij een aantal personen gedood en gewond wer den. Het geweervuur was zeer krachtig; vooral in de pelroleumfabrieken Balacha- nach en in de stad. 's Nachts werd be proefd de petroleumfabrieken van Balacha- nach en de stad in brand te steken; in de eerstgenoemde woedde een groote brandin laatstgenoemde werd het vuur spoedig gedoofd. De zwarte stad staat in brand; de oorzaak is onbekend. De troe pen treden krachtig op als overdag de onlusten aanhouden. Ambtelijk wordt mee gedeeld dat er 52 dooden zijn en evenveel gewonden. Gedurende de laatste dagen stroomden talrijke families uit Elizabethpol en Bakoe naar Tiflis, omdat er in die plaatsen wordt gemoord. Ook uit den omtrek van Tiflis, waar men voor gruwelen der Tataren vreest. De door de onlusten getroffen be volking is aan den bittersten nood ten prooi. De door opruiers opgestookte Tata ren oefenen een schrikbewind onder de bevolking. Het bericht, dat de troepen ar tillerie hebben gebruikt ter onderdrukking van de onlusten te Bakoe, wordt van amb telijke zijde tegengesproken. FRANKRIJK. De zusters van het H. Hart te Mont- pellier, die gedurende meer dan een halve eeuw met een bewonderenswaardige be voegdheid en een grenzelooze toewijding de kloosterschool op den faubourg Bou- tonnet. leidden en rondom zich de wel daden van haar onuitputtelijke liefde ver spreidden, zijn in ballingschap gegaan. De uitdrijving van die edele dochters van liefde gaf aanleiding tot een groote manifestatie. Een der religieuzen, 90 jaar oud, had reeds een 60-tal jaren in hst klooster ge woond. Groot was de verwondering van de arme zuster, toen zij hoorde, dat zij met haar gezellinnen in den trein moest stappen om weg te reizen. Nog nooit had zij in haar leven een trein gezien Een andere zuster, 75 jaar oud, was zoozeer getroffen door het bericht, dat zij het klooster, waar zij zoolang geleefd had, moest verlaten, dat zij in zwijm viel en naar het hospitaal moest worden ge bracht. Eenige uren later was zij gestorven! De smart door de droevige tijding ver oorzaakt was al te heftig geweest, haar ontroering al te groot;.... met haar ge zellinnen vertrok het arme zusterke! De eerwaarde moeder trachtte op het oogenblik van de scheiding een andere zuster te troosten. Met een roerende een voudigheid antwoordde zij„Het is het laatste offer, voor ik ga sterven. Wij1 leven slechts van offerswaarom zouden wij' ons dan beklagen?" Zonder een enkel bitter woord, zonder verwijt tegen de achtervolgers, gingen de zusters gelaten heensommigen naar Avig non, om later misschien naar Italië te gaan, sommigen naar Spanje". Dat zulke treurige verhalen toch ein delijk eens den Franschen de oogen moch ten openen! Tot hoelang nog?. Uitslag der stemmingen voor de Tweede Kamer. ROTTERDAM I. Aantal kiezers 7357. Geldige stemmen 5750. Volstrekte meerderheid 2876. Herstemming tusschen de heeren mr. D. P. D. Fa.bius (A. R.) met 2331, en S. v. d. Bergh Jr. (L. U.) met 1.899 stemmen. De heer H. Spiekman (S.-D.) had 1520 stemmen. Bij de algemeene verkiezingen op 16 Juni jl, werden in Rotterdam I uitge bracht 6375 geldige stemmen, waarvan 2782 op J. W. Rudolph (A. R.), 2417 op mr. I). Fock (L. U. aftr.) en 1176 op H. Spiekman (S. D.) ROTTERDAM V. Aantal kiezers 5431. Geldige stemmen 3695. Volstrekte meerderheid 1848. Herstemming tusschen de heeren P. R. Mees (V.-D.) met 1829 en Jac. P. van Term (R.-K.) met 1372 stemmen. De heer W. P. G. Helsdingen (S.-D.) kreeg 494 stemmen. Bij de algemeene verkiezingen op 16 Juni jl. werden in Rotterdam V uitgebracht 4346 geldige stemmen, waarvan 2136 op mr. E. E. van Raalte (V.-D. aftr.), 1975 op A. Brummelkamp (A. R.) en 235 op J. H. F. van Zadelhoff (S.-D.) ARNHEM. Aantal kiezers 6754. Geldige stemmen 5017, Volstrekte meerderheid 2509. Herstemming tusschen de heeren K. Eland (L. U.) met 2198 en mr. S. de Vries Czn. (A. R.) met 1859 st. De heer W. P. G. Helsdingen (S. D.) kreeg 960 stemmen. Bij de algemeene verkiezingen op 16 Juni jl. werden in het district Arnhem uitgebracht 5990 geldige stemmen, waar van 2729 op mr. P. Rink (L. U. aftr.), 2649 op C. v. d. Voort v. Zijp (A. R.) en 612 op W. P. G. Helsdingen (3.-D.) In Rotterdam V is de overwinning der vrijzinnigen zoo goed als verzekerd. In de twee andere districten hebben de so ciaal-democraten de beslissing in handen en die zal wel zoo uitvallen dat de vrij zinnige gekozen wordt. Het voeren van anti-christelijke politiek zit den rooden heeren in het bloed! Met groote dankbaarheid maakt het be stuur van den diocesanen Bond van R. K. Drankbestrijdersvereenigingen in het bisdom Haarlem melding van het feil, dat het. van den Bisschop van Haarlem een belangrijk bedrag in geld heeft ontvangen tot steun en voortzetting der werkzaam heden van dien bond. Door Gedeputeerde Staten .van Zeeland zijn de navolgende obligatiën in de hier-, onderstaande Provinciale geldleeningen uitgeloot in die van f 490.000, .aangegaan in 1889, de nommers 66, 104, 118, 230, 375, 395; in die van f261.000, aangegaan in 1891, de nommers 13, 41, 89, 104, 115, 137. 215, 245 A en B; in die van f 120.000, aangegaan in 1893, de nommers 1, 8, 25, 64, 95 en 115; en in die van f 200.000, aangegaan in 1898, de nommers 13, 41, 83 en 91. Dr. Kuyper. In de vrijz.-dem. „Mid- delb. Courant" leest men In ons jongste hoofdartikel, onder dit opschrift, schreven wij„Door de offici- oele wetenschap is hij (dr. Kuyper) mis kend; merkte de hoofdredacteur van het „Nieuws" op. En wij lieten daarop direct volgen „Hij had reeds jaren hier zitting moe ten hebben in de Kon. Academie van Wetenschappon naast Kuenen, wiens evenknie hij was, en indien hij in het laast zijner levensdagen gekozen zou worden, dan werd hij gekozen door man nen, die, hoe geleerd ook, niet kunnen staan in zijn schaduw". Dit laatste was niet opgemerkt door den hoofdredacteur van het „Nieuws van den Dag" maar door K. V. in het „Vaderland". Toch schreef ook genoemde hoofdredac teur: „Kuyper had door zijn niet antire- volutionnaire landgenooten meer geëerd kunnen worden dan ds geschied. Tot ho noris causa doctor in de letteren, in de geschiedenis, in de staatswetenschap pen, tot lid van de K o n i n k 1 ij k e Aca- demie van Wetenschappen zijn er wel minderen benoemd dan hij". Nu hij als minister gevallen is, schijnt men in den heer Kuyper toch wel iets goeds te vinden Een Riddering. De „Katholieke Onderwijzer zegt. over de riddering van den heer Ketelaar: Herinneren wij ons goed, dan was het. o. m. de heer Ketelaar, die bij behande ling der begrootingen herhaaldelijk aan drong op afschaffing of inkrimping van den post voor ridderorden. Wij1 hoorden dan ook reeds verluiden, dat de heer K. hoffelijk maar beslist zijne onderscheiding zou weigeren GOES. De vereeniging voor Algemeene Wetenschappelijke Belangen alhier, ziet den winter aankomen, en haast zich daar om met het treffen van schikkingen in zake de winterlezingen. Reeds gaven toe zegging tot het vervullen eener spreek beurt de heeren K. ten Bruggen Cate, inspecteur M. 0„ in October a. s., over de Faustsage; prof. dr. II. Bavinck van de Vrije Universiteit, in November; dr. A. K. Zweede in December; mej. Marie Jungius, directrice van het Nationaal Bureau van Vrouwenarbeid te 'sGraven- hage, over ontstaan en werking van dat bureau; prof. dr. Kernkamp uit Utrecht; en dr. G. H. Leignes Bakhoven, resp. in Jan., Febr. en Maart 1906. Maandag 18 Sept. 8 uur wordt in de sociëteit V. O. V. een algemeene vergade ring gehouden. Contributie voor het lid maatschap bedraagt f2.50, waarvoor men zich moet aanmelden bij dr. Ilissink. GOES. Onder toezicht der politie werd gisteren een koe, toebehoorende aan Jan Huigo alhier, begraven, alvorens het vleesch voor de consumptie onbruikbaar was gemaakt. Het beest was door den Rijksveearts voor het gebruik afgekeurd. GOES. Door de Gezondheidscommissie alhier is aan do besturen lier gemeenten

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1905 | | pagina 1