Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
No. 99
Donderdag 24 Augustus 1905
Eerste Jaargang
FEUILLETON.
BUITENLAND.
Verschijnt eiken mAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND,
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAK LE COINTRE,
-o G O E S.
Een eerste Vereischte.
Hereenkd.
f
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
Abonnementsprijs: per 3 maanden—.95
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling) —.05
Adverfenfiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Qrootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
Dat onze tijd staat jn het teeken van
het vereenigingsleven, zal wel door nie
mand worden ontkend.
Het is een teeken, dat wij met vreugde
waarnemen, noodzakelijk als het. js in
onze hedendaagsche maatschappij, die
door het verderfelijke liberale individua
lisme, dat de vrijheid en de macht van
den eenling voorstaat, gevoerd wordt op
noodlottige banen.
Wanneer wij slechts bedenken den in
vloed, dien het liberale vrijheidsysteem
heeft uitgeoefend op het gebied van han
del en nijverheid, dan kunnen we slechts
tot de slotsom komen, dat het liberale
stelsel in het leven heeft geroepen de n e-
gatie van de vereenigingsverplichting
door hen, die gelijksoortige broodwinning
hebben.
Maar niet slechts op het gebied van
handel en nijverhc.id zijn de gevolgen van
het liberale individualisme voelbaar.
Op politiek en sociaal gebied vallen die
verschijnselen in kleur en geur waar te
nemen.
Wij, Katholieken, hebben ons naar liet
voorschrift ook van Leo XIII z.g. te ver-
eenigen en een hechten dam hebben wij
door ons vereenigingsleven te vormen te
gen de machtige golven van het steeds
voortstuwend rationalisme en socialisme.
Wij hebben ons dus te vereenigen.
Van af dat het kind van den Cathechis-
mus komt, moet de jongeling worden in
geleid in het Patronaat om van daaruit
te geraken in een R. K. vakorganisatie
en den R. K. Volksbond.
Dit is de gewone regel.
Evenwel weten wij zeer goed, dat deze
volgorde moeielijk overal te bereiken valt.
In kleinere plaatsen treft men in den
regel niet die elementen aan om tot het
opeenvolgend doel te geraken.
Dit is dan ook piet strikt noodzakelijk.
Waar de krachten ontbreken, is ook de
wil te prijzen.
Al zijn de omstandigheden zóó, dat van
geen geleidelijke organisatie sprake zijn
481
Ik hield mij nu niet langer meer op;
wanneer dat de slotsom was harer over
denkingen zou zij daar zeker niet lang
meer blijven staan, vooral daar in de verte
reeds kreten en voetstappen werden ver
nomen, die aankondigden dat eenige dor
pelingen op weg waren naar de plaats
van den brand.
Zoodra ik in mijn logies terugkwam,
overtuigde ik mij dat de door mijn gast
vrouw opgenomen bedelaarster zich mijne
afwezigheid niet ten eigen bate had ten
nutte gemaakt en ging vervolgens naar
mijn kamer om de doos nauwkeuriger te
bezien. Ik bevond dat het een nette, blik
ken trommel was, gesloten door een klein
hangslot. De zwaarte kwam overeen met
den inhoud, waarvan juffrouw Belden had
gesproken; ook hieromtrent gerustgesteld,
verstopte ik den trommel onder mijn bed
en keerde naar de huiskamer terug. Nau
welijks was ik daar gezeten, toen juf
frouw Belden binnentrad.
„Foei!" zeide zij, bij 'tafzetten van haar
hoed, terwijl haar gezicht vermoeidheid
en tevens tevredenheid toonde, „foei, foei,
welk een weerl Het weerlicht verschrik-
ven even buiten de stad woedt een
felle brand; 'tis om geen hond of kat
de deur uit. (e jagen,"
kan, juist daar, waar dit het geval is,
kunnen de Katholieken zich meer alge
meen vereenigen.
Het nut hiervan valt niet te ontkennen.
Verschillende plaatsen zjjn er, waar we
gens gebrek aan deelnemende personen,
patronaat noch vakorganisatie mogelijk
zijnmaar daar vooral dan ook dient men
zich meer in het algemeen te orga-
niseeren.
En dan moet men er van overtuigd
zijn, dat het bezit van eigen haard goud
waard is.
Een eerste vereischte is, dat
men hebbe een eigen huis.
Een eigen huis I
Erg gemakkelijk om het te bekomen is
het niet!
Daartoe dient eenige opoffering.
Echter, een eigen lokaal, waarvan al
onze Katholieken onverschillig van w.elke
vereeniging, kunnen gebruik maken; ;waar-
in vergaderingen van allerlei aard kunnen
worden belegd; waarin men lezingen en
redevoeringen kan. doen houden; waarin
ook noodige ontspanning haar plaats vin
den kanzulk een lokaal hebben wij
broodnoodig.
Een eigen huis moeten wij trachten
te vinden voor onze organisatie.
De socialisten zijn ons op dit punt vóór
geweest.
Immers door hen is gesticht het lokaal
„Ons Huis", op welks dak wappert de
vlag der neutraliteit.
Door die onzijdigheidvlag trachten zij
iedereen binnen te lokken, en proselieten
te maken voor hun systeem.
En al ware het nu slechts om alleen
een contra-medicijn, een tegengif te leveren
aan hen, die door die bedriegelijke neu
traliteit, welke mogelijk socialisten kweekt,
mochten worden verlokteen ver
dienstelijk werk zouden zij verrichten, die
de tot standkoming van>een eigen huis
zouden bewerkstellen.
Noodig hebben wij een eigen huis!
Zonder dat is moeielijk organisatie mo
gelijk: een eigen lokaal is een fundament
va.n ons vereenigingsleven.
Ik hoop dat ge u niet verveeld hebt",
vervolgde zij' een scherpen blik op mij
slaande, dien ik zoo goed mogelijk door
stond. „Ik moest even ergens wezen, maar
ik had niet gedacht dat ik mij zoolang zou
moeten ophouden".
Ik stelde haar met een enkel woord om
trent een en ander gerust, waarna zij haas
tig de kamer verliet, om to sluiten voor
den nacht. Ik bleef nog een poos wachten,
maar zij kwam niet terug. Waarschijnlijk
bevreesd zich te verraden, had zij zich
naar hare slaapkamer begeven, terwijl zij
het aan mij' overliet, om te doen wat ik
verkoos. Ik erken, dat mij deze verdwijning
welkom wasmijn geest en lichaam waren
zeer vermoeid en het was mij dus aange
naam, alle verdere inspanning te zien uit
gesteld tot den volgenden dag. Zoodra dus
het onweer een weinig bedaard was, begaf
ik mij ter ruste bn viel, na lang en vruch
teloos gepoogd te hebben om den slaap te
vatten, in een sluimer.
XXIX.
De ontbrekende getuige.
„Meneer Raymond 1" De stem die deze
woorden uitte, klonk zacht maar door
dringend; ik vernam haar in mijn droo-
men, werd wakker en keek zoekend rond.
morgen begon reeds aan te breken en
bij 't eerste schemerlicht zag ik in de naar
de zijkamer geopende deur, de schamele
gestalte der bedelaarster die den vorigen
avond nachtverblijf had verkregen. Ver-
Maar om daartoe te geraken is ook
noodig overeenstemming tusschen
onze geloofsgenooten.
Wanneer deze de handen ineensloegen,
hoe makkelijk zou het doel te bereiken
zijn.
Samengewerkt moet er worden, «n voor
al zal het zijn hoognoodzakelijk nut heb
ben, dat nu eens en voor immer betreu
renswaardige verdeeldheden tusschen ons,
Katholieken, haar eind naderen.
'tWordt meer dan tijd!
Niet zelden komt het voor, dat onder
onze Katholieken de ,toch izoo noodige eens
gezindheid wordt gemist.
Wij zijn er zeker van, dat bij eventueele
meeningbotsing of wrijving de oneenigheid
niet te zoeken is in onze hooge begin
selen; veeleer in persoonlijke aangelegen
heden.
Onze beginselen van samenwer
kende Katholieken toch, moeten wij
hoog houden; persoonlijke sympathieën of
antipathieën zullen moeten ter zijde
gesteld voor de gemeenschappelijke samen
werking ten bate van de Katholieke be-
belangen.
Wij wenschten, dat het anders ware,
maar feit is het, en het is ons niet on
bekend, dat er onder sommige onzer ge
loofsgenooten een zekere stoffelijke en
geestelijke rivaliteit bestaat, die nadeelig
en belemmerend werkt.
De eene heeft b.v. een zaak al kan
het lang niet bij velen een broodwin
ning geheeten worden concurreerende
met een soortgelijke. En dat vergeeft de
een den ander en de andere den een niet!
Het algemeen Katholiek belang mag
hieronder niet lijden.
En wat het geestelijke, het intellectu-
eele aanbelangt, wij kennen het spreek
woord der ouden: „zooveel hoofden, zoo
veel zinnen".
Zou het nu niet meer dan tijd worden
persoonlijke zaken of belangen huiten spel
te houden; zou het niet dringend noodig
zijn den mantel van kleingeestigheid te
lattn zakken; zou het oogenblik niet ge
komen zijn, om als broeders van één huis
schrikt en verstoord, was ik op het punt
haar met een barsch woord weg te jagen,
toen zij tot mijn groote verbazing onder
haar boezelaar een rooden zakdoek te
voorschijn haalde en zich daardoor deed
kennen als den iangvenvachten N.
„Lees dit", zeide hij, haastig naderbij
komende en mij een stukje papier in de
handen stoppende. En zonder verder om
te kijken of iets te zeggen, verliet hij de
kamer eri sloot de deur weer.
In niet geringe spanning stapte ik mijn
bed uit naar het venster en bij het steeds
helderder dagende morgenlicht, gelukte het
mij uit do haastig neergeschreven regels
het volgende op te maken:
„Zijlis hier; ik haar gezien; in de kamer,
die op bijgaand plan met een kruis gemerkt
is. Wacht tot acht uur; ga dan naar boven.
Ik zal beproeven juffrouw B. buitens
huis te krijgen".
Daaronder vond ik een plan geschetst
van de tweede verdieping, dat er aldus
uitzag
de handen in elkaar te leggen tot één
groot doel?
En zou dan niet binnen niet te langen
tijd het moment naderen, waarop wij allen
zouden moeten trotsch gaan; het oogen
blik, dat wij in het bezit zouden zijn van
een Eigen Huis?
Aan onze Katholieken de vraag met da
den te beantwoorden.
V Een Klip.
In ons nummer van Vrijdag j.l. het
nieuwe ministerie besprekend, schreven
wij, voor het geval het Kabinet de soci
ale wetgeving zoude ter hand nemen:
„Ongerekend de opdoemende financiëele
moeielijkhcden, kan het ook .als vaststaand
worden beschouwd, dat de sociaal-demo
craten alleen dan zullen steunen, wan
neer de vrijzinnig-democraten Rink en
V e e g e n s ver genoeg gaan, maar
juist dan zullen de .rechtsche partijen met
de oud-liberalen incluis zich verzetten".
De waarheid hiervan komt ons „Het
Volk" van Dinsdag j.l. bevestigen.
Het stuk sociale wetgeving, dat wel het
meest met ingenomenheid is begroet en
met instemming is ontvangen als een dege
lijk legislatief werk, is ongetwijfeld het
ontwerp - arbeidscontract van minister
L o e f f
Door de vrijzinnig-democraten werd het
verdedigd en zelfs van socialistische zijde
ging er tot groot verdriet der roode
heeren een stem voor op.
Het „Weekblad voor het Hecht", een
blad van onverdacht vrijzinnig allooi,
komt nu ook den wensch uitspreken, dat
de nieuwe minister van Justitie zal zor
gen voor een spoedige afdoening van
L o e f f 's ontwerp.
In verschillende bladen werd melding
gemaakt, dat het nieuwe ministerie de
sociale wetgeving zou ter hand nemen.
Wanneer nu de vrijzinnig-democratische
ministers, van wie het wetsvoorstel, dat
reeds te lang op invoering wacht, moet
uitgaan, het zullen ter tafel brengen, zooals
'twerd ontworpen; dan kuimen zij van de
rechtsche partijen medewerking ver-
Hanna bevond zich dus in het kleine
achtervertrek boven de huiskamer, en ik
had mij derhalve niet vergist, toen ik mij
den vorigen avond verbeeldde voetstap
pen te hooren boven ons hoofd. Ik ge
voelde mij bij deze ontdekking aanmerke
lijk verlicht, maar tevens gevoelde ik mij
niet gerust in 't vooruitzicht, dat ik wel
dra zou staan tegenover iemand, die naar
alle waarschijnlijkheid bekend was met
't geheim van een koelbloedigen moord.
Evenwel beproefde ik door een uurtje rust
mij nog wat te verkwikken. Maar dit ge
lukte mij1 evenmin, als wanneer ik een
vijand met geladen pistool elk ooger.blik
moest wachten. Ik gaf dan ook spoedig
mijn hopelooze poging op en vergenoegde
mij met te luisteren naar de velerlei ge
luiden van ontwakend leven, die van bui
ten tot mijne kamer doordrongen.
Daar N. de deur achter zich gesloten
had, kon ik niet dan zacht de voetstappen
hooren van juffrouw Belden, toen zij zich
naar beneden begaf. De korte kreet van
verwondering, dien zij gaf, toen zij de
keukendeur open en de bedelares vertrok
ken vond, drong duidelijk genoeg tot mij
door, om mij voor een oogenblik te doen
betwijfelen, of N. wel verstandig had ge
daan met zoo zonder omslag de plaat te
poetsen. Het bleek echter, dat hij het ka
rakter van onze gastvrouw den vorigen
avond niet te vergeefs bestudeerd had,
want toen zij bij 'tin gereedheid brengen
van 't ontbijt in de aangrenzende kamer
wachten.
En bij consequentie zal dit ook zoo
moeten geschieden.
„Het Volk" echter met de parlementaire
socialisten kan, zooals het verklaart, geen
genoegen nemen met het ingediende wets
ontwerp.
De socialisten hebben bezwaren tegen
rechtspraak door den Kantonrechter en,
wat zij noemen, belemmering der vak
beweging.
Om den steun der socialisten te winnen
moet bijgevolg het ministerie verder gaan
en gaat het verder, zooals het socialistisch
hoofdorgaan wil, zoo komt de rechterzijde
met de oud-liberalen in de oppositie.
Daar is geen ontkomen aan; men zal
stranden op de Scylla pf op de- Charyb-
distenzij het arbeidscontract niet in
behandeling komt en zoodoende de arbei
ders het lootje leggen. Maar ook dan resten
nog klippen te over, die in het nevelig
politieke vaarwater door geen vrijzinnige
stuurmanskunst te ontwijken vallen.
OORLOG.
Beide missies hebben de protokollen
klaar gemaakt, die zij heden hebben over
gelegd. Het volgende is een samenvatting
van de argumenten die met betrekking
tot de punten in jeschil worden aange
voerd.
Artikel vijf. De Japanners beweren dat
zij recht op Sachalin hebben, om twee
redenen: lo. omdat zij er nationale ei
gendomsrechten op hebben en 2o. omdat
hunne strijdmacht het eiland thans bezet
houdt. De Russen houden daartegenover
staande dat de Japanners voor 1850 nooit
eenig recht op Sachalin hebben laten gel
den en er daarna nooit in geslaagd zijn
het eiland te koloniseeren, terwijl Rus-
land's soevereiniteit erover in 1875 bij
tractaat erkend is.
Artikel negen. Japan eiseht terugbeta
ling van de oorlogskosten, op grond dat
Rusland's aanmatigingen het gedwongen
hebben, uit zelfbehoud, tot de wapens zijn
toevlucht te nemen. Daar Japan overal
overwinnaar is gebleven, heeft het recht
op terugbetaling van die kosten. Rusland
ontkent volstrekt dat Japan in een positie
is, om zulk een voorwaarde te kunnen
kwam, hoorde ik haar duidelijk in zich
zelve zeggen
Arm schepsel 1 Zij heeft zoo lang in
weer en wind geloopen, dat het haar
vreemd valt een geheelen nacht onder dak
te zijn".
Wij zetten ons kort daarop aan de ont
bijttafel. Nooit van mijn leven heb ik met
minder smaak en in ongeduriger stemming
ontbeten dan toen. Ik moest al mijn geest
krachtig te hulp roepen om rustig en op
mijn gemak te blijven on onder het spre
ken mij geen enkele maal te verpraten.
Eindelijk echter was het afgeloopen en
ik keerde terug naar mijn kamer, om daar
het oogenblik af te wachten, waarop de
zoo zeer gevreesde en toch zoo vurig ver
langde ontmoeting zou plaats hebben. De
minuten kropen langzaam alsof zij uren
waren, voorhij, maar ten langen laatste
werd het acht uur en nog was de klok niet
koud van 't slaan, toen een kleine jongen
met een vaart do keuken kwam hinnen-
loopen en angstig riep: „Vader heeft weer
een aanval! O, juffrouw Belden kom toch
gauw, vader heeft weer een aanval
„Een arme houlhakker aan 'teind van
de straat, heeft een aanval van her' erte
gekregen", zeide mijn gastvrouw, toen ik
op het geroep haastig kwam aanloopen en
haar in de keuken ontmoette. „Zou u
zoo goed willen zijn, zoolang op het huis
te passen? Ik zal oogenblikkelijk terug
zijn".
En bijna zonder mijn antwoord af Ie
