Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
No. 79.
Zaterdag 8 Juli 1905.
Eerste Jaargang.
.ange Delft 19.
Verschijnt eiken fllAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAN LE COINTRE,
o G 0 E S. o—
Welk Kabinet?
FEUILLETON.
Hereenigd.
UIT DE PERS.
JM, lersekc.
RUITER. HoedekenskeiUe.
JOMAN, Wemeldinge.
EVIT, 's Gravenpolder.
WEELE, Wilhelminadorp.
DELE, Kruiningen.
BRUIN, Vrouwepolder.
GOFFAU Rilland.
jE, Kamperland.
HUWEUJKSKAARTEN
goedkoopst bij de Drukkers
dit blad.
llNGSCHE HAVENDIENST.
Issingen 6.—, 6.20, 7.—, 7.50,
9.30, 10.—, 10.12, 10.40, 11.—,
-, 12.35, 1.—, 1.25, 2.40*, 3.—,
4.20, 5.—, 6.15, 6.55, 7.15,
lluitensluis 6.10, 6.30, 7.20, 8.
19.50, 10.10, 10.30, 10.50, 11.10,
10, 12.45, 1.15, 1.35, 2.50*, 3.10,
4.35, 5.10, 6.30, 7.05, 7.25,
10.10, 11.—.
en gedrukte afvaarten vallen
lit.
STOOMTRAMDIENST
JSINGEN—MIDDELBURG.
Vlissingen Zeilm. vm. 4.40r,
F, 9.30, 11,11.40; nm. 12.30,
112.45, 3.30, f 4.15, 5.—, f 5.50,
8.40, f 9.30, 10.20. (Badhotel).
Ik v. d. Remise.
i Middelburg (Markt) vm. 5.15,
10.15, 11.45, nm. f 12.35, 1.20,
'f3.35, 4.20, f5.5, 5.55, 7.5,
9.35, 10.25, 11.5.
[•eren geen goederen.
hders-treinen 4.40 van Vlissingen
lan Middelburg zullen op Zon-
Tagen niet rijden.
WESTER-SCHELDE.
Ipeesche of Spoortijd. Dagel.
p,a) b) nm. 3,23 en 6,10c)
in. 12,25a) 3,50 en 6,40.
|5 nm. 1,55a) en 4,45.
|)b) nm. 3,23 en 6,10c)f)
Igeveer 30 minuten na het
v. Hoedekenskerke n. Neuzen
aakt.
aar Borsselen en Neuzen ten
togste 20 minuten wachten.
ten naar Breskens, Borsselen
gelegd,
maakt.
agen tot en met 14 September.
7.53
9 31
12.43
5.21
6.53
8.49
10.32
2.33
6.32
7.50
7.16
10.31
11.34
2.40
5.31
7. 5
10. 3
12.50
3.54
6.-
7.53
10.51
1.32
4.37
6.44
8.50
11.50
2.23
5.39
7.40
7. 1
9. 4
1.10
3.46
6.34
819
10.51
2.07
4.43
7.32
7.20
1.10
3.46
6.18
8.58
11.20
2 37
5.15
7.59
9.40
12 50
3.16
6.53
8.38
ln.21
1.21
4.00
7.50
914
1.30
4.10
8.-
10.37
1.39
4.20
8.10
9.28
1.47
4.29
8.19
1.58
4.42
8.32
2. 4
4.49
8.39
2.13
4.59
8.49
9.5?
2.18
5. 4
8.54
2.28
5.15
9.03
11.14
2.37
5.24
910
10.8
2.45
5.32
9.22
2.52
5.40
3.-
5.48
9.35
11.35
3. 7
5.56
9.44
10.28
11.44
3.16
6. 4
9.53
10.39
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
£bonnemenfspriJs: per 3 maanden —.95
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)—.05
Adverfenfiën: van 1—6 regels .60; iedere regel meer 10 ets.
Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens .5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
In ons nummer na de herstemmingen
schreven wij: „We hebben verloren, wat
zal de tegenpartij met de zege doen?"
En we gaven toen reeds te kennen, dat
zij er bitter weinig mee kon doen.
Nu is het dan eindelijk zoover gekomen,
dat. de vrijzinnigen zeiven bekennen zoo
ongeveer niets alleen te kunnen tof stand-
brengen, waarom de liberale pers o. a.
de „Middelburgsche Courant" met de
rechterzijde coquetteert en lieflonkt om
deze te bewegen deel te willen nemen aan
de landsregeering.
Maar 't is een strik, die een strop zou
kunnen worden.
Immers, nu zijn wij als oppositie,
niet als obstructie, zóó sterk, dat wij
kunnen beletten, dat. elke partijwet van
een liberale regeering onvermijdelijk vallen
moet.
Gingen wij nu een verbond aan met
de liberalen, het zou onze oppositie zeer
schaden en het zou de coalitie der chris
telijke partijen ernstig verzwakken.
Trouwens de wijze, waarop de strijd
gevoerd is, het stellen van beginsel tegen
beginsel, de „afkeer" van het „verfoeie-
lijk" Kuyper-régime, de uitspraak der
kiesdistricten, welke het christelijk
element in ons staatsbestuur niet wen-
schen, het feit, dat een optredend Kabinet
terdege rekening heeft te houden met de
sociaal-democraten, die den balanceerstaf
voeren, dit alles, dunkt ons, moet voor
ons overwegend genoeg zijn, om beslist te
weigeren mede te werken tot de samen
stelling van een ministerie.
We gelooven ook niet, dat een Katholiek
of anti-revolutionair staatsman in dusdanig
Kabinet zitting zou willen nemen.
De vrijzinnige idéé heeft de zege be
vochten, welnu, laten de gelukkige bezit
ters dier idéé hun eigen peultjes doppen
en zelf de volle verantwoordelijkheid dra
gen voor hun bewind.
In 1897, toen de liberalen ook niet de
volstrekte meerderheid hadden, de groe
pen links echter over de meerderheid der
30)
„Heeft uw vriend zelf geen bewijzen van
het huwelijk
„Hij kan niet. eens bewijzen, dat hij op
den dag, toen het huwelijk voltrokken
werd, zich in het bewuste dorp bevond".
„Maar van het stuk werd toch zeker
een afschrift gemaakt door een notaris dier
gemeente?" vroeg ik.
„Neen, mijnheer, dat was niet het ge
val".
„Hoe kwam dat?"
„Dat kan ik niet zeggen; ik weet alleen,
dat mijn vriend navraag heeft gedaan en
dat een dergelijk stuk nergens te vinden is".
Ik leunde een poos achterover in mijn
stoel en zag hem oplettend aan.
„Het verwondert mij niet", zeide ik, „dat
uw vriend zich over een en ander onge
rust maakt, vooral wanneer het waar is,
wat ik uit uw woorden meen te mogen op
maken, dat de dame geneigd is te ont
kennen, dat de voltrekking van het huwe
lijk ooit heeft plaats gehad. Wanneer hij
het geval echter aan de uitspraak van den
rechter wenschte te onderwerpen, is het
mogelijk, dat deze hem in 't gelijk zal
stellen, hoewel ik daaraan wel eenigszins
twijfel. Zijn beëedigde verklaring is al wat
hij ter bevestiging van zijn beweren kan
zetels beschikten, zoodat wij ook toen
in de oppositie kwamen, schreef dr.
Schaepman, z.g. een woord, dat vol
komen op den huidigen toestand van toe
passing is.
De groote staatsman-dichter schreef
„Ook tegenover de Regeering staan wij.
Of wij het aangenaam vinden of niet, wij
zijn op dit. oogenblik Harer Majesteit zeer
getrouwe onderdanen en loyale oppositie.
Oppositie, niet om alles af te breken, alles
te weigeren. Niet om eenvoudig wanorde
te scheppen en troebel water te maken.
Het is reeds dikwijls troebel genoeg. Maar
oppositie van streng onderzoek en voort
durende waakzaamheid
„De samenstelling van het nieuwe Ka
binet onderstelt een regeeringspariij. Zon
der die onderstelling is het geheele werk
een dwaasheid. In die onderstelling wordt
de staat en stand van de Rechterzijde
een andere. Zij heeft niet meer te waken
tegen mogelijke wanordelijkheden bij stem
mingen. Zij behoeft niet baar eigen inzich
ten prijs te geven om een bewind, een
zeker samenstel van personen te redden.
Dit is de taak der regeeringspartij. Aan
deze de eer, van de leiding harer ministers
te eerbiedigen en te volgen.
„De Rechterzijde heeft iets anders te
doen. Zij heeft haar verantwoordelijkheid
vrij te houden en zich voor niets mede
verantwoordelijk 'te stellen dan voor het
geen met haar beginselen strookt en door
haar beginselen gevorderd wordt. Dat is
loyale oppositie en tot deze oppositie zijn
wij, nu niet alleen gerechtigd, maar ver
plicht".
In ons land was in 't begin der vorige
eeuw slechts één staatkundig beginsel aan
de orde, waaruit volgde, dat het land uit
sluitend was verdeeld in conservatieven
en liberalen.
Maar sinds 1859, toen Groen van
Prinsterer itle leuzeTegen de
RevolutiehetEvangelie tusschen
die twee partijen slingerde, waardoor
het niet meer opgaat de mannen van het
Behoud Rechts en die van den Vooruitgang
Links te groepeeren, is andere partijvor-
bijbrengen; en wanneer zij hem onder eede
zou weerspreken, dan gij weet het
is 'ttien tegen een, dat de jury haar als
vrouw zat bijvallen".
Clavering rees op, zag mij ernstig aan
en vroeg eindelijk op een toon, die, hoewel
eenigszins veranderd, toch zachter en
vriendelijker was dan eerst, of ik zoo goed
zou willen zijn, hem dat gedeelte mijner
meening op schrift te geven, dat meer
bepaald strekking had op de wettigheid
van het huwelijk; hij voegde er bij, dat een
zoodanig document zijn vriend alleszins
zou bevredigen, als een bewijs, dat zijn
zaken goed behartigd waren, daar toch
geen achtenswaardig rechtsgeleerde zijn
naam zou zetten onder een geschreven
advies, tenzij hij vooraf de zaak overwogen
en van alle kanten bezien had.
Daar dit. verzoek mij zeer billijk voor
kwam, aarzelde ik geen oogenblik er aan te
voldoen, en stelde hem het verlangde docu
ment ter hand. Hij nam het aan en schreef
den inhoud, na dien nauwlettend te heb
ben nagelezen, over in zijn notitieboek.
Toen hij hiermede gereed was, wendde
hij zich opnieuw tot mij, terwijl er in
zijn houding een zekere ontroering was te
bespeuren, die ik tot dusver niet had op
gemerkt.
„En nu, mijnheer", zeide hij, zich in
zijn volle lengte oprichtende, „heb ik nog
slechts één verzoek, en dat is, dat ge deze
geschreven verklaring terug zult nemen,
en gij, wanneer de dag aanbreekl dat gij
ming dan tusschen hen, die ook ié de
Staatkunde God willen erkend zien in
tegenstelling dergenen, die Hem daarbui
ten sluiten of slechts in de binnenkameren
eeren, niet meer denkbaar.
En wij zullen ons dan ook niet door
de „vogelaars met zoet gefluit" laten ver
lokken: een christelijke coalitie behoort
alleen aan de regeeringstafel plaats te
nemen als meerderheid.
Geen Tariefsverhoojini 1 wie
blij is 7
Het Tarief zal nu niet verhoogd wor
den. De opvolger van Mr. Harte zal 'tnu
moeten vinden door de directe belastin
gen te verhoogen.
Zij 't zoo
Maar wie vaart daar nu wel bij? De
vreemdeling of de landgenoot
Natuurlijk de vreemdeling.
Die kan nu zijn waren hier onbelast
inbrengen; aan den Nederlandschen indu
strieel bij tal van artikelen de concurrentie
onmogelijk maken; en zoo de werklieden
bij de industrie op laag loon houden of
broodeloos maken.
Dat dit bij onze nijverheid voor patroon
en werkman het droeve resultaat moet
zijn, is reeds dikwijls betoogd, maar de
lieden van den handel stopten aldoor wat
ten in der lieden oor.
Doch wat blijkt nu?
Dit, dat de buitenlandsche bladen, die
den uitslag van onze stembus bespreken,
van allen kant roepen: De uitslag is voor
ons, buitenlanders, al wat we wenschen
kunnen. Wij blijven meester op de Neder-
landsche markt.
Zoo is het.
De misleide kiezers hebben gezorgd
voor den buitenlander, wij wil
den zorgen voor onze landgenooten.
Zelfs een serieus blad als het „Journal
dés Débats" schrijft: „Voor ons buiten
landers beteekent deze uitslag een onbe
paalde verdaging van hooger Tarief en het
blijven standhouden in Nederland van de
Free-trade. In zooverre kunnen wij,
een schoone vrouw naar het altaar ge
leidt, u zelf zult vragen: „Ben ik er wel
zeker van, dat de hand, die ik met zooveel
teederheid druk, nog vrij is Heb ik eenige
zekerheid, da,t die hand misschien niet
reeds is weggeschonken
„Mijnheer Clavering!" riep ik uit.
Reeds legde Clavering met eene beleefde
buiging de hand op den deurknop.
„Ik dank u voor uwe beleefdheid", zeide
hij, „en ik wil u voor heden groeten, mijn
heer Raymond. Ik hoop dat gij niet noodig
zult hebben het document te raadplegen,
voordat wij elkander wederzien". En nog
maals beleefd buigende, vertrok hij.
Dit was de geweldigste schok, die mij tot
nu getroffen hadvoor een oogenblik stond
ik geheel verbijsterd rond te kijken. Hoe
kon hij met mogelijkheid mij persoonlijk in
de zaak betrekken, tenzijmaar ik
wilde het vermoeden niet eens uitspreken.
Eleonore gehuwd, en met dezen man?
Neen, neen, alles was mogelijk, maar dat
niet; en toch bleef ik ondanks mij zeiven,
deze veronderstelling overwegen en be
peinzen, totdat ik, om aan de marteling
mijner eigen gedachten te ontkomen, mijn
hoed nam en de straat opging, in de hoop
hem weer te vinden en hem eene verkla
ring af te dwingen van zijn geheimzinnig
gedrag. Toen ik echter buiten kwam, was
hij nergens meer te zien. Ouizende men-
schen met hun eigen zorgen en bezigheden
bewogen zich reeds tusschen ons voort,
en ik kon slechts met mijn sombere ge-
buitenlanders, ons niet anders
dan van harte over dezen uit
slag ver h eu gen".
„De Standaard" maakte deze juiste op
merking.
Gedurende de verkiezingscampagne
werd bij voortduring in speeches den
kiezers en vooral den werkman met cij
fers voorgerekend, dat bij aanbiijving van
het ministerie, waardoor een verhoogd
taiief zou worden in 't leven geroepen,
de verbruiks- en gebruiksartikelen hooger
zouden /worden belast.
Van breeden kijk op de dingen gaven
daardoor de vrijzinnigen geen blijk.
Immers men vergat te zeggen, dat onder
hooger tarief zooals in alle andere
landen, behalve Engeland de nijverheid
in bloei zou toenemen, de industrie grooter
omvang zou bereiken en zoodoende èn
patroon èn werkman meer voordeel be
halen zouden.
Men liet wijselijk na den werkman, die
toch ook rekenen kan, een eenvoudig
vraagstukje te doen uitwerken, dat zou
luiden als volgt: Wanneer gij bij een hoo
ger tarief, bv. een gulden per week voor
levensbehoeften meer te betalen hebt,
maar door stijging van het loon verdient
gij per week twee gulden meer, hoeveel
houdt ge dan in den zak?
Maar 't was de tegenpartij immers alleen
te doen om uit een wetsontwerp gelegen
op onzijdig terrein, politieke munt te slaan.
En nu verkneukelt zich het buitenland
over het „vrijhandelend" Nederland, dat
den naburen toelaat goede zaakjes te
maken ten koste van zich zelve!
W at nu?
Dr. Nolens geeft, den uitslag Ier ver
kiezingen besprekend, op bovengestelde
vraag ten antwoord, dat de Linksche
groepen, wijl ze bondgenooten waren in
den verkiezingsstrijd, logisch eikaars
bondgenooten moeten worden als regee
ringspartij. De Rechtsche Kamerleden
daarentegen „vormen vóór als na de
verkiezingen 't Rechtsche bondgenoot
schap".
dachten naar mijn bureau terugkeeren.
Ik geloof, dat ik nooit een dag doorleefde
die mij langer geduurd heeft; maar de
tijd ging toch voorbij en ik was verheugd,
toen ik mij te vijf uur aan het hotel Hoff
man kon vervoegen, met het verzoek om
den heer Clavering te spreken. Men oor-
deele echter over mijne verbazing, toen
ik tot de wetenschap kwam, dat zijn bezoek
op mijn bureau het laatste was dat hij
verricht had voor zijn vertrek naar Liver
pool, dat hij zich nu in volle zee bevond
zooda.t alle kans op een nader onderhoud
met hem voor goed verdwenen was. Ik kon
in 't eerst nauwelijks aan de waarheid der
mededeeling gelooven. Maar na een paar
woorden te hebben gewisseld met den koet
sier, die hem naar zijn bureau had ge
bracht en van daar naar de stoomboot,
bleef mij geen twijfel meer over. Het eerste
gevoel, dat in mij opkwam, was een ge
voel van schaamte; ik was in één vertrek
geweest met een door mij verdacht per
soon; ik had van hem zelf een wenk ont
vangen, dat wij elkaar in den eersten tijd
niet zouden weerzien, en was zwak genoeg
geweest mijne gewone bezigheden voort te
zetten terwijl ik hem alle gelegenheid had
gegeven om te ontsnappen; maar in de
tweede plaats kwam ik tot de overtuiging
dat het onvermijdelijk noodig was om Gry-
ce met het verdwijnen van dezen man
bekend te maken. Het was echter nu reeds
zes uur, en op dat uur had ik Harwell
beloofd hem te zullen afwachten. Natuur-
In de liberale pers wordt, zegt dr.
Nolens, wel gesproken van drie minder
heden, een clericale van 48, een vrij
zinnige van 45 en een socialistische van
7 stemmen. Het komt mij echter voor
dat deze groepeering niet voldoende is
om de verantwoordelijkheid af te wen
telen. De verantwoordelijkheid nl. die
op hen rust die samen gewerkt hebben
om eene regeering onmogelijk te maken.
Wanneer het uitbundig gejuich over
den „val van Kuyper" eenigszins be
daard zal zijn, zal men zich links in
verlegenheid bevinden, zoo ongeveer als
ienwid die een olifant uit de loterij ge
trokken heeft. Wat moet hij er mee
aanvangen Wat moeten de linksche
partijen met haar meerderheid doen?
De overwonnen rechtsche kunnen dit
met belangstelling gadeslaan.
Maar de voornaamste vraag is thans
wat nu? En dan kan niet ontkend wor
den dat door den uitslag der verkiezingen
het land in groote moeilijkheid gebracht
is, en dat er groote stilstand op wetge
vend gebied te vreezen is. Zij die ge
roepen worden om de Koningin te ad-
viseeren bij de eventueele samenstelling
van een nieuw Kabinet hebben geen
gemakkelijke taak.
De keuze ligt m. i. tusschen een Kabi
net van de linksche meerderheid en een
Cabinet d'affaires.
Intusschen wordt het enorme voorbe-
reidingswerk der sociale wetgeving Ie
niet gedaan.
Voor de verschillende partijen en
groepen is de tijd gekomen om over do
door hen aan te nemen houding na te
denken.
Het is verklaarbaar, dat nu reeds
wordt uitgezien naar de medewerking
van sommige of alle groepen der anti
liberale coalitie.
Maar het komt mij voor dat er geen
enkele reden bestaat voor de verschil
lende deelen van het anti-liberaal bond
genootschap om elkaar in den steek te
laten. Integendeel politieke eerlijkheid
vordert dat ze ook nu, en vooral nu, na
de nederlaag aan elkaar gesloten blijven.
Immers wat hen bindt, bindt hen na
als vóór de verkiezingen. Naar mijne
meening moeten de groepen van de
anti-liberale coalitie zich vrijhouden van
de smet, die hen door het zonder voor
afgaande afspraak en overeenkomst, deel
nemen aan en steunen van een „cabinet
d'affaires" zou bezoedelen. Dit vordert
m. i de politieke eerlijkheid. Maar ook dit
politiek inzicht.
lijk kon ik het niet van mij verkrijgen den
secretaris vergeefs te laten komen; ik
schreef dus een paar regels aan Grvce,
waarin ik hem mededeelde, dat ik hem
dien avond zou komen bezoeken en richtte
vervolgens mijne schreden huiswaarts.
Toen ik er aankwam zat Harwell mij reeds
te wachten.
XXX.
Trueman! Trueman! Trueman!
Het was mij onmogelijk bij deze ontmoe
ting de angstige gewaarwording te onder
drukken, die zicli dadelijk van mij meester
maakte. Wie wist, welke onthullingen deze
man op 'l punt stond mij zoo aanstonds
te doenIk onderdrukte echter dit beklem
mend gevoel, heette hem zoo hartelijk
mogelijk welkom en nam plaats om zijne
verklaringen aan te hooren.
Naar 't scheen was Trueman Harwell
echter niet van plan de door hem geuite
beschuldiging door eenige opheldering te
rechtvaardigen; hij was, naar hij zeide,
integendeel gekomen om zijn driftige woor
den van den vorigen avond terug te trek
ken, daar hij zich genoopt gevoelde te
verklaren dat, welken indruk die woorden
ook bij mij mochten hebben te weeg ge
bracht, zij ondoordachl gebezigd waren,
zoodat ik er niet de minste waarde aan
moest hechten.
(Wordt vervolgd.)
