Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
anste.
lenen.
feuiuetoh73
No. 71.
Diusdag 20 Juni 1905.
Eerste Jaargang.
Ihr. Mr. 1. J. Pompe van Meerdervoort.
Gekozen.
m
Verschijnt eiken mAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
everd
Hereenijd.
Nog onbeslist.
De uitslag in Zeeland.
UIT DE PERS.
NIEUWE ZEEUWS» COUP
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
-.95
?lbonnemenfspri}s: per 3 maanden
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling).05
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAN LE COINTRE,
G O E S. o~-
ftdvertentlën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Qrootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
l.
Die zich met 1 Juli op dit dblaabon-
neeren ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
ZIERIKZEE.
Bij de herstemming op 28 Juni a. s.
bevelen wij ten dringendst aan
Anti-liberaal.
Aalberse, K., Almelo,
v. Asch v. Wijk, A. R., Amersfoort,
v. Bijlandt, C. H., Apeldoorn.
De Ram, K., Bergen-op-Zoom.
l'asstoors, K., Beverwijk,
v. Idsinga, C. H., Bodegraven.
Mich. v. Verduijnen, K. Breda.
De Waal Malefijt, A. R. Breukelen.
v. d. Velde, A. R., Delft.
Van Vliet, A. R., Doetinchem.
Van Veen, C. H., Dokkum.
Duijnstee, K., Druten.
Brants, A. R., Ede.
v. d. Heuvel, K,, Eindhoven,
v.; Wijnbergen, K., Eist.
Lohman, C. H., Goes.
Ruijs de B., K., Gulpen.
Van Wichen, K., Haarlemmermeer.
I Schokking, F. C. H., Harlingen.
Regout, K., Helmond.
I Sasse v. IJsselt, K., 's Bosch.
Van Heemstra, A. R., Hilversum.
Fniijtier, K., Honlenisse.
v. Wassenaer v. C., C. H., Katwijk,
Brummelkamp, A. R., Loosduinen.
Janssen, K., Maastricht.
Lucasse, A. R., Middelburg.
v. Nispen t. S., K.., Nijmegen.
Van Alphen, A. R., Ommen.
v. d. Berch v. H., K., Oosterhout.
Kolkman, K., Rheden.
v. d. Borch v. V., A. R., Ridderkerk.
Bolsius, K., Roermond.
v. Limburg St., C. H., Schiedam.
Beckers, K., Sittard.
Duymaer v. Tw., A. R., Steenwijk (9 st.
verschil)
22)
Aanstonds nam ik de door mij gemaakte
aanteekeningen uit mijn zakboekje en legde
z» op de tafel.
„Wat is dat? Aanteekeningen!" riep hij
uit, „onvoorzichtig; men moet nooit zijn
plannen toevertrouwen aan het papier".
ik liet deze opmerking voor hetgeen zij
was en ging verder.
„Ik ben u in zoover vooruit, mijnheer
Gryce, dit ik herhaalde malen in de ge
legenheid was miss Eleonore meer van
nabij gade te slaan en vervolgens te be-
studeeren. Ik heb haar een daad zien ver
richten, die haar, indien zij schuldig
was, bepaald onmogelijk zou zijn geweest,
en ik ben vast overtuigd, dat zij niet
slechts in werkelijkheid, maar zelfs in ge
dachten van deze misdaad geheel zuiver
is. Dat zij ons iets van het geheimzinnige
waas, waarin de moord tot dusver gehuld
is, zou kunnen ophelderen, kan ik niet
betwijfelen; de in haar bezit gevonden
sleutel zou allen twijfel in dit opzicht
genoegzaam weerspreken. Alaar is er vol
doende grond, om zulk een bekoorlijk we
zen in een poel van schande te dompelen,
alleen omdat zij blijft weigeren eenige op
helderingen te geven, die zij blijkbaar haar
Talma, A. R., Tietjerksteradeel.
Arts, K., Tilburg.
Van Vlijmen, K., Veghel.
Nolens, K., Venlo.
Loeff, K., Waalwijk.
De Stuers, K., Weert.
De Ridder, A. R., Wijk bij Duurstede.
Van Dedem, C. H., Zwolle.
Totaal 44.
Liberaal.
Hubrecht, L., Amsterdam I.
IJzerman, L., Amsterdam IV.
Ketelaar, V. D., Amsterdam V.
De Beaufort, O. L., Amsterdam VI.
Freub, V. D., Assen.
Roodhuizen, L., Brielle.
Marchant, V. D., Deventer.
Roessingh, L., Emmen.
Pierson, L., Gorinchem.
Gerritsen, V. D., Helder.
Ferf., L., Hoorn.
Smeenge, L., Meppel.
Hennequin, O. L., Oostburg.
Verheij, L., Rotterdam III.
Tydeman, O. L., Tiel.
Bos, V. D., Winschoten.
Totaal 16.
De beslissing is bij de eerste stemming
nog niet gevallen. De verkiezingsstrijd zal
nog anderhalve week worden voortgezet.
Gekozen zijn yan rechts 44 leden, van
links 16, terwijl in 40 districten herstem
ming is. Onder die 40 zijn twee Noordbra-
bantsche herstemmingen tusschen R.-K.
onderling, zoodat de rechterzijde in elk
geval komt op 46. Of en hoeveel ze
verder komt, zal Woensdag over acht
dagen worden beslist.
De Katholieke partij heeft zich het kra-
nigst gehouden. Bij eerste stemming wer
den er 23 gekozen, terwijl in 2 plaatsen
herstemming plaats heeft tusschen Katho
lieken onderling, zoodat onze partij 25
zetels, een vierde van alle, inneemt.
Zooals men weet, stond het in de oude
Kamer 58 tegen 42. Van die 58 heelt de
plicht acht aan niemand mede te deelen,
terwijl zij met een weinig geduld en
scherpzinnigheid, waarschijnlijk' ook zon
der haar zullen vinden wat wij zoeken?"
„Alaar gesteld dat dit zoo is", hernam
de beambte der geheime politie, „dan rest
nog de vraag, hoe wij ons doel zullen
bereiken, zonder gebruik te maken van de
eenige aanwijzing, die wij tot dusver tot
onze beschikking hebben".
„Gij zult nimmer het beoogde doel be
reiken, als gij daarnaar slechts op die
wijze tracht, want miss Eleonore is vast
besloten geen verdere inlichtingen te ver
strekken".
Zijne wenkbrauwen trokken zich zicht
baar samen, maar hij gaf hierop geen
antwoord.
„Miss Eleonore staat onder den invloed
van iemand, die misbruik maakt van haar
vasten wil en haar edelmoedigheid. Zoo
het ons gelukt er achter te komen, wie het
is, die haar dus krachtig weet te beheer-
schen, zijn wij niet ver van den man, dien
wij zoeken".
„Hm!" kwam er nauw hoorbaar over
de vast gesloten lippen van Gryce.
Ik wilde echter dat hij zou spreken, en
bleef dus wachten op zijn woord.
„Hebt gij dan eenig vermoeden op
iemand?" vroeg hij eindelijk op vrij on
verschilligen toon.
„Ik wensch geen namen te noemen",
hernam ik, „ik verlang niets dan een
weinig tijd".
rechterzijde nu twee definitief verloren;
de heer Staalman is in den Helder ver
vangen door den vrijz.-dem. heer Gerritsen
en de Gorkumsche zetel (tot nu toe bezet
door den heer Seret, die zich niet herkies
baar stelde), waarvoor van rechts mr. v.
Andel gesteld was, werd veroverd door
den oud-minister Pierson. De meerderheid
was klein 3506 tegenover 3401 maar
het feit is beslist. Tegenover dit verlies
staat nog geen winst. Geen enkele zetel
werd nog door rechts op de linkerzijde
veroverd. Daarentegen mocht zij terstond
46 zetels behouden. Haar overblijvende
tien zijn aan de vuurproef van een her
stemming onderworpen. Het zijn Amster
dam II, VII en IX, Den Haag I, Zierikzee,
Gouda, Enkhuizen, Kampen, Sneek en
Sliedrecht. Sommige van dit tiental zullen
uiterst moeilijk, enkele b. v. Amster
dam IX naar menschelijke berekening
onmogelijk te behouden zijn. Daar staat
echter tegenover, dat op het behoud van
andere redelijke kans bestaat en dat aller
minst de mogelijkheid is uitgesloten bij
de herstemming nog liberale zetels te ver
overen als vergoedingvoor wat verloren
wordt. De oogen zijn hierbij vanzelf ge
richt op districten als Haarlem, Leiden,
Enschedé e. a., waar de rechtsche candi-
daat met een flinken voorsprong in her
stemming komt.
Eén ding is nu beslist. Namelijk dat
gene, wat wij bij herhaling gezegd hebben
dat, wanneer de linkerzijde inderdaad weer
aan het bewind komt, zij zal moeten
steunen op de sociaal-democra
tie. Air. Troelstra's woord in de Kamer:
„Een liberale Regeering zal in het vervolg
steeds moeten steunen voor een belangrijk
deel op de sociaal-democraten" wordt nu
door de klare feiten bevestigd.
Niet alleen door het feit, dat de liberalen
bij een ontzaglijke reeks herstemmingen op
de hulp der socialisten zijn aangewezen en
alleen door die hulp kunnen en zul
len overwinnen, maar ook, en veel en meer
nog, door het feit dat zij zonder de soc.-
dem. Kamerfractie geen meerderheid zul
len vormen.
„Is het dan uw voornemen u deze zaak
persoonlijk aan te trekken?"
„Ja
„Mag ik vragen", zeide hij, na een ge
ruime poos in gedachten te zijn verzonken
geweest, „of het uw plan is geheel op
u zeiven te werk te gaan, dan wel of
gij, wanneer zich een geschikte helper bij
u aanbood, geneigd zoudt zijn hem toe
te staan, u met raad en daad te steunen?"
„Ik verlang niets liever dan u tot mijn
bondgenoot te hebben".
„Gij moet dan wel zeker zijn van nw
zaak", zeide hij niet zonder ironie.
„Ik ben geheel en al zeker van miss
Leavenworth", zeide ik.
Dit antwoord scheen hem te bevallen.
„Wat wilt gij dan voorstellen om te
doen", hernam hij.
Ik had op deze vraag niet aanstonds
een antwoord gereed, daar ik eigenlijk nog
geen bepaald plan gevormd had.
„Het komt mij voor", ging Gryce voort,
„dat gij meer op uw schouders gaat ne
men, dan voor iemand, die niet met ons
vak bekend is, wensehelijk mag heeten.
Zou het niet beter zijn, dat gij het geheel
aan mij overliet?"
„Mij dunkt", hernam ik, „dat het in
elk geval toch geen kwaad kon, wan
neer.
„Versta mij wel", viel hij mij in de rede,
„een kleine aanwijzing nu en dan van
uwe zijde zal mij altijd zeer welkom zijn.
Ik behoor niet tot hen. die meenen de wijs-
Dit ernstige feit behooren de kiezers
zich in de aanstaande dagen voor oogen
te houden. Wij gaan een toekomst tege
moet van een op socialisten steunende
liberale-radicale Regeering, wanneer de
kiezers niet aan de rechterzijde de meer
derheid bezorgen. Dit staat nu onwrikbaar
vast. En dit zij, ons allen een spoorslag
om het Ministerie een flink eind over de
50 heen te brengen, opdat het zijn taak van
krachtigen vooruitgang langs christelijk
spoor kunne voortzetten.
De uitslag in Zeeland mag wel even af
zonderlijk besproken worden. En dan
kunnen we niet zeggen dat de afloop ons
in onze provincie is tegengevallen.
Er was geen twijfel aan, dat Goes zijn
afgevaardigde Lohman zou verliezen.
Met overgroote meerderheid werd deze ge
kozen. Uit het stemmenaantal van den
candidaat der liberalen kan men zien, dat
ook deze niet hebben stilgezeten.
Het district Honlenisse heeft zich
kranig gehouden. We hadden slechts een
flauwe hoop, dat dit district voor de Katho
lieken zou behouden blijven en nu kwam
de héér Fruijtier met goede meerderheid
bij eerste stemming in de Kamer. Gaarne
dan ook brengen wij hulde aan den onver
droten ijver, waarmede de Katholieken en
ook de anti-revolutionairen gezamenlijk
hebben gewerkt om een candidaat der
coalitie zijn zetel te doen behouden. Po
gingen, die dan ook met den schoonsten
uitslag zijn bekroond.
Ook de bezorgdheid voor AI i d d e 1 -
burg bleek ongegrond. Ook daar werd
met eene meerderheid van ruim 600 stem
men mr. Lucasse a.-r. wederom ter
Kamer afgevaardigd.
Te Vlissingen en Middelburg bekwam de
liberaal de meeste stemmen.
Oostburg werd bij eerste stemming
gewonnen door den zittenden liberaal mr.
Hennequin, niettegenstaande de anti
revolutionairen verwacht hadden, dat dank
hunne ijverige pogingen, de heer Blum de
heid in pacht te hebben; ik stel daaren
tegen het oordeel en de inzichten van een
ander op hoogen prijs. Op het oogenbiik
bijv. zoudt gij mij een grooten dienst be
wijzen, wanneer gij mij wilt mededeelen, al
wat gij in betrekking tot deze zaak hebt
gezien en gehoord?"
Hoewel het mij aangenaam aandeed,
hem zoo bereidwillig te vinden, begon ik
nu toch mij zeiven af te vragen, wat ik
eigenlijk kon mededeelen, en ik kwam tot
de slotsom, dat het, voor 't oogenbiik al
thans, van zeer weinig belang was. Ik
begreep echter evenzeer, dat 't nu zaak
was, mede te deelen, wat ik wist.
„De bijzonderheden, die ik aan uw oor
deel wil onderwerpen, bestaan niet zoo
zeer in feiten, als wel in overtuigingen
omtrent zekere punten", zeide ik. „Het
staat bij mij vast, dat Eleonore Leaven
worth van de eigenlijke misdaad evenmin
iets weet, als zij die zelve heeft gepleegd.
Evenzeer ben ik overtuigd, dat zij den
waren schuldige kent, en uit deze beide
feiten moet dus noodzakelijk volgen, dat
zij het zich ten plicht rekent, den moorde
naar te redden, ten koste van haar goeden
naam en veiligheid. Met deze gegevens
ter onzer beschikking kan het voor geen
van ons beiden moeilijk geacht worden,
bijna met zekerheid vast te stellen, wie de
ware schuldige moet zijn. Slechts een wei
nig meer bekendheid met de familie-om
standigheden
„Is er dan van de meer intieme gesrhie
meerderheid zou halen. Zoolang het in
dit district meer om den persoon te doen
is dan om het beginsel, gelooven we niet,
dat hier verandering komen zal.
In Zierikzee moet herstemming
plaats hebben tusschen het aftredende a.-r.
lid Pompe van Meerdervoort en
mr. P a t ij n, liberaal.
De strijd zal hier zwaar zijn en zoo niet
alle, maar ook alle Katholieken en
anti-revolutionairen ter stembus trekken,
zal de liberaal gekozen worden. Echter
door trouwe opkomst kan de zege ons
zijn, want circa 800 kiezers zijn
thuisgebleven!
Niet genoeg kunnen wij w ij zen
op den ontzag] ij ken ernst van
het oogenbiik: in de gegeven
omstandigheden legt het be
houd van een enkqlen zetel een
enorm gewicht in de schaal.
Dus krachtig gewerkt, allen ter stembus
en Zierikzee zal gewonnen worden.
Verdraagzaamheid.
Zeer luide wordt thans door alle vrij
zinnigen- verkondigd, dat het de christe
lijke partijen zijn, die godsdiensthaat op
wekken en onverdraagzaamheid kweeken.
Een treffende illustratie hiervan vinden
wij in het verslag der korte rede, welke
mr. Aalberse Woensdag 1.1. te Almelo
uitsprak.
Zjjn tegencandidaat is mr. Levy.
Mr. Aalberse herinnerde er aan, hoe
hij, juist een jaar geleden, in hetzelfde
Almelo een rede hield over, of juister:
tegen het anti-semitisme. Een voor een
had hij de vele beschuldigingen, welke
men tegen de joden pleegt in te brengen,
ontzenuwd. Na afloop kwamen hem ver
schillende Israëlitische inwoners van Al
melo ten dank de hand drukken.
Wat doet echter thans mr. Levy, een
zoon van het oude Israëlitische volk? Hij
reist het heele land en speciaal het dis
trict Almelo, af, met een fel anti-clericale
rede. In het vrijzinnige propagandaboek,
door de Liberale Unie uitgegeven en ver
spreid, schreef hij een heftig artikel, even
zeer van anti-clericale strekking. Het „ge
loof" der voorstanders van bijzonder on
derwijs noemt hij „afzichtelijken geloofs-
denis der familie niets bekend?"
„Zoo goed als niets".
„Weet gij ook niet of een van de jonge
dames verloofd is, of haar het hof wordt
gemaakt?"
„Neen, dat weet ik niet", zeide ik, ver
baasd over de wijze, waarop hij mijn in
nigste gedachten in Woorden bracht.
„Mijnheer Raymond", zeide hij, na een
lange poos van stilzwijgen, „kunt .gij u
wel een denkbeeld vormen van de moei
lijkheden, waarmede wij in ons vak te
worstelen hebben? Gij veronderstelt mis
schien, om maar iets te noemen, dat ik
in slaat ben mij in alle kringen der maat
schappij, zonder uitzondering, behoorljjk
te bewegen, maar dit is geenszins het ge
val. Hoe vreemd het moge schijnen, ik
heb met één soort van menschen nooit
op goeden voet kunnen komen; het is
mij nooit mogen gelukken mij zeiven te
doen doorgaan voor een gentleman. Welke
moeite kleermaker en kapper zich ook ga
ven, men wist altijd mijn ware hoedanig
heid te raden".
Terwijl hij dit laatste zeide, lag er in
zijn blik zooveel teleurstelling, dat ik, on
danks den ernst van het oogenbiik, moeite
had om niet te glimlachen.
„Ik heb het zelfs beproefd door een
Fransehen knecht in mijn dienst te nemen,
die een piekfijn snorretje had en uitmun
tend kon dansen, maar het hielp niets.
De eerste de beste gentleman, dien ik
ontmoette - een echte namelijk, geen fat
