Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
Jie moeten wij stemmen?
No. 69
Donderdag 15 Juni 1905.
Eerste Jaargang.
GOES
d voor
la.s.
?t ver-
e wijze
wdient
"1
ler der
klingen
tndidaat
n Kiezers
Bestuur:
)orzitter.
fecretaris.
nk
2 s-2 as-
Verschijnt eiken fllAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAN LE COINTRE,
inlichtingen.
Jhr mr. A. F. de Savornin Lobman,
Mr. C. Lucasse,
)hr. mr. J. J. Pompe van Meerdervoort,
p. f. fruijtier,
J. H. Blum,
P. f. Ffuijtier.
Groningen
Hel Kamerlid Fruijtier.
P. F. FRUIJTIER
au.
kiesvereemging
7, Voorz.
vice-Voorz.
Secr.
ER
I G 151.
1 December.
NG.
2, W 3
5- ra 5 S
ra g*
o. w<
O
O
"1 3* a|-
w w 3 O. ST
11 Pi c 35 T
o a 5. 3 2.
c ri.-M 3
S.-C N
q <D >1 JD O 3
•3 C:SHB
1 I® O 3 «Q
s sa N
0 3 Pi a
0Q tï 3
fcr 01^.
v. i c:: cc 2*
j o - fc
CO
-
CBS co 01
3 0.0 O
I W -J
3 2.
03 1-1 O-
cc
CL £-.0
CC 2- CC
te TJ
CjKJ O
co cc W
S' P-*
CTQ CC
M.
3ÓF
p-1
03 CC
e::
NIH ZEEUWSCHE COUP
Een en ander dit blad betreffende te zenden;
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
-.95
Abonnementsprijsper 3 maanden
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling).05
—❖GOES.
Advertenfiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regeis.
Reclame-berichten; 25 ets. per regel.
Die tlch met 1 Juli op dit blad abon-
neeren ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Met de oproepingskaart, die ieder
kiezer ontvangt, gaat hij naar 't Ge
meentehuis, waar 't stembureau zitting
heeft. Daar ontvangt hij een stemkaart.
Met potlood moet het ronde puntje in
het vierkant voor den naam van uw
candidaat worden zwart gemaakt.
Wie zich vergist heeft door een ver
keerden candidaat zwart te maken, of
een kras of een naam op zijn stemkaart
schreef, die kan aan 't stembureau een
andere kaart krijgen in ruil voor de
onbruikbaar geraakte.
De Stembus is open van 8 tot 5 uur.
De verkiezingsdagen naderen met ras-
sche schreden. Nogmaals berinneren wij,
dat de stemmingsdag valt op 16 Juni
a. s. en dat de herstemmingen plaats heb
ben op 28 Juni daaropvolgende.
Zij, die door zaken o£ aangelegenheden
van anderen aard die dagen afwezig zou
den zijn, zullen goed doen hun reis te
verzetten. Dit is dringend noodig. Het
geldt hier het algemeen christelijk belang.
Wij sporen de Katholieken van Zeeland
met allen mogelijken drang aan, ieder in
zijn district hun stem uit te brengen op
aftredend lid voor GOES.
aftredend lid voor MIDDELBURG.
aftredend lid voor ZIERIKZEE.
aftredend lid voor HONTENISSE.
te OOSTBURG.
De Haagsche medewerker van de „Mid-
delburgsche Courant", een blad, wat men
niet kan verdenken veel liefde voor can-
didaten der rechterzijde te bezitten, schrijft
het volgende over den heer F r u ij t i e r,
afgevaardigde van Hontenisse:
„Op het stuk der belasting op
het „bebouwd" en „onbebouwd"
bleek bij zelfs een specialiteit te
zijn, maakte hij in bet debat met
den minister Harte lang geen
slecht figuur. En in de „suiker"
waren hij en de heer Hennequin
zdd „gecoulyt", dat bet by het
voor-verleden jaar hierover ge
voerde debat ten leste den armen
minister van Fiiiaiitiën voor de
oogen begon te schemeren. l>e
heer Fruijtier deed toen denken
aan een „binnenvetje". Die zaak
kende kij op zijn duimpje".
Mr. J. A. Levy van Amsterdam, een
.vrijzinnige en fel anti-clericaal, sprak in
eene redevoering, onlangs te Middelburg
gehouden
„De heer De Savornin L o h-
man was als hoojleeraarverbonden
aan de vrije universiteit en doceerde
daar staatsrecht.
Hij is iemand van onberispelijken
levenswandel, van groot talent, een
sieraad van het parlement en een
sieraad voor de rechtswetenschap".
Een onverdacht getuigenis, waard om
onder de oogen der kiezers te worden
gebracht.
Ook komt ons nog een verklaring onder
de oogen van den Haagschen medewerker
der „Middelburgsche Courant".
Deze schrijft van onzen Goeschen af
gevaardigde
„Iemand als de heer De Savor
nin Lohman behoort zonder twij
fel in de Kamer. Hij is „een geboren
volksvertegenwoordiger", om eens met
den heer Van Houten te spreken".
Dusdanige bekwaamheids-brevetten, uit
gereikt door een blad als de ^Middelb,
Courant" en door den aartsvader van het
anti-clericalismeVan Houten, dienen
aan de vergetelheid te worden ontrukt.
De kiezers kunnen er dus van overtuigd
zijn, wanneer zelfs van vrijzinnige zijde
zoo de loftrompet gestoken wordt over
een afgevaardigde der christelijke coali
tie, dat zij door hun stem uit te brengen
opJhr. mr de Savornin Lohman,
een vertegenwoordiger bij uitnemendheid
in de Kamer zullen brengen.
Vier jaar heeft de afgevaardigde van
Hontenisse zijn mandaat vervuld
tot genoegen van de groote meerderheid
zijner kiezers.
Tot de veelsprekers behoort hij niet. En
dat is maar goed ook.
Wat zou er van terechtkomen als alle
honderd Kamerleden eens zooveel kolom
men vol praatten als sommigen wel doen!
Er wordt nu toch al zóóveel gepraat,
dat allicht beter gelaten had kunnen wor
den.
Maar behoort de heer Fruijtier niet
tot de veelpraters, waar het pas gaf, heeft
hij tegen het voeren van het woord niet
opgezien, en. heeft hij de belangen van
zijn district niet uit het oog verloren.
Bij de behandeling der Staatsbegrooting
over 1902 bepleitte hij krachtig de be
langen van de visscherij op de Zeeuwsche
stroomen, vooral van de kleine visschers
en de mosselcultuur. Hij wees daarbij op
het onhoudbare van het verbod om te
visschen binnen 500 Meter uit den teen
van de dijken, met dat gevolg, dat sedert
dien vele vergunningen z ij n ge
geven om op korter afstand te
visschen.
In 1902, bij de behandeling van het
wetsontwerp tot goedkeuring der Brussel-
sche suikerconventie, drong de heer Fruij
tier ten zeerste aan op gelijke behande
ling van de inlandsche suikerindustrie met
de buitenlandsche, vooral met het oog op
het belang van onze landbouwers
bij den bietenverbouw.
Bij de behandeling van de Staatsbegroo
ting 1903 heeft de heer Fruijtier met gun
stig gevolg aangedrongen op uitbreiding
der Rijkspolitie, hoofdzakelijk aan de
grenzen. ii> ,il n
Bij de behandeling der lovereenkomst
met België betreffende verbetering van het
kanaal van Terneuzon heeft hij de belangen
der scheepvaart krachtig bepleit.
Bij het wetsontwerp houdende nadere
bepalingen betreffende den suikeraccijns
heeft de heer Fruijtier aangedrongen op
verlaging van den suikeraccijns en de be
langen der bietenverbouwers en suiker-
industrieelen bepleit.
Zeer in zijn kracht was de afgevaar
digde bij de behandeling van het wetsont
werp tot herziening der belast
bare opbrengst der gebouwde
eigendommen. Uit zijn rijke ervaring
heeft hij toen in het belang van het schat-
tingswerk practische wenken gegeven,
waarvan de Minister dankbaar nota nam.
Bij de behandeling der „Staatsbegrooting
1904 brak de heer Fruijtier, en niet zonder
gunstig gevolg, voor de bestrijding van de
tuberculose onder het rundvee, een lans.
Vier malen, de laatste maal nog bij de
begrooting voor 1905, drong de heer Fruij
tier in het belang van de scheepvaart aan
op het maken van een tweede doorvaart
onder de spoorbrug te Vlake, waarop de
toezegging is gevolgd dat de regeering
deze zaak spoedig zal ter hand nemen.
Bij die gelegenheid wees hij ook
op het lang gesloten blijven van
de kleine sluis te Hansweert en drong hij
op spoed aan bij de uitvoering der werken.
Zulks met goeden uitslag. Immers met
kracht zijn toen de werken hervat, en is
de sluis nu weer voor de vaart geopend.
Verder is door hem bij verschillende
gelegenheden aangedrongen op verbetering
onder anderen van het spoorwegsta
tion te Ri 11 and- B at h, waaraan, of
schoon niet geheel dan toch gedeeltelijk
gevolg is gegeven. Voorts op het daar-
stellen van meer politietoezicht op de
oester ban ken te lerseke, op het
benoemen van vakmannen in het vis-
scherijbestuur op de Zeeuwsche stroomen,
enz.
Bij meer dan een gelegenheid heeft de
heer Fruijtier bij de ministers op audiën
ties, en in de niet publieke vergaderingen
der sectiën, de belangen van zijn district
bepleit; en waar de belangen van Zuid-
Beveland het vorderden zich op de bres
gesteld.
Ook als lid der Staten bepleitte hij
krachtig de Zuid-Bevelandsche aangele
genheden.
Wij herinneren u slechts het voorstel
om een renteloos voorschotaan
N i s s e, e. a. te verleenen voor wegsver-
betering, groot f5700, welk voorstel Fruij
tier verdedigde, evenals dat om een der
gelijk subsidie van f 18000 o. a. voorde
gemeenten 's Heercnhoek en
O v e z a n d e.
Een renteloos voorschot van f 7000 voor
wegsverbetering aan Borssele,
en's Heerenhoek vond bij hem steun.
Het verleenen van subsidie van een
derde in de kosten van aanleg en exploi
tatie van een stoomtramweg Borssele
GoesWolphaartsdijk geschiedde mede
door zijn krachtige medewerking.
Onze slotsom is dat wij, ook voor wat
de behartiging der districtsbelangen aan
gaat, de hernieuwing van het mandaat van
den heer
gerust kunnen, ja zelfs krachtig moeten
bevorderen.
Mr. C. LUCASSE.
Dat de heer Mr. C. Lucasse het Chris
telijk ministerie steunde, wordt hem dooi
de Vrijzinnigen en Socialisten kwalijk ge
nomen, alsmede, dat hij don kostelijken
tijd, gelijk velen hunner deden, niet ver
praatte. Hij was trouw op zijn post en
trouw aan zijn beginsel, en hij sprak als
het noodig was.
Op deze dingen komt het bij een Volks
vertegenwoordiger meer aan dan op groote
vaardigheid, vurigheid, en het veelvuldig
spreken. Een propagandist (iemand die het
volk bewerkt) moet krachtig, vurig en veel
vuldig kunnen spreken.
Toen de heer Lucasse voor jaren onze
Volksvertegenwoordiger werd, is hij zelfs
eenmaal door de „Middelburgsche Cou
rant" voor een bekwaam man erkend, en
veel van zijn r ij k e praktijk als advocaat
heeft hij er toen aan opgeofferd.
Laten wij dat een en ander op prijs
stellen en hem, die ons trouw bleef, ook
trouw blijven, door op hem als een eenig
man onze stem uit te brengen. Laten wij
dat ook doen, omdat het thans om de
vraag gaat: Het Christelijk Ministerie be
houden of verliezen Om de vraagV r ij-
zinnig of Christelijk?
Deze verkiezing gaat meer dan ooit
over de hoofden der volksvertegenwoor
digers henen, om het Ministerie. Kiezers,
denkt daaraan.
Dagen van aangrijpenden ernst, van
hoog gewicht en voor de kiezers van zware
verantwoordelijkheid wachten ons.
Vrijdag 16 Juni zal heslist worden over
het al dan niet aanblijven van ons voor
treffelijk ministerie-Kuyper, ons Christe
lijk Kabinet.
Zou Nederland de rainp treffen, dat dit
ministerie moest aftreden, een vrijzinnig,
een liberaal bewind zou volgen op dit
christelijk.
Dit weten de Roomsch-Katholieken,
maar zij weten gelukkig ook en moeten het
weten, dat zij geen liberaal in de Kamer
mogen helpen.
Het zij gezegd: er zijn liberalen, die
als mensch hoog staan, die waardeering
en achting afdwingen, maar de strijd gaat
hier niet tegen personen, het gaat om
het christelijk beginsel.
Het liberalisme, als stelsel, is in zijn
aard en wezen godsdienstloos, het huldigt
de autonomie der individueel© rede, het
erkent de rede als hoogste gezag, het
zweert bij de verderfelijke volkssouverei-
niteit.
Het lijdt dus geen twyfel, of de Katho
lieken mogen hun stem niet geven aan de
mannen der vrijzinnige idéé; zij moeten
vechten voor de victorie om des beginsels
wille, nog eens om een beginsel, dat aan
het Staatsleven, zoowei als aan het indivi
du een christelijken grondslag verzekert.
De partijen der rechterzijde wordt ver
weten, dat zij den godsdiensthaat hebben
aangewakkerd. Maar wat praat men van
verscherping van de godsdienstige over
tuiging van de deelen des volks!
Staat niet de Katholieke en de anti
revolutionaire partij, vroeger vijandelijk, nu
eensgezind en broederlijk in de godsdien
stige politiek naast elkaar?
En de antithese! De fatale leugen der
verdeeling des volks in Christenen en pa-
ganistenBestond die antithese, die schei
dingslijn niet van af de vroegste tijden, en
zijn het niet juist de liberalen geweest, die
ze hebben verscherpt?
Door te reageeren tegen het opkomen
der niet te ontkennen paganistische ver
schijnselen, heeft dr. Kuyper wel on
dervonden de waarheid van Uhland's dicht
regelen
„Will einer merken lassen
Dass er mit Gott es halt,
So muss er keck erfassen
Die arge, böse Welt".
Door 't verlies onzer meerderheid zou
den wij krijgen de Staat onverschillig voor
of vijandig gezind jegens den Godsdienst,.
En in wier handen zou het gezag ge
raken?
De liberalen kunnen onmogelijk regee-
ren, 't is ook door Troelstra erkend,
zonder de hulp der sociaal-democraten.
En de voormannen zelf, ze raden aan
bij de herstemmingen, den socialist te
kiezen boven den Katholiek of anti-revo-
lutionair!
Zij hebben liever in de Kamer menschen,
die den moord verheerlijken, geestverwan
ten van „het Volk", het blad, dat den
moordenaar van den Russischen groot
vorst Sergius als „held" betitelde.
Het gezag, gegeven van God, kan dus
onmogelijk veilig zijn in de handen dei-
liberalen, die zich met de socialisten wil
len verbroederen.
Daarbij komt nog: de Christelijke par
tijen kunnen een homogeen ministerie vor
men, de partijen der Linkerzijde kunnen
dat niet. Wij hebben een reeds voor een
groot gedeelte uitgewerkt program, terwijl
de tegenstanders zich kunnen (behelpen
met het bespottelijke blanco-artikel!
En dan gesteld, dat met behulp dei-
socialisten de vrijzinnigen een meerderheid
verkrijgen in de Tweede Kamer, dan kan
dat maar -een meerderheid zijn van enkele
stemmen, waaruit volgt dat de roode hoe
ren den doox-slag geven, daar ze een stand
punt innemen midden op de politieke wip.
De Kamer zou komen „op het doode
punt"; werkzaamheden van belang zouden
niet kunnen worden verricht: een cabi
net d'affaires zou optreden.
Onze candidaat, voor de Kamer de heer
Lohman zei het zoo juist: „Wij zouden
voor een chaos komen te staan, indien
ie liberalen moeten regeeren.
Dat onze Katholieken daarvan overtuigd
zijn, we weten het. Maar toch hebben we
te vxieezen het grooter of kleiner verzuim
onzer eigen vrienden, meer nog dan de
kracht 'onzer tegenstanders.
De lauwen en onverschilligen moeten
ook ter stembus 1 't Is meermalen gebeurd,
dat een enkele stem de schaal deed over
hellen.
Ook de grieven van persoonlijken of
plaatselijken aard moeten worden op zij
gezet ter wille van het algemeen christelijk
belang.
De kiezers hebben zich niet af te vra
gen of een candidaat al dan niet groote be
kwaamheden, schitterende gaven, heerlijke
talenten bezit; er zijn „stillen", wier ga
ven sluimeren, maar die toch door hun
stem groote en goede dingen helpen tot
stand brengen.
De groote, alomvattende vraag, welke
wij ons te stellen hebben is deze1 s
onze afgevaardigde toegedaan
de christe 1 ijke politiek, zal hij
het Christelijk ministerie-Kuy
per steunen?
En zoo die vraag bevestigend moet wor
den beantwoord, zijn wij verplicht
dien candidaat onze stem te geven.
Daarom, R. K. kiezers, als één man
ti-ouw opgekomen, niemand blijve van
de stembus afwezig, brengt eenparig uwe
stem op de candidaten der gecoaliseerde
christelijke partijen, bovenaan dit blad
vermeld, op de candidaten, die het waar
achtige landsbelang met ijver behartigen,
in tegenstelling met de liberalen, die het
huid ten vèrderve voeren.
