nter
n
Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
urg.
Idelen
KUÏPER
Goes,
ine
kleuren,
schoenen.
No. 26.
Donderdag 2 Maart 1905.
Eerste Jaargang.
MAAT.
omtre, (Joes.
aoes.
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAN LE COINTRE,
G O E S. <t~-
Rede van Mgr. Konings.
FEUILLETON.
Anne Diéu-le-Veut.
Ma rkfgesch reeuw.
te Rotterdam,
rillian, eni.
kt. Middelburg.
sscherij,
sn Ververij
UNGr"
N.
e v e r e n aan
en natte was-
icht voor uit
en verven van
NJ
STOFFEN.
R MAAT -
COUPEURS, -
ARANDEERD. J
y, GOES.
iitgevers van
rtis)
DERS
r
AN.
vera
BIJ
omade
zig.
ik rabat.
e,
Aanaarder.
■EN,
EGEN, enz
NIEUWE ZEEUWSCHE COURANT
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
Abonnementsprijs: per 3 maanden —.95
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)—.05
Adverfentlën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Qrootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
iz. enz.
Zij, die zich tegen het 2e kwar
taal, I APRIL a.s., wenschen te
abonneeren, ontvangen de deze maand ver
schijnende Nos gratis.
OE ADMINISTRATIE.
In het Vincentiusgebouw te Vlissingen
sprak gisteravond Mgr. Konings uit
Amsterdam, met het doel het vestigen
eener afdeeling der Katholieke So
ciale Actie.
De uitgenoodigde besturen der ver
schillende R. K. vereenigingen, ook van
Middelburg, waren trouw opgekomen.
Nadat mgr. Konings welkom was ge-
heeten door den heer Houbaer, zeide mgr.
dat deze vergadering was belegd met het
bekende doel, om te komen tot een afd.
der K. S. A.
Hoe is die K. S. A. ontstaan? In de
dagen der staking is er behoefte gevoeld
een band van eenheid te smeden. Toen
hebben personen in Nederland door sa
menkomst en besprekingen de K. S. A.
opgericht.
De katholieke sociale actie wil zich be
wegen op sociaal terrein; zij wil werken
midden in de maatschappij; zij wil een
open oog hebben voor alle bestaande
misstanden; zjj wil het hart warmer doen
kloppen.
En niet volgens eigen begrip wil zij
handelen, maar in den geest der pause
lijke Encyclieken over de sociale vraag
stukken.
De K. S. A. wil, dat alle R. K. ver
eenigingen, betrokken bij het sociale vraag
stuk, zich wederom vereenigen en daar
door eenheid van handelen krijgen.
Zij wil niet zjjn eene vereeniging,
die de andere vereenigingen op zij zet,
maar zij waarborgt zelfstandigheid aan
iedere vereeniging.
De besturen komen samen om met
Een. verhaal uit de XVIIe eeuw.
25)
„Mag men dan niet weten, kind, dat
gq hier zijt?" vroeg de moeder angstig,
doch sloot niettemin de bovendeur en liet
een grof stuk doek voor het kleine ven
ster vallen; alleen de schijn van het vuur
tje verlichtte nu nog het vertrek.
„Ja wel," luidde het antwoord, „maar
ik kan slechts eenige oogenblikken hier
vertoeven; ik ga dan weer heen en nie
mand hoeft te weten dat ik hier geweest
ben."
„Heengaan? Uwe moeder verlaten? Is
het dan waar wat men mij eenige jaren
geleden gezegd heeft?"
„Wat zeide men, moeder?"
„Dat mjjn zoon een zeeroover gewor
den was."
„Dwaasheid, moeder; zoo noemt men
rnjj als men mij benadeelen wil."
„Laurens," en de moeder greep zijne
beide handen vast, „er is in uw vader
land een vloek tegen u opgegaan."
„Ik weet het, doch do republiek heeft
ongelijk en ik zal mij eens van den blaam
zuiveren, dien men ten onrechte op mij
nen naam geworpen heeft."
De stem van Laurens beefde toen hij
die woorden sprak; hij verdraaide ook
eenigszins de waarheid, om zijne moeder
niet te zeer te bedroeven.
„Dan zijt ge uwen geboortegrond niet
elkaar te overleggen en zoo in gemeen
schap samen te werken.
Door de vorming der K. S. A„ zal er
meer voeling blijven t.usschen de verschil
lende vereenigingen. We sluiten ons an
ders misschien te veel in de eigen ver
eeniging op, waardoor er ook weer te
veel critiek wordt uitgeoefend tusschen
de vereenigingen onderling, eene dikwijls
misplaatste critiek, omdat men elkanders
werk niet kent.
Daar komt nog bijwanneer we langen
tijd lid zijn eener vereeniging laten we
het bootje te veel dobberen op de baren,
we blijven to veel op denzelfden stroom,
we doen te weinig ontdekkingsreizen en
er wordt te veel gelet op het oude. Daar
om is het ook goed, dat de verschillende
besturen onderlinge besprekingen houden.
Er wordt op sociaal gebied veel gelief
hebberd en veel valsche stappen worden
gedaan.
Voor de zieke maatschappij vindt men
honderden doktoren zonder graad en kwak
zalvers. Er wordt te veel over de sociale
quaestie gepraat en er wordt te weinig
gedaan, omdat men de beginselen niet
kent. Daarom is bij de K.-S.-A. het ver
spreidon van kennis een der eerste punten.
En die kennis wil zij niet doen verkrijgen
door middel van moeilijk te doorworstelen
folianten, maar door de verspreiding van
brochures en vlugschriften. Daardoor kan
men krijgen kennis der vraagstukken van
den tijd, kan men middelen bekomen ter
voorziening, kortom, kunnen wij trachten
te bewerken, dat er in Nederland komt
eene algemeene actie in hetzelfde spoor,
die geleid wordt door het hoofd der kerk,
om weerstand te bieden, waar het gevor
derd wordt. In onze dagen is dit nood
zakelijk. Wij hebben behoefte van Katho
lieke zijde de waarheid te bezien en het is
noodig, dat we van Katholieke zijde wor
den gewezen op wat ons kan prikkelen
onwaardig geworden, zoon?" hervatte de
moeder angstig.
„Neen, zeker niet, moeder. Ik voer oor
log op zee tegen Spanje, ja, dat is waar;
ik voer het bevel over schepen en wakkere
mannen, die den Spanjaard doen beven
en hem te land en ter zee terugdeinzen
doen, en datzelfde Spanje, dat mij als roo-
ver wil brandmerken, heeft mij onlangs aan
geboden, met den titel van vice-admiraal
in zijnen dienst over te gaan."
„Maar ge zijt niet in dienst van uw eigen
land!"
„Neen, ik ben in dienst van den koning
van Frankrijk, en die koning heeft mij,
in hoedanigheid van Franschman, den
titel van majoor in het leger en dien van
gouverneur zijner bezittingen in de West-
Indiën gegeven!" zeide Laurens met fier
heid.
„Gij zijt hoog, zeer hoog geklommen,
zoon," zeide de moeder kalm; „maar lie
ver zag ik u als een arme hollandsche
pekbroek, gelijk uw vader was, dan in
het met goud bestiktc vreemde kleed."
„Het toeval, moeder, heeft eene groote
rol in mjjn leven gespeeldmorde
Laurens eenigszins verlegen.
„Ik weet het, Laurens; ik weet dat gij
door honderde gevaren heen in de samen
leving naar boven zijt geklommen, maar
voor mij ligt de groote waarde van dit
alles in de vraag, of de weg daarheen,
de eerlijke weg was? Gij zegt mij, dat gij
nooit van dien weg zijt afgeweken. Welnu,
dat gij een eerlijke jongen gebleven zijt,
is in mijn oog de hoogste roem, de schoon
ste titel, de rijkste schat," en bij die
woorden drukte zij de hand van haar zoon.
Deze kreeg het inderdaad wel wat
tot goede daden. Wij moeten een welge
ordend leger zijn, dat het commando kent
en in hetwelk ieder de plaats kenne, die
hem is aangewezen.
De K. S. A. wordt een besluur, ge
vormd uit het bestuur van andere Kath.
vereenigingen. Iedere vereeniging kan tot
de Actie toetreden en ontvangt dus de
vruchten en voordeelen der K. S. A.
Een voorbeeld: Stel er komt in uwe
gemeente een geval voor, dat de ergernis
wekt. Dan is het aan de K. S. A. die
ergernis weg te nemen of te voorkomen;
en wanneer die K. S. A. dan alle R.-K.
vereenigingen omvat, zal dat met vrucht
gebeuren.
Laat ons door aansluiting toonen, dat
wo zijn Katholieke Nederlanders, die al
hun kracht ook veil hebben voor 't wel
zijn der maatschappij, het hoöfd van den
Staat en ons dierbaar Nederland.
De korte, maar krachtige rede vond veel
bijval.
In beginsel trad*n alle vereenigingen
toe; zij, die nog geen mandaat hadden,
zouden later definitief toetreden.
De volgende vereenigingen waren ver
tegenwoordigd
De Vincentiusvereeniging, de R.-K.
Volksbond, het Ondersteuningfonds, Me
taalbewerkers, Jongelingsvereeniging, Mili
taire vereeniging, Armbestuur, R.-K. Spoor-i
wegvereeniging en de R.-K. Leesvereeni-
ging, alle te Vlissingen; en van Middel
burg de Vincentiusvereeniging, de St.
Petruskring, de Jozefkring en de Katho
lieke kring.
Uit de afgevaardigden van elke vereeni
ging zal een bestuur gekozen worden.
Daarna werd nog op duidelijke wijze het
reglement uitgelegd.
De Zeereerw. heer pastoor bedankte
voor het kloeke, hartelijke woord van den
spreker en zei, dat het hem een eer was,
dat Walcheren het eerst was toegetreden.
warm; die arme vrouw zag met onver
schilligheid neer op al de eer, op al den
roem, dien haar zoon met zooveel moeite
en gevaren had weten te bekomen. Zij
bekommerde er zich niet om; zij vroeg
enkel: „Hebt gij al die grootheid eerlijk
verkregen
Indien zij eens te weten kwam door welk
een zee van bloed, door welke woestijn
van rookende puinen, over welken stapel
van lijken heen, haar zoon die aardsche
schatten was meester geworden
Gelukkig voor haar wist zij er niets van.
„Streelt het dan ook uwe eigenliefde
niet, moeder," vroeg de blonde man, „dat
uw zoon een gravin tot vrouw koos?"
„God zegene haar, Laurens. Hebt gij
kinderen
„Neen, nog niet."
„Mocht gij er hebben, om des te geluk
kiger te zijnHoe is de naam uwer
vrouw?"
„Anne Dieu-le-Veut."
„Hoe zegt gij?"
„Dieu-le-Veut."
„Zeg haar, dat de oude moeder voor
Anne bidt; haar van zal ik wel nooit
kunnen onthouden
„En nu, moeder, vergeet niet dat ik
rijk ben, en gij slechts te spreken hebt
om te bezitten."
„Lieve jongen, uwe oude moeder heeft
niets noodig, vooral niet nu zij u gezien
heeft!" en zij staarde haar kind liefdevol
in de oogen, en hield zijne beide handen
weer in de hare geklemd.
„Ik heb u drie jaar geleden geld ge
zonden, moeder."
„Ja, het ligt nog altijd daar
„Hoe! Hebt gij er geen gebruik van ge-
Hel blad der socialisten te Middelburg
heeft ook te Goes iemand, die meent in
dat blad zijn licht te moeten laten schijnen.
Dat laten-schijnen-van-licht let wel
bestaat alleen in het opdisschen van een
macht van verre van liefelijke betitelingen
tegen de kerk, de priesters en niet het
minst tegen onze courant.
Wij gaven onlangs het blaadje den raad
wat minder te schetteren en wat meer
te b e w ij z e n.
En het antwoord is nu, dat er geen
plaats bestaat, om al onze leugens en
laster te bespreken 1
Het blad schijnt ook uit te gaan van
de gedachte, dat wij alles maar voor zoete
koek moeten aannemen en onzen lezers
mededeelen, wat socialistische bladen als
verweer aanvoeren tegen ons.
Zoo mal zijn we niet.
Wat het „VoIk" of partijgenoot Beer-
block, of de citalen-fabriekers Tak en
L o o p u i t beweren, lijkt ons en dat
om reden! niet van vertrouwbaar ka
liber genoeg om er onze lezers op te
vergasten.
En heeft soms zooals beweerd wordt
Tak of Loopuit b.v. in zake de
citaten-quaestie iets „weerleg d„
'n Raar soort van weerlegging het waar
dige stilzwijgen van Loopuit en de
halve verontschuldiging met het hulpeloos
verweer van Takl
Intusschen moeten wij het socialistisch
blad uit één oogpunt dankbaar zijn: dat
geschetter en schelden tegen ons is het
verheugend bewijs, dat wij juist in de
goede richting zjjn!
Tot slot een greep uit het. scheid-reper
toire
J. K. in dat soc. blad schrijft:
„Dit immoreele kapitalisfen-hlad, (dit
maakt?"
„Neen," aarzelde de moeder. „Men had
mij gezegd
Laurens voelde dat hij beurtelings bleek
en rood werd.
„Zoon, verzekert ge mij, dat er geen
bloed aan dat geld kleeft?"
„Maar, moeder, alle soldatengeld wordt
met eene zekere gewelddadigheid ge
wonnen."
„Och," zeide de oude vrouw mijmerend
weer, „ik had liever dat gij maar
een arme pekbroek, een goede oud-holland
sche jongen waart, en een arme visschers-
dochter tot vrouw had genomen."
Een wonderlijk gevoel maakte zich van
Laurens meester; hij had op dat oogenblik
al zijnen rijkdom, al zijn faam, al het
gedruisch dat hij in het loven gemaakt
had, willen afstaan voor het geluk van
vergeten te zijn.
„Ja," mompelde hij, „dat ware mis
schien beter geweest."
„Laurens, beste jongen, bidt gij nog
wel eiken avond den goeden God op uwe
knieën? Ja? Welnu, leer dat ook aan uwe
kinderen, indien gij er ooit hebben zult."
„Dit zou een goed werk voor u zijn,
moeder!" antwoordde Laurens eenigszins
vroolijk. „Vertrek met mij en gij zult el
ders gelukkig en vereerd leven."
De oude vrouw schudde het hoofd.
„Neen," zeide zij, „dit huis betrok ik
met uw vader en sleet er gelukkige dagen
hier kreeg ik de tijding van uws vaders
dood; hier heb ik mijn zoon verloren,
hem beweend, hem na jarenlange afwe
zigheid weergevonden; hier ook wil ik
sterven. Ik verlang naar geen geld, naar
geen weelde. Ik ben gelukkig, zoon, u
moet onze courant verbeelden) dat de
brandkast moet beschermen tegen het
socialisme is een tegenstander om 'n
trap te geven met een woord van ver
achting; niet een bestrijder, die je met
je knuisten aanpakt."
Bang voor „trappen" als we zijn, sloeg
de schrik ons om 'thart, toen we dat
lazen.
We zullen dat gebluf van een jongen
in de lummeljaren toch niet te hoog op
nemen.
Wanneer, zooals ons verzekerd werd,
J. K. in de wandeling Jan Kakelaar
geheeten wordt, draagt hij dien naam
met eere, wanteieren leggen
doet hij niet!
Kom, ventje, wees nu niet zoo opvlie
gend; gebruik een kalmeerend drankje:
spoedig immers wordt snel verbruikte
kracht! gesloopt.
En dat zou zoo jammer zijn.
Wees nu zoet, als een brave jongen,
want werkelijk, als het socialisme er zou
moeten komen, zal het er zonder tali
auxilio, zonder dergelijke hulp, eerder zijn.
En pas opspreek vooral niet van
„trappen" of „met je knuisten aanpakken"
Hè, dat staat zoo kinderachtig, 'tis zoo
opsnijerig.
Zie je, 'tis ook te realistisch uitgedrukt,
zelfs voor onzen tijd.
Denk er nu toch eens aan, dat het een
verschijnsel is bij kinderen (vooral bij ver
wende) om, wanneer ze hun zin niet kun
nen krijgen, op den grond te gaan liggen
spartelen en trappen.
En geloof ook, dat daardoor weinig
verkregen wordt, hoor!
Stoute kinderen worden uit de huiska
mer verwijderd en krijgen straf.
Kereltje, wees nu toch wijzer.
Wij kunnen weer eens van een geval
van de eeuwige socialistische ontevreden
heid melding maken.
gezien te hebben. Ge gaat nu weer naar
zee, niet waar? Blijf dan niet zoo lang
meer uit als vroeger."
„Maar, moeder, gij woont hier zoo een
zaam."
„Was ik van mijne kindsche dagen niet
alleen? Dochter van een visscher, zag ik
mijn vader heengaan, terugkeeren, weg
blijven; bruid van een visscher, onderging
ik hetzelfde lot, totdat eens uw vader
wegging en ook niet meer terug kwam
moeder van den zeeman, ken ik nog niets
anders dan eenzaamheid."
„Moeder!"
„En als gij eens terugkomt en mij tus
schen vier planken genageld vindt, denk
dan dat ik eindelijk daar lig waar men
ten slotte rust heeft."
„Beloof mij in alle geval niet meer te
werken, moeder."
„Wees gerust, kind, uwe moeder werkt
voor haar dagelijksch brood; doch dat
werk wordt lichtelijk gedragen."
Een stille glimlach speelde over het we
zen der vrouw.
„Ik heb nu het hoogste geluk genoten
dat ik wenschen mocht, ik heb u gezien,
en als uwe roeping elders is, kindlief,
zal ik er mij in troosten. Bleef u echter
een oogenblik over, ik zou verlangen dat
gij onzen ouden pastoor gingt bezoeken,
en hem danken voor het goede dat hij
uwer moeder deed."
„Hoe, is die nog altijd aan 't hoofd dei-
gemeente?"
„Ja, wij zijn nog altijd een handvol
katholieken, die, nu eens hier, dan eens
daar, nooit tweemaal op dezelfde plaats,
vergaderen om in gemeenschap te bidden;
wij worden hier in Zeeland niet geduld
