jrn
BIJER.
ing
Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche
ten.
li. JOSEPH.
iffl a.s.
>es.
Steunt de Katholieke pers.
setten.
I bestuur.
No. 18.
Zaterdag 11 Februari 1905.
Eerste Jaargang.
Ai.
RECHT,
FEUILLETON.
BUITENLAND.
y. o. y.
Verschijnt eiken flVAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Drukkers-Uitgevers:
OOSTERBAAS LE COINTRE,
-5 G O E S.
1,-
99
hooger,
Anne Oieu-le-Veut.
L n k e 1 ij k.
itree 25 cent.
C. BOOKE-
P. SIEMONS,
HE ZEEUWSCHE COtlM
|nen.
Bnd.
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
Abonnementsprijs: per 3 maanden —.95
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)—.05
Adtferfentiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Grootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
p. stuk. p. 100.
f0,01f 0,60
„0,02,, 1,25
0,05 4,
„0,10 8,-
0,08 6,—
Itra „0,75
„0,10,, 8,-
0,15 „12,
likt 0.05 3,
llen 0,02 1,50
0,10 8,-
fcen 0,10 8,
•en 0,06 5,
0,06 5
0,05 4,-
0,05 4,—
0,25 „20,-
0,03 2,-
0,05 4,
„0 04,, 3,-
0,06 5,—
'ten 5,
p. stuk.
cnop vanaf f 0,25
lalm 0,75
nette bediening
Lllegom.
Er is geen strijd heviger in onze dagen,
dan de strijd die er gestreden wordt op
het gebied des geestes: de strijd der mee
ningen, een strijd, die ons overal ver
volgt, maar die voor ons op een neder
laag zal uitloopen, als wij er ons aandeel
niet in nemen.
Hoe wij ons in dien strijd wapenen
moeten? Met het „kanon der gedachte"
zooals Abdel-Kader, naar men zegt, eens
de pers noemde.
Napoleon heeft de pers „de vijfde groote
mogendheid" genoemd en hij was beducht
voor den invloed van het blad: „Rheini-
sche Merkur" met zijn schrijver Johann
von Görres.
Anderen hebben de pers, „de Koningin
der Aarde" geheeten.
Cremieux, een vijand van het Christen
dom zeide: Geheel de rest is niets, geld
is niets, gezag en aanzien is niets, maar
de pers is alles.
En Leo XIII riep ons toe: „Er is voor
de verdediging van den godsdienst naar
onze meening, geen krachtiger middel, en
geen middel meer voor onzen tijd geschikt
dan de pers."
Welnu, de pers, dat wapen en dat
machtsmiddel wordt gebruikt ten goede en
ten kwade, maar ten kwade het meest.
Millioenen dag- en weekbladnommers val
len dagelijks over steden en dorpen, komen
te recht in de paleizen der grooten, maar
ook in de stulpen der geringen, om daar
beginselen te prediken die de onze niet zijn
en dat ook niet kunnen zijn en niet mogen
zijn.
En nu moeten wij met smart erkennen,
dat de Katholieke pers in het algemeen
nog in lange niet de plaats inneemt, die
haar toekomt, en welke zij met een weinig
goeden wil zoo gemakkelijk kon innemen.
Want ook hier hebben wij, Katholieken,
een plicht te vervullen, en wel, om bij
Een verhaal uit de XVile eeuw.
17)
Voor zich uit en aan de overzij van de
breede, diepe vaart, met groen bewassen
Peilingen, dwaalde zijn oog op uitgestrekte
weiden, met grachten doorsneden, be
grensd door een boschrijk landschap, bo
ven 't welk zich een toren met gouden
weerhaan en twee molens met roodge
verfde wieken zich verhieven.
Groen loof, blauwe hemel, gouden weer
haan, roode wieken en dat alles door
de zon beschenen, vormde, niettegenstaan
de het verschil der kleuren, een harmo
nisch geheel.
„Vroeg bij de hand, sinjeur 1" zeide plot
seling eene stem achter hem, en toen
Korrel zich omwendde, zag hij den dikken,
waggelenden waard der herberg, die in
een rood slaaplijf gekleed, blauwe top
muts op en een dampende pijp in den
mond, in het bovenvenster leunde. „Aan
genaam morgentje, niet waar?"
„Zeer aangenaam. Op welk uur komt
de schuit hier aan?"
„Kan nog een half uur uitblijven. Naar
Antwerpen, heerschap?"
Korrel deed alsof hij de laatste vraag
biet gehoord had; hij stond op, wandelde
langzaam onder de hooge hoornen op en
beer en bleef eindelijk aan den houten
steiger, waar de schuit zou aanleggen, staan.
de verbrokkeling der partijen, op te treden
voor de eeuwige wetten der goddelijke
wereldorde, voor de vrijheid der Kerk,
tot bestrijding der vooroordeelen, welke
er nog maar ai te veel tegen de Katho
lieke Kerk en hare leer bestaan. Ook daar
door arbeiden wij voor het ware geluk,
voor do ware burgerlijke vrijheid, voor
gezonden maatschappelijken vooruitgang.
Immers: vaderlandsliefde en burger
deugd, eerbied voor het gezag, verdraag
zaamheid jegens andersdenkenden, matig
heid en huwelijkstrouw, zelfverloochening
en toewijding aan den lijdenden broeder,
dat alles en nog veel meer is eenvoudig
een deel van onze Katholieke leer; en
de vrijheid onzer Katholieke Kerk randt
geen andere vrijheid aan en de troon onzer
geliefde Koningin rust op denzelfden hei
ligen grondslag als onze altaren.
Het arbeidsveld van onze Katholieke
pers omvat dit alles. En als wij dus liefde
hebben voor onzen godsdienst, dan zullen
wij ook liefde hebben voor onze pers.
Steunt daarom de Katholieke pers zooveel
ge maar kunt: want „de pers is alles".
Hoe wij dien steun verleenen moeten?
„Het is een plicht van zelfbehoud voor
„ons," verklaarde de Duitsche Katholie
kendag van Mainz in 1892, „dat wij aan
„de zoogenaamde kleurlooze neutrale
„bladen de deur wijzen. Want dat kleur-
„looze beneemt aan onze eigene pers lucht
„en voedsel.
Aan dat benemen van lucht en voedsel
werken wij mede, wanneer wij zooge
naamde neutrale, of onchristelijke bladen
steunen door abonnementen of door adver
tenties. Want het is nu eenmaal niet an
ders: de courant moet in stoffelijken zin
leven vooral van advertenties. En als wij
nu deze gaan bezorgen aan bladen, die
zoo lijnrecht tegenover ons staan als neu
trale en onchristelijke bladen, dan bene
men wij aan onze eigene pers die nood
zakelijke lucht, dat zoo noodige voedsel
om van te leven.
Luisterde hij naar het getjilp der voge
len, zag hij naar den visch die soms in
het water opsprong, of naar de bijen, die
over de groote waterplompen in de vaart
gonsden
Niets van dat alles hield hem bezig;
hij staarde op de breede lijnrechte vaart,
die allengs al smaller scheen te worden,
totdat haar tintelend water in de verte
onder de hoornen verloren ging.
Uit die donkere schaduw loste zich iets
kleurigs op't moest de verwachte schuit
zijn, want uit de stalling der herberg werd
een opgetuigd paard geleid.
De schuit naderde; statig sneed hot
vaartuig door het water en liet een lange
witte streep achter, alsof deze een staart
met glinsterende schubben ware.
Het vaartuig was rood en wit geverfd,
en eene grauwlinnen tent met rooden nes
tel geboord, vrijwaarde de passagiers te
gen de zonnestralen, daar waar de hoornen
niet tot zonnescherm dienden.
Toen de schuit aan den steiger lag, trad
de man in 'tzwart aan boord; hij zette
zich onder de tent en betaalde den schip
per vijftien stuivers. De overtocht kostte
slechts dertien stuivers, doch hij deed een
teeken met de hand, dat hij de twee te
veel betaalde stuivers als drinkpenning
aan den schipper liet.
„Niet in de kamers gaan, sinjeur?"
vroeg deze.
Het gebruik der kamers kostte nog zes
penningen boven het vervoergeld.
„Neen," zeide Korrel opstaande, maar
ik zon er wel eens een oogslag in willen
En als wij dan zelf de oorzaak zijn dat
onze pers er soms zoo teringachtig uit
ziet, mogen wij dan klagen, dat de Katho
lieke pers achterlijk is, en niet genoeg
verspreid. Wat is dat dan anders, dan
eene beschuldiging van zichzelf Wan
neer er van Christelijke, in het bijzonder
van Katholieke zijde niet zooveel adver
tentie-gelden aan de ons vijandige pers
werden in de schaal geworpen, maar
wanneer die gelden eens werden besteed
aan de grootmaking van onze eigene pers
gij zoudt eens zien, hoe spoedig diezelfde
pers een veel lioogere vlucht zou nemen,
dan zij thans nemen kan. Adverteeren,
anderen aanzetten om te adverteeren,
vorderen dat er geadverteerd worde
in onze eigene pers, daar waar wij dat
vorderen kunnen, het is een dommekracht
om onze pers te brengen op eene hoogte,
van waar wij alles overzien.
Zeker, hiervoor moeten wij ons eenigc
opofferingen getroosten: maar geheel ons
leven vordert dat. Wat zouden wij u hier
kunnen wijzen op het voorbeeld van zoo
vele groote mannen! Louis Veuillot be
dankte er voor om voor een blad zonder
beginselen in Frankrijk artikelen te schrij
ven. En toch werd hem daarvoor vijftien
duizend gulden in het jaar geboden, als
hij slechts eens in de week één artikel
wilde schrijven; zelfs mocht hij dat doen
in Christelijken geest. Maar Veuillot be
dankte, omdat hij geen steun wilde ver
leenen aan een blad, waarvan hij de strek
king niet kon goedkeuren.
Hoe wij onze pers nog meer kunnen
steunen
Door het tijdig inzenden van plaatse
lijke nieuwsberichten, door tegenspraak
van valsche geruchten en van lasterlijke
praatjes die men van andere zijde uit
strooit. Maar ook door zich te abonneeren.
Als we dat alleen niet kunnen, doen
we het dan met een ander.
En nu zou ik willen vragen: Zouden
er onder de Katholieken niet velen zijn,
geven," hetgeen de schipper dan ook ge-
reedelijk toestond.
Pas stak hij het hoofd binnen, of hij sliet
schier tegen een jong en schoon jonge
ling met lange zwarte krullende haren,
blauwen jas, waaraan groote zilveren
Knoopen, grijzen hoed met witte veer, kan
ten das, die met lange tippen op de borst
hing, gele mollige laarzen met zilveren
sporen.
Korrel deed eerbiedig een stap achter
uit; de jongeling ging groetend, doch hem
leloerend, voor hem door.
Hij zette zich op de bank onder de
linnen tent, waar hij mot de karwats, of
wel tegen de laarzen trommelde, of wel
min of meer over den boord gebogen,
naar de witte waterleliën sloeg.
Een man van zekeren leeftijd, in het
zwart gekleed, en met witte pruik, zat
in den hoek der kamer; hij las een boek
met perkamenten omslag.
Nog andere personen hadden zes pen
ningen boven den prijs betaaldeene
jonge vrouw, die haar klein masker voor
het gezicht hield, eene oude coquette ma
trone, die gedurig kermde nu over een
tochtje, dan over de hitte, nu over het
killige van het water, dan over 't smach
ten der zon. Ook klaagde zij over het
langdurige der reis, alsmede over het zes
maal veranderen van schuit tusschen Brus
sel en Willebroeck.
Korrel had echter gezien wat hij zien
moest en keerde onder de linnen tent terug,
waar ïen deels -öokend gezelschap had
plaats genomen.
die zoo gemakkelijk een abonnement meer
voor hunne rekening konden nemen, om
dan dat blad te laten lezen door eenige
van hun werklui of arbeiders? Hoevelen
van deze klasse van menschen zijn niet
in staat om de abonnementsgelden zelve
te betalen? Als wij hiertoe eens besluiten
konden en wij willen hopen dat dit
gebeuren zal zouden wij dan niet wer
ken in den geest van onzen grooten Paus
Leo XIII z. g.?
De Katholieke pers verdient ten zeerste
onze belangstelling. Wij hebben het aan
die pers te danken, dat het Christelijk
bewustzijn op vele plaatsen wederom ont
waakte. Laten wij dus voortgaan op den
ingeslagen weg, eendrachtig en samenwer
kend, vervullend de sociale taak, die op
elk onzer rust, tot welzijn van Kerk en
Vaderland. J. v. W.
RUSLAND.
Het ziet er in Rusland nog slecht uit.
De beweging in Russisch Polen blijft
voortdurenin tallooze kleine botsingen
vallen telkens nieuwe slachtoffers, en zelfs
de troepen doen mee aan den opstand. In
het gouvernement Grodno aan de Prui
sische grenzen zijn 3200 reservisten aan
het muiten geslagen ze moesten door in
der haast ontboden infanterie worden be
dwongen.
Te Warschau zijn volgens officieele op
gaven 9 agenten zwaar of licht gewond.
De hospitalen zijn overvol van zieken en
gewonden. De overheid heeft toegestaan,
dat de huisdeuren pas 's avonds, als de
lantarens ontstoken worden, behoeven te
worden gesloten. Dit bericht is daarom
van beteekenis, wijl bij de nog telkens
voorkomende opstootjes en charges men
slechts in de huizen een veilig toevluchtsoord
kan vinden.
Volgens een bericht zou er te Irkoetsk,
dat gewichtige punt aan den Siberischen
spoorweg, een algemeene staking zijn uit
gebroken. De telegraaf- en postkantoren
zijn er gesloten. Naar het leger in Mant-
sjoerije mag geen enkel particulier bericht
meer doorgaan wegens den noodlottigen
Ook de jongeling in den blauwen jas
rookte. De man met de roode veer zat
op eenigen afstand van gemelden persoon,
doch geen van beiden schenen op elkan
der te letten.
Deze en gene staarde rechts en links
naar den kanaaloever, waarop hier een
roodsteenen huis, daar een koepel, ginds
een sierlijk landgoed, verder een rood-
geverfden steiger zich verhieven en door
het water werden weergespiegeld.
Hier voer men een bruin beurtschip
voorbij, aan den kant door twee knechts
getrokken; daar eene boot met scherpe
kleuren geverfd en waarin heeren en da
mes spelevaarden, en op den kanaalkant
blaffende honden en juichende kinderen
op hunne bloote voetjes.
Op eenigen afstand van de twee per
sonen, die wij vooral ouder de linnen
tent opmerkten, zat eene gestalte neerge
hurkt, die alzoo meer op een baal goed
dan op een levend wezen geleek.
Toen Korrel of Taurel zijn oog naar dien
kant wendde, stond plotseling Dorica voor
hemzij leunde tegen de kamers der schuit
en haar zwart oog bleef op den jongeling
in het blauw gericht.
De spion ontstelde, doch deed geen ge
baar dat hem kon doen verraden.
Dorica was ditmaal in beter gewaad
dan toen wij haar voor de eerste maal
ontmoettenzij had nu inderdaad geen
onvoordeelig uiterlijk, misschien wel om
dat hare kleeding zoo zonderling, zoo
vreemd was.
Om haar hoofd droeg zij een groen-röod
invloed, dien de mededeelingen uit Rusland
op de troepen hebben gehad. Maar behalve
berichten uit het vaderland hebben de
troepen heel veel andere dingen noodig
eten en dekking voor mensch en dier;
munitie en alles wat er voor zulk een groot
leger komt kijken. Terwijl nu reeds de
aanvoer door den Siberischen spoorweg
onvoldoende wordt genoemd, daar kan men
nagaan, wat het zal worden als het bedrijf
door voortgezette staking of een oproer
moest worden gestaakt! En waar het te
Irkoetsk van velerlei ontevreden elementen
wemelt daar kan zulk een beweging heel
gauw ontstaan.
In de smelterij Katharina te Sosnowice
kwam het tot een botsing tusschen de
militaire macht en werklieden. De troepen
losten verscheiden salvo's op de stakers,
daar deze de arbeiders van de electrische
centrale aanvielen om hen te dwingen het
werk neer te leggen. Tot heden zijn hier
aangekomen acht bataljons infanterieacht
eskadrons cavalerie en een regiment kozak
ken. Het verkeer tusschen Sosnowice en
Olkoesj is hersteld.
Uit Petersburg komt bericht dat de
stakingen gaandeweg opnieuw beginnen.
Thans hebben de werklieden in de fabriek
van spoorwegrijtuigen het werk neergelegd.
Aan de fabrieken van Poetilof, Oboecholf
en de Russische Maatschappij hebben
18,000 man willen staken. Maar de directie
wist de mensehen tot andere gedachten te
brengen De troepen worden altijd door
gereed gehoupen.
De Standard verneemt uit Petersburg, dat
de regeering de fabrikanten aanspoort den
werktijd te verkorten tot 57 uur in de week.
Zes staatsfabrieken en dertien partikuliere
geven reeds hun voorbeeld, maar de meeste
fabrikanten schijnen er niet toe geneigd.
Daarom bestaat er gevaar, dat de werk
staking weer algemeen wordt.
Gapon heeft ontslag gekregen als geeste
lijke aan de deportatie-gevangenis met
verbod zijn geestelijke bediening uit te
oefenen zoolang zijn rol in de arbeiders
beweging niet is vastgesteld.
DE OORLOG.
In het oorlogsjaar dat achter ons ligt,
hebben de Japanners volgens hun eigen
opgaven 115.000 dooden en gewonden ver
loren, de Russen 125.000 dooden en ge
wonden; samen 240.000 man. Er zijn in
gevangenschap geraakt 600 Japanners en
35.400 Russen.
gestreepten doek; geheel hare gestalte was
door een vuurrooden mantel omgeven;
gele, loegeknoopte en nauwsluitende bro-
dekijns bedekten voet en beenen.
Sloeg de mantelslip door eenige bewe
ging open,' dan zag men den voorarm met
zilveren slangen omkneld, zooals toen wij
haar in de herberg van de oude Bob ont
moetten.
De jongeling beschouwde die ranke ge
stalte met eene onbeperkte nieuwsgierig
heid. Van waar toch kwam zij zoo onver
wacht opdagen? Niemand had haar, zoo
scheen het, in den aanvang bemerkt.
Dorica was juist bij velen onder de
grauw linnen tent niet erg welkom; men
duchtte die roode figuur en menigeen
maakte ruim baan.
Vrijmoedig naderde de waarzegster den
jongeling in het blauwe kleed, en sprak
in gebroken Spaansch:
„Wil de edele heer dat ik in de lijnen
zijner hand leze?"
„Waarom niet?" was het luchtige ant
woord. „Dat zal een goed tijdverdrijf zijn
op de eeuwig lange reis. Doch ik zeg u
vooraf, dat ik geen woord geloof van allo
hand- en sterrenkijkerij."
Dorica hield haar donker oog op den
jongeling gevestigd, en een bittere glim
lach speelde om hare dunne lippen.
Zonder zich op te richten stak de laat
ste spreker haar achteloos de hand toe;
de vrouw in den rooden mantel zette zich
voor hem op de knieën en nam de tengere
vingers in de hare.
(wordt vervolgd.)