BUITENLAND. BINNENLAND. Van onze Eilanden. kieswetonlwerp, dal van algemeen stem recht slechts een streepje verwijderd bleef, niet vergeten en evenmin de daarop ge volgde verkiezingscampagne, die v. Hou ten, Tak's felsten bestrijder, op den mini- sterieelen zetel bracht. Ik Vergeet niet, dat 't ontwerp-Tak van Poortvliet ook bestreden is wegens grond wettelijke bezwaren. Niemand twijfelde er destijds aan, of die grondwettelijke be zwaren dienden slechts, om den afkeer van zoo groote uitbreiding van het kie zerscorps, als Tak's ontwerp voorstelde, «enigszins t.e bemantelen. De oud-liberalen of zoo ge liever wilt, de conservatief-liberalen hebben terecht ingezien, dat er voor uitbreiding van kiesrecht voor hen niets te winnen valt. En zoo kon Kuvper in de Eerste Kamer Van Houten toevoegen, dat hij dezen zijn Ministerzetel en regeerings- meerderheid te danken had. En nauwelijks heeft dat concept-program het licht gezien, of daar komt het vrij zinnige „Sociaal Weekblad" roet gooien in dezen schotel van het coalitie-menu en den eisch stellen, dat de liberale kandida ten zich verbinden, van stonde af voor de verwezenlijking van dit coalitie-desi deratum te ijveren. Welk oud-liberaal zal die verbintenis aangaan? Het verkiezings terrein mag ook wel geplaveid met kan didaatsbeloften heeten. En men zal zich in menig district tevreden moeten stellen met de verklaring, dat men te gelege ne r t ij d aan grondwetsherziening en alge meen stemrecht zal medewerken. Eene ver klaring, die ieder, van welke politieke rich ting ook, al bevat zij ook eene verschuiving tot St. Jutmis, afleggen kan. Een grond wet toch is evenmin als een gewone wet, eene wet van Meden en Perzen. Met dat al is grondwetsherziening, zelfs 0111 spoedig tol algemeen stemrecht te komen, voor 't gros der kiezers geen pak kende leus, vooral niet in onzen tijd, nu in die rangen onzer bevolking het beset van de noodzakelijkheid van sociale her vorming en sociale wetgeving zoo diep is doorgedrongen en levendig geworden. Terecht heeft van Houten onlangs in een zijner Staatkundige Brieven opgemerkt, dat het er voor de aanstaande verkiezingen op aan komt, de kleine kiezers te lokken, wijl dezen een groot gewicht in de ver- kiezingsschaal werpen. En niet minder terecht heeft hij aangemerkt, dat de am bitie voor 't stemrecht in die kringen niet bijster groot is, wijl duizenden, die het van rechtswege verkrijgen kunnen, er den brui aan geven, een voetstap er voor te verzetten. Hij had blijkbaar de kringen op 'toog, waarin z.i. vooral liberale ele menten schuilen, aangezien hij wees op de ijverige kiezersteelt bij de anti-liberalen en socialisten. En stel nu eens op eene liberale kiezersbijeenkomst aan arbeiders en werklieden tie vraag, wat zij liever willen: wel lelijke verzekering tegen ziekte en invaliditeit, arbeidswet, arbeiderscon tract, Zondagsrust, wet op de verval- sching van levensmiddelen, alle wets ontwerpen door de Regeering reeds in gediend meerencfeels of in de volgende parlementaire zitting stellig Ie verwachten, -of wel grondwetsherziening met algem. stemrecht op den koop toe, maar beide in eeiie niet te berekenen toekomst, - geen twijfel of zij socialisten daarge laten zullen uil een mond roepen: Eerst die sociale hervormingen, van grondwets herziening en stemrecht kunnen wij niet etenl Want. let wel, dit zal eene eventueel gecoaliscerde liberale partij tegenover die kiezers zoo zwak doen staan, dat zij ter oplossing van de sociale kwestie nog zoo weinig heeft gedaan, zoowel buiten als in de wetgevende vergadering, terwijl iedereen weet, dat oud-liberalen, niet zoo zeer uit liefde voor de zaak, uit besef van noodzakelijkheid, dan wel uit vrees voor de buitenwacht aan het tot stand komen van de ongevallenwet hebben mede gewerkt. En daar staat tegenover dat de Christelijke partijen onder het Christelijke Minislerie reeds op een oogsl, zoowel in als buiten de Kamers verzameld, wijzen kunnen. Wal de vrijhandelsschotel op 'I coalitie menu betreft, en die tegenover Harte's tariefherziening wordt gesteld, die heeft do helft zijner aanlokkelijkheid reeds ver loren, nu de Minister zijn ontwerp voor- loopig aan de behandeling heeft onttrok ken. En al zou ook dit uitstel geen afstel worden, zoo dom zijn de kiezers niet meer, om niet te weten, dat een wetsontwerp nooit onveranderd uit den smeltkroes der parlementaire behandeling komt. Om niet te weten ook, dat het vraagstuk.: b e- schermend of vrijhandelstel- s e 1 geen vraagstuk is, dat de politieke partijen verdeelt. Om niet te weten, dat voorstanders van een van beide stelsels onder alle partijen gevonden worden, ge lijk in den laatsten tijd genoegzaam in 't openbaar is gebleken. En het is waar lijk voor niemand ook een geheim, dat Pierson, de schriftelijke leermeester onzer vrijhandelaars, minister van Financien zijnde onder 't vorig liberale Kabinet, een wetsontwerp heeft ingediend, hetwelk de invoerrechten tol 6 pCl. opdreef. En de oppervlakkigste kiezer, die voornoemde wettelijke sociale hervormingen verlangt, zal toch wel inzien, dat een Minister van Binnenl. Zaken en die van Justitie tol hun collega van Financiën zeggen moeten met den Fransehen Staatsman baron LouisFaites moi de bonnes finances et je ferai de bonne politique, in a. w.Zon der geld kunnen die sociale wetten onmo gelijk worden uitgevoerd. Op een anderen schotel van het liberale coalitie-menu worden eene gecombineerde vermogens- en bedrijfsbelasting tot ééne inkomstenbelasting, mitsgaders eene ver hoogde progressie van de successiebelas ting aangeboden. Op het laatste gerecht zou ik voor mij niets aan te merken heb ben, aangezien ik meen, dat het voor- iemand, wien 't geluk te beurt valt, een suikeroom of dito tante, zooals het volk zegt, in de kuip te krijgen, niet bezwarend zijn kan, daarvan iets meer dan thans, voor het huishouden van dien staat ol 't algemeen welzijn af te slaan. Dit slechts in 't voorbijgaan. Ik wilde eigenlijk vragen, of er onder de liberalen op dit stuk eensgezindheid zal te bereiken zijn, wijl Pierson zijn van de ministertafel uitgesproken en enkel van vrijzinnige en socialistische zijde bestreden bewering, dat de directe belastingen haar normaal hoogtepunt hebben bereikt, nog niet herroepen heeft? Men gelooft toch niet, dat de heer Pierson met zijne meening onder de liberalen alleen staat 1 De onderwijsschotel, met de pikante anti-clericale saus overgoten, laat ik on aangeroerd, om er echter bij eene aparte gelegenheid het mijne van te zeggen. Rest nog de defensieschotel, voor eene coalitie de moeilijkst te verteren kost. Hij bevat bezuiniging en een volksleger of Jan en alleman soldaat. Jawel, volksleger en bezuiniging. Twee denkbeelden, die eikander bezwaarlijk ver dragen, zoo zij elkander al niet tegenspre ken. Bezuiniging op ons defensiewezen, ik vind dien eisch in 't program van actie (29 April 1897) der anti-revolutio naire partij; in dat van den Christelijk- historischen kiezersbond (1897); in dat dér Katholieke leden der Tweede Kamer (1890 en 1897); in dat der liberale Unie (1896); in dat van den Radicalen Bond (1897). In 't Program van de Vrijzinnige Kiesvereeni- ging voor de negen districten van Amster dam (1897) wordt van bezuiniging niet ge rept en, volgens haar program van 18 April 1897 wil, gelijk genoegzaam bekend is, de sociaal-democratische arbeiderspartij aan alle militairisme een einde maken en met een (1) algemeene weerplicht invoeren, met bezuiniging op de uitgaven voor leger en vloot bovendien. Vrage: wat is er na 't vaststellen van al die programs van bezuiniging gekomen? uitgaven voor Jegor en vloot zijn aldoor gestegen. Bij 't vernemen van dat woord bezuiniging, vooral als het in een adem genoemd wordt met volksleger of algemeene weerplicht, heb ik heuschelijk moeite het woord apenkooi of boe renbedrog in te houden. Hoe het zij, men ziet het karakter onzer natie geheel over het hoofd, wanneer men meent, de kiezers met ingenomenheid met een volksleger voor zich te winnen en naai de stembus te drijven. Het begrip van ge lijke monniken, gelijke kappen, rijk zoowel als arm dienstplichtig, heeft de kleine luy- den naar invoering van persoonlijken dienstplicht kunnen doen verlangen. Maar dienstplichtloterij zouden zij niet gaarne prijsgeven. Iedereen hoopt een dienstvrij nummer te (rekken, tenzij il faut pourtant diner hij buiten het leger of vloot niet aan den kost komen kan. Men klaagt over het steeds afnemend aantal, van of liever over het gebrek aan vrijwilliger-miliciens. Geen wonder, ons volk moet nu eenmaal van soldaterij niets hebben, dus ook niet van afschaffing van de loling en van een volksleger. Zooals gij ziet, hecht ik bitter weinig waarde aan hel Concept-Program der Libe rale Unie en Vrijzinnige Partij. Dat een coalitie van de verschillende lillende frac ties daarop tot stand komen zal, heusch, ik kan het niet gelooven vooraleer ik het zie. Let er op, bij en om de stembus zal de coalitie zich openbaren enkel onder de oude anti-clericale leus. Deze zal echter zooveel aantrekkingskracht niet meer heb ben als in 1897. Het mooie is er af. En aan verschillende invloedrijke liberalen heb ik sinds dien duidelijk bespeurd, dat zij zich nog schamen over veel, wat in ge noemd verkiezingsjaar onder die leus bij do smalle gemeente is aan den man ge bracht. Vele ernstige liberalen van ver schillende kleur toonen ook te beseffen, dat men onder die leus alleen geen politiek land kan bezeilen, geen regeeringsmeerder- lieid verwerven. Hierbij komt, dat het volk onder de tegenwoordige christelijke regeering van clericale overheersching schijn noch blijk te zien heeft gekregen, wel ondervonden dat het voorgehouden clericale spook geen werkelijkheid is en zich dus met die spook geschiedenissen niet meer zoo ligt naar bed zal laten jagen. De omstandigheden zijn niervoor ook veel minder gunstig dan in 1897. ik haal niet gaarne oude koeien uit de sloot, maar tot toelichting van de gerust- ueid, waarmede ik de Juni-verkiezingen tegemoet ga, moot ik er op wijzen, dat ue Chnsteiijk-Historische Party in 1897 onder aanvoering van dr. Bronsveld, mr. verkouteren en dr. Do Visser tot de over winning der liberale partij veel hebben nijgedragen met hare bestrijding van de anti-Jiberale coalitie en hare pamfletten legen Rome en de Roomsehen, waaraan dr. Kuyper zich met zijn trouwe volgelin gen zou hebben verkocht. Mr. Verkouteren en dr. De Visser hebben ingezien, dat zij zich van den wal in de sloot hadden ge werkt en hebben zicli met liet grootste deel der Christelijk-Historischen met de rij-Antirevolutionairen spoedig tot ééne fractie vereenigd, die onder de anti liberale partij voor den aanslaanden verkiezings strijd zeker niet het zwakste deel uitmaakt. Het is Van Houten, die, evenals vóór juni 1897 van de ministertafel, thans in een zijner staatkundige brieven, onder die oude leus wederom al wat liberaal is wil doen optrekken. Van Houten, die in 1897 door liberalen als een uitgeperste citroen is verworpen, zoo'n man kan die als een Samuël onder de liberale profeten gelden? Heusch, ik geloof vast, dat zij hem een zetel in de Eerste Kamer bezorgd heb ben, alleen om hem in de oogen van het meest oppervlakkige publiek eenig pres tige te geven bij het vervullen van een verkiezingsrol, waarvoor een fatsoenlijk liberaal zich thans schamen zou. Dit neemt niét weg, dat men hem en zijn satellie ten zal laten begaan, gaarne zelfs aan 't werk zal zien, in de hoop er de vruch ten van te kunnen opstrijken. Wat zal men anders doen bij gebrek aan een dra gelijk verkiezingsprogram, van pakkende leuzen, al komt daarmede de politieke armoede en inwendige verdeeldheid zoo helder mogelijk aan het licht En juist daarom heb ik er geen vrees voor, en te minder omdat, zeer zeker bij de herstem mingen, de socialisten overal aan de slip pen van de liberale partij en van hare kan didaten zullen hangen. En dit is genoeg om een aanzienlijk aantal kiezers, die anders er voor gewonnen konden worden, van de liberale kandidaten afkeerig te maken. Alzoo zou ik onze anti-liberale kiezers willen toeroepenniet stil zitten, alle hens op 'tdek en aan hel werk, mei moed en vertrouwen ook. Want hoe grooter de over winning, zoo meer zal ook het politieke leven onder het christenvolk worden opge wekt, wat op zijn beurt een waarborg is voor nieuwe nog glorierijker overwinningen in een verdere toekomst. DE OORLOG. De Japanners zijn op plechtige wijze Port Arthur binnengerukt. Een afdeeling voetvolk, ruiterij en geniesoldaten rukte van het Noorden uit in breede marsch- formatie, onder gesehal van hoornen, door de Oude en Nieuwe Stad. De manschappen waren diep bewogen, toen de stuk gescho ten en met bloed bevlekte regimentsvaan dels voorbij hen werden gedragen De Rus sische en Chineesche bewoners zijn vreed zaam tot hun dagelijksch werk terugge- gekeerd. De correspondent van de Times seint uit Tokio dat generaal Nogi en zijn staf de opvatting bestrijden, als zouden de Rus sen oneerlijk gehandeld hebben, toen zij de oorlogsschepen in de haven van Port Arthur vernielden. Het gebeele aantal Japansche gevange nen dat men te Port Arthur beeft aange troffen, bedraagt maar 76. Men is daar in Japan over ontdaan, omdat men aanneemt dat de Russen honderden Japanners die na de gevechten binnen de Russische linies waren gebleven, hebben laten omkomen Russen en Chineezen hebben trachten te plunderen, maar dit is hun door de Japan ners belet. De Russische officieren hebben de Japanners verzocht voor hun eigendom men te zorgen. Een dagorder aan het leger en de vloot luidt als volgt Port Arthur is in 's vijands handen ge vallen Elf maanden hebben de verdedigers gestreden, meer dan zeven maanden lang was het garnizoen afgesneden van de bui tenwereld en zonder hulp. Zonder morren werden de ontberingen van bet beleg en de zedelijke kwellingen, naarmate de be legeraars verder doordrongen, verdragen leven en bloed werden niet gespaard, en een handvol Russen hielden bet uit in de vesting, in de vaste hoop op ontzet, in weerwil der woedende aanvallen van den tegenstander. Met trots volgde Rusland deze heldendadende geheele wereld boog zich voor die heldhaftige stemming. Toen de middelen tot verdediging opraakten en de vijand met steeds vernieuwde krachten bleef aanvallen, moesten de belegerden, hun heldendaad voleindigend het opgeven tegen de overmacht. Vrede zij de asch der gevallenen, onvergetelijk bun nagedachtenis. Ver van Rusland sterft gij voor Rusland's zaak, vol liefde voor den Keizer en het vaderland. Aan de overledenen valt de roem ten deel. God heele uwe wonden, schenke u kracht en geduld, om de u opgelegde, nieuwe, zware beproeving te dragen. Onze tegenstander is sterk en koen, ontzaglijk moeilijk is de strijd tegen hem, op tien duizenden wersten van de bron onzer kracht maar Rusland is machtig, in zijn duizend jarig bestaan beeft het nog zwaarder be proevingen doorstaan, aan dreigender ge varen het hoofd geboden, en telkens kwam het uit den strijd te voorschijn sterker en met nieuwe kracht. Onze nederlagen zijn zwaar, maar terwijl wij onze verliezen be treuren, willen wij ons niet laten terneer slaan. Met geheel Rusland vertrouw ik, dat het uur der overwinning spoedig slaan zal ik bid God, dat Hij mijne trouwe troepen en vloten zegene, opdat zij, vereenigd, den vijand verpletteren, en de eer en den roem van Rusland steunen. Generaal S t s s e 1 heeft, afscheid ne mende van de bezetting van Port Arthur, de officieren en manschappen bedankt voor de heldhaftige verdediging en de meening uitgesproken dat de Japansche voorwaar den de beste waren die maar met moge lijkheid konden aangeboden worden. Hij moet erbij gevoegd hebben dat hij alle blaam wegens een te vroege overgave op zijn eigen schouders wiide nemen. Een telegram uit Tokio meldt Uit de tot hiertoe ingewonnen inlich tingen blijkt dat bet effectief der bezet ting te Port Arthur 50,000 man bedroeg. Buiten de reeds vermelde 23,500 krijgsgevangenen, zullen 13,000 gewonden na herstelling als krijgsgevangenen naar Japan kunnen gebracht worden. 1608 Russische krijgsgevangenen, waar ender 50 officieren, zijn aangekomen en in een dorp bij Nagasaki opgesloten. De offi cieren mogen vrijelijk door het dorp wan delen. Het blijkt dat generaal Koeropatkine zijn ruitermacht bevel heeft gegeven om den spoorweg, die naar Moekden voert, voor de ter versterking van Ojama's leger aan rukkende-troepen van generaal Nogi on bruikbaar te maken. Daartoe zijn in de laatste dagen verscheidene pogingen in het werk gesteld, die echter vrijwel mislukten, indien men ten minste telegrammen uit Tokio gelooven mag. Vooreerst maakt het Japansche heofdkwartier te Liaotoen mel ding van den aanval door cavalerie van generaal Mitsjeuko met het tweede regi ment spoorweginfauterie en twaali kanonnen op den Japanschen post bij Nioetsjiatoen noordelijk van Yinkow, een post ter be waking der verbindingslijnen. De Russen werden echter, naar het heet, teruggeslagen met een betrekkelijk klein verlies van 80 man. Het garnizoen op Liaotong meldt, dat de Russen Donderdag verslagen zijn in de buurt Jinkou Zij trokken in wanorde terug naar het gebied ten noorden van Takaukan en zuid van Nioetsjwang, met achterlating van 62 gesneuvelden en zes gewonden, behalve nog verstrooide wapenen. Men ge looft dat ban verliezen meer dan twee honderd bedragen. De Japanners hebben Vrijdag de Russen in Nioetsjwang ver slagen. Het Japansche hoofdkwartier in Korea kreeg gisteren bericht, dat het Japansche garnizoen te Ham-hoeng een afdeeling van de Siberische kozakkenwacht te Honwan heeit verslagen. De datum wordt niet ver meld. De Russen trokken in wanorde terug met achterlating van negen gesneuvelde officieren en manschappen. De internationale commissie voor bet Noordzee-incident zal aanstaanden Dinsdag een aanvang maken met haar eigenlijk onderzoek naar de toedracht van het voorval op de Doggersbank. De rap porten dienaangaande zullen voorgelezen worden in de eerste openbare vergadering der commissie, op 19 dezer. D U IT S C li L.A.V D, De mijn werkersstaking in het Ruhr-gebied. De slaking breidt zich voortdurend uit. Bij de stakers hebben zich aangesloten werklieden van twee mij nen van de maatschappij „Deutscher Kai ser", van de mijn „Concordia" in Ober- hausen, en van de mijn „Alstaden", be- hoorende tot de „Hibernia", Thans is bijna het geheele gebied in staking. Op een ver gadering werd medegedeeld, dat de mijn werkers van de Vereenigde Staten verze kerd hebben, dat zij de collega's van de Ruhr zouden helpen, wanneer getracht werd kolen uit Amerika te brengen naar Duitschland. Telegrammen uit Saksen en Silezië waren ontvangen, waarin gezegd werd, dat de arbeiders daar zich solidair verklaarden met de stakers. Fransche col lega's hadden hetzelfde verklaard. BELGIË. Volgens berichten uit Charleroi, zouden Belgische drijvers aan het werk zijn, om in verband met de verwachte algemeene sta king in het Ruhr-gebied, ook een Belgi sche mijnwerkersstaking op touw te zetten, die dan, naar men aanneemt, ook op Fran sche mijnen zou overslaan. Het staal vast, dat verscheidene vertegenwoordigers van de Belgische werklui in Rijnland, West- falen en elders vertoeven, om den dag van heden af te wachten, die vermoedelijk de beslissing zal brengen. Daarna zouden de Belgische kolendelvers met hun eischen voor den dag komen. Maandag 16 Januari begon de Flesschen- fabriek binnen Delft weer bet werk. Slechts een kleine oven, bevattende I werksteden, wordt in werking gebracht, zoodat plaats is voor 12 werklieden, of dag en nacht te zaïnen voor 30. Dien dag werd nog een oven aangelegd en dan afgewacht de terugkomst der in Duitschland vertoevende werklieden. Met machinaal blazen zal dan andermaal een proef van zes weken worden genomen en mocht dit mislukken, dan zal het machi naal blazen worden opgegeven (N. D. Ct.) Niet compleet! In het geïllustreerd Zondagsblad van „het Volkkwam deze week geen spotprent of bekellicht voor op Minister Kuijper. Dat is als we ons goed herinneren de eenige keer sedert Juni 1901 Men raakt ook eens uitgeput 1 (Volksbanier). Vredespaleis. Weldra wordt ver wacht een wetsontwerp tot oprichting der Carnegiesticbting in het Malieveld, als zijnde dit veld domeingrond Het Haagsche Bosch blijft onaangetast. De Commissie van Advies voor Katho liekendagen in bet bisdom 's-H ertogenbosch heeft medegedeeld, dat zij, met goedkeu ring van den bisschop, besloten beeft in dit jaar een Katholiekendag te h iuden te Helmond. Het voorzitterschap heeft aan vaard de beer W. Princen, lid van de Eerste Kamer. GOES. De lezing, die door den heer Sybrandy, alhier op Dinsdag 17 Januari zou worden gehouden, is wegens ziekte van genoemden spreker tot nadere aan kondiging verdaagd. Een bijvoegsel van de „St. Ct." no. 11 bevat een staat van de gevallen van be smettelijke veeziekten in Nederland, voor gekomen gedurende de maand December. Wat Zeeland betreft, kwam alleen alhier een geval voor van trichinenziekte bij een varken. MIDDELBURG. Naar aanleiding van een door den gemeenteraad aangenomen voorstel van den heer mr. R. Fruin, heb ben B. en W. een voorstel ingediend tot wijziging van art. 9 der verordening op het pensionueeren en op wachtgeld stellen van gemeente-ambtenaren en bedienden, en wordt voorgesteld genoemd artikel als volgt te lezen: Het wachtgeld wordt voor vier jaar verleend na verloop van dien tijd wordt in overweging genomen, of het op nieuw zal worden verleend, en zoo ja, voor welken termijn en tot welk bedrag. Het wachtgeld bedraagt: a. bij 10 of meer dienstjaren, gedurende den hierboven ge noemden termijn van vier jaren, jaarlijks tweederde van hetgeen laatstelijk uit hoofde der betrekking werd genotenb. bij minder dan 10 dienstjaren, gedurende het eerste jaar tweederde en gedurende de drie vol gende jaren de helft van betgeen laatstelijk uithoofde der betrekking werd genoten. VLISSINGEN. De R.K. Kiesvereeniging hield Zondagmiddag hare vergadering, waar op aanvulling van het bestuur plaats had. Gekozen werden de lieeren Buyssing en v Rosendaal. Besloten werd in den loop der maand Februari een spreker uit te noodigen tot het houden eener lezing. Ook werd een commissie benoemd tot nazien der Kiezerslijst teneinde zij, die kiezer zijn en niet op de lijst voorkomen, op te wekken zich als kiezer aan te melden. Hedenmorgen is een jongen van 12 jaar F. A., door bet ijs gezakt en verdronken. HEINKENSZAND. Vrijdagavond j.l. hield de onlangs alhier opgelichte afdeeling van het „Groene Kruis", welke bereids 13Ü leden telt, in het Schoollokaal eene buiten-

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1905 | | pagina 2