Katholiek Orgaan voor de Zeeuwsche Eilanden.
us,
Maandag 2 Januari 1905.
Eerste Jaargang.
Tweede Blad.
L Goes,
eren
orststraat,
Verschijnt eiken /BAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Brieven van een ond-journalist.
BUITENLAND.
Vlaamsch-Belgisclie Brieven.
GEMENGD NIEUWS.
Bierbrouwerij „De Gans".
O ES.
N-ARTIKELEN
tan bovenstaand
•stuiven
ooger, met overtrek,
irtikelen te zien.
Een en ander dit blad betreffende te zenden:
wat aangaat de Redactie a. d. Redacteur; al het overige a. d. Uitgevers.
Abonnementsprijs: per 3 maanden—.95
Voor het buitenland verhoogd met de meerdere porto's.
Afzonderlijke nommers (bij vooruitbetaling)—.05
Drukkers-Uitjevers:
OOSTERBAAN LE COINTRE,
o G O E S. o—
Adverfentiën: van 1—6 regels —.60; iedere regel meer 10 ets.
Qrootere letters of cliché's worden naar plaatsruimte berekend.
Eenzelfde advertentie driemaal geplaatst, wordt tweemaal berekend.
Bij een groot aantal regels of bij abonnement speciale prijs.
Dienstaanbiedingen: 25 ets. per advertentie van hoogstens 5 regels.
Reclame-berichten: 25 ets. per regel.
„On revient toujours a ses premiers
amours", vrij vertaald: „oude liefde roest
niet."
Het zij dan mij, oud-journalist, vergund,
de „Nieuwe Zeeuwsche Courant een har-
telijken welkomsgroet te brengen.
Haar optreden in Zeeland, inzonderheid
in de Zeeuwsche eilanden kan en ik
verwacht het stellig zal vruchtbaar
zijn aldaar voor de verdediging van de
goede zaak in 't algemeen en voor de op
leving en bevordering der christelijk poli
tieke en sociale beginselen onder de Katho
lieke bevolking in 't bijzonder. Zij voorziet
ongetwijfeld in eene maar al te lang be
staande dringende behoefte.
„De Nieuwe Zeeuwsche Courant" treedt
in de z.g. kleine pers. Men wachte zich
echter in die betiteling, kleine pers
eene geringschatting te zien.
Ik heb in mijne jarenlange journalis-
tische liefhebberij medegewerkt (gratis)
zoowel aan verschillende z.g. hoofdorganen
als weekbladen. De ondervinding heeft mij
geleerd, dat men de waarde en ook de
taak van kleinere bladen, mits goed gere
digeerd, niet licht te hoog kan aanslaan.
In den politieken en socialen strijd zijn
zij als .de tirailleursliniën op het oorlogsveld.
In onzen tijd wil iedereen zijn courant
hebben, de werkman zoowel als de groot
industrieel, de kruidenier als de hooge
ambtenaar, de boer als de professor.
Een breede zoom der bevolking heeft
meestal geen tyd om een hoofdorgaan te
lezen, terwijl dit doorgaans ook te kosbaar is.
Hierbij komt, dat aan een hoofdorgaan
of dagblad, indien dit laatste althans over
't gansche land zich verspreiden wil, wat
de keuze der onderwerpen voor hoofd
artikelen en derzelver bewerking betreft,
hooge journalistieke, wetenschappelijke en
letterkundige eischen worden gesteld, waar
aan zij te beantwoorden hebben, op straffe van
hun doel niet te bereiken, hun prestige en
te veel lezers te verliezen. Maar juist het
voldoen aan die eischen heeft tengevolge,
dat zulke dagbladen voor den zoom der
bevolking, die ik op 'toog heb ik zal
maar zeggen ongenietbaar zijn.
En zonder courant mag en wil die zoom
toch niet blijven. Bij ontstentenis van eene
Katholieke, koopen die menschen zoo
zij al niet geabonneerd zijn op eene niet-
Katholieke courant het giftige blad, dat
aan de huizen dagelijks wordt gevent. Onwe
tend blijven die koopers niet. Edoch, de
wetenschap, welke zij uit die blaadjes
putten, is, zooal niet slecht, dan toch altijd
uiterst gevaarlijk voor hun levensbeschou
wing, voor geloof en goede zeden. In de
behoefte aan courantenlectuur bij dat ge
deelte der bevolking, voorziet nu een blad
als de „Nieuwe Zeeuwsche Courant".
Ik heb reeds aangemerkt, dat men de
taak der redactie van de kleinere party
pers niet te licht schatten mag. Ik wil dit
nog even toelichten.
De redacties van hoofdorganen hebben
nooit gebrek aan stof voor hoofdartikelen.
Zij kunnen schrijven over alles en nog wat
over alB ik het zoo zeggen mag in de
volkstaal over geleerde en onge"
leerde onderwerpen. Zij mogen die on
derwerpen breed opvatten, breed behande
len. Vervolgartikelen op 3, 4, 5 dagen
hinderen in een dagblad weinig of niet
ze geven altijd bladvulling. De min of meer
wetenschappelijke of letterkundige vorm
der behandeling, die het blad gekleed
moet maken, is geen bezwaar, ten minste
niet voor de redactie.
Voor een gewestelijk weekblad is de
keuze van hoofdartikelen lang zoo ruim
niet, veeleer zeer beperkt. De redactie van
een kleiner blad moet rekening houden met
de weet- en leergierigheid, de belangstel
ling, de ontwikkeling en het bevattings
vermogen zijner lezers. De redactie is ook
genoodzaakt, vaak de bespreking van het
belangrijkste onderwerp in een kort bestek
samen te persen, wat zijn moeielijkheden
oplevert en voor den schrijver niet dan
onaangenaam wezen kan.
Maar ik meen te mogen voorspellen,
dat de „Nieuwe Zeeuwsche Courant" eene
schoone toekomst tegemoet gaat. Zij heeft
een vruchtbaar, dankbaar veld ter bear
beiding. De Katholieken der Zeeuwsche
eilanden zijn nog van het oude, kloeke,
stoere Zeeuwsche ras, voor overtuiging
vatbaar en eenmaal overtuigd, voor hunne
overtuiging pal staand, strijdend, nooit
versagend. „Luctor et emergo." Ik twijfel
er niet aan, of zij zullen de „Nieuwe Zeeuw
sche Courant" abonnès genoeg leveren om
hare oprichters in staat te stellen, het blad
aan alle billijke eischen te doen beant
woorden.
Voor deze voorstelling vind ik grond ook
in den belangloozen ijver en kloeken onder
nemingsgeest dier oprichters en in hare
gelukkige samenstelling van de redactie,
wier kunde en takt boven mijn lof verheven
zijn. Nog dit veroorloof ik mij er bij te
voegen, dat het eerste hoofdartikel (in het
eerste proefnummer) mij het bewijs heeft
geleverd, dat de redactie onzen tijd, zijn
eischen en behoeften volkomen begrijpt.
Op dat program-artikel kom ik bij leven
en welzijn terug in een volgenden brief.
DE OORLOC.
De Petersburgsche correspondent van de
Petit Parisien seint, dat men in den laats-
ten tijd niets meer verneemt van generaal
Stoessel, maar dat de generale staf zich
daarom niet ongerust maakt, men blijft
overtuigd, dat de vesting het nog lang zal
uithouden.
Men gelooft, dat het zeker nog drie of
vier maanden zal duren voordat de Japan
ners de vesting veroverd hebben. In dap
perheid staan beide partijen gelijk, maar
Stoessel is een groot ingenieur, en weten
schap is hier van meer belang dan dap
perheid. Het Japansche belegeringsgeschut
is geheel onvoldoende, en doet de Russen
tot dusver weinig kwaad. De bezetting
heeft nog meel in overvloed, en ook ont
breekt het hun niet aan goed drinkwater.
De Japanners sparen over 't geheel de
stad, waar nog zeer veel Chineezen wonen,
omdat zij van plan zjjn, Port Arthur voor
zich te behouden. Het Japansche vuur
richt weinig uit tegen de Russische maga
zijnen. De Russen hebben veel geschut,
en schijnen alleen met de projectielen voor
hun zwaarste stukken zeer zuinig om te
gaan.
De Japanners hebben nu Woensdag, al
de forten van Erlungsjan bezet.
De verovering dezer forten is eene ge
wichtige overwinning voor het belegerings
leger.
Eindelijk is dan eene bres gemaakt in
den fortengordel rond Port Arthur.
De verovering van de andere forten kan
nog verliezen kosten, maar het groote werk
is thans volbracht.
De strijd moet eindigen in het voordeel
der Japanners, die altijd maar nieuwe
mannen aanvoeren, terwijl de heldenmoed
der belegerden niet beletten kan, dat hun
aantal na ieder gevecht vermindert.
Volgens berichten uit Port Arthur, is
het garnizoen vol vertrouwen, dat het vóór
1 Maart ontzet zal worden.
In weerwil van de ernstige verliezen
die het hij het gevecht om den Hoogen
Berg op 26 November heeft geleden, is
het garnizoen opgewekt en besloten, om den
strijd voort te zetten, zoolang er nog een
soldaat overblijft.
Men zegt, dat het leger voldoenden voor
raad heeft tot Eebruaride vloot heeft nog
voorraad voor een maand.
De verovering der Duivenbaai door de
Japanners zal het werk der blokkadebre
kers voortaan heel moeilijk maken.
Het ministerie van marine maakt een
brief openbaar van een officier der Sewas-
topol, welke in handen der Japansche over
heid is gevallen. De schrijver zegt, dat de
vesting Port-Arthur na December geen
weerstand meer zal kunnen bieden. Hoe
ver de Japanners vooruit zijn gekomen in
de omsingeling is hem niet geheel bekend,
maar hun voortrukken is onwederstaanbaar.
Wij gevoelen schrijft hij een bittere
teleurstelling door het uitstel van de komst
der Oostzeevloot. Dagelijks komt het ellen
dige einde nader. Het bestaan van een on
neembare enceinte is een sprookje. Nadat
eenmaal de Berg van 203 meter is geno
men, is de val van de vesting niet te ver
mijden. Alleen in de oude stad kan men
den tegenstand doen voortduren. Maar men
kan geen brandstoffen meer krijgen, het
is onmogelijk zich te warmen. Ook is het
onmogelijk munitie te smokkelen en de
stoomboot King Arthur, die door de blok
kade heen is gekomen, bracht bitter weinig.
De vesting is volkomen afgesloten.
De brief schetst een zeer droevigen staat
van de Sewastopol en verklaart dat de
officieren van het schip, evenals de verde
digers van de vesting, besloten zijn zich
tot het einde te verdedigen, hunne eer te
handhaven en de vernedering te vermijden
van zich te moeten overgeven door honger
snood.
Men ziet dat de meeningen over den al
of niet ophanden zijnden val der vesting
nog steeds blijven verschillen.
Naar luid van de laatste te Petersburg
ontvangen berichten, is generaal Nogi, de
aanvoerder van de belegeringstroepen voor
Port Arthur, druk doende met het leggen
van een aantal mijnen tegen den centralen
gordel van forten.
DUITSCHLAND.
Zoetjes aan neemt de hooge militaire
overheid maatregelen tegen de soldaten-
mishandelingen, welke aan de socialistische
pers en volksvertegenwoordigers tot dusver
zulk een dankbaar agitatie-materiaal ver
schaft hebben. Nu is er weer een aan
schrijving aan de bevelhebbers van de
legercorpsen gericht, behelzende dat in
het algemeen mannen die neiging vertoonen
tot hardhandig optreden, niet voor bevor
dering in aanmerking moeten komen, en
dat voortaan de contracten niet hernieuwd
mogen worden met soldaten en onderoffi
cieren, die als burgers of in den dienst
straffen hebben opgeloopen wegens mis
handeling.
RUSLAND.
Het schijnt in Polen te woelen. Ernstige
onlusten worden over Weenen gemeld uit
verschillende plaatsen. Te Lodz werd bij
een arbeidersbetooging een politieagent
doodgeschoten. Op een dorp in het district
Kalisz werd een orthodoxe kerk verwoest
en de kroegen geplunderd. In Kielce en
Konsk is er tusschen politie en volk hevig
gevochten, waarbij revolvers werden ge
bruikt. Te Konsk is een machinefabriek
geheel vernield.
Volgens den Petersburgschen correspon
dent van den „New-York Herald", verneemt
men in de Russische hoofdstad niets dan
uitingen van ontevredenheid en diepe mis-
moedigdheid naar aanleiding van het mani
fest des Tsaren. De Regeering is voorne
mens te handelen naar den letter harer
verklaring, en dienovereenkomstig al wie
hervormingsgezinde denkbeelden aanwak
kert, te behandelen als een vijand des lands.
CHINA.
Uit Shanghai wordt aan de „National
Zeitung" geseind dat in de Yangtsé-vallei,
een nieuw en groot geheim genootschap
gevormd is, dat de keizerin-moeder te week
acht tegenover de vreemdelingen en zich
ten doel stelt de tegenwoordige dynastie
te verdrijven, alle vreemdelingen weg te
jagen, behalve de Japanners, met wie zij
in betrekking staan.
De beweging, die zich het eerst kracht
dadig geopenbaard heeft met een moord
aanslag op Wang-Chi-Chan, den Chinee-
schen gouverneur van Yangtsé, een bekend
Russen-vriend, wint veel aanhangers in de
provincie Hoenan.
MACEDONIË.
De onveiligheid in Macedonië is lang
zamerhand van dien aard geworden, dat
de Sultan van Turkije het noodig heeft
geoordeeld een proclamatie af te kondigen,
ter beteugeling van het brutale optreden
der Bulgaarsche en Grieksche benden.
De proclamatie is in de strengste ter
men vervat en onder de Turksche, Griek
sche en Bulgaardsche bevolking verspreid.
In dit stuk wordt den bewoners van
Macedonië op 't uitdrukkelijkst verboden
zich na zonsondergang van het eene dorp
naar het andere te begeven.
In het algemeen wordt het reizen 's nachts
verboden.
In geval van overtreding, zal de schul
dige voor een militaire rechtbank worden
gebracht, terwijl hij bovendien kans loopt
door de surveilleerende Turksche troepen
als oproermaker in hechtenis te worden
genomen.
In enkele dringende gevallen zal een
uitzondering worden toegelaten en zal het
reizen 's nachts worden toegestaan, dech
er zal dan opzettelijk verlof daartoe moeten
worden aangevraagd, met duidelijke opgave
van redenen.
Deze keizerlijke proclamatie bevat dus
met andere woorden de afkondiging van
den staat van beleg in Macedonië, want
alle overtreders van het verbod zullen voor
den militairen en niet voor den burgerlijken
rechter worden gebracht.
'tls echter zeer de vraag, of de procla
matie iets zal helpen.
Met eenen hartelijken groet voor kennis
making met de lezers van de „Nieuwe
Zeeuwsche Courant", weze 't mij geoor
loofd eerst en vooral de geachte Redactie
geluk te wenschen met de heerljjke ge
dachte, hare lezers op de hoogte te willen
houden óók van Vlaarasch-Belgische toe
standen.
Van dag tot dag immers wordt de toe
nadering van België tot Nederland grooter,
hartelijkerde „oude veeten" reeds „lang
vergeten", hebben thans voor warme sym
pathie plaats gemaakt, sympathie, die
zich op niet onduidelijke wijze in de
Belgische bladen bij herhaald bezoek
of verblijf van Neerland's premier, ten
onzent lucht gegeven heeft. Die uiting van
genegenheid laat zich wel het best gevoelen
in Vlaanderen. Dagelijks toch wordt ons
Vlaamsch volk zich meer en meer van zijn
stameenheid met Noord-Nederland bewust
als rechtstreeksch gevolg daarvan, adelt de
stamtrots ons Vlaamsch gemoed, en snoert
onze harten vaster aan onze stambroeders
uit het Noorden. Dagelijks ook groeit en
wint onze Vlaamsche strijd, die ook Neer-
lands strijd is, en moet zijn, in ernst en
gewicht aan, zoo op sociaal- als op taai
en letterkundig gebied. Onze letteren her
leven en mogen zich in een ongemeenen
bloei verheugen: om enkele namen te
noemen, schrijf ik slechts deze van Gezelle,
Streuvels, Teirlinck, Verriest, Vermylen,
Pol De Mont, Max Rooses, Verhulst, Hegen-
scheidt en zooveel anderen. Onze Vlaamsche
kunstenaars op alle gebied, beuren zich op.
In één woord, in het herboren Vlaanderen
treedt ons Nederlanderschap meer
en meer op den voorgrond.
En juist daarom is 't, zooals ik aan de
geachte Redactie by onze eerste onder
handeling schreef, daarom is 't hoogst
wenschelijk in de Nederlandsche pers cor
respondentie te vinden, die geregeld en
trouw over Belgische en Vlaamsche feiten
en toestanden zou uitweiden en in Nederland
sympathie wekken voor het land en het
volk hier. 't Ware tevens 'n machtig middel
tot nog nauwere aansluiting van beide
landen op velerlei gebiedwie weet, buiten
de Alvoorziende God, wat de toekomst ons
thans nog verholen houdt?
Zoo staan de zaken in hun breede lijnen.
Welnu, in de mate van onze krachten
willen we daar aan meedoenwe zullen
trachten zoo nauwkeurig en getrouw, als
't mogelijk is, de lezers van de „Nieuwe
Zeeuwsche Courant" met de Vlaamsch-
Belgische toestanden op politiek-, sociaal-,
letterkundig- of kunstgebied in voeling te
houden.
L. H.D. S.
Lokeren, 29 Dec. 1904.
Omtrent de pogingen om spoorwegon
gelukken te veroorzaken op den Weichsel-
spoorweg en den spoorweg naar Kalisch
verneemt men het volgende: Den 24sten
dezer zijn op het baanvak Iwangorod
Dombrowa door ontploffing twee bruggen
beschadigd en nu voorloopig hersteld. De
bewaking dezer bruggen is verscherpt.
Den 25sten zijn op de rails van den spoor
weg naar Kalisch door een machinist dyna-
mietpatronen ontdekten bijtijds ver .vijderd.
Uit Hedemora in Zweden meldt men
In de woning van den werkman Johans
son, bjj Longshytte, Husby, ontstond in
den nacht van den tweeden Kerstdag brand,
omstreeks 1 uur, denkelijk door dat een
brandend licht het vuur meedeelde aan
een dagblad. Zes kinderen, die zich in de
woning bevonden, verbrandden. De overige
bewoners van het huis konden zich redden
met door het venster te springen.
De moeder der kinderen werd wakker
door het geknetter en redde het eerst haren
man, die aan longtering lijdend ziek te bed
lag. Zij werd hierbij erg aan aangezicht
en handen verbrand. Daarna was het te
laat voor de kinderen, die spoedig moeten
gestikt zijn. Men heeft hunne vreeselijk
verkoolde ly ken gevonden. Het huis waa
in hout gebouwd.
IA.LEN.
Kohlen Syndicaat.
inder en beter in
?er aanbevolen en
L Pandbrie ven uit
oes,
er baaltje van 50 Kilo.
I! 11
tlo f 6.—
3.25
1.40
el - Vleeschmeel,
nz.
ndbouwkalk.
Hulst
j Tholen
Aardenburg
EN Ter Neuzen
IJzendljke
