voor Zeeuwsch-Vlaaiideren.
Gravin Ilario.
tl.
No. 441. Woensdag 22 November 1899. 9e jaargang.
Onderwijs.
I
FEUILLETON.
00 II
,00 u
,00
00 IJ
,20 u
:!"t:
ij den
itdtn
'g «i
A 8,
jlie»
1891
HET NIEUWSBLAD
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 50 cent»franco per post 55 cents.
Voor België f 2.50 en voor Amerika f 3.30.
Abonnementen worden aangenomen bij de Agenten,
alle Boekhandelaren, Brievengaarders en bij de
Administratie te Bresken s.
Advertentieprijs:
Van 1 tot en met 1 regels 25 centselke gewone
regel meer 5 cents. Bij abonnement lager tarief.
Groote letters en vignetten naar hunne plaatsruimte,
Advertentiën worden franco ingewacht uiterlijk
Dinsdag- en Vrijdagnamiddag één ure.
I)it blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
Het schrijven dal wij ontvingen van yEen
roorstander van goed onderwijs", dat tot opna-
ie voor het vorig nu miner te laat was ont-
ftiigcn, terwijl bovendien plaatsgebrek ons be-
jtte het op te nemen, hebben we aan een
ider onderzoek onderworpen.
De klacht over een te laag schoolgeld op de
penbare school te Groede, staat niet op zich
alhoewel we meenen dat er meer geklaagd
ordt over een te hoog dan te laag schoolgeld.
We hebben in dat schrijven echter aanleiding
evonden, eenige punten, het onderwijs rakende,
p het tapijt te brengen.
De kwestie van het heffen van schoolgeld
uit ons vuor, eene vreemdsoortige maatregel
e zijn, zooals die over het algemeen geregeld is.
Niet dat we tegen schoolgeldheffing zijn, in
tegendeel, als men in de lusten deelt, moet men
uk zooveel mogelijk in de lasten dragen.
Maar het is juist het ontzettend groote ver-
chil iu het heffen van het schoolgeld, in de
nderscheitlene gemeenten, dat men zich af-
raagt, ot dan het onderwijs in de eene gemeente
tooveel beter is, dan in de andere. Er mogen
(wijkingen voorkomen, toch komen zij niet voor
n die male als het schoolgeld in tal van ge-
oeenten verschilt.
De gegoede ouders van schoolgaande kinde-
i zijn in vele gemeenten als 't ware de melk-
[oetjes voor de gemeentekas.
//Het onderwijs is een kostelijke zaak, en dus
moeien de ouders, die betalen kunnen, maar
Uit liet Italiaansck vertaald
DOOR
H. C.
XXYI.
He bewoonster van de derde verdieping, eene
wiue goede vrouw, de vrouw van een smid,
moeder van zes kinderen, stapte stralende van
blijdschap in het kamertje boven het hare, om
reule Amalia de dertig lira's te overhandigen
Üc zij voor haar fraai tapisseriewerk ontvangen
had.
Ziet u, Amalia, dat is een goede inval
geweest om het werk hierover aan de gravin
le hengen gelukkig dat u haar naam te we
len kon komen.
Ireule Veber nam het geld aan en bezag het
een sombere uitdrukking in hare oogen
are vermagerde en sneeuwwitte handen beef
den onmerkbaar bij de aanraking van die bank
gocd betalen ook". Als in dergelijke plaatsen
een of andere put in de gemeentekas moet ge
dempt worden, dan wordt het onderwijs opeens
als zoo'n uitstekende zaak voorgesteld, dat eene
kleine verliooging hoogst billijk zou zijn.
Eat dergelijke en meer andere, in praktijk
gebrachte, redenen, niet alleen onbillijk zijn,
maar zelfs buiten het beginsel der zaak omgaan,
wie zal het ontkennen
We zijn dan ook besliste tegenstanders van
de op- en afgaande schoolgeldheffing, te meer
omdat zij grootendeels wordt ingesteld naar de
financiëele gesteldheid van de gemeenten, in
plaats van naar de behoeften van het onder
wijs.
Waarom niet een uniform schoolgeld voor alle
gemeenten gelijk
Dan behoort het onderwijs rijkszaak te wor
den. Doch zoover zijn we nog niet.
De leermiddelen ten behoeve van liet onder
wijs staan in evenredigheid tot het schoolgeld.
Juist die gemeenten waar het schoolgeld vrij
hoog is, moet in den regel op de leermiddelen
en schoolbeboeften bezuinigd worden. Dat is,
zon men zeggen, een avercchtschc zaak. En toch
is het zoo. Een verkeerd idéé, natuurlijk. Want
h:t onderwijs als zoodanig hangt to h niet sa-
samen noch is afhankelijk van de meerdere of
mindere rijkdom van de gemeente.
Waar eenerzijds de opoffering voor het on
derwijs de krachten van eene gemeente te boven
gaat, en waarvan de financiëele gevolgen nog
jarenlang nawerken, anderzijds lijdt het onder
wijs aan de veelal geldende kwaal geldgebrek.
We bedoelen de langdurige vacatures.
Er zijn gemeenten, waar de vacatures zoo
noten.
Is u er niet mede tevreden riep de
vrouw vol verbazing uit.
Ik denk hoe het toch veel aangenamer
zou wezen om voor mijn pleizicr te borduren,
zeide freule Veber en trachtte hare lippen tot
een glimlach te plooien.
Hoor eensOok ik zou het prettiger
vinden eene dame te wezen, en toch, kijk ik
gaf wat als ik uwe handen had en daarmede
derig lira's kon verdienen zooals u doel.
Gij hebt gelijk. Neem dithet is voor u.
Voor mij, tien lira's?
Wel, ik ben ze u schuldig. Zonder u zou
ik geene kan- gezien hebben mijn borduurwerk
te zenden. Ik heb u immers gezegd, dat ik mij
schaam bij anderen aan huis te komen.
O lieve Hemel, tien lira's, stamelde de
arme vrouw, rood van verlegenheid over zulk
een rijkdom.
Ik moet de huishuur betalen en een paar
lira's aan den winkelierdaarvoor heb ik ge
noeg I vervolgde freule Veber tot zichzelve spre
kende.
Ik heb eene bestelling voor bloemen, dat
zal mij nou wat opbrengen. Indien verder de
gezondheid mij gaat begeven, dan is alles ge
langdurend en zoo veelvuldig zijn, dat hot na-
deelig moet werken op het ouderwijs.
Gemeenten wier financiëele krachten niet
vèrreikend zijn, en voor wier uitgeloofde sala
rissen menig onderwijzer den neus ophaalt, heb
ben veeltijds gebrek aan personeel.
Is er overvloed van personeel aan de markt,
dan komt menige gemeente voor een spotprijs
aan een onderwijzer. Is er schaarschte, dan
moeten de salarissen verhoogd worden.
Desondanks heeft de onderwijzer niet meer
krachten iu te spannen om de akte te behalen,
noch behoeft hij bij zijn infnnctie-treding meer
diensten te presteeren. Zijn ambt blijft zijn
ambl, en zijn onderwijs, rijst of daalt er niet
mee: alleen zijn jaarwedde wordt geïnfluenceerd,
door gebrek of overvloed aan personeel.
Nu is liet altijd aardig en prettig door een
of andere bijkomende oorzaak zijn salaris te zien
verhoogen, zonder grootcre vereischten, maar bij
dezelfde eischen en dezelfde diensten zich te
vreden te moeten stellen met een niet voldoend
en daaraan geëvenredigd salaris, is iu dezelfde
mate hoogst onaangenaam.
Eu niet alleen hoogst onaangenaam; het is
onbestaanbaar, in de verhouding tot het be
ginsel van het onderwijs.
Transvaal.
Hoe staat het met den oorlog?
Ziedaar een vraag, die meestentijds schouder
ophalend moet beantwoord worden, ten teeken,
dat men het niet goed weet, en nog minder
.goed weten kan.
daan, zeide zjj tot hare buurvrouw.
Houd moed ik kan het niet aanhooren
dat u zoo spreekt I
Dan blijft nog het gasthnis over.
Het gelaat van Amalia Veber was akelig
bleek en zij zag norsch en strak; de smart gaf
haar eene uitdrukking van toorn en minachting,
die dagelijks meer in het oog loopend werd.
De last der armoede was te zwaar voor hare
schouders, maar haar geweten had haar gedron
gen dit kruis vrijwillig op zich te nemen en zij
droeg het in het zweet haars aanschijns en met
de wanhoop iu hare ziel.
U zal niet ziek worden troostte haar de
goedhartige vrouw.
Niet En als ik u eens verzekerde dat
ik nu reeds ziek ben
Koin, kom U wordt M zwak door niet
genoeg voor u zelve te zorgen. Nooil een slokje
bouillon, nooit eens tien uren slapen
Ik kan niet, ik heb te veel werk.
Nu brak zij het gesprek af; zij bedankte de
hulpvaardigo vrouw, die haar zoozeer bijstond
en gaf haar op eene vriendelijke wijze haar
afscheid.
Den geheelen dag was zij alleen. De hand
werken, waarmede zij de kosten van haar on-
