PETRA, M fistel».
No. 358.
Zaterdag 6 Augustus 1898.
T jaargang,
FEUILLETON.
HET NIEUWSBLAD
voor Zeenwsch-Ulaanderen.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika ƒ2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Advertentieprijs:
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
I)eze Courant verschijnt eiken Znterclng bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Bres/eens.
Uit de Statenzittiiig.
Nu het stenografisch verslag van de Sta-
tenzitting voor ons ligt, hebben we een ge
makkelijker overzicht over de verschillende
onderwerpen, die daar zijn behandeld.
Onder meer komt daarbij voor eene wijzi
ging van het reglement op de wegen en de
voetpaden in deze provincie.
Op art. 87, bepalende het verbod de wegen
te berijden met rij- en voertuigen, welke door
eene mechanische kracht worden voortbewogen,
Btelde de beer Hammac/itr als amendement
voor, te bepalen, dat het verboden is gebruik
te maken van meer dan twee paarden voor
eene bespanning, met uitzondering van rijtui
gen, bestemd voor personen-vervoer.
Ter verdediging van zijn voorstel, zeide de
heer Hammacher
»De wijziging van het reglement, thans
door Gedeputeerde Staten voorgesteld betref
fende het gebruik van den korten dissel, is
het gevolg van een adres, dat in 1897 aan
Gedeputeerde Staten werd gezonden en op
initiatief van het bestuur van de watering Cad-
zand gesteund werd door verschillende, hij
kan wel zeggen de meeste, polder- en ge
meentebesturen in het 4e district.
Daarbjj was ook gewezen op de wensche-
lijkheid om het gebruik van meer dan 2
paarden te verbieden.
De reden van dat verzoek was het misbruik
dat gemaakt wordt, vooral bij nat weder, om
de wagens, bestemd tot het vervoer van land
bouwproducten, bovenmatig te belastenhet
geval toch deed zich voor dat enkele wegen
B. BJÖRNSON.
Nu sprak hij in algemeene bewoordingen over
de levensomstandigheden, waarin zijne gemeente
leden verkeerden, van hunne onderlinge betrek
kingen, hun meeningen en gevoelens.
De predikant werd voor hen, die hem in
zijn dagelijks leven kenden, als herboren, wan
neer hij het preekgestoelte had beklommen.
Zelfs zijn uiterlijk onderging eene verandering,
zijn donker en strak gelaat ontspande zich, en
weerspiegelde als het ware de gedachten, die
zijn ziel vervulden. Zijne oogen werden groo-
fer en vonkelden bij »de blijde boodschap" die
hij der gemeente bracht. Zijn stem rolde ma-
jeslieus als een zware donder door de gewelven,
of klonk kort en heftig in hartstochtelijken toon.
Zijn stem was berekend en enkel geschikt
voor een ruim lokaal. Zij werd eerst vol en
welluidend, wanneer ze zich had uitgezet. Zij-
in 2 jaar geheel vernield waren door het ver
voer van te zware vrachten.
l)e ondervinding heeft geleerd, dat de grint
wegen niet bestand zijn tegen zoo zware vrach
ten, terwijl het, naar adressanten zeggen, te
moeilijk is om een maximum gewicht te be
palen. Daarom zat er niets anders op dan
door het nemen van dezen maatregel het be
oogde doel te bereiken.
Nu zegge men niet, zooals in het algemeen
verslag voorkomt, dat de schade aan de grint
wegen spoedig hersteld is persoonlijk weet
hij bij ervaring van een weg onder zijn be
heer, o. a. in het najaar van 1896, dat door
de natte weersgesteldheid schade is aange
bracht, die onmogelijk te voorzien was.
Die weg heeft groote kosten gevorderd om
hem weder goed te krijgen, en dat niettegen
staande de bedding met groote voorzorg on
der toezicht van den waterstaat op de meest
soliede wjjze is gelegd en het onderhoud vol
doende was.
Daarop kwam het vervoer van suikerbieten,
waardoor de weg spoedig in een desolaten
toestand werd gebracht.
Nu is wel opgemerkt dat men dan den weg
maar zoo sterk moet maken, dat deze daar
tegen kan, maar dat gaat niet op. De beste
grindwegen moeten op den duur bezwijken.
Alleen keiwegen zijn daartegen bestand.
De groote meerderheid van de landbouwers is
voor den maatregelvan onderscheidene zijden
is hem leedwezen betuigd dat Gedeputeerde
Staten geen aanleiding hadden gevonden aan
het verzoek te voldoen.
Het voorstel heeft een goeden grond en is
ne gedachten en beelden werden helder en
wegslepend, als zij door het vuur van den geest
drift werden gekleurd. Hij moest zich eerst
door zijn eigen woorden opwinden, eer hij uiting
kon geven aan 't geen onder smart en denken,
in zijn ziel was gegroeid. In het dagelijksch
leven kon hij moeielijk zijne gedachten in beeld
brengen, zijne woorden kiezen en ronden. Hij
sprak het best, wanneer hij alleen het woord
had, en op en neder kon gaan. In een woor
denstrijd was hij meestal gemakkelijk te ver
slaan. Toch had zoo'n strijd voor zijn tegen
partij een gevaarlijke zijde, want hij herstelde
zich soms plotseling, en de bewijzen tegen het
aangevoerde door zijn tegenpartij, overstelpten
dan dezen, door rijkdom en klem. In zulke
gevallen, verpletterde hij zijnen aanvaller, of,
hij zweeg onverwacht, als bevreesd voor ei
gen hartstochtelijkheid.
Niemand kon in den regel gemakkelijker tot
zwijgen worden gebracht dan dezen weispreken
den man.
Petra had gebeefd toen de predikant zijn
tekst voorlas, want zij begreep, waarom hij juist
nu die woorden had gekozen. Hoe meer hij
sprak, hoe meer hij voor haar alleen scheen te
spreken zij kromp onder zijne, somwijlen vlij-
iu het belang van de instandhouding van
wegen. Hij meent daarom op de aanneming
ervan te moeten aandringen in het belang van
de onderhoudsplichtigen van wegen.
Door den heer De Casembrool lid van Ged.
St. werd medegedeeld dat dit college gemeend
heeft niet te moeten ingaan op het verzoek
0111 het lijden met drie paarden te verbieden,
omdat zij van oordeel zijn, na daarover ook
den hoofd-ingenieur van den provincialen wa
terstaat gehoord te hebben, dat dit verbod
voor vele landbouwers bezwarend zou zijn.
Voor hen toch, die op grooten afstand van de
haven wonen en dientengevolge slechts ééns
per dag daarheen kunnen rijden is het, wan
neer in natte najaren door druk vervoer de
wegen stuk gereden zijn, dikwijls noodig drie
paarden te gebruiken. Zijn nu de wegen zoo
slecht, dat eene bespanning van drie paarden
noodig is, dan zal naar zijne meening de
vracht ook niet veel zwaarder zijn, dan die
met twee paarden vervoerd wordt.
Bovendien verlieze men niet uit het oog,
dat niet alleen door zware vrachten, maar veel
meer nog door het druk vervoer bij nat weer
de wegen stukgereden worden. Een bewijs
daarvoor heeft men in het najaar van 1890;
toen waren tengevolge van de vele regens en
door het bijzonder druk vervoer van suiker
bieten, ook in die streken van Zeeland, waar
nooit drie paarden voor een wagen gezet wor
den, alle wegen in een ellendigen toestand.
Heeft men, als verleden jaar, een droog najaar,
dan hoort men geen klachten.
Daarenboven moet naar zijn oordeel, het
verkeer niet meer dan strikt noodig beperkt
mend, scherpe, woorden, in een, en ze zag,
dat ook Signe dat deed.
Maar onbaimhartig vervolgde hij zijn boet
predikatie. De leeuw was uit op buitPetra
gevoelde zich als een vervolgd' wild dat geen
uitweg meer vindt, maar eindelijk het dreigen
de wapen ziet zinken uit barmhartigheid. En
toen zij ten slotte vrijgelaten zich in de hoede
zag aanbevolen eener oneindige liefde, barstte
ze in tranen uit en bad. Petra hoorde hoe
ook Signe snikte, en ze gevoelde dat zij haar
liethad, inniger dan ooit.
Toen de predikant den preekstoel verliet en
de bisschopsbank voorbijging om naar de kerke-
kamer te gaan, lag op zijn streng maar edel
gelaat nog een glans van verheerlijking alsof
hij zijnen Heer had aanschouwd. Zijn stralend
oog viel op Petra en de blik dien ze wissel
den sprak van liefde en verzoening.
Sigue stond spoedig daarna op zij had haar
voile nog niet opgeslagen zoodat Petra het niet
waagde haar te volgen. Zij verliet daarom een
weinig later de kerk.
Maar dien dag aten ze weer gezamenlijk. De
predikant sprak weinig en Signe was verlegen.
Zoodra de predikant, die zich voorgenomen
had het voorgevallene ter sprake te brengen,
worden en moet men niet alles willen regle
menteeren.
De wegen zijn er nu eenmaal voor om ge
bruikt te worden en naar mijn oordeel zul
len die welke goed onderhouden worden na
afloop van het suikerbietenvervoer in orde ge
bracht en met een flinke grindlaag bedekt
worden, spoedig weer in goeden toestand ver-
keeren.
Op deze gronden meent hij de aanneming
van het amendcraent-Hammacher te moeten
ontraden.
De heer Maas wilde het amendement van
den heer Hammacher in geen geval doen toe
passen op alle wegen in de geheele provincie,
en het zal ook niet menigmaal voorkomen,
dat er vrachten over vervoerd worden, die niet
door twee paarden kunnen worden getrokken.
Beter dan het voorstel van den heer Ham
macher ware het voor grindwegen te bepalen
dat er geen vrachten mogen worden vervoerd
dan van hoogstens zooveel kilo's, maar niet
een algemeen verbod uitvaardigen om geen 3
paarden voor een wagen te spannen.
De heer Hennequin meende, dat wat door
den laatsten spreker is gezegd, den heer Ham
macher aanleiding zou kunnen geven, om zijn
amendement zoodanig te wijzigen, dat het al
leen slaat op de grintwegen.
Hij meent dat wat de heer Maas gezegd
heeft volkomen juist is, en dat in het amen
dement alleen behoort te worden gesproken
van grintwegen.
Het bevreemdt hem echter dat het lid van
Ged. Staten heeft gezegd, dat de landbouwers
zich verklaren tegen een beperking van het
er over begon, wist Signe hem op zoo fijne,
taktvolle wijze af te leiden, dat hij onwillekeu
rig aan zijne, vrouw werd herinnerd. Hij zweeg
en verviel in treurig gepeins.
Niets is pijnlijker dan een mislukte poging
tot verzoening.
Men stond van tafel op, zonder elkander aan
te zien of te danken voor het gezelschap.
In de woonkamer gekomen, werd hun sa
menzijn eindelijk zéo drukkend, dat ieder gaar
ne naar zijn eigen kamer ware gevlucht; nie
mand wilde echter de eerste zijn. Petra ge
voelde, dat wanneer zij ging, het 2voor goed"
zou zijn.. Zij zou niet in Signe's nabijheid
kunnen leven, als ze hare liefde niet mocht
toonenzij kon niet verdragen, dat de predi
kant treurig gestemd was, door haér schuld.
Maar, indien ze weg wilde gaan, moest ze
het doen zonder afscheid te nemen. Hoe zou
ze deze vrienden vaarwel kunnen zeggen De
gedachte er aan ontroerde haar reeds zéé ge
weldig, dat zij de grootste moeite had niet in
schreien uittebarsten.
Elke minuut die ouder zulk een pijnlijk zwij
gen verloopt, maakt den toestand meer en meer
onuitstaanbaar. Men vermijdt het eene bewe
ging te maken, omdat men weet, dat zij wordt
