voor Zeeuwscli-Y laanderen.
Sb itaat Gn dB iamGnleving.
PETRA, liet fissctaiiBisie.
No. 347.
Zaterdag" 21 Mei 1898.
7C jaargang.
yin.
FEUILLETON.
HET NIEUWSBLAD
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika /2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Advcrtcntiep r ij s
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
I)eze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
De wijze, waarop men meent, die bevorder
lijk is aan de belangen van den Staat, zijn zeer
verschillend.
De een acht deze, een ander gene wijze het
beste.
Er zijn alzoo verschillende richtingen, ver
schillende stroomingen die leiden tot beharti
ging der Staatsbelangen en mede der belangen
van het algemeen.
Het is een zeer uiteenloopend begrip, dat der
behartiging van de algemeene belangen.
De middelen die daartoe worden aangewend
overeenkomstig de denkbeelden, die ir.en om
trent sommige belangrijke punten koestert, le
veren natuurlijk verschillende ideën op.
Maar juist de uiteenloopende denkbeelden
wijzen in de meeste gevallen een uiteenloo
pend resultaat aan, waardoor een verschillende
eiudgedachte ontstaat en juist de oorzaak van
het groote verschil op Staatkundig gebied is.
Die punten van verschil zijn de aanleiding
geweest tot het vormen van de Staatspartijen,
waardoor zoo'n kolossale strijd in hel leven is
geroepen.
Die strijd, is wel niet eene op leven ot dood,
zooals de oorlog er eene is, maar niettemin
laat zij niet zelden diepe sporen in het maat
schappelijk leven na.
De kwestie dus, dat deze de gang van za
ken anders inziet dan gene, is nogtans wel eene
levensquaestie te noemen.
B.
door
BJÖRNSON.
Hij hervatte zijne wandeling en was bijna
vergeten wat hij het laatst had gezegd, toen
zijne dochter eindelijk, eveneens fluisterend ant
woordde Dat geloof ik niet zij is stellig zeer
ongelukkig.
Toen boog zij haar hooldje diep over de ge
droogde rozen, waarin hare vingers nog steeds
woelden. De eigenaardige klank harer stem,
zoowel als hare ontroering, had voor vreemden
onopgemerkt hebben kunnen blijven maar op
haren vader maakte het diepen indruk hij liep
nog eeuige malen de kamer op en neer, en
sprak bijna onhoorbaarMeent ge, wijl zij er
ongelukkig uitziet,dat moeder zou
gevraagd hebben, ze hier te laten blijven?
Moeder zou eerst na verloop van eenige
dagen een besluit hebben genomen, fluisterde
de dochter, zich nog dieper over de rozen bui-
Aanvankelijk tolde ons land eene groote
Staatspartij, nl. de liberale of wel de vrijzinni
ge-
Dat is de zoodanige die in het Staatsleven
de meest mogelijke vrijheid wenscht toegepast
te zien, voor zoover zij de perken van de orde
en rust in de maatschappij toelaten.
Zij wil de beginselen van het Staatsleven los
maken van alles wat gaat buiten het redelijk
begrip, en dus de inmenging van hoogere mach
ten buitensluiten.
Langzamerhand en gestadig is daarin eene
kentering gekomen en ontwaakte hot idéé, dat
de Staatsmacht uitgaat van God, en dat diar-
mede in het Staatsleven rekening moet worden
gehouden.
Dit begrip heeft tengevolge gehad, dat zich
eene nieuwe partij vormde.
Deze partij, die lijnrecht stond, tegenover
die der vrije gedachte, en der vrijheid, gelijk
heid en broederschap, en dus tegenover die,
geboren uit de revolutie, wordt nog heden ten
dage genoemd de anti-revolutionaire.
Zij wil de Godheid ook erkend zien in het
Staatsleven, en haar voortdurend streven is in
die richting.
De volgelingen van beide partijen staan in
levensopvatting lijnrecht tegenover elkander, en
het is ook in de samenleving, dat die verwij
dering ton duidelijkste zichtbaar is.
Naar dat de tijdsomstandigheden veranderd
zijn, zijn ook de Staats- of politieke partijen
gewijzigd, voor wat betreft sommige punten, die
in verband gebracht worden met de oplossing
door de Staatsregeering.
De Katholieke partij, die meer kan beschouwd
gende.
De predikant gevoelde de waarheid dier woor
den, hij stond verlegen en vergat zelfs zijn pijp.
Eindelijk klonk het van zijne lippen
Zal ik haar vragen, of zij eenige dagen
hier blijven wil
Gij hebt haar immers reeds geantwoord.
Ja. maar 't is iets anders haar voorgoed
op te nemen, dan haar hier maar eenige dagen
te laten blijven.
Signe scheen hierover na te denken en sprak
toen
Gij moet doen vader, wat u het beste
voorkomt.
Wilt gij naar haar toegaan, of ik. liet
is voor haar veel aangenamer als gij het doet,
sprak Signe met vriendelijke:), dankbaren blik
tot haren vader opziende.
Juist toen hij de deur van de zijkamer wilde
openen, klonk van binnen een schaterend ge
lach daarop word alles stil, tot een nieuwe
uitbarsting van lachen volgde.
De predikant die onwillekeurig achteruitge
weken was, liep nu haastig, door Signe gevolgd,
het vertrek binnen. Hun gast moest ziek ge
worden zijn.
Bij het openen der deur ontwaarden zij Petra
worden als eene geloofspartij, komt door het
geloofsbegrip nader bij do antirevolutionaire partij,
niet voor wat betreft de geloofszaak maar door
het overeenkomend begrip van de dienstbaarma-
king van de Godheid in het Staatsbestuur.
Naderhand zijn daar uit de groote liberale
partij, de sociaal-democratische, de radicale, de
democratische, en de volkspartij geboren, naar
gelang van het meer en meer veldwinneu van
begrippen omtrent de toekenning van meer
rechten aan de lagere klassen der maatschappij.
Maar ook in de andere Staatspartijen zijn
die begrippen rijper geworden en is meer be
langstelling gewekt voor de nooden des volks,
vooral die der lagere standen.
Door de verspreiding der onderscheidene idëen
door de partijmannen, tracht men het volk
daardoor tc winnen en tczijnertijd, daarvan een
nuttig gebruik te maken.
Hoe die verschillende begrippen in het staats
bestuur gebracht worden, hebben we reeds inet
een enkel woord aangetoond, ten minste we
wezen op het kiesrecht, dat aan een zeer uitge
breide categorie van Staatsburgers is geschon
ken.
Zoodra het om deze of gene reden noodza
kelijk geworden is, dat een volksvertegenwoor
diger in de Tweede Kamer (waarover we reeds
vroeger handelden) moet worden gekozen, dan
trachten de verschillende partijen zich door een
vertegenwoordiger van hunne beginselen meester
van dezen zetel te maken, ten zij de een of
andere partij niet sterk genoeg is, dat er bij
geen mogelijkheid kans van slagen bestaat.
De verdiensten en de goede eigenschappen
der strijdende partijen worden dan zoo breed
met een opengeslagen boek voor zich, waarop
deze een oogenblik te voren, door smart over
weldigd, inet haar hoofdje was neergezonken.
Een weinig tot zich zelve gekomeu, bemerkte
zij, dat hare tranen het boek hadden bevlekt.
Toen zij zc wilde afdroogen, viel haar blik
op eene uitdrukking zooals zij ze zich uit ha
ren „straattijd" herinnerde. Zij had nooit kun
nen denken dat dergelijke uitdrukkingen in een
boek voorkwamen.
Geheel vervaard hield zij op te weenenzij
las met open mond, het werd hoe langer hoe
erger; 't was alles zóó grof, maar zoo onweer
staanbaar vroolijk dat zij het onmogelijk van
zich kon verkrijgen, het boek weg te leggen.
Zij las tot zij haar zorg en smart, uur en plaats,
alles vergat, liet was de Stundlöss van oude
vader Holberg, waarin zij zich had verdiept.
Zij lachte, zij schaterde het uit en kon zelfs
niet tot bedaren komen, toen de predikant en
zijne dochter, met ernstig gelaat voor haar ston
den zij lachte maar steeds door en vroeg ein-
lijk Wat is dit, wat in 's hemels naam, is dit
toch Dit zeggend sloeg zij het titelblad op.
Opeens ontstelde zij hevigzij zag van den
predikant op Signe van Signe op het boek.
Er zijn dingen, die het hart treffen als een
mogelijk uitgemeten om den kiezers over tc ha
len hunne stem op dezen candidaat uit te bren
gen.
Daarbij gevoegd de capaciteiten van den
candidaat, wordt alleszints getracht de beginse
len in den gekozene te doen zegevieren.
Geldt dit slechts een enkel geval, dan valt
hierop nu niet direct een peil te trekken aan
gaande de partij-verdeeling in het Staatsbestuur.
Laat ons daarom een enkele schets nemen
tor nadere aanduiding van de partij-groepeering
in den lande, die aan het Staatsbestuur leiding
geeft.
Men herinnert zich dat sints jaren ons land
is geregeerd in liberalen geest.
Toen bij de algemeen» verkiezingen voor de
Tweede Kamer in 1888, nadat door de Grond
wetsherziening in 1887 het kiezerscorps met
een groot aantal was vermeerderd, door het
samengaan van de Katholieke met de anti-re
volutionaire partij de grootste helft der Kamer
leden tot deze partijen behoorde, bleek daaruit
dat de meerderheid van het volk, eigenlijk de
kiezers, de voorkeur gaf aan eene anti-liberale
vertegenwoordiging.
Daaruit volgde, dat de liberale regeering af
trad, omdat de begrippen, die dat ministerie
was toegedaan en die zij in de wetgeving wil
de belichamen niet de goedkeuring zouden kun
nen wegdragen van de meerderheid der Kamer
van volksvertegenwoordigers, die anti-liberaal
was.
Er kon dus niet op voldoendo overeenstem
ming gerekend worden.
Mitsdien moest eene regeering optreden in
den geest van die bedoelde meerderheid, als
kogel, dingen die men mijlen ver meent te zijn
ontvlucht en die men eensklaps voor zich ziet
daar op de eerste bladzijde stond geschre
ven Hans Oedegaard.
Rood als bloed riep Petra Is dat zijn boek
Komt Oedegaard hier Zij stond op.
Hij heeft het beloofd, antwoordde Signe,
en nu herinnerde Petra zich ,dat er in het
stilt Bergen een predikanten familie woonde,
met wie hij een buitenlandsche reis had ge
maakt.
Komt hij spoedig Is hij misschien hier?
Zij wilde dadelijk heengaan.
Neen, hij is ziek, sprak Signe.
Ja, dat is waar, zei Petra op treurigen
toon, en zonk als door smart overweldigd op
haar stoel neder.
Zeg mij, o, zeg mij, riep opeens Signe
plotseling door een gedachte getroffen, gij zijt
toch niet het visschersmeisje vulde do
predikant aan.
Petra zag smeekend tot hen op.
Ja, ik ben het visschersmeisje, sprak ze.
O, nu kenden ze haar zoo goed. Oedegaard
had bijna over niets anders gesproken, dan o-
ver haar.
(Wordt vervolgd.)
