voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
No. 343.
Zaterdag 23 April 1898.
T jaargang.
Be Staat en de Samenleving.
PETRA, tó MOIIHI.
Abonnementsprijs:
Advertentieprijs:
FEUILLETON.
HET NIEUWSBLAD
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika ƒ2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
O
IV.
Er moet in elk geval een aanleiding bestaan
om van zijne vrijheid te kunnen beroofd wor
den. Die aanleiding vindt noodwendig zijn
oorsprong in handelingen in strijd met de wet.
Maar het kan ook gebeuren, dat de dienaar
der wet heeft misgetast en iemand in gevan
gen staat heeft doen stellen, die niet in de
termen viel om buiten de Samenleving te wor
den gesteld.
Er kunnen zich voordoen gevallen van brand
stichting, diefstal, moord of dergelijke feiten,
waarvan de aard van het misdrijf een dadelijke
inhechtenisneming van den dader noodig maakt.
In den regel komen bij zulke feiten zoovele
verschillende omstandigheden voor, dat de wet
niet altijd bij machte is terstond deze of gene
als dader te kunnen aanwijzen. De dienaar
der wet, de rechterlijke macht, handelende over
eenkomstig de in aanmerking komende omstan
digheden kan daardoor, doch te goeder trouw
«en mistasting doen, doch die weder zoo spoe
dig hersteld wordt als zulks noodzakelijk blijkt.
Zoo kan het gebeuren, dal bij een mistasting,
iemand voor korter of langer tijd in zijne vrij
heid te kort wordt gedaan.
Herhaaldelijk is er reeds op gewezen dat een
zeer beleefde verontschuldiging niet voldoende
is om iemand te rehabiliteeren. Men heeft dan
ook als vergoeding meer geëischt. Inderdaad
ii daar veel voor te zeggen.
Het kan niet anders ol een eergierig persoon,
DOOR
B. BJÖRNSON.
De dame verdween, maar Petra hoorde dat
lok zij lachte. Petra werd verlegen, en hare
'frlegenheid drukte zich zoo sprekend uit op
nar gelaat en in hare houding, dat de direc-
eur opmerkzaam werd. Hij beschouwde haar
«nige oogenblikken en nam toen een boek als-
>f er niets was voorgevallen.
Lees dat eens kind, maar lees het zooals
|ij spreekt.
Patra gehoorzaamde oogenblikkelijk.
Neen, neen, dat gaat slecht, luister 1
lij las haar eenige regels voor, en zij deed het
«m oogenblikkelijk na.
Ncan, neen, het is jammer, lees het eens
't noorsch welk een ongeluk dat noorsch
n Petra las zoo als ze het de eerste maal had
sdaan.
Neejtf'ik zeg u, het is_ allerellendigst.
acht zich zeer moeilijk te herstellen in zijn eer.
En geen wonder. Wanneer bij het ontdekken
van een misdrijf een voorloopige aanhouding
wordt bevolen, dan is in zeer vele gevallen dit
feit een ernstig. Een aangehoudene, laadt na
tuurlijk de verdenking van schuld op zich. En
't is waar, moeilijk is dat uit te wisschcn.
In hoeverre nu een geldelijke belooning als
een rehabihtatie dienst zou kunnen doen, is
moeilijk uit te maken.
Laat ons hiertoe voor 't oogenblik het zwij
gen aan toedoen. Bij de behandeling van spe
ciale onderwerpen, komen we tot nadere be
schouwingen en uiteenzettingen.
Bij oproer, brand of oorlog kan de Staat of
plaatselijke autoriteit beschikken over zoovele
krachten als noodig geacht worden ter beveili
ging van den Staat, Burgerij of gemeene goederen.
Ontwaakt reeds dan niet een gevoel van be
hulpzaamheid, dan kan geëischt worden, dat
ieder zich in dienst stelt tot keering van den
vijand onder welken vorm ook.
Uit voorbeelden blijkt dat reeds. Bij brand
kan men tot hulp verplicht wordenbij oproer
gelden verbodsbepalingen tegen samenscholing
voor ieder individueel, terwijl bij oorlog de Slaat
aanspraak kan maken op die burgers als daar
toe zijn aangewezen, ter verdediging van het
"Vaderland.
Er volgt dus uit, dat in sommige gevallen
de vrijheid zeer beperkt kan worden, zonder
nog buiten de perken van de wet te treden,
met welk laatste bedoeld wordt de toepassing
eener lijfstraf.
De toepassing der wetten waarbij alom recht
gesproken wordt, berust bij de rechterlijke macht.
Begrijpt ge niet wat ik bedoel Zijt ge
dom Hij probeerde het r.og verscheidene ma
len en nam toen een ander boek. Zie. dat is
het tegenovergestelde van wat gij zoo even ge
lezen hebt, dat is komisch, lees dat eens.
Petra las, maar met hetzelfde gevolg.
Neen, neen, riep de directeur, neen, neen,
neen, houd op voor den duivel. Wat wilt gij
op het tooneel Welke rollen zoudt gij spelen?
Ik wil spelen, wat ik gisteravond heb
gezien 1
Aha 1 natuurlijk 1 En verder
Ach, antwoordde Petra weifelend, gisteravond
kwam alles mij zoo prachtig voor, maar van
daag dacht ik, dat het toch noch prachtiger
geweest zou zijn, indien alles leen goed einde
had genomen, en zoo zou ik het dan willen
spelen.
Zoo, och kom 1 Ah, zoo. Niets verhindert
u, de dichter is dood. Zoo, is zijn werk niet
goed meer, en gij, die spreken noch lezen kunt,
wilt het stuk veranderen ja, ja, echt noorsch 1
Petra begreep geen woord van wat hij sprak,
wèl gevoelde zij, dat hij haar niet vriendelijk
gezind was. Zij werd bang. Mag ik been
gaan vroeg ze zacht.
Ja, God beware 1 ik heb er niets tegen,
De opperste macht is toegekend aan den
Hoogen Raad der Nederlanden.
Deze heeft het toezicht op den geregelden
loop en de afdoening van rechtsgedingen, als
mede op het nakomen der wetten door de le
den der rechterlijke macht.
Zij oe.'ent dus eene controle uit op den gang
van zaken, de rechterlijke uitspraak betreffende.
Die controle vat o. a. ook in zich dat hij de
handelingen, beschikkingen en vonnissen, wan
neer die met de wetten strijdig zijn, vernieti
gen en buiten werking stellen kan.
De rechterlijke macht is verdeeld in 4 al-
deelingen.
In beperkten kring treft men een Kantonge
recht aan, aan welks hoofd de Kantonrechter
is geplaatst die in de behandelde zaken uitspraak
doet.
Naast de berechting van verschillende kleine
misdrijven )en overtredingen van plaatselijke
verordeningen, berijden van verboden wegen,
loopen over bezaaide landerijen, het vertoeven
in herbergen na verboden tijd, het visschen in
verboden wateren, het verkeeren in dronken
staat op den openbaren weg, en alle dergelijke
feiten, berust bij de Kantongerechten ook de
regeling van burgerlijke zaken.
Het aanstellen van voogden, de registreeriug
van overlijdens en soortgelijke handelingen ge
schieden eveneens ten overstaan van het Kan
tongerecht.
I t gebied van een Kantongerecht strekt
zich uit over enkele gemeenten. Nemen we
voor een oogenblik onze omgeving, dan omvat
het Kantongerecht, waaronder wij ressorteeren
de gemeenten van Westelijk Zeeuwsch-Ylaan-
ga 1
Hoor eens, sprak hij op geheel veran
derden toon, terwijl hij vlak voor haar ging
staan, gij hebt niet meer begrip over het too
neel, dan een kat. Gij hebt geen den minsten
aanleg, nbch voor het tragische, noch voor het
komische. Yelen, die als gij, een nef gelaat
hebben en een schoon figuur, verbeelden zich,
dat zij beter kunnen spelen dan mijne vrouw
natuurlijk 1 en zij willen de eerste rollen
vervullen, en de stukken veranderen naar haar
welbehagen ja, zoo zijn de Noren dit volkje
alleen kan zoo iets in den zin komen.
Petra werd hoe langer hoe angstigereinde
lijk waagde zij het nogmaals fluisterend te vra
gen Mag ik nu gaan
Hij was na ziju uitval bij het venster gaan
staan en scheen hare tegenwoordigheid te heb
ben vergeten. Op haar vraag keek hij verbaasd
op]; toen hij hare ontroering zag, stond hij een
oogenblik stil, greep plotseling naar een stuk
papier en sprak vriendelijk
Lees dit nog eens, maar langzaam ik
moet uwe stem nog eens hooren. Nu, laat
hooren I
Maar Petra kon niet lezen, de letters sche
merden haar voor de oogen. Eindelijk begon
deren. Het oostelijk deel van Zeeuwsch-Vlaan
deren is verdeeld in 2 kantons, nl. Terneuzen
en Hulst.
De samenvoeging van eenige kantons, vormt
een arrondissementzoo wordt de provincie
Zeeland in zake het rechtswezen verdeeld in 2
arrondissementen, nl. het arrondissement Mid
delburg en Zierikzee. Het eerste bestaat uit
de Kantons Middelburg, Goes, Oostburg, Ter
Neuzen en Hulst, en het tweede uit de Kan
tons Zierikzee en Tholen.
De arrondissements-rechtbanken hebben alzoo
een ruimer gebied ter behandeling dan de Kan
tongerechten.
De werkzaamheden der rechtbanken worden
verdeeld in twee kamers, die voor burgerlijke
en handelszaken en die voor strafzaken.
Het algemeen idëe van strafzaken voor de
arrondissement-rechtbank, of het gerecht, is
voldoende bij het volk ontwikkeld.
Immers voortdurend hoort men daarover.
Zij behandelt wetsovertredingen van uitgebreider
aard, zooals belecdiging, hetzij in gesproken of
geschreven bewoordingen, diefstal, mishandeling,
meineed, doodslag en wat dies meer zij.
Bij de minste poging, die wordt aangewend
tot vrijheidsberooving, welke vrijheid door de
wet beschermd wordt, kan, zooals we bereid»
opmerkten, vergoeding gevraagd worden door
de toepassing der wet door de rechterlijke macht.
Zoodra bij de rechterlijks macht een Jtlacht
door deze of gene wordt ingediend, overweegt
zij of de zaak, overeenkomstig de wet voor
vervolging vatbaar is. Blijkt zulks het geval
te zijn, dan wordt door de rechtbank eeu nauw
keurig onderzoek ingesteld naar de omstandig-
ze maar koud, en toonloos. Hij verzocht haar,
het nog eens over te doet, maar dan met meer
gevoel. Petra las nog slechter. Hij ontnam
haar daarop het papier en zeide nu heb ik u
in alle branches beproefd, ik heb niets ver
zuimd. Ik verzeker u, mejuffrouw, dat het ef
fect hetzelfde zou zijn, indien ik mijn laaréeu
liet optreden of n, namelijk een vreemd effect.
En nu basta.
Met groote inspanning waagde Petra nog te
zeggen Ik geloof toch, dat ik zou kunnen
spelen, indien ik slechts
Ja, ja, natuurlijk elk visschersmeisje
meent het tooneel beter te begrijpen dan wij
het noorsche volk verbeeldt zich het meest ver
lichte te zijn der geheele wereld
Nu, als gij niet gaat, ga ik I
Zij wendde zich naar de deur en barstte in
schreien uit.
Hoor eens, zijt gij het, die gisteravond
zulk cea schandaal hebt gemaakt in den schouw
burg. Haar hartstochtelijk weenen, deed een
licht voor hem opgaan.
Zij zag hem aan terwijl een donkere blos
haar gelaat bedekte.
(Wordt vervelgi.)
