voor Zeeuwscli-Vlaanderen. PETRA, liet Mmiisje, ie iiaai en de iamenleving. >T Zaterdag 16 April 1898. 7e jaargang. FEUILLETON. Binnenland. riET NIEU Abonnementsprijs: Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents. Voor Amerika /2.90 per jaar bij vooruitbetaling. Abonnementen worden aangenomen bij alle Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever. Advertentieprifs: Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer 5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure. Deze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens. in. Genaderd aan de twee lichamen staande in de onmiddellijke nabijheid der „Kroon", of wel het Hoofd van den Staat, willen we eerst het meest verantwoordelijke bespreken. We bedoelen het Kabinet, zijnde de regce- ring, die gevormd wordt door de verschillende ministers. Ten onzen lande bestaat de regeering uit een achttal ministers, of hoofden van een regeeriugs- departement. Een departement is eene aldeeling belast met een tak van bestuur, die in vereeniging met andere de regeeriug des lands uitmaken. Zoo treft men hier te lande aan, departe menten of ministeries van Binnenlandsche Za ken, Buitenlandsche Zaken, Finanpiën, Justitie, Oorlog, Marine, Waterstaat, Handel en Nijver heid, en Koloniën. De onderscheidene takken van bestuur, vin den hunne omschrijving in den naam die ze voeren. Onder de afdeeling Binnenlandsche Zaken, vereenigen zich o. m. Onderwijs, Medische po litie, dat is geneeskundig toezicht, burgerlijke administratie, en wat verder behoort tot de binnenlandsche aangelegenheden van het Staats bestuur, dat niet bij een ander departement is ingelijfd. De afdeeling Buitenlandsche Zaken heeft als werkkring al wat den Staat der Nederlanden in verbinding stelt met buitenlandsche mogend- DOOR B. BJÖRNSON. Toen Petra zonder te weten hoe, thuis was gekomen, vroeg zij wat dat toch geweest was, 't geen ze daar ginds had gezien Een paar dames die haar begrepen, legden haar uit, wat schouwspelen was, en wat groote tooneelspe- lers vermochten. Na alles zwijgend te hebben aangehoord, stond ze op, en sprak op plechtigen toon Dat is het schoonste, het verhevenste hier op aarde Ik wil tooneelspeelster worden. 'Tot verwondering der aanwezigen verliet Pe tra het huis. Zij moest alleen zijn alleen met de natuur. Zij ging de stad uit en richtte hare schreden naar de nabijgelegen land tong. De zee bruiste aan hare voeten links efi rechts strekte zich de stad uit, als badende iu een lichtgloed. Op verderen afstand flik kerden enkele lichtjes, ter nauwernood zicht- heden. Financiën beheert de geldmiddelen in haren geheelen omvang, evenals Justitie alles regelt dat aan de Staatsmachine kracht en leiding, maar ook een afdoende controle doet uitoefe nen op den geheelen loop der Staatsinrichting. Oorlog en Marine zijn de afdeelitigen van het Staatsbestuur met betrekking tot de leven de en doode strijdkrachten te land en ter zee. Waterstaat, Handel en Nijverheid leidt al wat in betrekking staat tot de waterwerken onzes lands en tot de voornaamste bronnen van ons volksbestaan, de Handel en de Nijver heid. Tot dit departement behoort als het belang rijkste onderdeel de posterijen en telegrafie. Koloniën beheert de verschillende aangele genheden onzer buitenlandsche bezittingen. Hebben we de verschillende ministeries als het ware in vogelvlucht beschouwd, we wen- schen dezelve ook iets meer van nabij te zien. Zoo beginnen we dan bij dat van Justitie, waaruit ons blijken zal, dat de rechten der in gezetenen gelijkelijk door de wet gehandhaafd en beschermd worden. Zoo zegt onze Grondwet, dat alom in het Rijk recht gesproken wordt in naam der Ko ningin. Door de justitiëele wet worden alle rechten beschermd, waarover wij iu vorige artikelen reeds spraken. Dezo bepaalt verder, dat niemand van zijn eigendom kan worden ontzet, dan nadat het algemeen nut, volgens een voorafgaande ver klaring bij de wet geregeld zulks eischt. Maar zoodanige noodzakelijke afstand geschiedt bij baar in de duisternis, 't Was of die zwakke stralen met moeite den donkeren sluier van den nacht doorboorden. Dc groote zwarte water massa aan haar voet, scheen met haar dof ge luid te waarschuwen voor haar peillooze diepte. Zee en lichtBeiden schenen haar te wenken. Hier de rust, de dood de vergetelheid; daar het leven, de strijd, de overwinning. Pe tra vroeg zich afwaarom nooit te voren zulke gedachten haar hadden bestormd, en ze ant woordde zich zelfomdat ik een kind was van het oogenblik. Maar nu was alles anders ge worden in haar. Ze zag in de strijdende, flik kerende lichtjes in de verte, een beeld van haar toekomst. Ook zij zou worstelen, en lichten misschien. Haar hart klopte hevig, hare ge dachten waren een gebed.l Nu keerde ze naar huis terug. De wind was ijzig koud. Ze was niet lang uitgebleven, maar toen ze weer haar kamer binnentrad, wist ze welken weg ze te volgen had. Den volgenden dag ging Petra naar de wo ning van den tooneeldirecteur. Een luid getwist liet zich daar binnen hoorer.. Een der stemmen herinnerde aan die der bruid, van gisterenavond zij klonk wel is waar in een geheel anderen toonschaalmaar toch bezat ze nog de macht, schadeloosstelling, en het is deze afstand, die men onteigening noemt, waarvan gewis meer dere onzer lezers wel eens zullen gehoord heb ben. Als bijv. van wege den Staat een kanaal gegraven, een spoorweg aangelegd of iets der gelijks verricht moet worden, waartoe te wei nig terrein beschikbaar is, om het werk te kun nen uitvoeren, dan wordt het aan particulieren toebehoorend eigendom, hetzij landerijen, erf of gebouwen wettelijk onteigend, waarvoor men dan eene schadeloosstelling ontvangt in den vorm van eene geldelijke uitkeering, bepaald naar de geschatte waarde. Als men dus spreekt van eene schadeloosstelling in dezen, dan wordt daar tevens inêe bedoeld dat de schatting der waarde hooger is, dan de werkelijke waarde bedr. agt. In gevallen, waarbij de veiligheid of beveili ging van den Staat of van een gedeelte van den Staat zulks eischen, dan geschiedt geen schadeloosstelling. Zoo kan het algemeen belang bij oorlog, oorlogsgevaar, oproer, brand of watersnood, de noodzakelijkheid eeuer onverwijlde inbezitneming vorderen, en dan vervalt de aanspraak op ver goeding. In buitengewone gevallen kan dus het recht van goederen ontnomen worden, zooals we za gen, en dan nog overeenkomstig de wet. Om willekeurig in het bezit van goederen te komen, kan men noeh door den Staat, of door iemand, buiteu den wil van den eigenaar, verplicht wor den. Ook niemand heeft het recht om tegen den wil van den bewoner in diens woning binnen Petra te doen beven van ontroering. Zij wacht- geruimen tijd toen het getwist evenwel geen einde scheen te zullen nemen klopte ze aan. Binnen riep een ruwe mansstem O, o jammerde eene vrouw, en terwijl Petra de deur opende, zag ze loshangende haren en een nachtjapon, door een zijdeur verdwijnen. De direeteur, een lange man met een paar vurige oogen, die hij zich haastte met een gouden bril te bedekken mat met groote schreden het vertrek. Wat wilt gij vroeg hij barsch. Zijt gij het meisje dat choriste wenscht te worden Choriste, wat is dat Weet gij dat niet ah, zoo wat wilt ge dan Ik wil tooneelspeelster worden.' Och, kom? en, gij weet ue ten» wat een choriste is, ah, zoo, Maar gij spreekt een dialect. Dialect, wat is dat Ah, zoo, weet gij dok dht niet, en toch wilt gij atrice worde», ah, zooja, net iets voor de Noren. Dialect dat wil zeggen, dat gij niet spreekt als wij. Ik heb me reeds den gansehen dag ge- te treden. Het spreekt van zelf dat, waar de wet zulks voor speciale gevallen heeft vastgesteld, zulks wel geoorloofd is, ingevolge eenen bijzonderen of algeineeueu last van een macht, door de wet aangewezen. Is het buiten noodzaak niet geoorloofd ie mands eigendomsrecht van goederen te ontne men, zooals we zagen, ook zijn persoon, geniet naast bescherming, het recht van vrijheid. De wet is niet bij machte iemands vrijheid te benemen, zonder noodzaakniemand mag in hechtenis of gevangen genomen worden, dan op een bevel van den rechter, welk bevel tevens do reden der aanhouding, der vrijheidsbeneming, moet bevatten. Deze aanhouding kan niet geschieden naar willekeur. De dienaar der wet kan niet zoo maar op eigen houtje of zonder aanleiding iemand in hechtenis nemen en daardoor zijne vrijheid be- rooven. De wet regelt de verschillende geval len, waarin dit in het belang van de openbare orde en de veiligheid wel kan plaats vinden. Daarover een volgende maal. Bij Kon. besluit is, met ingang van 9 April' de directeur van het post- en telegraafkantoor te IJzendijke J. H. Bödeker, uit 's lands dienst ontslagen. De Nederlaudsche Amerikaansche Stoom- vaart-Maatichappij te Rolterdam, thans den oefend om het te leeren. Zoo, hebt ge dat, ei, ei, laat me eens hooren. Petra stelde zich in postuur en reci teerde eenige volzinnen uit het tooneelstuk, en wel in het dialect waarvan de Bruid zich had bediend. Ik denk, dat de duivel u plaagt. Zijt gij hier gekomen om mijn vrouw de gek aan te steken Een schaterend gelach klonk uit de zijkamer de directeur opende de deur en riep zijne vrouw, die hij een oogenblik te voren voor alles wat leelijk was had uitgescholden. Hier is een noorsch zottinnetje, dat u zoo mooi nadoet, kom toch eens hier. Eene vrouw, met wanordelijke, zwarte haren, donkere oogen en grooten mond kwam te voor schijn en lachte. En toch ijlde Petra haar tegemoet dat moest de bruid zijn, neen, 't is haar moeder, dacht zij, haar naderende. Zij zag de dame aan en zei Ik weet niet, zijt gij het, of zijt gij haar moeder 't De directeur proestte het uit van lachen. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Nieuwsblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen | 1898 | | pagina 1