voor Zeeuwscli-Vlaanderen.
PETRA, liet Mmiisje,
ie iiaai en de iamenleving.
>T
Zaterdag 16 April 1898.
7e jaargang.
FEUILLETON.
Binnenland.
riET NIEU
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika /2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Advertentieprifs:
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
in.
Genaderd aan de twee lichamen staande in
de onmiddellijke nabijheid der „Kroon", of wel
het Hoofd van den Staat, willen we eerst het
meest verantwoordelijke bespreken.
We bedoelen het Kabinet, zijnde de regce-
ring, die gevormd wordt door de verschillende
ministers.
Ten onzen lande bestaat de regeering uit een
achttal ministers, of hoofden van een regeeriugs-
departement.
Een departement is eene aldeeling belast met
een tak van bestuur, die in vereeniging met
andere de regeeriug des lands uitmaken.
Zoo treft men hier te lande aan, departe
menten of ministeries van Binnenlandsche Za
ken, Buitenlandsche Zaken, Finanpiën, Justitie,
Oorlog, Marine, Waterstaat, Handel en Nijver
heid, en Koloniën.
De onderscheidene takken van bestuur, vin
den hunne omschrijving in den naam die ze
voeren.
Onder de afdeeling Binnenlandsche Zaken,
vereenigen zich o. m. Onderwijs, Medische po
litie, dat is geneeskundig toezicht, burgerlijke
administratie, en wat verder behoort tot de
binnenlandsche aangelegenheden van het Staats
bestuur, dat niet bij een ander departement is
ingelijfd.
De afdeeling Buitenlandsche Zaken heeft als
werkkring al wat den Staat der Nederlanden
in verbinding stelt met buitenlandsche mogend-
DOOR
B. BJÖRNSON.
Toen Petra zonder te weten hoe, thuis was
gekomen, vroeg zij wat dat toch geweest was,
't geen ze daar ginds had gezien Een paar
dames die haar begrepen, legden haar uit, wat
schouwspelen was, en wat groote tooneelspe-
lers vermochten.
Na alles zwijgend te hebben aangehoord, stond
ze op, en sprak op plechtigen toon Dat is
het schoonste, het verhevenste hier op aarde
Ik wil tooneelspeelster worden.
'Tot verwondering der aanwezigen verliet Pe
tra het huis. Zij moest alleen zijn alleen
met de natuur. Zij ging de stad uit en
richtte hare schreden naar de nabijgelegen land
tong. De zee bruiste aan hare voeten links
efi rechts strekte zich de stad uit, als badende
iu een lichtgloed. Op verderen afstand flik
kerden enkele lichtjes, ter nauwernood zicht-
heden.
Financiën beheert de geldmiddelen in haren
geheelen omvang, evenals Justitie alles regelt
dat aan de Staatsmachine kracht en leiding,
maar ook een afdoende controle doet uitoefe
nen op den geheelen loop der Staatsinrichting.
Oorlog en Marine zijn de afdeelitigen van
het Staatsbestuur met betrekking tot de leven
de en doode strijdkrachten te land en ter zee.
Waterstaat, Handel en Nijverheid leidt al
wat in betrekking staat tot de waterwerken
onzes lands en tot de voornaamste bronnen
van ons volksbestaan, de Handel en de Nijver
heid.
Tot dit departement behoort als het belang
rijkste onderdeel de posterijen en telegrafie.
Koloniën beheert de verschillende aangele
genheden onzer buitenlandsche bezittingen.
Hebben we de verschillende ministeries als
het ware in vogelvlucht beschouwd, we wen-
schen dezelve ook iets meer van nabij te zien.
Zoo beginnen we dan bij dat van Justitie,
waaruit ons blijken zal, dat de rechten der in
gezetenen gelijkelijk door de wet gehandhaafd
en beschermd worden.
Zoo zegt onze Grondwet, dat alom in het
Rijk recht gesproken wordt in naam der Ko
ningin.
Door de justitiëele wet worden alle rechten
beschermd, waarover wij iu vorige artikelen
reeds spraken.
Dezo bepaalt verder, dat niemand van zijn
eigendom kan worden ontzet, dan nadat het
algemeen nut, volgens een voorafgaande ver
klaring bij de wet geregeld zulks eischt. Maar
zoodanige noodzakelijke afstand geschiedt bij
baar in de duisternis, 't Was of die zwakke
stralen met moeite den donkeren sluier van den
nacht doorboorden. Dc groote zwarte water
massa aan haar voet, scheen met haar dof ge
luid te waarschuwen voor haar peillooze diepte.
Zee en lichtBeiden schenen haar te
wenken. Hier de rust, de dood de vergetelheid;
daar het leven, de strijd, de overwinning. Pe
tra vroeg zich afwaarom nooit te voren zulke
gedachten haar hadden bestormd, en ze ant
woordde zich zelfomdat ik een kind was van
het oogenblik. Maar nu was alles anders ge
worden in haar. Ze zag in de strijdende, flik
kerende lichtjes in de verte, een beeld van haar
toekomst. Ook zij zou worstelen, en lichten
misschien. Haar hart klopte hevig, hare ge
dachten waren een gebed.l
Nu keerde ze naar huis terug. De wind was
ijzig koud. Ze was niet lang uitgebleven, maar
toen ze weer haar kamer binnentrad, wist ze
welken weg ze te volgen had.
Den volgenden dag ging Petra naar de wo
ning van den tooneeldirecteur. Een luid getwist
liet zich daar binnen hoorer.. Een der stemmen
herinnerde aan die der bruid, van gisterenavond
zij klonk wel is waar in een geheel anderen
toonschaalmaar toch bezat ze nog de macht,
schadeloosstelling, en het is deze afstand, die
men onteigening noemt, waarvan gewis meer
dere onzer lezers wel eens zullen gehoord heb
ben.
Als bijv. van wege den Staat een kanaal
gegraven, een spoorweg aangelegd of iets der
gelijks verricht moet worden, waartoe te wei
nig terrein beschikbaar is, om het werk te kun
nen uitvoeren, dan wordt het aan particulieren
toebehoorend eigendom, hetzij landerijen, erf of
gebouwen wettelijk onteigend, waarvoor men
dan eene schadeloosstelling ontvangt in den
vorm van eene geldelijke uitkeering, bepaald
naar de geschatte waarde. Als men dus spreekt
van eene schadeloosstelling in dezen, dan wordt
daar tevens inêe bedoeld dat de schatting der
waarde hooger is, dan de werkelijke waarde
bedr. agt.
In gevallen, waarbij de veiligheid of beveili
ging van den Staat of van een gedeelte van
den Staat zulks eischen, dan geschiedt geen
schadeloosstelling.
Zoo kan het algemeen belang bij oorlog,
oorlogsgevaar, oproer, brand of watersnood, de
noodzakelijkheid eeuer onverwijlde inbezitneming
vorderen, en dan vervalt de aanspraak op ver
goeding.
In buitengewone gevallen kan dus het recht
van goederen ontnomen worden, zooals we za
gen, en dan nog overeenkomstig de wet. Om
willekeurig in het bezit van goederen te komen,
kan men noeh door den Staat, of door iemand,
buiteu den wil van den eigenaar, verplicht wor
den.
Ook niemand heeft het recht om tegen den
wil van den bewoner in diens woning binnen
Petra te doen beven van ontroering. Zij wacht-
geruimen tijd toen het getwist evenwel geen
einde scheen te zullen nemen klopte ze aan.
Binnen riep een ruwe mansstem O,
o jammerde eene vrouw, en terwijl Petra de
deur opende, zag ze loshangende haren en een
nachtjapon, door een zijdeur verdwijnen. De
direeteur, een lange man met een paar vurige
oogen, die hij zich haastte met een gouden
bril te bedekken mat met groote schreden
het vertrek.
Wat wilt gij vroeg hij barsch. Zijt gij
het meisje dat choriste wenscht te worden
Choriste, wat is dat
Weet gij dat niet ah, zoo wat wilt ge
dan
Ik wil tooneelspeelster worden.'
Och, kom? en, gij weet ue ten» wat een
choriste is, ah, zoo, Maar gij spreekt een
dialect.
Dialect, wat is dat
Ah, zoo, weet gij dok dht niet, en toch
wilt gij atrice worde», ah, zooja, net iets
voor de Noren.
Dialect dat wil zeggen, dat gij niet
spreekt als wij.
Ik heb me reeds den gansehen dag ge-
te treden.
Het spreekt van zelf dat, waar de wet zulks
voor speciale gevallen heeft vastgesteld, zulks
wel geoorloofd is, ingevolge eenen bijzonderen
of algeineeueu last van een macht, door de wet
aangewezen.
Is het buiten noodzaak niet geoorloofd ie
mands eigendomsrecht van goederen te ontne
men, zooals we zagen, ook zijn persoon, geniet
naast bescherming, het recht van vrijheid.
De wet is niet bij machte iemands vrijheid
te benemen, zonder noodzaakniemand mag in
hechtenis of gevangen genomen worden, dan op
een bevel van den rechter, welk bevel tevens
do reden der aanhouding, der vrijheidsbeneming,
moet bevatten.
Deze aanhouding kan niet geschieden naar
willekeur.
De dienaar der wet kan niet zoo maar op
eigen houtje of zonder aanleiding iemand in
hechtenis nemen en daardoor zijne vrijheid be-
rooven. De wet regelt de verschillende geval
len, waarin dit in het belang van de openbare
orde en de veiligheid wel kan plaats vinden.
Daarover een volgende maal.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 9 April'
de directeur van het post- en telegraafkantoor
te IJzendijke J. H. Bödeker, uit 's lands dienst
ontslagen.
De Nederlaudsche Amerikaansche Stoom-
vaart-Maatichappij te Rolterdam, thans den
oefend om het te leeren.
Zoo, hebt ge dat, ei, ei, laat me eens
hooren. Petra stelde zich in postuur en reci
teerde eenige volzinnen uit het tooneelstuk, en
wel in het dialect waarvan de Bruid zich had
bediend.
Ik denk, dat de duivel u plaagt. Zijt
gij hier gekomen om mijn vrouw de gek aan
te steken
Een schaterend gelach klonk uit de zijkamer
de directeur opende de deur en riep zijne vrouw,
die hij een oogenblik te voren voor alles wat
leelijk was had uitgescholden. Hier is een
noorsch zottinnetje, dat u zoo mooi nadoet, kom
toch eens hier.
Eene vrouw, met wanordelijke, zwarte haren,
donkere oogen en grooten mond kwam te voor
schijn en lachte. En toch ijlde Petra haar
tegemoet dat moest de bruid zijn, neen,
't is haar moeder, dacht zij, haar naderende.
Zij zag de dame aan en zei
Ik weet niet, zijt gij het, of zijt gij
haar moeder 't
De directeur proestte het uit van lachen.
(Wordt vervolgd.)