voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
PETRA, isl ïissciersiisle.
fersoonlijke dienstplicht.
No. 332.
7' jaargang.
FEUILLETON.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika ƒ2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Advertentieprijs:
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
I)eze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Bres/eens.
I.
Aan de memorie van toelichting betreffende
het wetsontwerp tot wijzigingen aanvulling der
militieweï, is het volgende ontleend
Overeenkomstig de toezegging gedaae in de
Troonrede, waarmede de tegenwoordige zitting
der Staten—Generaal werd geopend, bevat het
aangeboden wetsontwerp voorstellen tot wijzi
ging der militiewet, in dien zin, dat de be
voegdheid tot het stellen van plaatsvervangers
en nummeryerwisselaars uit die wet verdwijne.
liet ontwerp heeft ten doel het vaststellen en
in toepassing brengen van het beginsel van den
persoonlijken dienstplicht en behelst dan ook
geen andere wijzigingen dan die, welke op de
persoonlijke vervulling van dien dienst betrek
king hebben of daarmede rechts treek sch in ver
band staan.
Wordt het voorgedragen ontwerp tot wet
verheven, dan zal krachtig de hand worden ge
slagen aan'de hervorming der levende strijd
krachten.
Intusschen zal door onverwijlde invoering van
den verplichten persoonlijken dienst al dadelijk
eene noodzakelijke verbetering der levende strijd
krachten zijn tot stand gebracht, welke aan elke
hervorming op dat gebied ten grondslag moet
strekken, onafhankelijk van de beginselen, waar
op later het ontwerp voor de genoemde her
vorming zal berusten.
De ministers van oorlog, van marine en van
binnenlandsche zaken, die de memorie van toe-
DOOR
B. BJÖRNSON.
Zij deed wat Qunlaug haar beval. Deze
hielp haar bij het aantrekken toen het licht
der lamp hierbij een oogenblik helder op Gun.
laug's gelaat viel, zag Petra dat het gelaat ba
rer moeder was veranderd. Was zij in deze
laatste dagen zoo verouderd of viel het Petra
nu voor de eerste maal op.
Petra's tranen rolden neder op Gunlaug's
handen, maar deze scheen het niet te merken
er werd geen woord gesproken. Met een Zuid-
wester was haar costuuin voltooid. Toen zij
dezen had opgezet, nam haar moeder haar het
pakje af, blies het licht uit en zei met ge
smoorde stem Kom nu 1
Zij gingen de gang door, en verlieten het
huis door de achterdeur. Zij liepen door den
platgetrapten tuin, nu en dan struikelend over
1 omvergehaalde hoornen.
lichting onderteekenen, zijn van meening dat
het volgen van dezen weg op de zekerste en
snelste wijze zal voeren tot het einddoel de
regeling van den verplichten krijgsdienst, voor
geschreven in het tweede lid van artikel 181
der grondwet.
Hoewel zou kunnen worden volstaan met ver
wijzing naar hetgeen voor de invoering van den
persoonlijken dienstplicht is aangevoerd in de
vroeger tusschen regeering en volksvertegen
woordiging gewisselde stukken, zoo hebben ge
noemde. ministers niettemin in het kort uiteen
gezet, waarom zij de afschaffing van de dienst-
vervanging bij de militie noodzakelijk achten.
De gronden daarvoor zijn in 't kort de na
volgende
In de eerste plaats wordt van den maatregel
verwacht verbetering van het zedelijk en ver
standelijk gehalte der militie.
Tot dusver zijn mannen van beschaving, ken
nis en verstandsontwikkeling, slechts in gering
aantal in har, gelederen aanwezig
Van de gelegenheid, door de bestaande wet
aan de lotelingeu geopend, om zich van het
persoonlijk vervullen van linnneii dienstplicht
te. ontslaan, wordt een ruim gebruik gemaakt.
Vervanging in den dienst wordt den lotelin-
geu gemakkelijk gemaakt door maatschappijen
en zoogenaamde coinraissionnairs.
Nauwlettender toezicht hij de aanneming door
strengere eischen zou in de praktijk moeilijk
zijn, maar bovendien, zonder waarborg te ver
krijgen dat het zedelijk gehalte zou verbeteren,
tengevolge hebben, dat de plaatsvervangers en
nummerverwisselaars in prijs stijgen, en dus de
vervanging voor velen minder of moeilijker be-
Gij moet nog maar eens goed rondzien,
want hier zult gij wel nooit weer terugkomen.
Petra liep evenwel door zonder rond te zien.
Zij volgden den grooten weg langs het bosch,
waarin zij haar halve leven had doorgebracht,
en zij herinnerde zich hare ontmoeting met
Gunnar en Yngve Bold, en haar laatste samen
zijn daar met Oedegaard. Zij gingen zacht
over verdorde bladeren, het was een koude
herfstnacht Petra rilde in haar ongewone
kleeding.
De moeder sloeg een zijpad in, dat naar een
tuin leide. Petra herkende dien tuin, ofschoon
zij hier nooit geweest was, nadat zij dien als
kind had bestormd. Het was de tuin van
Pedro Ohlsen. Gunlaug had een sleutel van
het hek. opende het en trad binnen.
Het had Gunlaug veel gekost om tot hem
te gaan het koste haar nog meer, daar te
komen met hare ongelukkige dochter, die on
der haar dak niet meer veilig was. Zij klopte
aan een zijdeur, en onmiddellijk daarop hoor
den zij schreden en zagen zij licht. De deur
werd door Petra in reiscostuum geopend hij
was bleek en ontdaan. Hij hield een vetkaars
in de hand en zuchtte diep toen zijn oog op
Petra's gelaat viel, dat door schreien was op-
reikbaar wordt.
Door de plaatsvervanging af te schallen, maar
de nummcrverwisseling te behouden, zou even
min het beoogde doel worden bereikt.
Afschaffing der plaatsvervanging met behoud
der numinerverwisseling zou dan ook niet leiden
tot afdoende verbetering van het zedelijk en
intellectueel gehalte der militie.
Bovendien acht de regeering behoud der num
inerverwisseling alleen mogelijk bij beperkte con
tingenten of bij dienstplicht met ongelijke oefe
ning, en daardoor zou dus ongetwijfeld op het
aan te nemen stelsel van legervorming worden
geprejudicieerd.
Er bestaat slechts één afdoend middel om de
militie aan hare bestemming te doen beant
woorden, namelijk ook het meer ontwikkelde
gedeelte der natie in de gelederen der militie
op te nemen.
De invoering van den persoonlijken dienst
plicht is in de tweede plaats hoogst gewenscht,
omdat op die wijze de minst kostbare legeror-
ganisalie is te verkrijgen, daar bij de volstrekt
noodige uitbreiding van het leger het vereisch-
te aantal officieren, onderofficieren en korpo
raals anders niet, of althans niet dan met zeer
groote geldelijke opofferingen zou zijn te beko
men
Afschaffing van de dienstvervanging is voorts
een cisch van sociale rechtvaardigheid.
Voor de groote meerderheid bestaat feitelijk
thans reeds de persoonlijke dienstplichtwan
neer nu het beginsel van gelijkheid voor de
wet ook met opzicht tot de militaire verplich
tingen in toepassing wordt gebracht, zal het
rechtsgevoel des volks daardoor zeer zeker ver
gezwollen. Zij zag hem aan, maar wijl hij het
niet waagde haar te herkennen, waagde zij het
evenmin er voor uit te komen, hoe goed zij
hem kende.
Hij heelt beloofd je te helpen om weg
te komen, sprak Gunlaug, zonder een van bei
den aan te zien, terwijl Ohlsen vóórging naar
de kamer. Hel was een klein, laag vertrek
eene met onaangename geuren bezwangerde
lucht kwam den biniieutredenden tegemoet en
had op Petra een ynauwenden invloed het
arme kind had in de laatste vierentwintig uur
gegeten noch geslapen.
Midden aan den zolder hing een kooi met
een kanarievogelmen moest zich bukken, wil
de men er zich niet aan stootende zware ei
kenhouten meubels deden het vertrek nog lager
schijnen dan het was. Op tafel lag een blad
muziek met een fluit, Pedro Ohlsen slotte met
zijn groote reislaarsen heen en weder, alsof hij
iets te doen had. Een zwakke stem uit een
achterkamertje vroeg Wie is daar Wie is
daar binnen waarop Ohlsen nog sneller de
kamer rondsloflr, terwijl hij mompelde och, dat
is, hm, hm, dal is hm, hm,
hierop verdween hij in de achterkamer.
Qunlaug zat hij het venster, met de beide
hoogd worden.
Het leggen van een onevenredig zwaren druk
op de mingegoeden kan zeker ook niet hierdoor
worden verdedigd, dat de armen meer belang
hebben bij het doel, waarvoor de militielast
wordt opgelegd.
Zonder eenigen twijfel zal de afschaffing der
dienstvervanging ook leiden tot betere onderlin
ge waardeering van de verschillende standen in
de maatschappij.
Rijken zullen wel is waar rijk en armen zul-
len arm blijven maar beiden zullen met el
kander in aanraking komen op een onzijdig ge
bied, in de vervulling van gemeenschappelijke,
plichten, op een leeftijd, waarop de ontvanke
lijkheid voor goede indrukken, de waardeering
van goede eigenschappen wederzijds nog niet is
weggenomen.
Voorts zal de invoering van den persoonlij
ken dienstplicht binnen enkele jaren een gevoel
van weerbaarheid en volkskracht wekken, dat
een allerheilzaamsten invloed moet oefenen in
de verschillende richtingen, waarin de nationale
werkzaamheid zich openbaart.
Voorts wordt verwacht dat de afschaffing der
dienstvervanging op het physiek, moreel en in
tellectueel gehalte van de bevolking een gun-
stigen invloed zal hebben.
Het dienen met beschaafde jongelieden, die
meer naar den geest ontwikkeld zijn, zal voor
hen die in dit opzicht op lageren trap staan,
eene gelegenheid wezen lot vermeerdering van
kennis en beschaving.
Ook meer physieke ontwikkeling zal door
den verplichten persoonlijken dienst, vooral in
een levenstijdperk, waarin lichaamsoefening en
armen op de knieën, het hoofd in de handen
gesteund zij sprak geen woord, zuchtte nu en
dan diep en scheen niets te zien dan het witte
zand dat op den vloer was gestrooid.
Petra stond bij de deur, beide hauden hield
ze tegen haar borst gedruktzij gevoelde zich
ziek. Een groote, ouderwetsche hangklok tikte
luid, de vetkaars op tafel liep met groote tan
den af. Eindelijk verbrak Qunlaug de stilte
en sprak
Ik heb dien man in vroegereu tijd
't Waren maar weinige woorden en ze wer
den niet beantwoord.
Pedro bleef nog steeds wegde kaars brand
de droevig, de klok tikte maar door.
Petra gevoelde zich hoe langer hoe zieker
en onophoudelijk suisden haar de woorden ba
rer moeder in de ooren Ik heb dien
man eens gekend.
De klok scheen tikkende die woorden te her
halen Ik heb dien man eens
gekend.
In later tijd kon Petra nooit een vertrek
binnentreden waarin een benauwde atmospheer
keerschle, zonder zich haar onwelzijn en het
klokgetik te herinneren.
(Wordt vervolgd.)
