voor Zeeiiwscli-Vlaanderen,
PETRA, list fetalis]#.
Het politiek steekspel.
No. 325.
Zaterdag* 18 December 1897.
7e jaargang.
liGUwjaarsadYGitGnüim
FEUILLETON.
A B O N N E M E N T S P RIJ S
Per 3 maanden 40 cents franco per post 45 cents.
Voor Amerika ƒ2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
BERICHT.
Evenals vorige jaren bestaat er voor belang
hebbenden gelegenheid om in het nummer van
dit blad dat op 1 Januari a. s. zal verschij
nen,
op te neinen it ƒ0.25, bij eeue plaatsruimte
ran ten hoogste 7 regels.
Breskens, 17 Dec. 1897.
DE UITGEVER.
ii.
Hebben we in onze vorige beschouwing uit
eengezet de houding van sommige leden tegen
over het Kabinet, thans rest nog, die van den
heer Kuyper nader onder de oogen te zien.
Volgens eigen verklaring behoort hij tot de
oppositie, met inachtneming van den eerbied
verschuldigd aan de bekwaamheden en de per-
eonen van de dienaren der Kroon.
Zoolang de daden van dit ministerie niet in
strijd komen met de door hem beleden antire
volutionaire beginselen, zal hij gaarne met dit
Kabinet samenwerken.
Allereerst bracht hij de eenstemmigheid van
het ministerie ter sprake, en vroeg den premier,
DOOR
B. BJÖRNSON.
Ze zou heden alles hebben willen geven om
de schoonste te zijn.
De schoonste 1 Die gedachte wekte pijn
lijke herinneringen, en onwillekeurig maakte zij
een afwerend gebaar. Niets mocht heden haar
geluk verstoren.
Zij liep zelfs zacht, en regelde stil het een
en aDder in haar kamer. Het was nog geen
tijd. Zij opende het venster en zag naar bui
ten. Roode, warme tinten lagen over de ber
gen. Een koele luchtstroom drong naar bin
nen en bracht een geurigen groet van het na-
bijgelegen woud, die zij beantwoordde door een
lispelendJa, ik kom, ik kom
Nog eenmaal ging ze terug, om zich in den
spiegel te beschouwen, stralende in haar bruids-
gevoel.
Daar hoorde zij Oedegaard's stem beneden.
rar. Pierson, of betrekkelijk het optreden der
Vorstin, voldoende homogeniteit onder de leden
van het Kabinet was omtrent de hetcekenis van
de Kroon.
Voornamelijk naar aanleiding van citaten van
den minister van justitie, mr. Cort van der
Linden, "Zoowel over de beteekenis der Kroon,
als over de belasting-voorstellen van mr. Pier
son in 1891-'94, die volgens dezen den toets
der critiek niet konden doorstaan, betwijfelde
hij de eenstemmigheid.
Ten opzichte van de vereeniging van de anti-
clericale gelederen vroeg hij of het Kabinet een
voldoende meerderheid had, waarop het kon
steunen.
De negatieve leuze waaraan het Kabinet zijn
ontstaan te danken heeft, zal niet voldoende
zijn om van te leven
Zijn derde vraag was of omtrent de politie
ke denkwijze homogeniteit bestond, en of de
ministers De Beaufort en Cort van der Linden op
den grondslag hunner geschriften samengaan.
Het verschil dat daarin ligt, wordt nog grooter
bij eene vergelijking tusschen uitspraken van
de ministers De Beaufort eu Goeman Borgesius.
Waar ten slotte tusschen de leden van het
huidige ministerie vroeger verschil bestond om
trent het sociale vraagpunt, daar vroeg hij, tot
welke school, de oud-orthodoxe of de nieuw-
economisehe de sociale hervormingen van
dit Kabinet zullen behooren. Tot die van de
richting Pierson eenor- of dat die van de rich
ting Van der Linden anderzijds.
Waar de christelijke partij steeds hare be
langstelling heeft gewjjd aan het verschil tus-
sehen de beide oeconomische scholen, geloof;
Zij hoorde dat hare moeder hem haar kamer
wees. Hij kwam om haar altehalen. Onuit
sprekelijke vreugde vervulde haar; zij ijlde naar
de deur. Kom binnen, antwoordde ze op zijn
zacht getik eu ging een paar schreden terug
om hem bij het binnenkomen, beter te kunnen
zien.
Denzelfden morgen hoorde Oedegaard van
het dienstmeisje dat hem zijn koffie bracht, dat
de koopman Yngve Bold reeds tweemaal aan
de pastorie geweest was oir, hem te spreken.
Het ontstemde hem, dat hij juist nu een vreem
de moest te woord staan, maar iemand, die zich
zoo vroeg in den morgen aanmeldde, moest wel
een gewichtige boodschap hebben. Hij was ter
nauwernood gekleed toen Bold ten derde male
verscheen.
Gij verwondert u een weinig Ik doe
het zelf ook. Goeden dag
Dit zeggend trad Bold de kamer binnen, en
nadat hij Oedegaard had gegroet, zette hij zijn
lichten hoed op den grond.
Gij slaapt lang, ik ben hier al tweemaal
geweest, ik heb iets gewichtigs op het hart.
Ik moet u spreken.
Wees zoo goed en neem plaats, sprak
Oedegaard, terwijl hij zelf in een leunstoel ging
zij aan cene openbaring Gods bij de ontwikke
ling van het Staatsrecht en het Staatsbeleid
de tegenovergestelde partij geelt aan "de Rede
het overwicht. Dit wijst op een hooggaand
verschil van levensbeschouwing.
En de staathuishoudkunde heeft niet enkel
op stoffelijke belangen betrekking de godsdienst
kon er niet buiten gelaten worden, zooals de
heer De Boer ineende.
De christelijke partij moest wel opkomen te
gen de verpersoonlijkte staathuishoudkundige
school, die het geld-evangelie huldigt, waarte
gen die partij vroeger al is opgekomen, tegen
de geldvereering voor de frissche, jeugdige oe
conomische school.
Waar spr. vasthoudt aan het goddelijk begin
sel ten bate van patroon en werkman, moet hij
de ontwikkelende richting, waar men die op
hef recht meent te moeten toepassen, bestrijden.
Hij verwachtte mitsdien van het Kabinet in
ronde bewoordingen welke richting in hem ze
telt.
De regeering die hij monde van den minis
ter-president mr. Pierson, de verschillende spre
kers beantwoordde en haar standpunt nader
uiteenzette, bracht allereerst een woord van dank
voor de welwillendheid, waarmede dit Kabinet
is ontvangtn.
Was er in deze Kamer veel veranderd, ge-
bleveu was de oude Nederlandsche deugd dor
openhartigheid in het uitspreken van grieven
en wcnschen, voor welks toon waarop ze zijn
geuit de minister zijnen dank betuigde.
,Het gebeurde bij de verkiezingen in zijn ge-
heelen omvang latende rusten, kon hij zich niet
inbeelden dat de liberale partij zich iets ernstigs
zitten.
Dank u, dank u, ik loop liever heen en
weer. Ik kan niet zitten als ik ontroerd iben.
Sedert eergister heb ik mijn verstand verloren,
ik ben ten minste pneer ot minder gek. En
dat is uw schuld.
Mijn schuld
Ja, gijgij hebt het meisje opgevoed
niemand dacht aan haar, niemand dan gij. Maar
nu heb ik nooit zulk een.... neen, zoo waar ik
leef, nooit zulk een vlekkeloos ja, niet waar?
In geheel Europa, heb ik nooit zulk een ver
leidelijk, kroesharig, vreemd schepseltje gezien -
gij Ik had geen rust, ik was betooverd, over
al en altijd was ze mij in gedachten, ik ver
trok, ik kwam terug, dwaas niet waar? Ik
wist in den beginne niet, wie zij was het
ffvisschersmeisje" ze een spaansche moesten
ze gezegd hebben, een Zigeunerin, een heks,
louter vuur, oogen, borst, haar, wat
Vonken Iets satanisch. 1 Ik loop haar na,
ziet ge, in het boscheen stillen avond zij
staat, ik sta, eenige woorden, zang, dans
Ja, toen gaf ik haar mijn gouden kettingik
had, zoo waar ik leef, een minuut vroeger, er
nog niet aan gedacht dit te doen.
Den volgenden keer, de zelfde plaats, ik zie
te verwijten had. Uit den gemeenschappelijk
gevoerden strijd moest wel voorkomen een mi
nisterie, waarin zooveel doenlijk alle fracties der
liberale partij zich weerspiegelde.
In het geheel bestaat er in het Kabinet een
stemmigheid voor wat betreft de liberale begin
selen, en in beginsel is er ook volkomen ho
mogeniteit omtrent de sociale kwestie.
Van de twee uiterste zijden die de liberale
partij omtrent de sociale kwestie bezit, is een
fractie in dit Kabinet vertegenwoordigt. Doch
de regeering wil noch een overdreven staatsin
menging noch een politiek die de dingen aan
haren natuurlijken loop overlaat.
Het groote verschil waarop de heer Kuyper
doelde, bestond alleen in woorden, want in de
hoofdpunten is de regeering het eens. Betrek
kelijk de onderdeden verlangt de. minister lie
ver mannen rond zich die het niet eens zijn,
daar een warme wisseling van gedachten vrucht
baar aan het doel is.
Het verschil in de brochures van de heeren
De Beaufort en Borgesius is geen principieel
verschil, noch dat in het oeconomische stand
punt tusschen de ministers Cort van der Lin
den en Pierson.
Dat tusschen de oude en nieuwe oeconomie
een misverstand bestaat, blijkt hieruit dat een
40 tal jaren geleden niet aan sociale maar wel
aan oeconomische politiek gedacht werd.
Eerst later ontstond de sociale kwestie en
toen eerst kwam het verschil omtrent de in
menging van den Staat aan de orde.
Tusschen den minister van justitie en spr.
haar weer; zij was boos, en ik? Ja, kunt gij
het gelooven ik kon geen menschel woord
uitbrengen ik durfde haar niet aanra. Maar
zij kwam terug, moet ge weten. Toi "roeg
ik haargeen haar op mijn hoofd, t,r te
voren aan gedacht had. Nu heb ik <ter mijn
hart nauwkeurig onderzocht, ik wilde haar
ontvluchten, maar bij mijn ziclzaligheid, ik ben
gek, ja, ik k&n niet, ik luoet bij haar zijn;
krijg ik haar niet, dan schiet ik me dood
recht en slecht dat is dc geschiedenis.
Om mijn moeder geef ik niets, ook niet
om de stad 't is een nest 'n een stad,
een waar nest zij zal weg, ziet ge, wegzij
moet worden comuse-il-faut zij moet naar 't bui
tenland, Erankrijk, Parijs; ik bekostig de reis
gij arrangeert alles. Ik kon ook wel meereizen
en mij met der woon elders nederzetten niet
langer in dat gat blijven, maar ziet ge, de visch.
Ik wil trachten iets van de stad te maken,
die in een winterslaap is verzonken, niet denkt,
niet speculeert, maar, de visch 1 Men be
kommert zich niet genoeg om de vischvangst
de Spanjaarden, het buitenland klaagtmen moet
andere wegen inslaan, anders droogen, anders
zouten geheel anders; de stad zal vooruit
de zaken zullen een vlucht nemen en de visch
vangst zal milliocnen opbrengen.
(Wordt vervolgd.)
