sell -Vlaanderen.
am?*
Zaterdag 9 October 1897.
T jaargang.
I
igffO if)(f
ftSMB"/ -}J*lOOV ll^niwilV- *,1 V.'
Jjl'M
taeiimC
«fjool .b i/1 19/1
ii .1.1.: if .1. hi ii mi i.'l
u -iiii.H
Jto WJv'ilo inxr/i. ii-'!xifu;n v u'ih
~1// J-iï"""
iiril
no*
)»iii;.\li.'j-<Bf^'>l) mo ,«fi*|
S'»init;/I[-J
I ii it II'.Mil H<>\
IjoolI r!ü%iv!"<1 )^n^fw!v %\f\
,llO(;(fJ9lU1((l ii 'I felMtfll/i 1'»X -|')qoil!')«
uiqnii iitilirorii snjrs V)fo
si ijfib«iuqola H il Wio TfiijJnH*
/rnli',.lll-.|.,,ill ,1 „I I,.!, I ...,i;.,„:| .,1 -...,! I-, I i
.11:1 ïbü
#97(1 J* IIM9 J'JJl! |.m1)M7/ •l^lll ll JjMOJj I'd I
Inail [iiv gcb iifil'i'irbijiA'iB ÓlNniN EiM-lfi)
inv in :»liaai i;«> io *U7/| JjisjI l>i
moY ^liifrflPr^iiili:
uh I in! *i Véoih-»Aitert&c^2;é)0 npieirl j.
■''Mftytotei; wi'w i
ii'i'-ioov üüw <|muT88IJ()o! afio%DiiiiTT»l)M/i ')U
,"l*»iil* qiitJmikhaMlltilare%. ^wiivowg/Jai
(1'>hi-ix Jaia ftliioox ll'job tJ-.r.n ImiH^Q'J
.11
-'id -ill»
-mi ImmIHHUÊJ
r >^v
?n> T-iiil .vm'* m|) "r.lis-nin .|J,
*loli "lool^iuj <rli; ^jiMm ^ililo'iltf vhM
T S P'K l.l S
III Ijjwisl .noxnlaouljii jpdy .oh esw noli
uio(*'ijïcr..i:poHt-. r,i
iaV 'i>'ij vriofirlfbeDli it'll»:
i till nftii ihivuiiv.
aangenomen l>ij alle
11 ;,„r
idlJiiiiMilqU;K;OII_ <|M(.i-|'HIHo- i'.'itl'^jinini oi
ÜWSBLAD
W m JmJ
j'ifif
Cun^ntiV^qlnj}^ yjljcii, Dij
A 1) V E R T B N T I fl P K iJ S i
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents, Bij abonrejnent aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaataruiinftc-
Advertetvfiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
tul.
derf"EitgdVer 'V- 1 MEE^IAK^^i^rp^^
lOO (If!
3dü«l)Uiili:jl)^VI 0,(1.l.iül bipod au-
-ï^iuiiiiov übigd ab fetib l[tv/i9) hm oivubonjan oib
aldüiiwiavfio qisiw tii9iow labiijulb jid liloib
ton qooto orloabiiiiliaböiöX')f) ^ulailoji ojjood 1109
«üiooifoanid
tx ,Jia .%b()ül
Hl/j':i)OOl
hi a)
"'fffinr ^'Wdiior'tuijit'lii't t'ucli. 1V.1t jiiist'lncr
zr' ,1c nlltti liinltirwfiiH rs, Ifilifer
Maur vvaardoo
~ï,v L%.'il)fL9lfarriMVi.
in rrif.sland oiuler
"ïfe!'ürbGiirrBberofiinjV' zoQVreV'söcidllsi'ifc' jefeviqA-
ïen^wórdf,1 Ikèer oHii,Bii? eeiii^'ê illifbre 'pminli-
M jm mwig
wm 'ifötaii;, iKiti'iiif yfchtt'KMto.?'1 sivür
ftóji.muiofe SlBü .(lylMlVi'-VMXi !5f a^biCfiJiVOO;
.luèroiiilfr gaan natuurlijk <lu overige, [irovmeioa
0' K, Oükt"1 9 t!O(/0 M •JgüJé'Ogmo *9b l'iolio
ifóivilf, Cqfl? '/«at
niet
'U ftéï,jfiboU'fJwéïu$ren¥t*is ^dM/fMM"'Uit
1 fnebb^e1 n
oet .niet vergeten, dal
19 I'll? illfiWi.?.tiIJi;ï%9()t lit
men .uoeiut rijk geweest.
"VykÜoi'n iiién "is'1 Het'','jaa
mifïinl. zïdVr''|sol'spoeA:
ï-MÏT1 E^-'-boX-
«ciciij uiuuav £"i "t*" vuuiiaiii/ t"iu ...v,
W^Vh^fd%e*1'eA'---WkVlsiéM-,'Wèï-
L.%ltr^M'«^'^,i«ok,'óüphWl^kjÖpe
rDörgenwe weien, nrans
fa'tfMl" fiotrt! Hjkl"lnaflEl,
.m^l'AbV-h.&y^eb" 30k M! dé 'geUhWÖL
ITT X) gboolnoifnfo n-w (tri 9biri9q?id aoü
Om i tibnoq^ouiü ^crti tciouuc?n •Ji.di9nntf>i' riovod
^.noJol I] |üJt}U l li UKTÖNj. !'d0
lm lis liiis lafil psi.ui'j liv/nul .iiiqioll im7
t?fïp)ilo njis fit niofl q99ig t9bn9ddod iinoL yj
l'^ocm <d Io lira K>^P
bitiini Jfeiuj, gon [id lifiVP^obuodaji iiiov/ loJov/
Mm W(jS^üÏ?P lJf:ud ua
-ols9jj9o] bio« qaois od-jei^f-icT ab iu;v mail aiii
ll"J1Vl)or'B(l)e. m\k tókffl giWphib 'ffij'MV Mfeiu
iteRïiiff"^» ttï^akii.w ötft.
Tom-
fKT*#^oriiyn Ui-
;^eL"2f? omfeéfAd®0H»fyi inoetilfer^dntirtm'tfifg. 'ou':
,laoV,,Wehett m"mvé,?wmsemlh-
,!1aug ooos8()üi9j 7 111 If'J0j
d,#4deé'liTt<':lMMe<ïfe;iHii-,ffi''Üfe VM''Wn'^ie
iffiftT 1,),A ül
9T)19 ,üp
lyiaidüft
19l) XMU ?J& lilO <8Ji7/ «9(19/108197
naT ^4uüh
'[iilaenioJj^1 3ie
eeni 'wl^fY S ",x IV1 ''IdiKbpti; nul niolr
1Zit khiferihAal' 'öfi«lW«ilg W 6un-
"lï^s Örirekêft; zij wilfle tal
les vertellen. Maar GunWn^°iöélikte''iilcli'1 öii-
nifflHWjf!# |tóupte}|i8e,.^-„i:/r
1 K- -naere^nd, wy i^anne-
9é
'1 111 I
.Jl'IIIIOllflplllli ,i.11J;11II.NL
van ons lajnl nagaan, (lan zien we dat steids
1V;I'f\td.,Ao<ii'gVilnS,'MibW 'ïtóllai;tt'Ül|ti"Z^l(ind
"clat li'pJ s/g 'vk'Hi dc: ''geKVÖtièi11 fefö¥t.bïg'én 1 'Wérd
ongbbWel.t'-d^t Ildlbltid 'btt Zdetand,1 terwijl
"dfe'é b'éiifè' i(itffrl?dtl,iliAfer -ifc dttnVAbi- eh Jlient-
!.qb1difri"qo)t "dd;"kiistW'yler'!'Vloi)tl" droegen dut
t'ïle nAtittt' dit1ikóA' iil Tbii,il]W"fitlüït 'te Uiirvkên
was aan du macht van lM!XKjté# Holhind en
vZnulbiiili De .omtqjte provi»<(lënx»ÜfjTOÜ* v'i'
-in getut, i.kwamen/tiiet in aaivnejikiMg Vfflgplfik.9"
nbij die, ibeiile rijke prnvincfiilt Jt!n Jfriesljiiul, ,w»s
sleclits^hepfVijfd'1 (teel vail dqt qnbedftjdcqijle
•dheliivaii Nederland. Jiwi IflitdbPWpt'Wi'lpi?.)3
alitijd .acmiifiel'geMMi lliji eqn prpivijiciq, .wfl»r
-4<K wdteljf)iiiliMi)(ilof;it. i nity asleaoi
TilZoóligljoot kqrl I due; de.»ckte*nitgnqgin Frtes-
-lhndieniioit,;zij(V! iDV;)nit|,Viatt.fe,H,;rijk ap 9C)| arpi
-landnia vturnndnr)l,/;)I!qveit,di/ini,|o,ik nKt op^ter
de boeren vindt men hel socialjaflq, ..w/ej oqdjjr
'^i'ïs jiikr' <ld'larin(rèiJigel'!/bektan'A,!liiilk^,18Öveel
;HÏÏ 'di^dïMMW f
Ala wel'(fcn'-toestaifüj'fail 'héden vbr^ellikVn
.laTi'J "Ql 01 -
ine? ai ei?' v a n. ''vroege ri' lii. ')i et1 bigjii11 (féiS'. ef ti W
clan iznn j'we' beailst vorirui(gedaai??°''Eell
tf J..vin»'. xodcTy_ qji., <-5T\
inan'•'ifeelde' 'mij1'mé^e. 'Wat zliV-va'd'et, 'fcfii"büi
WVeiai?? "s 'Wit
J- in...i:-_. itft^i»SsCl!t!U^iu:«
oud
verdiende. Thans vepdient éeü' mlddéliijatig ii't-
beiSer qimstêhs''6' a!'7 'maal 'ïdovléel 1 Tbën wa-
rtlj"deleVensmfclSpfeq. vrij dn'uf, tbkh's kdér
goedknup. Als men de statistifhe cijfers van
den heer Vcrnju Stuart .nag geloovcn, dan is
de muatsdhannelijke welvaart sedert 1855 door
"dén 'frijhVninw ontzaglijk verhoog'dl'""1
Een bewjjsdaarvan is .obk, dé' véftii
''(ler^Iiiu^ten. Want 'deze"
JljT
11)')ll lief) fif.7 "ill I'M ll|!\- I'ni x.l
"inen'J "ifeilg 'lièm'bfenbrikkelijk het geld terug;
-liiOii ..iwiiioffl -i I^n 1'. i °l 1
als gn hem wns hebt gemaakt, dat ik er be-
fi'oeftc aan. iiadj''dati hebt ge gelugcn'rS'
I nn 'i.Jair in'utati i''-j11
navosng
i(M>f lliit v.'
m
inr
II3IS/U
Wei'irte^Fdcrd
'19bil.'; 1199 ic: 7 idfJ
•90790 J (191117/
den
ippen beeraen ütj
TIÏ5)j19I/I ,(191 EMJT
1007 nrriv/aifpe
Petra weeL.achteruitj Haar gezichtje béti-ok
Jifioè|(.1aiige/ 'lloe meer. Zonder1 iet? te heggen
yb;i9jW9.w °nuüi' V'v:JHUU Ui. A: Ipx^i.FuLi
y(enf'töt ëéii bal' ïnèehgêÜfiuud. Bij dié oriMek-
kin§ 'barstte ze in tranen los. Haar hart was
vof bttleVlMd7 jegens hare moeder. Öédëgaard
'tMvW^éyiii Vêtein '""Ja1,toch, hij Soest
iilléê'Ueton.T'egeii hém wildé ze niet 'litóéh.
Een Oogenblik later stond zij weer in zijn ka-
- me'f eh Vértelile h'ein, jqi' hioiöder het geld hiel
IPÖ.2^1 iitfflrln 'i'ö nrt"L,.''o,V rf»i ti ÜV vo troi'/1*ri rat 1 (T Q^Ql'
Witqe vOtïrtgalfi niet: verlenen, maar ueueglinrd
todiidé géfcfi dé'üiiVi'sïh bélairéêtvlliilg, en Ver-
iocKVliaiV,1 nil=nïW'MlliiVte 'gli^Viltfq'en
wat. haar moeder van haar zöu élséhén, pot al
1Pet ré' bë^éeëji1h'èih'1 ^HéV.' 'j'A't'aS B8b "ffi
iet
'I Vin /hunlui'.lib li 1Ü07 'r,7 ll'- -lolnl i.
tijirceVt v,\ii 'zélf, dfcJ m'iddelcn van vervoer
'Hun ééTëigbrs zijn zoo goedkoop, dit niensehen,
dié vroégér'Wibt itiftuér Kwamen daft hun lapje
'^rbhil', thank' zélfs' iii de ftoofllsteden der pro-
vi|icie, ja in die des lands komen. ZÜ maken
'daar 'Ifbnills iiiet' 'wielde, met gemakken deS le
vens, met de aantrekkelijkheden der módO enz.
iZ(j nciuaq,,.d^t ju /.iqh op en hebben het bezit
dier dingen iangzaiutuihaud tqt £g|i be|)pefte ge-
inaagtj l]et leven, is duurder geworden Waar
,vrqegér (le jakken en rukken in huis wfjdqv
.gpinaakt^^ejvfivqn zelfs-; (vaar de kousen enz.
,ge,bfeid wqi;de|i vfip de woj van eigen, sqhaap,
(laar zij|ithans de klqcd,ingstiikken qqar if"
mp(te,. au "iqeteji .teljreus veruieuwd wqrd,ep
dapr worilt qigpn gespupuen wol yerwissejd
iJtflflr dq lraaiere en duurdere wol der fabriekep.
Waar URfiHuffffffigtgi bnp, daar stapt men tlLans
in de tram waar men vroeger thuis bleef, daar
kan men thans voor weinig geld, maar dan
.tq$h| voor 'geld. (le,mark,t ofeen verafgele
gen familie bpaqfcbfn, yaqq me.n auders ,zoo
Hipt; tqe kqipeu,.ipdien ar piet' z,q)ke mooie
iffiwJeganhcdpn .w»rpp.".
Js 4a» geeiv.jpdep tot kjagqn Zeker,
vele redenen /.i lls Het. bestaan van den ar
beider is altijd bedreigd met den ondergang
yj^js ghdjd een aqgstig zorgen voor den dag
afJW) tprggn.; qeji angsfige vree^ voor den dag
waarop de hliur vervalt en vooral voor den
ilrii Blooig ah ui imviflal
De, oude 4»gJa, daf is h,et schrikbeeld,
clat .ipenig afbeidpr de nachtrust ontneemt. Wie
oud wordt, komt. in het armhuis of ten laste
zijner kinderen. Een andere weg is er niet
't Spreekj^au^p^f.^t.de yqrdi.ensten vaneen
onbekend, dat fuj niet deed, wat zijn vader
.gaarne wilde. Waarom deed .hij dit met als
-hét gehoorzamen iplicht was voor een kind
Op den terugweg ontmoette zij Pedro Ohlaen
Zij was hem sedert „dien rijksdaalder" altijd
'Uaaij'eersfe opwelling1 Kit ook
'Hu té'dóéij'; hij1 loch' way de oorzaak van al
hahr leed. Maiir in hare verbitterde steiiiming,
^éVó'éldë1Peïtó kpoedig eene onweerstaanbare
"3ftpfifc6fra dèb' wal harcr moeder te trotseeren;
/.ij walde vriendelijk, vertrouwelijk zijn met den
1iilinJl.d1ëh'Jïiet:'hfti<f l/ëfboden was te spreken,
vëfbbueïj'qnkel uit een gril, uit tiranie. Zij
'bltéf VÓ'br hém-'fetaanl
'""i—Weet Jgéj w'kk ik gedaan heb, Sprqk Ohl-
'Seh bliiVa b'otiiioédig, terwijl hij zich vertrouwe
lijk tut h'iar 'bberbóogl Ik heb oen zeilbootje
vdbV u gekücHt. Ik dacht, gij zoudt wel lust
hebben aan zeilen. En bij lachte.
Zfjtië gbédhéid juist op dit oogenblik, trof
'liaaf. Zij knikte. Hij fluisterde gejaagd, dat
zij'Hoor ;ie a'lée naar zee moest gaan, tot aan
de groote bergplaats van booten, hij zou een
korterén d'eg iipmën en haar op die plaats
whehfferi. Niemand behoefde het te zien. En
i-sSj"èfngëhï^®a'
Eerbiedig hielp hij haar in de boot. Zij sta-
dagloonor hem wel kunnen behoqden voor oo-
genblikkelijke armoedo, maar niet voor die van
den ouden dag.
Maar dat zijn alle dingen, die in andere
provinciën evengoed bestaan eh in gelijke mate I
Zeker, daar zjn enkele streken, waar sóiutijds
bittére armoede heerscht, zooals in de veeasfre
ken van HasUetlanfl, maar dit zijn uitzonde
ringen, omdat daar door een levendige industrie
oen opcerthooping van werkkrachten is ontstaan,
welke door het plotseling staken dier industrie
eensklaps zonder middel van bestaan zijn. Er
is b. v. een dorp Tjal!eherd(d gelegeii midden
in eun Erieseh-spreJtenÜe bevolking, waarvAh de
bewoners liefst Overijselsch sprekenHet is
dus een kolonie van vrqeqidelipgen, dip er zich
genesteld hebben, maar die thans nu 'de renen
uitgeput qijii, totaal overbodig zijn geworden.
Dan is het geen wonder, wanneer er armoede
ontstaat.
Dpch dat is geheel plaatselijkdie armoede
is geen algemeene regel, integendeel als alge-
mecnen regel kan men wel aannemen, dat do
foesfand hier niet slechter, misschien beter f«
dan in de overige arme provinciën.
Wat kan dun nu de reden zijn yan dip yjjjf-
bittering, die zieli juist hier in Friesland meer
openbaart dan ergens elders
Vast beslissen durf ik niet, maar ik waag de
meeuing te opperen, dat de oorzaak kan liggen
in den stugge», stroeveu aard van het ïriescho
volk, waardoor het in den loop der tijden be
kend is geworden en die nog vrij: getropjw'bé-
waard is gebleven onder de bevolking vqn Jh^t
platteland. Het is met zijn eigen taal eu eigen
gewoonten eigenlijk nog altijd hetzellde anar-
ken af en zeilden ruim een uur, pn.dpr e^p
lichte bries, legden toen aan bij een eilandje,
en gingen aan land. Hij had allerlei lekker
nijen meegebracht, die hij haar schucbjtéj: aan
bood. Vervolgens nam hij zijn tlujt en begon
te spelen. Petra vergat voor een wijle haar
verdriet, bij het zien van ziju geluk.
Sinds dien dag werd de vervreemding tusschep
haar en hare moeder steeds grootpr. Elke ilag
bracht nieuwe geheimenook aan Oeifegaqru
durfde zij niet alles zeggen. Zij nam nu van
Pedro Ohlseu dikwijls geschenken aan.
Intusschen was Petra volwassen geworden ep
de dag waarop hare ^aanneming'' was vastge
steld, naderde. De gedachte hieraan, fsCTpyfle
haar met groote onrustzij wist wei, dat na
hare aanneming, de lessen bij Oedegaard niet
zouden worden voortgezet. En wat zou er
dhu van haar worden.
Eens op een morgen, na het eindigen :der
les, deelde Oedegaard haar mede dat ,/dit Je
laatste was geweest." Hij bedoelde hiermee de
laatste les die hij haar had gegeven, wpnj l)ij
wilde ,voor hare ontwikkeling blijven zorgen,
maar door tusschenkomst van MMBjB- r
(Wordt vervolgd.)
