voor Zeeuwscli -Vlaanderen.
PETRA, M ïissisrsiisjs,
No. 309.
Zaterdag 28 Augustus 1897.
6e jaargang.
V olksgezondbeid.
FEUILLETON.
HET NIEUWSBLAD
ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEPRIJS:
Per 3 maanden 40 cents; franco per post 45 cents *1$ uy Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
Voor Amerika ƒ2.90 per jaar bij vooruitbetaling. 5 cents. Rij abonnement aanmerkelijk vermin-
Abonnementen worden aangenomen bij alle gA J3 derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever. Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
l)eze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
O1
Op het program der Liberale Unie komt
onder andere ook een punt voor waarbij meer
afdoende behartiging van de volksgezondheid
ook door toezicht op de volksvoeding en het
tegengaan van ,vervalsehing van levensmidde
len wordt aangetroffen.
In den tegenwoordigen tijd, waarin de con
currentie een eerste toon speelt, is de verval-
sching op velerlei gebied inheemseh geworden.
Ten koste van de goede hoedanigheid van
een of ander handelsartikel wordt bf de grond
stof bf eenig ander bestanddeel van zoo minne
waarde vervaardigd of zoo min duurzaam sa
mengesteld, dat men in den regel, hoe goed
koop men ook iets kocht, het toch nog te duur
betaalt.
Voorbeelden daarvan komen zoo menigvuldig
voor, dat eene opsomming een doelloos werk
zou zijn.
Waar het bovenbedoelde punt meer speciaal
eene benadeeling van don volksgezondheid door
vervalsehing op het oog heeft, willen we dit
eens nader ouder de oogen zien.
De klachten over het soms minder smakelij
ke brood, worden schier algemeen. Het ge
beurt uieeruialeu dat men in plaats van een
heerlijk smakend en voedzaam brood, een hard
en kalkwit baksel aantreft. Dat zit 'in hoofd
zakelijk in de vroeinde bloem, die wellicht niet
uit zuiver of uit minder goede tarwe of uit
een ander samengesteld mengsel voortgebracht
wordt.
Als de Amerikaansche tarwe naar boven gaat,
5
DOOR
B. B J li N S O N.
Toen allen zich in de grootste stilte om den
boom hadden verzameld, en het visschersincisje,
(barrevoets en met gescheurde kleodcren) zou
beginnen te schudden, ging de achterdeur open
en stormden l'edro en de politie-agent, gevolgd
door den grooten hond, op hen af.
Onuitsprekelijke ontsteltenis 1 De jongens gil
den een schaar van kleine meisjes die in
alle onschuld door de schutting gluurden, hie
ven een erbarmelijk gehuil aandc jongens,
die zich door den vlucht hadden weten te red
den, riepen „hoera 1" Zij die nog bezig waren
toet overklimmen, schreeuwden onder de toe
gediende stokslagen, en het gevloek en getier
der oude bootslieden mengde zich onder het
tuuiult.
Terwijl Pedro en de politie-agent met het
bootsvolk twistten, ontkwamen de jongens, door
d. w. z. als ze duurder wordt, zooals nu het
geval is, dan wordt direct het brood in prijs
verhoogd. Do bloem voor bet brood moet dus
blijkbaar door de bakkers duurder betaald wor
den, of het is een speculatie op de beurs van
de broodverbruikers. En dat het niet zelden
een gewone speculatie is, blijkt wel uit het feit
dat niet altijd alle bakkers het brood opslaan.
Als de een liet moet doen wegens de prijsver-
hooging van de grondstof moet de ander het
ook doen, en doet de een het wel en de an
der niet, dan moet dal koinen, bf dat zij over
tuigd zijn dat de prijs van het brood hoog ge
noeg is, bf dat uien de grondstof betrekt ter
plaatse waar de prijs niet gestegen is. Daar
het evenwel niet onze taak is om de oorzaak
van verhooging en verlaging van de prijzen op
te sporen, kunnen we het bij deze tariefwisse
ling wel latenalleen was liet de bedoeling om
door middel dezes te komen tot de slotsom dat
er verschil van grondstof moet zijn en er dus
noodwendig ook verschil van voedingswaarde
bestaat.
Die voedingswaarde is van niet geringen in
vloed op de gezondheid.
liet ligt natuurlijk niet op onzen weg om
scheikundige vertoogen te leveren omtrent de
meer ot mindere voedingswaarde, genoeg zij het
dat men er recht op heeft gewaarborgd te zijn
een voedzaam en onvervalscbt brood te ontvan
gen. We willen hierdoor geen blaam werpen
op den broodbakkersstandvelen weten mis
schien zelfs niet eens welk oen mengsel zij voor
liet beste soort bloem ontvangen.
liet heeft meermalen onze aandacht getrok
ken, dat de kunstboter ouder den naam van
den hond van den agent ouder een woedend
geblaf vervolgd. Intusschcn zat het vissehers-
meisje nog in den boom, en verkeerde in don
waan dat niemand haar had opgemerkt. Ineen
gedoken, glurende door het gebladerte, volgde
zij den loop van den strijdinaar l'edro liep
op don boom toe, zag naar boa en en riep
„Kom oogenblikkclijk naar beneden, gij deug
niet."
Uit den boom werd geen geluid gehoord.
Wilt ge naar beneden komen ik weet
dat go er zijt.
Diepe stilte.
Ik zal mijn geweer halen en op je schie
ten.
En Pedro nam den schijn aan, alsof hij wil
de heengaan.
llu hu hu, klonk het uit den
boom.
Ja, schrei maar, ik zal je een lading ge
ven, dat zal ik.
O, o klonk het als snikkend, ik hen zoo
bang.
Gij zijt een duivel, dat zijt geer is
geen erger deugniet bij den gehcclen troep,
inaar nü heb ik je.
Och, lieve, goede, beste Pedro, ik zal het
Margarine, zoozeer van de uatuurbotcr moet
onderscheiden blijven dooi duidelijke aanwijzing
met dien naam, terwijl de bloem, die tot een
algemeen voedingsproduct verwerkt wordt, niet
aan een scheikundig onderzoek is blootgesteld.
Wat zou er tegen zijn dat do |blocm in de
fabrieken waar zij verwerkt wordt, en in dc
pakhuizen waar zij opgeborgen wordt aan een
van staatswege ingesteld onderzoek te onderwer
pen.
Mogelijk wijst men ons op het schier onmo
gelijke daarvan, en we geloovcn daaraan ook
wel eenigszins omdat, waar de fiscus zijn beurs
niet meer openzetten kan, het staatstoezicht op
houdt.
Dat op vele plaatsen de keuring van vleesch
of visch veel te wensehen overlaat, wie zal het
ontkennen. Soms wordt in het geheel geen
toezicht uitgeoefend, of het is toevertrouwd aan
personen, die eerst dan eene afkeuring kunnen
constateeren, als hot reukorgaan er reeds op
een afstand door beleedigd wordt.
Zoo treft men verschillende voor dc voeding
bestemde artikelen aan, voor welke eene keu
ring geenszins overbodig zou zijn.
Maar als we zoo ver komen, dat de Staat
hier in grijpt, dan dienen de onderzoekingen
zoo onpartijdig te geschieden, dat het volksbe-
lang er geen schade bij lijdt.
Het tegengaan van de vervalsehing van le
vensmiddelen in het algemeen is een eiseh des
tijds, evenals de volksgezondheid een machtige
factor in den goeden gang cener arbeiderswereld is.
Op enkele plaatsen van niat te kleinen om
vang worden nu eu dan proeven van ten ver
koop aangeboden levensmiddelen genomen en
nooit weer doen.
Iu 't zelfde oogenblik wierp ze met een rot
te appel naar rijn neus en trof doel. Een scha
terlach volgde.
Terwijl Pedro bezig was zijn gelaat te reini
gen, gleed zij pijlsnel naar beneden, schoot op
do schutting toe, en zou zeker ontsnapt zijn,
zoo niet bij liet hooren van do schreden haars
vervolgers, de vrees hare krachten had ver
lamd. Pedro greep zijn prooi, inaar nu scheen
op eens de vrees van het kind te rijn gewe
ken'. Zij stond in uitdagende houding voor
hem.
Hij ontstelde.
Het volk buiten de schutting riep haar be -
moedigeud toe.
Laat me gaan, of ik zeg het aan moe
der, riep ze in vuur.
Je moeJer, wie is je moeder
Gunlaug van den heuvel, Guulaug visch"
antwoordde ze op uitdagenden toon. Zij meen
de, dat hij bang werd. Maar Pedro had liet
gelaat herkend. Bijziende als hij was, had hij
het kind vroeger nooit goed gezienhij was dc
eenigsle in dc stad, die niet wist, dat Gunlaug
was teruggekomen.
Hoe heet ge schreeuwde hij.
aan een scheikundig onderzoek onderworpen,
waarvan dan later de resultaten openbaar ge
maakt worden. Een winkelier ol hakker, die
er van overtuigd is, goede waar te bezitten,
stelt op de publiceering van die onderzoekingen
grooten prijs omdat liet voor hein een kostcloo-
zo reclame is, en het publiek is er wcderkecrig
zeer door gebaat. Als nu die onderzoekingen
maar dikwijls en op ongezette tijden worden
herhaald, dan kannen ze ieti ten goede uit
werken.
Is echter de komst van de controleurs be
kend, ot zijn de tusschcnruimten van het eene
op het andere onderzoek te groot, dan gaat
weer veel van de waarde van de controle ver
loren, en groatendeels missen zij het doel, waar
toe ze in het leven zijn geroepen. Alleen dan
als het publiek lont gaan ruiken en de te ver-
koopen waar niet ten volle meer vertrouwt, dan
ziet de handelaar zich genoodzaakt andere en
betere artikelen te ontbieden. Men moet «et
ter niet denken dat het publiek daartoe zoo
licht te bewegenintegendeel, de oude sleur
en andyc oorzaken doen daar ook veel kwaad
aan. kien hoort het wel eens, dat bij die ot
die de goederen minder in kwaliteit zijn dan
bij een ander, maar ze zijn goedkoopcr of men
moot er toch ook al eens gaan.
Van die toestanden treft men legio aan, eu
al is er minder aan te veranderen, dan een
goede logica vermag, toch volgt uit den min
deren prijs meestal een mindere hoedanigheid,
die hoe het zij of niet, bij betere kwaliteit van
liet een of ander bestanddeel, voor zoover het
levensmiddelen betreft, minder in het belang
van de gezondheid is, dan de daartoo gestelde
Petrariep het kind, op nog hoogo-
ren toon.
Ily wendde zich plotseling af, en ging iu
huis.
Op hetzelfde oogenblik werd de tuindeur van
buiten geopend, en het kind vloog als een pijl
uit een boog, de straat op. In hare verbeel
ding gevoelde zij reeds den hagel, waarmeo zo
was gedreigd. Het zwarte haar hing haar in
v.anorde om het hoofdhaar oogen schoton
vonken. Eindelijk had ze haar huis bereikt.
In een ruk was dc deur geopendzij vloog te
gen haar moeder aan, die juist met een scho
tel soep uit de keuken kwam. De soep stort
te op den grond, en onder den uitroop „dui-
velsch" van moeder en dochter beide, viel het
meisje in het heele vocht.
Hij wil op me schieten, moeder, hij wil
op me schieten, riep het kind in hevigen angst.
Wie wil op je schieten
Hij, l'edro Ohlsen, wij wilden appelen
halen 'uit zijn tuin, zij sprak altoos de
waarheid.
Van wien spreekt ge toch kind
Van Pedro Ohlsen, hij vervolgt mij met
een groot geweer, hij wil op me schieten.
(Wordt vervolgd.)
