Gemengd Nieuws.
Peiisiouneerine van werklieden.
O
I.
Bij het lezen van dit opschrift denke uien
niet te uitsluitend aan het verschaffen aan
werklieden op hun ouden dag van een pen
sioen, waardoor ze de laatste jaren van hun
leven voor de bitterste armoede bewaard wor
den.
Met dit vraags uk slaat in nauw ver
band deze and-re vraag, hoe te voorzien
in noodcn, ontstaan do >r ziekte of door on
gelukk'Mi, in en door den dienst verkregen,
zoodat in onze artikelen over dtze kwestie
het nut en de uitvoerbaarheid van beide:
van ouderdomspensioenen zoowel als van ver
zekering tegeu ziekte en ongelukken zal be
handeld worden.
De drang naar pen<ionneering der arbei
ders is niet eerst kortelijks ontstaan, zooals
sommigen schijnen tc uieenenwij wezen er
vorige week reeds op, hoe èn Duitsehland én
Denemarken deze zaak reeds sints eenige ja
ren geregeld hebben, al moge die regeling
nog zóó gebrekkig zijn. Nog ouder dan 1889
(invu-Ting der Duitsche Wet) is echter de
geschiedenis van he« vraagstuk niemand
minder dan Napoleon 111 ontwierp reeds een
volledig stelsel van pensioenregeling. Het
is ook niet te verwonderen dat omstreeks
het midden dezer eeuw, toen van alle zijden
sociale vragen opdoende, ook het lot van den
oudeu en afgedauktc-u arbeider belangstel
ling opwekte bij ieder, wiens hart warm klop
te voor de belangen der minderbedeelde le
den der maatschappij. Onze eeuw had den
arbeider in zóó geheel andere en bei rekkelijk
veel ongunstiger conditie geplaatst dan voor-
hêenhet stoomwezen verdreef den vrijen
werkman en tnaakte hem afhankelijk, geheel
afhankeljjk, van hen, die met hun kapitaal
zijne arbeidskracht konden koopen naar de
regelen, die dj geliefden te stellen. En wa
re nu slechts in ruii voor zijne onafhanke
lijkheid, zijne positie van dien aard gewor
den, dat hij van zijne geboorte tot zijn graf
verzekerd ware van een voldoende bestaan
Een korten tijd scheen het, alsof het wer
kelijk zóó zou zijn un er een gouden tijd voor
de werkman zou aanbreken; toen echter het
stelsel der vrije, meest onbeperkte concur
rentie, dat een tijdlang de staathuishoudkun
digen verblindde, al zijne nadeden deed ge
voelen, werd het er voor de. arbeidende klas
se niet beter op. Zij werden het meest ge
drukt door de anarchie op het gebied der
productie, die eerst den zelfstandigen werk
man en daarna het klem bezit derd opgaan
in den alles-verzwelgenden stroom van het
groot-kapitaal. Die anarchie kon niet anders
dan leiden tot malaise op allerlei gebied, ma
laise niet zeer tijdelijk, maar steeds toone
inende. De houge lucht, die m»n zich voor
handel en nijverheid en landbouw gedroomd
had van de vrije concurrentie, ging onder
m een staat van gedruktheid, die allereerst
zijn terugslag deed gevoelen op de arbeidendt
Jriasse t-n over haar bittere ellende bracht.
Wel waren en zijn nog wellicht de loonen
hot.-er dan in deu aanvang dezer eeuw maar
de standaard der levensbehoeften is uiede
zóó verhoogd, dat Icitelijk de toestand niet
gunstiger, wel ongunstiger is dan 111 vorige
tijden. Waarlijk, uiet voor niet heeft de laat
ste helft dezer eeuv de machtige sociale be-
weging zien geboren worden en steeds krach
tiger opgroeien, de wereld dwingend te luis-
teren naar liare aanklachten eu verlangens.
Zijn niet de loonen van dien aard en
dit geldt de arbeidersbevolking ten platte
lande evenzeer als die der steden dat de
meesten blij zijn, als ze zich en de hunnen
hel allernoodigste levensonderhoud kunnen
verschaffen in ruil voor hun arbeid, zonder
iets te kunnen overlegden voor den ouden
dag?
Die ouue dag ja, deze is het, waar 7/§
der mt-nschen tegen aan zuchten, niet we
tende hoe ze. hem moeten doorkomen.
Van sparen zal toch wel geen sprake kun
nen zijn, bij menschen, zooals ze in onze
omgeving bij menigte gevonden worden, die
voor een luttele zestig, zeg zeventig cen
ten daags van den vroegen ochtendstond tot
den avond toe moeten arbeiden in het zweet
huns aansohijns, en van dat schamele loon
vrouw en kinderen moeten onderhouden
Zóó zijn ze gedoemd mêc te loopen in het
gareel, zoolang ze maar even kunnenen
als dan eindelijk de krachten het niet meer
toelaten, dan óf, zoo de plaats hunner in
woning znlk «mue inrichting rijk is, naar
het Oude Mannenhuis, óf in verreweg de
inecste gevallen naar het armhuis óf met de
pet in de hand of voor de armbesturen om
onderstand te vragen.
Dat is het einde van een werkzaam le
ven, in den dienst der maatschappij be
steed een karig genadebrood etend, niet
vrij, anderen tot lastWij willen hiermede
niet smalend neerzien op de Christelijke
barmhartigheid integendeel, het strekt haar
tot eer, dat zij tracht goed te maken, wat
het egoïsme der samenleving bedierf. Maar
barmhartigheid drukt altijd neer hem, die
haar ontvangen moet; en hij, die een wel
besteed leven achter zich heeft, moet aan
het eind van het leven niet neergedrukt,
doch opgeheven worden; hij moet kunnen
zeggen waarvan ik nu leef, komt mij rech
tens toe der door mij geleverde arbeid.
Daarom mag zulk een toestand als de
thans bestaande niet bestendigd worden en
is het aller plicht mede te werken, dat zoo
spoedig mogelijk eene wettelijke regeling
der pensionneering tot stand komt.
Wij zeiden: de loonen zijn er niet naar,
dat de werkman zelf zich een pensioen be
sparen kan. Werk dan liever, dat de loo-
uen beter worden, is van zekere zijde ge
zegd; waarop wij antwoorden: de loonkwes-
tie blijft voorzeker de gewichtige kwestie
eitftdaarom bekleedt ook minimumloon op
ons pr< gramma eene groote plaats maar,
w ar de pensioenkwestie reeds hare moei-
1 ijk heden meebrengt, de loonkwestie nog
veel meer, en wat het eerst te verkrijgen
is, daarnaar moet men het eerst streven.
De regeling der loonen hangt samen me
den uiterst verwarden economischen toestand
die in zóó korten tijd zeker niet te ont
warren is als de algemeene pensionneering
is in te voeren. En met deze laatste is
tenminste reeds iets gewonnen. Bovendien
ook waar de loonen beter waren, zou men
nog niet het sparen voor den ouden dag
aan de menschen zelf kunnen overlaten, doch
blijft de invoering en regeling eener ver
plichte pensionneering vereischte, evengoed
als zulks voor verschillende categorieën van
ambtenaren reeds is geschied.
Wij bepleiten daarom met klem deze zaak
als een recht den arbeider toekomende.
Als een recht; of heeft hg geen recht op
pensioen, als hij z'n heele leven in dienst
der samenleving heeft gewerkt en zijn loon
te gering is om daarvan te sparen voor la
ter? Dr. Kuyper heeft hierover eens dit
ware woord neergeschreven: »de man of
de vrouw, die in de dagen van hun kracht
naar plicht en roeping gearbeid hebben, be
zitten een zedelijk recht op pensioen, als
ze onklaar worden door afslijting van hun
kracht"; want: »heel de maatschappij pro
fiteert van het lage loon van den arbeids
man, maar hij wordt er, als de jaren ko
men, het slachtoffer van".
In een volgend artikel zullen wij het
Duitsche pensioenstelsel schetsen; om daar
na uiteen te zetten, hoe naar onze mee
ning het ten onzent zou ingericht kunnen
worden en welke houding de staat o. i te
genover de pensionneering dient aan te
nemen.
BRFNftESS, 13 Februari 1897.
Op Walcheren zijn de verschillende poli
tieke partijen ijverig in de weer. Voor de
anti-revolutionairen trad het Kamerlid mr.
Lucasse Vrijdag te Serooskerke op; voor de
liberalen te Vlissingen mr. H. Smeenge, af
gevaardigde voor Meppel, en voor de Katho
lieken in diezeltde stad dr. Schaepman.
De laatste spreker lichtte vooral in zijne
rede de doopceel der liberalen.
In ons district is alles nog in diepe rust,
behalve dat de Katholieken in een paar
plaatsen vergaderd hebben.
Dinsdagmiddag hield de Eerw. Heer Ker-
stens van Ter Neuzen eene lezing over de
kieswet te IJzendijke.
Woensdagavond 6 uur trad de Eerw. heer
Van den Brink, kapelaan te Eede, in do
Katholieke school te Aardenburg voor de
kiezers op en verklaarde aan de velen, die
opgekomen waren, op heldere en bevattelij
ke wijze de nieuwe kieswet, allen opwekken
de van het hun verleende recht gebruik te
makeu. Donderdagavond sprak de heer Van
den Brink inet hetzelfde doel te Eede.
Oostburg. Het bofsteedje op en met 8
H.A. 51 A. 50 c.A. tuin, bouw-en weiland
tc Nieuw vliet, toe bc hooiende aan ds erfge
namen van wijlen den heer J. Kense, is ge
kocht door den heer M. Lucieer te Nieuw-
vliet voor ƒ5136.
Van eene partij bouwland groot 1.9630
HA. gelegen in dezelfde gemeente werd ge
noemde Lucieer eveneens kooper voor 2010.
Dinsdag had, ten overstaan van den
•ontvanger der registratie en domeinen, te
Oostburg de openbare verpachting plaats van
de tollen langs den rijks groote» weg van
Breskens naar do Belgische grens.
De uitslag was dat verpacht werden
tui no. 1 onder Groede bij Kruisdijk aan
P. Huijsheere aldaar voor ƒ1tiöO vroeger
ƒ1175;
Jiiog was ingeschreven door L. Robert te
Breskens voor ƒ1400, J. J. do Bouw te
Groede voor ƒ1500 en J. A. van de Sande
te Groede voor ƒ1011.
tol no. 2'onder Schoondjjke aan Iz. du
Burck aldaar voor ƒ1450 vroeser ƒ890
Mede schreven in P. du Burck te Schoon-
dijko voor ƒ1090 en J. A. van de Sande
to Groede voor ƒ1207.
tol no. 3 bij Oostburg: aan de wed. J.
Verhage aldaar voor 1607 vroeger ƒ1200;
Voorts was een biljet ingekomen van J.
Roofak te Oostburg voor ƒ1501.25.
tol no. 4 te Draaibrug onder Aardenburg
aan J. Platschart aldaar voor 1910 vroe
ger ƒ1425;
Hiervoor werd ingeschreven door B. Jan
sen te Aardenburg voor ƒ1025, J. A. van
de Sande te Groede voor ƒ1713, P. van
der Hooit te Aardenburg voor ƒ1807 en P.
du Burck te Schoondijke voor ƒ1897.
tol no. 5 bij bet kantoor der in- en uit
gaande rechten te Eede aan P. de Vos al
daar voor ƒ720; vroeger ƒ740.
Alle tollen werden verpacht voor den tijd
van drie jaren en de genoemde somuien zijn
per jaar.
Oostburg. Op een adres van eenige vis-
schers alhier om de sluiting der visscherij in
plaats van 15 April tot 15 Mei, te bepalen
van 15 Maart tot 15 April, is door Gedep.
Staten aan de adressanten te kennen gege
ven, dat geene termen bestaan tot inwilli
ging van hun verzoek.
Door het flinke optreden van een twee
tal vrouwen is te Maastricht een brutale
diefstal verijdeld. Bij eeu juwelier aluaar
vervoegde zich een Duitscher met het voor
wendsel een gouden horloge te willen kou-
peu. Bij het uitzoekeu trachtte hij er een
in de hand te nemen, maar dit wist de juf
frouw, die hem hielp, te voorkomen. Toen
hein geweigerd werd het horloge zonder be
taling mede te nemen, deed hij alsof hij
heen ging, maar schoot toen plotseling terug
en greep het horloge. De juffrouw, gehol
pen door de dienstmeid, wist hem te grijpen
eu vast te houden, zoodat hij het (gestolene
weer terug moest geveu. De man is door
de politie aangehouden.
Te Maastricht heeft Dinsdagavond een
ernstige vechtpartij plaats gehad, waarbij een
fabrieksarbeider in de linkerzijde en in den
rug met een mes levensgevaarlijk verwond
werd. De vermoedelijke daders, drie dag-
Jooners, zijn door de politie aangehouden.
Op het ijs van een slootje onder Alk
maar is Woensdag het lijk gevonden van
den 55-jarigen Jeen man die met negotie
het boerenland afliep, en zich meermalen aan
dronkenschap overgaf. Alles wat de man
verdiende, bracht hij ten offer aan sterken
drank. Door koude en gebrek is hg »tt
moedelijk omgekomen.
Aan de ponton te Vlissingen. de p|M,
van waar de stoomschepen der Maatschappij
Zeeland afvaren, is Dinsdagmiddag een j|,
heer gekleed vreemdeling geariesteerd, i|je
den overtocht, naar Engeland wilde maken
doch daarin door den commissaris van rijks
politie werd verhinderd.
De man, die gevankelijk naar Middelbort
werd gebracht, scheen zich te AinsterJaia
aan diefstal te hebben schuldig gemaakt.
Woensdag is de verdachte per trein naai
Amsterdam overgebracht.
Rothschild, de geldbaron, is maar eren.
tjes 215 millioen Mark of 130 millioen gn|.
den rijk, en Krupp, de kanonnengieter te
Essen, 121 millioen Mark of 72 iniliioen
guldens.
Dat kan nog al schikken 1
Te Yianen doet zich een vreemd ziel.
tegeval voor. Een vijftienjarig meisje aldaar
is overdag als een krankzinnige. Ze damt
lacht, praat alles door clkauder, of ie zM
in zich zelve gekeerd en. neeait van niets
notitie. Tegen 9 uur 's avonds evenwel
komt er verandering m haar toestand, dan
wrijft ze zich de uogen uit eu zegt,Hè,
wat heb ik weer lang geslapen."
Het verdere gedeelte van den dag is zt
volkomen helder en ook 's nachts slaapt ze
rustig. Ontwaakt ze 's morgens dan is ze
weer als den vorigen dag.
Deze treurige toestand duurt nn al vier
weken. De moeder is dood en de vader heeft
nog voor 7 meest kleine kinderen te zorgen,
Te Loo is na afloop van den kerk
dienst door den dorpsaflezer een gedeelte vas
de nieuwe kieswet voorgelezen. Het audito
rium, anders voor aflezing van verknopingen
geheel oor, vond de stof zeker te taaihel
liep weg en de aflezer, geen lust hebbende
om als roependein de woestijn te staan,rol
de zijn matje op.
Gelukkig dat even te voren afgelezen wai
dat een kastelein 's avonds eene verklarior
zou geven van de nieuwe kieswet. Da»;
werd ruim gebruik van gemaakt. Die kas
telein had 's Woensdags te voren Kolkmi»
te Zevenaar gehoord en wist heel wat medi
te deelen. Onder het aanhooren van die
mededeelingen werd menig glaasje geledigd,
zoodat het hoogstwaarschijnlijk om die rede»
was, dat hij ieder die nog nadere inlichtin
gen omtrent die wet verlangde, in den loop
der volgende weken maar bij hem moest
komen.
Zoo weet een verstandig tapper de be
langen van vreemd en eigen te vereenigen.
Door de politie werd deze week i»
den Haag een aanhouding gedaan, waardoor
't vooruitzicht bestaat dat weder een persoon
voor eenigen tijd onschadelijk zal worde»
gemaakt, die anders doer niet ontdekking
vermoedelijk inet den dag brutaler zou zij»
geworden, evenals 't geval is geweest met
den thans tot gevoelige straf veroordeelde»
berechten inbreker.
Tegen half vijf ure stelde eeue dams, men.
v. R, een politiedienaar in kennis, dat haal
op de Yeeukade door een man van zeer nie
tig uiterlijk en van middelbaren leeftijd haat
porteinonnaie was ontrukt, inhoudende fi
en eenig kleingeld, waarop de dader ijlinp
was weggcloopen. De diender verwijderft
zich in de aangewezen richting, hoorde
derweg van kinderen, dat zij een mans]*'
soon een porteinonnaie hadden zien ledigs»
en in een poort weggooien en slaagde
eindelijk in den verdachte te vatten, op
na overbrenging aan het centraal bureau -
aangeduide inhoud van ds portemonnaie
gevonden.
Onderwijl de dader steeds bleef ontkeniis»
werd de gravin Van B. aan het genoe1
bureau aangediend, welke dauie aangifte kw»
deen dat baar in de Wagenstraat door
manspersoon een bruin lederen visite-bod?
met zilveren kroontje uit haar mantel s"
ontfutseld. Op vertoon van den aangehoU'
dene voor 't bovenaangeduide leit meeixfe1''
gravin in hem den dader te herkennen.
De aangehoudene, die ter beschikking
justitie is gesteld, is ongeveer 45 jasr m"1.
