voor Zeeuwseh - Vlaanderen.
0NS_D0EL.
LIEFDE EN TROTS.
No. 2(H).
Zaterdag 21 November 1890.
0e jaargang
FEUILLETON.
NIEUWSBLAD
A BON N EMENTSr R I.I S
P«r 3 maanden 40 centsfranco per post 45 cents
Voor Amerika 2.5)0 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden
Boekhandelaren, Brievengaarders en den
bij alle
Uitgever.
A 1) V E R T E N T I E 1' li IJ S
Van 1 tot en met 4 regels '25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Zaterdag bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskms.
In ons vorig nummer eindigden wij onze
voorloopige verklaring mei deze woorden,
dit wij „tegenover een enghartig conserva
tisme de democratie willen dienen en hare
beginselen bezuiden de Schelde bepleiten".
Wij deelden daarbij mee, dat wij niet,
zooals liet Weekblad on» aanwrijft, in troe
bel water wenschen te vissehen en geen per
sonen willen dienen, maar dat we beginse
len willen voorstaan en getuigen van wat
naar onze meening recht is.
In den breedc willen wij thuDS uiteenzet
ten wat wij hiermee bedoelen.
'l'ot liierloe hielden wij ons vrijwel buiten
de publieke zaak, en waren wat men noemt:
een neutraal blad. De Aardenburgsche gast-
iiuisgeschiedenis heelt hierin wijziging ge
bracht 'en ons doen besluiten voortaan de
onzijdigheid te laten varen en mêe ons oor
deel te zeggen over zaken vnn algemeen be
lang. Over deze kwestie te zwijgen, was
ons onmogelijk waar naar onze overtuiging
zóó schromelijk onrecht geschiedde, meenden
wij daattegen met alle kracht te moeten op
komen. En eenmaal de neutraliteit vaarwel
geiegil hebbende, verlangen wij haar niet
terug, doch zullen voortgaan onze opinie te
zeggen over alles, waarhij het groote publiek
geïnteresseerd is, ons latende leiden door
beginselen, welke altijd de onze zijn geweest,
maar wel<e wij tot dusver niet in ons bind
lieten uitkomen.
Het Aardenburgsche Weekblad spuwt tia-
NAAIt HET ITALIAANSCH
DOOK
T O M M A S A i\ I G II I I) I.
Martina's roman was kort maar verschrik
kelijk zich toe te wijden aan het klooster
leven, zich geheel aan de wereld te onttrek
ken, haar liefde, haar trots, haar dwaling
«Hes te begraven in het klooster, waarin zij
zooveel jaren als leerlinge had doorgebracht.
Aldaar zou zij in God leven en Hem leeron
kennen Die, groot van ontferming, haar de
genade zou verleenen van niet meer te be
hoeven te denken aan het onheil door haar
gesticht, en Pie haar den man zou dotn
vergeten, di» haar de folteringen eener af-
ijzing ha,l doen lijden. „Ik heb be
hoede aan God zoo kreet Kaar hart
en God zal ik vinden in dc cel der nonnen,
in het gebed, door te vasten, en in de aan
schouwing der heilige en eeuwige dingen".
tuurlijk vuur en vlam, lapt hatelijkheid ten
onzen koste, zuigt venijn uit ons optreden.
Het laat ons koudwij hebben goed ver
trouwen, dat de burgers, niettegenstaande de
waarschuwingen van dat orgaan, ons nog zóó
kwaad niet zullen vinden, wanneer zij kennis
genomen hebben van de richting, welke wij
uit willen, en de beginselen, welke wij voor
staan.
Ons blad zal voortaan zijn een politiek
blad. Waarom nu in eens, na hetgten in
Aardenburg geschiedde?
„Vissollen in troebel water", „belangen
van bepaalde peisonen dienen", roept de re
dacteur van het Weekblad uit. Och neen,
w ij hebben nog wel een hooger doel, dat wij
nastreven, dan menschen te bshagen en te
dienen wil men ons dal nu nageven, vóór
de bewijzen daarvoor bijgebracht kunnen wor
den, w ij moeten het ons getroosten te ge
legener tijit zal het publiek kunnen oordec-
leti, of het oris om personen of beginselen te
doen is.
Ons oordeel over de Aardenburgsche kwes
tie en ons politiek front-kiezcu staat in
nauw verband met elkunr, dat is zóó; maar
een verband, voortvloeiende uit geheel au-
dere beweegredenen dan uit onedele drijfvee-
ren van persoonlijk belang of a itipathie te
gen enkele menschen.
Wat Dr. de Glopper overkwam, was ons
eene uiting wederom van dat quasi-liberalis-
tne, dat met mooie woorden vaa vrijheid
en verdraagzaamheid in den mond zich
bitter weinig bekommert om de rrchicn en
meeningen van ondergeschikten, zich van alle
Dergelijke gedachte, plotseling opgerezen
in het gemoed van het jonge meisje, keerde
telkens weder, vuurde haar aan, wond haar
op cn hechtte zich daarin vast met al de
hardnekkigheid aan haar inborst eigen.
Zich buigen voor Fabris, niir.merZich
aan God overgeven, ziedaar het schild tegen
dr. aanvechtingen der zinnen. Ziedaar het
doel waartoe zij zich zelve voeren wilde, zij
jeugdige van jaren en reeds verouderd door
hartstochten, rijk aan stoffelijke welvaart,
maar arm door de ondergane vernederingen.
Zij was trotscb op haar schoonheid ter wille
van Fabris, en het was Fabris die met de
grootste minachting gezegd had „het is
niet de schoonheid des lichaams welke, ik
vereer in een vrouw, maar de schoonheid
hater ziel."
Derhalve bleef God alleen haar over, en
God, volgens haar meening, riep haar tot
die eeuwige geloften die de schoonheid tot
offer eischen, en tot belooning de redding
der ziel schenken. D» liefde voor haar va
der wierp slechts ren flauw schijnsel in die
pikdonkere wolkenmassa. Martina was over
tuigd, dat haar vader, na eene lievige uit
barsting van verontwaardiging en droefheid,
mogelijke middelen bedient om eigen macht
staande Ie houden, elke vrije uiting zoekt
aan banden te leggen door den bmodval
klaar te zetten vour, wie van Item afhanke
lijk is. Een klein clubje lteeren, dat regeert
en zegt, hoe het gaan moet zóó was het
nu te Aardenburg en zóó was het, onze le
zers weten het maar al te goed, overal jaren
en jaren lang, vooral in onze kleine platte-
lanil.-plaatsen. Eene coterie, die men naar
de oogen te zien, te eerbiedigen had, wilde
men zich niet onmogelijk maken en zijn be
staan, zijne toekomst op het. spel zetten.
Wel foor het volk wat doen, maar vooral
niet door het volk mocht het geschieden
het volk een huop omnondigeii, sociaal ge-
drukten, die moesten „prijzen, wat de hee-
ren wijzen".
Er is eene Kentering gekomen in de ge
dachten een stroom van uieuw, friscli leven
is gegaan door de wereld, verbrrkende de
banden, waarin ééne kleine klasse van macht-
hebbenden de groote menigte gekluisterd
hield. Een nieuwe tijd is gekomen, die een
einde zal maken aan deze ovcrheersching van
het kapitaal, het volk in zijn breede gelei
dingen rept tot politieke vrijheid, alle bur
gers als vrije mannen met gelijke rechten
naast elkaar wil plaatsen, da maatschap|>clijk
misdeelden wil opheffen uit hunnen druk,
eene betere en meer rechtvaardige vcrdeeling
eiscllt van de gorderen der aaide.
Dat is de democratische «(rooming, aan
welke ook ons anders zóó kuele en behoud-
zieke volk zich niet heelt kunnen onttrekken;
welke in Holland en de Noordelijke provin-
zich in hat geval gevoegd zou hebben, zon
der dat zij bedacht, die ondankbare, dat een
onverwacht verdriet ouden van dagen neer
velt, even als de bliksem een boom verplet
tert. En dat dc beer Martignani, zoo hij
al spoedig zich zou kunnen gewennen aan
het getnis van zijn Tliend, den ingenieur
Fabris, dit grootendeels zou zijn door de
vergoeding, van zijn dochter, die hij nog
veel inniger liefhad, altijd bij zich te hebben;
maar ind'en nu ook deze hem ontviel, wat
zou er dan van hem kunnen worden Kon
de onverschilligheid, waarmede hij al die on
aangenaamheden verdroeg, niet wellicht ont
aarden in eene gevaarlijke uitputting door_
den schok van zulk een ontzaglijk groot vcr-
dri«t Maar meestentijds vermoeden de kin
deren niet wat er gebeuren kan met oude
lieden, die, als arme geknakte planten, zoo
zachtkens blijven voortleven langs den weg
dien zij eenmaal doorloopen hebben. De kin
deren, voortgejaagd door onbesuisdheid, door
drilt, door trotschheid, ol door welk ander
gevoelen dan ook, verscheuren menigmaal
het hart hunner ouders, alsof dit van steen
was en nimmer om hen gebloed had.
Martina was ziende blind, terwijl haar va-
cies haren invloed reeds terdege deed ge
voelen, maar zich aan dezen kant der Schel
de nog niet wist baan te breken, dank zij
die coterie, die met baar macht en haar
geld alles brheerschte.
Die democratische strooming willen wij
voortaan dienen, niet langer uns neutraal
houdende in den grooten strijd onzer dagen,
waar de historie te Aardenburg ons weder
een bewijs was, hoe noudig het is op te ko
men voor het recht cn een cindq te maken
aan den wille :eur van eenige weinige, zich
oppermachtig voelende lteeren.
„De democratie willen wij dienen", schre
ven wij.
Deze woorden vereischen nadere toelich
ting.
Hoe zullen wij staan tegenover Je, ver
schillende partijen?
Bij welke van deze sluiten wij ons aan
Ten opzichte van het maatschappelijk
vraagstuk, het in de naaste toekomst der
politiek beheerschende vraagsluk, zijn drie
stroomingen merkbaaraan de rechterzijde
die der behoudsmaiinen, die niet anders dan
schoorvoetend cn dan nog met mondjesmaat
inwilligende verlangens van het volk aait
de uiterste linkerzijde die der socialisten,
welke heil zoeken in eene algehcelc veran
dering van de grondslagen der maatschappij,
afschaffing van privaat-bezit e. d.terwijl
daartusschen in eene democratische stroo
ming zich beweegt, welke, tuet behoud van
de grondslagen der samenleving, door mul
der zijn blik rustig op haar vestigde, zonder
in liet minst te beseffen wat er in haar oogen
te lezen stond.
Goed zoo, Mnrtinella, zijt gij in den
mocatuin geweest Ferm, zog dat zij de
kool en de salade moeten begieten. Wat
ziet gij er kostelijk uit van daag
Martina had in dien slapeloozen, koorts-
nehtigen nacht het plan opgevat een b ief
achter tc laten en heimelijk het huis te ont
vluchten maar het plan, zóó aanlokkelijk
voor iemand die in een opgewonden toestand
verkeerde, scheen haar nn ongeschikt toe en
zij vsrkoos liever onder het een of andor
aannemelijk voorw endsel uit het hui* te gaan.
Nauwelijks was zij op, of zij gaf aan h. ar
vader haar verlangen te kennen om naar de
stad tc gaan met miss Ada; zij had onder
scheidene boodschappen te doen, en zou daar
na een bezoek gaan afleggen bij de geeste
lijke zusters haar geliefde vriendinnen.
Zij legde grooten nadruk op de woorden
geliefde vriendinnen en de heer Martig
nani knipte mot de oogen en glimlachte,
zich bezinnende hoe zijn dochter vroeger
niet veel vriendschap betoond had voor de
heilige bewaarsters baret jeugd.
(Wordt vervolgd.)
