voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
LIEFDE EN TROTS.
No. 232.
Zaterdag; 7 Maart 1896.
5e jaargang.
FEUILLETON.
o
IIEÜWS1I
D
ABONNEMENTSPRIJ S
Per 3 maanden 40 centsfranco, per post 45 cents.
Voor Amerika 2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever,
ADVERT ENT1EPR IJ Ss
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdagavond bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens,
Coöperatie of Participatie tusscheu
Landbouwers en Beetwortelsuiker-
fabrikanten.
De heer S. C. J. Heerina van Voss te
leur (N.-Br.) schrijft dienaangaande in de
S R. Crt.
Door de. organen van den landbouw is,
nanneer de verhouding tusscheu suikerlabri-
hriten en landbouwers ter sprake kwam,
steeds beweerd, dat de laalsten voor de beet
wortelen een te lagen prijs mtvingen. Daar
niettemin de landbouwers, tegen een vooraf
overeengekomen prijs, elk jaar beduidend
meer van dat product teelden, zelfs niet het
minst de gegoede, waar het voorschot dus
niets mee te maken had, mag de conclusie
getrokken worden, dat de landbouwer, even
zeer als de fabrikant, de meening was toe
gedaan, dat de marktprijs der bieten goed
was. De uitkomsten van vraag en aanbod
waren overigens daar om het te bewijzen
tot den geboden prijs was telken jare meer
aanbod. Van 1885 tot 1805 ging de beet
wortelteelt in Nederland vooruit van 350
tol 850 millioen kilogram. Voortdurend
grooter aanbod, gepaard met klachten over
den prijs, zijn zeker vreemde verschijnselen
en met elkander in strijd. Naar mijne mee
ning, is een en ander slechts hieruit te ver
klaren, dat men aldus redeneert„De pre
mie welke de fabrikanten door verbetering
hunner fabrieken zich hebben weten te schep
pen in den vorm van aceijns-vrije overpou-
den, is hun gelaten, met bet oog de op be
scherming van dien tak van industrie in het.
NAAR HET ÏT'ALIAANSCH
dooh
TOHHASIDA C D I D I.
Mijnheer Martignani, u moet mij ge
noeg kennen
Zekerlijk, waarde Fabris, ik weet, dat
gij bereid zijt mij de bewijzen uwer vriend
schap te leveren indien ik bij voorbeeld een
offer van u vergde Indien ik u vroeg om
van iets afstand te doen Gij zijt daar
om nog niet verplicht mijn verzoek in te
willigen.
Integendeel, Mijnheer Martignanide
ware vriendschap is niet afkeerig van ver
plichtingen, en ik zweer u, dat
Wilt gij uw ouderlijk huis, dat rijk is
aan herinneringen, waar gij als heer en mees
ter troont, verlaten om voor goed bij mij op
Castel Magno te komen wonen
Martignani sprak deze woorden haastig,
buitenland, voor een deel ter wille van den
landbouw het gaat dan ook niet aan, al er
kennen wij, dat de prijs der bieten als land
bouwproduct goed is, dat de biet-fabrikanten
in sommige jaren, die en die dividenden
aan hunne aandeelhouders uitkeeren van die
winst zou ons een deel toekomen, in een
hoogeren bietenprijs".
Ik zal slechts aanstippen, dat juist door
dit exeedent die prijs voor den beetwortel is
kunnen betaald worden, dat de overponden-
premie steeds ten onrechte is beschouwd als
een afzonderlijke spaarpot van fabrikanten en
niet als een integecrend deel van den bcel-
worti Iprijs, dat tegenover de jaren van flinke
dividenden, jaren staan, de aandeelhou
ders zouden er van getuigen, van slechte
winsten, ja van groote verliezen, zoo goed
als in elke andere industrie, ir.aar verlie
zen komen gewoonlijk niet in de dagbladen
en mij bepalen tot het onderwerp.
De landbouwers of liever de woordvoer
ders van den landbouw, zeggen dus met. an
dere woorden „de beetwortef is geen artikel
waarvan de prijs behoersoht mag worden door
vraag en aanbodmet het oog op de ao
cijnspreinie, behoort er tusschen beide be
langhebbenden een e andere basis van aanra
king (e zijn, eene coöperatie of participatie
een verschillende vorm ter bereiking van het
zelfde doel.
Ik neem aan, dat deze voorstelling juist
is, maar in de praclijk dan ook geen hin
ken op twee gedachten.an tweeën een,
gaat de leer van vraag en aanbod voor dit
artikel onder deze omstandigheden niel op,
op weifelenden toon uit, en Pabris bleef een
wijle in gedachten verzonken.
Wel, mijn vriend, gij zijt te jong om
uwe rechtmatige vrijheid prijs te geven,
vervolgde Martignani vriendelijk „even
min geef ik u ongelijk, zoo gij als getrouwd
mau verlangt uw eigen buis te bewonen.
Overigens ik kom er rond voor uitik
wil mijn laatste levensjaren niet eenzaam
doorbrengen, en daarom sta ik aan niemand
mijne dochter af."
Pabris stond op, hevig bewogen, en strek
te zijn ouden vriend beide handen toe.
Bij een tweeden vader te gaan wonen
Kunt u dat een opoffering noemen
Dat is naar gelang van omstan
digheden.
Mijn buis te verlaten (dat mij daarom
niettemin dierbaar blijft) oiu te gaan inwo
nen in het huis dat mijr. geluk bevat, kunt
u dat iets lastigs, iets buitengewoon onaan
genaams noemen,
Zoudt gij dus zoudt gij uw in
trek bij mij willen nemen p
Dat wil ik, Mijnheer Martignani.
O, gip hebt een hart van goud
Maar uwe eigene belangen,, uwe bedienden.
dan samenwtrking, maar dan ook een reëele.
Niet willen coöpereeren allten in voor den
fabrikant gunstige jaren, maar óók in die,
waarin door verbetering van graanprijzen, de
grondprijs der beerwortelen den landbouw
minder aanlokkelijk toeschijnt. Niet willen
coöpereeren alleen in het geval als in dezen
oogenblik, dat de beetwortel als landbouw
product een goeden prijs bedingt en ook den
fabrikant een behoorlijke winst laat, om zoo
dra de granen wat stijgen, de genegenheid
voor coöperatie overboord tc werpen en weer
aan te hangen de dan hooggeroemde leer
van vraag en aanbod. Ieder onbevooroor
deelde zal moeten toegeven, dat dat een on
houdbaar of liever geen stelsel is en de fa
brikant daarvan het slachtoffer zou moeten
worden.
En toch, zóó zou thans de landbouwer het
willen en wijst hij o. a. op het participatie
contract, dat verleden jaar in óéne fabriek
bij wijze van proef is ingevoerd. Welnu ook
die fabriek zal, wanueer zij blijft handelen
op éénjarige contracten, [zoodra de andere
producten in waarde stijgen en de grondprijs
die voor de beetwortelen kan betaald wor
den, iets daar beneden is, zonder beetworte
len zitten, of een prijs moeten geven die
haar verlies brengttrouwens die fabriek
heeft reeds onomwonden verklaard, dat veel
jarige contracten niet kunnen uitblijven.
De landbouwer is in zijne dwaling nog
versterkt, doordat hier en daar, ook in de
Pers, stemmen zijn opgegaan voor coöperatie
of participatie tusschen beide belanghebben
de» had men kunnen vermoeden, dat de
Ik zal mijne belangen blijven beharti
gen even als thans, en de twee goede trou
we schepsels, die mij tot hier toe gediend
hebben, zal ik als huisbewaarders in mijne
ouderlijke woning achterlaten, wanneer ik er
uit zal gaan.
-- Enwat betrelt uwe honden en
uwe paarden, Fabris
Die zullen een onderkomen vinden op
Castel Magno sprak de ingenieur, glim
lachende.
Zij zullen daér welkom wezen En
ook de portretten van uw vader en van uwe
moeder.
Heb dank! prevelde Fabiis.
De heer Martignani drukte hem de hand,
en zag hem daarna scherp aan.
Jk heb nog een wensch om te bevre
digen.
U doet mij geenszins verschrikken.
Spreek maar
Dat zou onaangenaam kunnen worden
voor Martina, voor mij stellig niet.
Martina woont hier zeer naar haar zin
en verlangt geen anderen omgang. Ilebt
gij niet opgemerkt hoe welgedaan z'j er uit
ziet en hoe vroolijk zij buitei) is Gij zult
landbouwer dat stelsel tot nog toe alleen
wilde toegepast zien, wanneer hel in zijn
kraam !e pas kwain, dan hadden genoemde
schrijvers wel niet verzuimd, er op te wij
zen, dat dc nauwere band behoort te gelden
in voor- en tegenspoed. Zijn de belangen
van landbouwers en bietsuikerfabrikanten één,
zooals ook schrijver dezer regelen meent, dan
als rechtgeaarde broeders één, even goed on»
der leed als onder lief,
Voor de meer ontwikkelde landbouwers en
voor allen die geroepen 'zijn, den landbouw
voor te lichten, is het een dure plicht, de
zaak te brengen op dit zuiver terrein, opdat
zoo mogelijk eene oplossing volgeopdat
een einde koine aan een misverstand, dat
reeds velen een verkeerd oordeel heeft doen
vellen over de Ncderlaiulsche Bielsuikerfa--
brikanten voor wie het eene verkwikking
was, in de Memorie van Toelichting der
nieuwe Wet te lezen, dat zij zich met eero"
hebben weten staande te houden,
Is maar eenmaal de vraag zuiver gesteld,
dan zal eene beslissing kunnen en moeten
vallen in den éénen of in den anderen zin.
De fabrikanten zullen ongetwijfeld bereid
gevonden worden tegen eene billijke vergoe
ding, met h u n n e fabrieken en li u n ka
pitaal de beetwortelen te verwerken, maar
dan heeft óók de landbouwer het coöperatie-
uf participatie-stelael consequent te aanvaar-
den en zich wederkeerig te verbinden, bij,
Voor eene bepaalde hoeveelheid beetwortelen,
gedurende een zeker aantal jaren dan moet
ook hij bereid zijn, evenals zijne collega's
der coöperatieve suikerfabrieken in Duitsch-
natuurlijk noodzakelijk af en tqe naar stad
moeten gaan, wanneer uwe bezigheden zulks
vergen. Wel wij zullen u laten gaan
maar uw tehuis, nee» uw tehuis is alleen
hier
Uitsluitend hier ons tehuis, riep Fa
bris opgetogen uit en hief zegevierend dep
arm omhoog. Altijd hier, allen te za-
men gij mijn vader, Martina niijn vrouw,
en ik ingenieur Enrico Fabris, drie geluk,
kige menscbon En God zogene Gastol
Magnq, met zijn toebehooren, de bezittiugen
van Fabris en het magazijn welks dak bin
nen kort niot sneeuw bedekt zal wezen. God
zegene allen en allesIk geloqf in God,
daarom vertrouw ik in Zijn naam qp de be.
lolte eeijer schoone toekqinst.
Goed zoo, ingenieur, zqq bevaR gij mij
meer nog dan ooit te vqren, want om de
waarheid te zeggen, gij kwaarnt mij voor ge
bukt onder zorgen en jaren gelijk lob uit
de Heilige Schrift, En thans, opdat uwe
blijdschap nog hooger mogp stijgen wacht
even. En naar de deur gaande, riep hij zóq
hard hij kon: Waar is Martina?
Martina is hier, antwoordde een stciq
vlak bij, en op hetzelfde oogenblik verscheen1
