voor Zeeuwsch - Vlaanderen.
let rijk als landheer.
o. 166.
Zaterdag 1 December 1894.
4r jaargang
FEUILLETON.
)p een valsch spoor.
N I
W S B L A D
j.
ABONNEMENTSPR I-J.S
Per 3 maanden 40 centsfranco per post 45 cents.
Voor Amerika '2.90 per jaar bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van I tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken Vrijdagavond bij den Uitgever C. DIELEMAN, te Breskens.
Onder bovcnstaamlcn titel levert de (libe-
[e) Nederlander eenc beschouwing naar aan -
ding van art. 162S van het burgerlijk
etboek, hetwelk bepaalt, dat „indien bij een
mr van (landerijen) voor verscheiden jaren
durende den huurtijd de gelieele of de
dve oogst van een jaar door onvermijdelij-
toevallen, is verloren gegaan, de huurder
n vermindering van huurpenningen kan
irderen, ten ware hij door den oogst der
irige jaren reeds mocht zijn schadeloos ge-
:ld."
Deze billijke bepaling der wet, kan ech-
i door het paehtcontraet ter zijde worden
isteld.
Art. 1631 van hetzelfde wetboek voegt er
„de huurder kan, bij een uitdrukkelijk
ding, voor de onvoorziene toevallen wor-
n aanspiakelijk gesteld".
Van deze aldus gegeven bevoegdheid wordt
lor ver de meeste grondeigenaars ja,
o goed als algemeen gebruik gemaakt,
et dit gevolg dat, waar door aanhouden-
n regen of door overstrooming of door iets
[gelijks een groot gedeelte van den oogst
N rloren gaat, de hardvochtige eigenaar toch
;.2 volle pachtpenningen opstrijkt, en de
,.4 eer welwillende eenige kwijtschelding toe-
aat als gunst, dn plaats van het recht te
innen doen golden, dat de wetgever hein
'4 id toegedacht, is de pachter overgeleverd
'>01 u de willekeur van zijn landheer, afban -
dijk van diens grootmoedigheid of inhalig-
:id.
il.
Osten's gelaat helderde weder «p. De ar
e man vertrouwde nu weer op Braniede.
are zorg om den vrede van zijn huis had
Liuinste haar scherpste angel verloren.
«En blijft ge nu volhouden, dat ge on-
liuldig zijt eu ook niet weet, wie de biie-
:n met de goudstukken, die ik u gisteren
tb laten zien, verzonden heeft vraagde
b rechter,
i/Niernand anders dan de werkelijke da-
tt," gaf Osten beslist ten antwoord.
«Dan blijft mc niet anders over dan u te
nnen te geven, dat het onderzoek afge-
epen is, en dat u binnen enkele dagen de
ile van beschuldiging zal medegedeeld wor-
811,"
Intusschen was liet nieuwjaar geweest en
winter voorbijgegaan. Osten bespourde
eds iets van den zoelen adem der nadcren-
i lente in zijne eenzame cel. Èen der bc-
emdste advocaten van het land had zich
Wat daarentegen vermoedelijk slechts wei
nigen weten, is, dat het rijk als groot-grond
eigenaar, bij het verpachten zijner domeinen,
evengoed als particulieren kruipt door de
deur, die de wetgever helaas, op een kier
heeft laten staan ook het domeinbestuur
neemt in zijn verpaclitingsvoorwaardeu de
bepaling op, dat niet de schatkist, maar dc
pachter de geldelijke schade van onvoorzie
ne toevallen te dragen heeft.
Dat aldus geschiedde in paclit-contracte»
van vroegere dagteokening, is tc begrijpen,
't Was nu eenmaal algemeen zoo en
aan hot bestuur der Nederlandsche domeinen
kan niemand ten laste leggen, dat het bij
zonder weekhartig is tegenover de pachters.
Maar mocielijker te begrijpen is bet, en
in allen gevalle slecht te verdedigen, dat
na al hetgeen juist over dit punt in de la
tere jaren geschreven en gewreven is nog
kort geleden een man als de vorige minis
ter van financiën, toen hij door de omstan
digheden genoopt werd om aan nieuwe pacht-
voorwaarden persoonlijk bijzondere aandacht
te schenken, daarin die leelijke afwijking van
de wet, zij het ook ietwat verzacht, wederom
heeft doen opnemen.
Wij doelen op de onderhandsche verpach
ting van bouw- en weilanden enz., aan het
rijk toebehoorend onder de gemeente Iloogc
en Lage Zwaluwe. Er was veel over te doen
geweest, toen in 1893 de vorige vèrpach-
tingstermijn ten einde liep. Klachten over
verschillende harde bepalingen waren vruch
teloos geuit door de boeren. Eenige invloed
rijke personen, die hun belangen zich aan
trokken, waren gelukkiger. De voorwaarden
zijne zaak aangetrokken en bezocht hem dik
wijls. Hij was van Osten's onschuld over
tuigd maar ook hij verklaarde het ge
wicht der beschuldigingen voor verpletterend
en bereidde daarom Osten's vrouw op bet
.ergste voor.
Tegen het einde van Maart kwamen de
gezworenen bijeen. Een buitengewoon talrijk
cu voornaam publiek was aanwezig en onder
de vele getuigen waren Branie en Carlsen do
eenigen, die voor Osten's onsehuid getuige
nis aflegden. De advocaat richtte nu tot
Carlsen de vraag
//Weet ge ook, of uwe vroegere knecht in
Yerden gediend heeft
z/Ja hij was daar eigenlijk van afkomstig."
De verdediger verzocht op dat antwoord
te letten en cischte, dat Osten tegenover do
boeren van Suderode zou gesteld worden.
Dit geschiedde. Maar hoe beslist Branie
volhield, dat de man, dien zij in dien nood-
lottigen nacht genen hadden, Osten niet ge
weest was, even beslist hielden zij het tegen
gestelde staande. //Hebt ge niet gezien, dat
de onbekende scherpe gelaatstrekken cu rin
gen in de ooren had vraagde de advocaat.
Zij ontkenden. Het gerecht, besloot nu bun
zouden nauwkeurig worden herzien. De mi
nister Piersonzelf bemoeide er zich mede.
Onderscheiden verbeteringen zijn dan ook
werkelijk aangebracht. Maar zie voor
den termijn van 1893 tot 1900 luidt toch
nog art. 5
„De pachters kunnen evenmin verminde
ring, kwijtschelding of herziening van pacht
vorderen voor schade of onheilen, hoe ook
genaamd, door gewone of buitengewone, voor
ziene of onvoorziene toevallen veroorzaakt.
Indien echter door hagelslag meer dan een
half van den te velde staanden oogst mocht
vernield worden, zal de toegebrachte schade
vanwege den verpachter begroot en aan den
pachter of de pachteres een evenredig deel
der pachtsom over het jaar, waarin de ramp
plaats heeft, kwijtgescholden worden".
Dus ten aanzien van hagelslag een be-
tióorlijke voorziening. Maar overigens, met
het oog op andere rampen, die den boer in
zijn bedrijf treffen kunnen, zóó kras en zóó
hard als maar mogelijk is.
Een treurig geval uit dubbelen hoofde.
Vooreerst past bet allerminst aan de regcc-
ring van het land, zich te onttrekken aan
betgeen 's lands wetgever beeft gewild. En
evenmin past liet haar, aan particulieren een
slecht voorbeeld te geven, in stede van vóór
te gaan ten goede.
Wat daar te Zwaluwe is opgelegd, geldt
waarschijnlijk ook voor de verpachting van
domeinen elders, misschien wel zonder de
gunstige uitzondering ten opzichte van ba-
gelslag. Hoog tijd is liet waarlijk, dat het
in alle domein-contracten worde geschrapt.
don eed af te nemen, terwijl Brame, daar hij
tot den aangeklaagde in betrekking stond,
onbeëedigd bleef. Nu richtte de advocaat
tot Jensen, Carlsen's knecht, de vraag
z/Zijt ge de opvolger van Willem Grote in
dienst bij schout Carlsen
//Ja."
z/Toen gij in uwen dienst traadt, was toen
reeds liet paard op stal, dat nu de //oude
Hans" genaamd wordt
«Ja, dat was toen het sterkste ploegpaard,
dat we hadden, maar met een hart zoo week
als een kind. Toen Willem Grote wegwas,
werd hel erg zwaarmoedig. In de laatste
jaren is het wat benauwd op de borst."
z/Go kunt zijn hinnekeu goed van dat der
andere paarden onderscheiden
z/Ja, juist omdat het iets aan de borst
scheelt. En dan hinnikt de //oude Hans"
zoo zelden."
//Hebt ge het ook in dien beivusten nacht
lioorcn hinniken
/Zeker."
//Denkt ge, dat de «oude Hans" Willem
Grote zou herkennen als deze in dc nabij
heid van liet paard kwam
Jensen lachte. //Dat kan ik nauwelijks
IJuittHfambtfj* |jronitIp
Het huwelijk van den Russischen keizer is
Maandag voltrokken. Om half twee verkon
digden de salut's van liet geschut van de
vesting der hoofdstad, dat de plechtigheid in
dc kerk was afgeloopcn.
Na de huwelijksvoltrekking werd een „cour"
gehouden waarop het keizerlijk echtpaar de
gclnkwe.nschen in ontvangst nam.
De zalen van het winterpaleis waren se
dert 10 uur overvuld. Den schitterendsten
aanblik bood de Nieolai-zaal aan, waar de
officieren van het keizerlijk hoofdkwartier,
het militair gevolg, de vreemde souvereinen,
de grootvorsten, de generaals, admiraals en
militaire deputaties aanwezig- waren. In de
wapenzaal wachtten de dames in Russisch
liofcostuum liet bruidspaar op.
Tegen 11 uur kwam de bruid op het win
terpaleis aan en werd door dc ceredames in
dc historische toiletkamer gekleed. De bruid
droeg een kroon van brillanten, een mantel
van goudbrocaat een wit kleed met zilver
doorwerkt, een langen sluier en oranjebloe
sem.
Om 12 uur kondigden 51 kanonschoten
aan dat de bruiloftsstoet zich in beweging
zette naar de kerk. De stoet was overeen
komstig het progiamma gerangschikt. In
het eerste rijtuig de keizerin-weduwe met
den koning van Denemarken, daarna het
bruidspaar, de koning en de koningin van
Griekenland, prins Hendrik van Pruisen met
de hertogin van Coburg, de prins van Wa
les met prinses Hendrik vau Pruisen, de ove-
geloovcn of ze moeten zicli juist in de
hel weder herkennen. Want Grote is al vijf
jaar dood."
z/Maar wanneer Grote nog leefde?" vraag
de de president ernstig, nadat do algemeen
opgewekte vroolijkheid bedaard was.
„Dan zou de „oude Hans," als hij Grote
bemerkte, terstond gaan hinniken," zeide Jen
sen beslist.
„Ge hebt in den stal het een en ander
laten herstellen, toen uw heer op reis was,"
vraagde de advocaat verder.
„Ja, ik kon niet weten
„Ge wordt verzocht alleen maar te ant
woorden op de vragen van den advocaat,"
vermaande de president.
„Zijt ge ook in den stal gebleven, zoolang
Osten er in was?"
//Ja."
//Heeft hij van u kunnen hooren of door u
kunnen merken, dat dc ladder in den stal
naar uwe kamer leidt en dat deze in ver
binding staat met den gang op de eerste
verdieping P"
„Neen, nooit."
Nu richtte dc advocaat tot den dokter uit
Westerode de vraag, of liij bleef volhouden,