jjwezcu
juist voor
a met geheel
.mus in zijn wes-
l April 1893 een
,iand heeft, waarover de
nandel thans reeds hoor-
rekenen met een dubbelen tijd
_j langzamerhand gewend geraakt, maar
.1 is werkelijk de. wensch, onzen Amster-
ilainsclien tijd te behouden, ongemotiveerd.
Immers ook deze wijkt reeds tweemaal per
jaar 16 minuten van den waren zonnetijd af,
en is bovendien voor plaatsen als Groningen
en Vlissingen inderdaad evenzeer als een an
dere tijdregeling een kunstmatige. De mi
nister van binnenlandsche zaken heeft dan
ook den 23 Maart 1892 in de Tweede Ka
mer verklaard „de opname der nieuwe tijds
bepaling in het burgerlijk leren kan wel
worden vertraagd, maar moet ten slotte toch
geschieden."
Het is dus maar do vraag welke tijdrege
ling gekozen moet wordan. liet publiek
heeft reeds den Greenwiohtijd geweigerd, en
de reeds opgedane ervaring heeft geleerd, dat
het zulks terecht deed. Dat de invoering
van den midden-Europeeschen tijd hier te
lande evenmin bezwaar kan opleveren als in
Duitschland, wordt duidelijk wanneer men
bedenkt, dat ons Winschoten verder oostelijk
ligt dan 1 Vezel, Dusseldorf, Keulen, Trier,
Aken en Metz en dat beide laatstgenoemde
plaatsen op denzelfden meridaan liggen als
Zulten, dichter dus bij den meridaan van
Greenwich dan Assen, Groningen, Enschedé
en Oldenzaal.
Wat Belgic betreft, ook daarmede zullen
wij dan spoedig eenheid van tijd hebben.
Immers heeft eenmaal Nederland, door het
aannemen van deu midden Europeeschen tijd,
het goede voorbeeld gegeven, dan zal in Bel
gië de aandrang niet uitblijven, om het han
delsbelang van Antwerpen niet bij Amster
dam en Rotterdam te laten achterstaan, maar
hoe eer hoe liever van het Greenwich-uur
op het midden Europeesche uur over te gaan.
BRESKENS, 8 December 1893.
liet aandeel der gemeenten in de lich
ting der nationale militie voor 1891 is door
Ged. Staten voor de gemeenten ill Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen vastgesteld, alB volgt
Aardenburg 7, Biervliet 9, Bresken» 4,
Cadzand 3, Eede en St. Kruis 3, Groede 8,
Hoofdplaat 4, Nienwvlict 1, Oostburg 6, Re
trenchement 3, Schoonttijkc 6, Sluis 6, Wa
terlandkerkje 2, IJzendijke (i en Zuidzande
3. Het totale aantal voor dc geheele pro
vincie bedraagt 514.
De heer F. Breen, cand. te Nicuwer-
Amstel, heeft het beroep naar de 'Ned. Herv.
gem. te Cadzand aangenomen.
bosschen, waarin men hier en daar eeue sier
lijke villa gewaar werd, als een van de ove
rige verdwaald lam- Langzaam reeddeiocts
de hoogte af en spoedig ging het verder op
den straatweg langs; dc reizigers waren in
llmenau en hielden spoedig op voor dc reads
per brief gehuurde woning, welker eigenaar
zich naar buiten spoedde om de badgasten
te ontvangen.
Voor een der naburige huizen zat een
groepje heeren en dames van verschillenden
leeftijd, die de zooeven aangekomenen met
opmerkzaamheid gadesloegen- Alleen een onde
heer liet zich niet storen in het lezen zijner
courant; achterover in «ijn tuinstoel gezeten
en de bcenen over elkander geslagen, was hij
geheel en al in de staatkundige berichten
van zijn dagblad verdiept.
„Twee dames met hunnen beschermer,
waarschijnlijk de echtgenoot en papa," zeide
de dame, die naast den ouden heer zat, op
spijtigen toon. „Er zijn al genoeg dames
en oude heeren in llmenau
Het gelaat dar spreekster zou men schoon
hebben kunnen noemen, als het op dit oogen-
blik niet misvormd was geworden door een
opvallend hoogmoedigen trek om de lippen.
f.11 'ordt vervolgd)
Omtrent liet te Ter Neuzen gezonken
vaartuig van schipper Clement van Hoofd
plaat, vernemen we nader dat de lading zoo
veel mogelijk geborgen is, terwijl aangewende
pogingen om het schip door middel van 2
tjalken en 2 kleinere vaartuigen te lichten,
geheel mislukten. De schuit was oud en is
reeds als wrak uit elkander gewerkt.
Jl. Zondag namiddag deed Ds. A. van
der Linden zijne intrede bij de Chr. ger. kerk
te Schoondijke met eene rede naar aanleiding
van psalm 122 8 en 9, na des voormid
dags door ds. Bouina van Ter Neuzen be
vestigd te zijn met de woorden van II Tim.
4 1 en 2. Beide godsdiensloeleningen wer
den door een groote schare belangstellenden
bijgewoond.
IJzendijke. De trammaatschappij heeft
naar men verneemt het voornemen om van
af deu 15 December a. s. slechts drie trei
nen naar Schoondijke te laten loopen wegens
de ongunstige omstandigheden, waarin zij
blijft verkeeren. De eerste van 6.17 vm.
de vierde van 1.03 nm. en de zesds van 5.49
nm. komt te vervallen, zoodat de eerste trein
daardoor te Schoondijke des vm. te 8.52
aankomt en de laatste van daar te 4.45 nm-
vertrekt.
Het broodkarretje der posterijen zal dus
weder in dienst moeten worden gesteld, het
geen te bejammeren is voor onze oude trou
we postbode.
Sluis. Tot kerkvoogden bij de Ned. herv.
gein. alhier zijn herbenoemd de heeren J. du
Burek en J. C. Stern.
Sluis. Bij gelegenheid van het St. Nico-
laasfeesl werden deze week de behoeftige
kinderen der openbare en bijzondere scholen
alhier -onthaald op koek, waarbij zij nog ont
vingen kleedingstukken en speelgoed-; voor
dit doel hadden lijster, gecirculeerd.
HelUe. Bij gelegenheid dat jl. Zaterdag .L
Versluis alhier zijn gouden huwelijksfeest her
dacht, waartoe hij o. a. in staat gesteld was
door milde bijdragen van belangstellenden,
maakte zekeren F. d. B. zich verdienstelijk
om door het lossen van eenige geweerscho
ten de feestvreugde te verhoogen. De poli
tie echter deelde niet in de verhoogde vreug
de, want zij nam het geweer in beslag en
een procesverbaal wegens overtreding der wa
penwet is er denkelijk het gevolg van.
Heille. Door P. Graineel is bij de politie
aangifte gedaan van ontvreemding van eene
partij aardappelen tijdens zijne afwezigheid.
Zij doet onderzoek.
Aardenburg. Bij gelegenheid van het -St.
Nicolaasfeest, gaf de heer Kuipers van Rot
terdam, voor kinderen boven de 10 jaren in
de sociëteit eene voorstelling in de goochel
kunst.
Draaibrug. Ilet St. Nicolaasfeest werd
onder de bevolking van ons .gehucht opvrij
animeerende wijze gevierd. Het dienstperso
neel van de tram en de overige bewoners be
ijverden zich om door circulatie van eene lijst
eeuige gelden bijeen te verkrijgen om daar
voor de kosten van dit feest, ten bate der
kinderen, te bestrijden. Dit jaar beliep de
inteekening ruiin ƒ31, waarvoor aan 49
kinderen beneden dc 12 jaren een gcuoege-
lijken avond kon worden verschaft, mede
door het uitreiken van eenige versuaperingen,
waartoe de kinderen in de herberg „de Ster"
bijeengekomen waren. Een „St. Nicolaas"
met zijn knecht deden de uitdeeling, waar
bij door de kleinen het welbekende„'t Heer-
'lijk avondje is gekomen" enz. werd aange
heven.
Eenige vertooningen met een iooverlantaarn
droegen bijzonder bij om het genoegen te
verhoogen.
Jl. Maandag is de najaarszitting der
Prov. Staten van ZeelaDd voortgezet, waarin
de eindstemming plaats vond over het voor
stel van Ged. Staten lot toekenning eener
subsidie uit de provinciale fondsen aƒ250.000
aan het tramcomité Brouwershaven-Steenber
gen, waarover in de zitting van 22 Novem
ber de stemmen staakten (19 tegen 19), naar
aanleiding der nota van den h«er Huvers
tot niet-tockenning dier subsidie.
In dc laatste zitting is het voorstel van
Ged. Staten aangenomen met 20 tegen 19
stemmen. Voor de heeren De Jonge, Snij
ders, Hammaeher, Van Teijlingen, Van Dein-
se, Fokker, J. A. Bolle, Ilennequin, De Ca-
sembroot, De Smidt, Van Waesberglie Jans
sen», De Bats, Van der Lek de Clercq, Van
der Bilt, Fruijtier, M. Bolle, Van Woelde-
ren, Kakebeeke, Van Lynden en Heijse.
Tegen de heerenVan Uje Pieterse, Hu-
vers, Van Voorst Vader, Vader, Porape van
Meerdervoort, Moes, Moerdijk, Dronkers, Noor-
dijke, Hollestelle, Siegers, IJsebaert, Thomaes,
Van Buuren, Lucasse, Van Itoiupu, Den
Boer, Van der Meer en Van der Buke Cal-
lenfels.
In deze zitting waren afwezig de heeren
Buteux en Otto Risseeuw, terwijl de heer
B. G. van der Have aan de stemming geen
deelnam.
Blijkens het officiéél verslag van de zit
ting van 22 Nov., heeft de heer II. G. Ham
maeher, afgevaardigde voor het district Sluis,
zijne stem voor hef voorstel van Ged. Sta
ten, in de volgende rede gemotiTCerd.
„Mijnheer dc Voorzitter. Ik moet begin
nen met hulde te brengen aan het uitstekend
en uitvoerig algemeen verslag der afdeelin-
gen, waarin het voor en tegeu deze zaak
aangevoerde zoo duidelijk is uiteengezet
Op den voorgrond stel ik dat het hier
geldt eene quaestie, zoo gewichtig als in lan
gen tijd in deze vergadering niet is behan
deld, de verbinding namelijk met het spour-
en tramwegennet van Nederland van een deel
onzer provincie, dat door zijne natuurlijke
ligging zoolang van die aansluiting verstoken
bleefeene verbinding die, hoe meer het ver
keer over spoorwegtn en tramwegen elders
toeneemt, des te noodzakelijker wordt voor
dit afgelegen deel van Zeeland, zuodat ik met
volle overtuiging onderschrijf wat de voor
standers dezer liju in Schouwen van de ge
dachte verbinding zeggen, namelijk dat zij is
eene levensquaestie voor de betrokken streek.
Er zijn tegen het voorstel van Ged. staten
in de afdeelingen bezwaren geopperd en wel
voornamelijk omtrent de levensvatbaarheid
van de lijn, de hoegrootheid der subsidiën
van gemeenten en polders, en de door het
comité opgemaakte begrooting en raming.
De levensvatbaarheid My ne ondervinding
met de Maatschappij Brcskens-Maldi ghem
heeft mij geleerd dat te voren weinig hier
omtrent te voorspellen valt. Ik herinner
mij zeer goed, dat, niettegenstaande wij ons
indertijd goede verwachtingen van die lijn
vormden, -toch steeds bij ons de groote vrees
bestond dat de uitkomst ons zou bedriegen
deze heeft gelukkig geleerd dat wij on» ten
onrechte Bezorgd hebben gemaakt; maar op
merkelijk is het, en hierop wil ik in deze
eens nadrukkelijk wijzen, dat juist ouze ver
wachtingen veel hoogcr stonden bij het in
ternationaal «n doorvoer-verkeer dan bij het
lokaal-verkeer, en dat op allerlei goede ge
gevens deze verwachting was gegrond, terwijl
juist het omgekeerde heeft plaat» gehad; het
lokaal-verkeer is het fond van onze Maat
schappij; ik heb dit ook in de afdeeling,
waarvan ik de eer had deel uit te maken,
medegedeeld en er op gewezen dat te weinig
waarde werd gehecht door de tegenstanders
van de lijn Brouwershaven-Steenbergen aan
het lokaal-verkeer eu ik stel mij voor dat dit
ook bij deze lijn de voornaamste bron van
inkomst zal blijken tc zijn; o. a. werd aan
gevoerd dat het vervoer van suikerbieten naar
Noord-Brabant eene illusie zou blijken tc zijn,
omdat men Bie niet kon doen doorgaan zon
der overlading aan het Zijpe; doch o«k ik
stel mij hiervan weinig of niets voor; het
vervoer van suikerbieten zal plaats hebben
van uit het binnenland van het eiland naar
de havens Brouwershaven, Zierikzee eu Brui-
nisse; men mag daar niet tegen aanvoeren
dat de afstanden tusschen verschillende dor
pen en de havens zoo gering zijn, want wat
zie ik hij Breskens-Maldeghemdat tot zelfs
van Schoondijke, op een uurtje afstand van
Breskens gelegen, bijna alle suikerpenen per
tram naar Breskens zijn vervoerd, en het ver
voer per tram heeft langzamerhand alle an
der vervoer per as, tot zelfs op kleine afstan
den verdrongen. De ontwerpers van de tram
Brcskens-Maldegem hebben dit nooit durven
veronderstellen, toch is het zoo gcwordenl s
En dit doet mij gegronde hoop koesteren
dat ook bij de onderhavige lijn het Jokaal-j
vervoer van goederen en personen zal blijken J
een machtige factor te zijn, een factor die nu
door de tegenstanders te veel w ordt over hen
hoofd gezien, terwijl tc veel waarde wordt] z
gehecht aan het doorgaand verkeer. Op de-
zen grond kom ik tot de conclusie dat met c
evenveel en meer recht dan de tegenstanders ,1
aan de levensvatbaarheid tw ijfelen, ik van die
levensvatbaarheid goede verwachtingen mag q
hebben, en dat ook in dezen weder zal blij-
ken dat juist de gelegenheid den dief maakt, 0.
m. a. w.. dat men een dergelijk vervoermid- Vl
del, als waarvan hier kwestie is, niet moet
scheppen omdat er vervoer is, maar opdat
er vervoer zal komen.
Men heeft op het gevaarlijke van subsidi-
eeren gewezen met het oog op eene mogelij
ke décadenee van de zaak na eenige jaren,
doch dit mag geen reden zijn om de subsi- g,
die te weigeren; immers, gesteld dat na een vj
zeker aantal jaren, 4, 5, 6 jaron, die in 't n:
leren te roepen maatschappij zich genood- Te
zaakt Zag te liquideeren, wat zou er dan ge- (js
beuren? De aandeelhouders zouden hun geld Te
kwijt zijn, maar de lijn zou zeer vermoede— Le
lijk blijver, liggen en door anderen, die ze L
kochten, verder geëxploiteerd worden; in hel t0
ergste geval, van opbreken der lijn, zou do [e
provincie alleen zoovele jaren subsidie kwijt Jj(
zijn, maar daarvoor zouden dan ook de in- [0
woners van de streek in kwestie die jaren het
genot van de lijn hebben gehad. Bij het
steunen van zaken als deze moet men niet ,e
te angstvallig zich verdiepen in de details. |e
De te geringe subsidiën. Ieder, die weet
wat liet kost voor eene zaak als deze, waar
van het nut en gemak voor dc naastbelang
hebbenden als voor liet grijper, ligt, den noo-
digen plaatselijken steun te verkrijgen en
ik meen te mogen zeggen dat ik hiervan
ondervinding heb, zal mij toestemmen B
dat men geen al te groote waarde mag hech-
ten aan de voorwaarde van steun der naast-
belanghebbenden. Ook hier zal wel 't een r
en ander achter ds coulissen te zien zijn wat
niet zoo direct voor openbaarheid vatbaar is.
Ging men teveel vasthouden aan die voor-
waarden, er zou niets van dezen aard tot 'J
stand komen. Zie slechts alweder naar de
tram Breskens-Maldeghemeen bewijs hoc
moeilijk subsidiën worden verkregen van pol- '1
ders en gemeenten is toch wel dat deze lijn
voor bijna 113 van de gansche lengte loopt
door niet-subsidiëerende poldersBreskens,
Groede en Prins Willem, en daarbij voor
een aanzienlijk deel door de nict-subsidiëe-
rende gemeente Groede. Toch is indertijd
de provinciale subsidie verleend. Ik meen l!
dus dat, al zijn de door Zierikzee en ande
re gemeenten of polders toegezegde subsidiën
onderling niet evenredig en in veler oog te
gering, trouwens ook in mijn oog, dit toch
geen argument mag zijn dat gelden mag voor
het niet toestaan der provinciale subsidie.
De begrooting van hotten van aanleg en
exploitatie. Ook hieromtrent zijn bedenkin
gen gerezen als zouden de kosten van aan-
leg en exploitatie te laag, de geraamde
inkomsten te hoog zijn genomen. Wat de
ze laatste betreft, verwijs ik naar hetgeen ik
straks omtrent de levensvatbaarheid heb ge
zegd, dit is een greep in het onzekere, en
mijns inziens zijn de inkomsten daarenboven
door het comité niet overschat; wat de kos
ten van aanleg betreft, ik meen dat de Sta
ten zich hierover niet behoeven in bereke
ningen te verdiepen, wat toch niet helpen
zou daar met het oog op de op en neer
gaande ijzer- en staalprijzen te voren hiervan
niets met zekerheid is te zeggen, maar bo
vendien, en dit acht ik geheel afdoendede
subsidie zal worden verleend tot zoodanig be
drag als blijken zal dat de aanleg zal vor
deren onder toezicht door van viegt Gcdepu~
tserde staten, verminderd met ƒ480.000, en
met dien verstande dat de subsidie niet meer
zal bedragen dan ƒ260.000. Met de we
tenschap dat het bedoelde toezicht met on
zen hootd-ingenieur in goede handen is, durf
ik gerust aan dezen uitstekenden technicus
overlaten wat in dezen in het belang der
provincie te doen of te laten zal zijn.
Mynheer de voorzitter! Ik wenschte de
