voor Xeeuwsch-Vlaanderen.
ZEVEN MiLLIOEN.
No. 78.
Zaterdag 25 Maart 1893.
2e jaargang.
FEUILLETON.
Nieuwsblad
A B O N N E M E X T S P 11 IJ S
Per 3 maanden 40 centsfranco per post 45 cents.
Voor Amerika f 2.90 per jaar ltij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
A I) V E R T E X T I E P II IJ S
Van 1 tot en met 4 regels 25 cents; elke regel meer
5 cents. Bij abonnement aanmerkelijk vermin
derd tarief. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Vrijdagnam. 1 ure.
Deze Courant verschijnt eiken 1 'rijdagnvond hij den Uitgever C. DIELEMAN, te Bres/eens.
Het pasteuriseeren van de melk.
I,
Melk behoort tot die voedingsmiddelen,
welk» voor menscben van iederen leeftijd,
gezond of ziek, hooge waarde bezitten. Toch
is een zekere voorzichtigheid bij baar ge
bruik in acht te nemen, vooral wanneer men
niet weet, van welken stal en van welk dier
afkomstig is. Vooral in den laatsten tijd
wordt door onze geneeskundigen sterk daar
op aangedrongen, daar het meer en meer
blijkt, hoe gemakkelijk ongesteldheden en
ziekten van zeer ernstigen aard door bet
melkgebruik kunnen worden veroorzaakt.
In de „Königsberger landw. Zeitung" kwam
ven artikel voor van dr. Hittcher, dat ons
met het oog op bovenstaand gewichtig ge-
HOPg VOOl'kuBxi, otn or 01120 Iohok tflttlb T6
doen kennis maken.
Het meest verganklijk natuur-proiuct mag
wel de melk genoemd worden. Zij vormt
ten uitstekende kweekplaats voor die mikros-
cnpiscli kleine wezens, die men met den
naam van bacteriën of splijtzwammen aan
duidt. Deze oneindig kleine diertjes spelen
in de huishouding der natuur cene reer groo
te rol, en zijn den mensch ten deele tot
nut, maar voor een ander deel mogen zij ook
;ljtie gevaarlijkste vijanden genoemd worden.
Zij zijn de ooi zaak van dc scheikundige om
zetting, die in ieder organisch pioduet plaats
vindt, dus ook in de melk, zij roepen de
gisting te voorschijn bij het bronwen van
bier, het stoken van jenevor, het bakken van
brood enz. en verleenen hier alzoo den mensch
NOVELLE VAN
MAX RING.
Doch ook aan den gezantschapssecretaris
en aan nog verscheidene heeren, wien het
belang inboezemde, verhaalde de gedienstig*
baddokter hetzelfde nieuws, zoodat al heel
spoedig het geheele gezelschap er mede be
kend was.
Zooals te hegrijpen is, verwekte deze tij
ding groot opzien, en deed de spanning en
het ongeduld verbazend toenemen. Aller oogen
waren op de bekende medeminnaars gevestigd,
die zooveel mogelijk hunne opgewondenheid
zochten te verbergen. Daar zij echter geen
oogenblik meer te verliezen hadden, haast
ten beiden zich om onder verschillende voor
wendsels zonder opzien te verwekken de zaal
to verlaten, terwijl de een den ander zocht
to misleiden en de eerste hoopte te zijn.
Ileiden kwamen bijna gelijktijdig aan het
hunne onwaardeerbare diensten, terwijl zij
van een anderen kant voortdurend zijn hoog
ste g ed, zijn grootste» schat, zijne gezond
heid en zijn leven met de gevaarlijkste ziek
ten bedreigen.
Hoe komen die bacteriën in de melk.
Het is bewezen, dat de melk, zoolang zij
nog in de melkldieren verborgen is, volko
men vrij van elk levend organisme is; maar
reeds bij het verlaten van de uier wordt zij
door bacteriën verontreinigd, die bij groote
hoeveelheden in de speen worden aangetrof
fen. In Zwitserland, waar men bij het mel
ken met zeer veel zorg te werk gaat, geldt
dan ook als vaste regel, dat men dc eerste
melkstralen niet in den emmer opvangt, maar
op den grond laat loupen, om zoodoende al
le voorhanden zijnde bacteriën en verdere
onreinheden te verwijderen. Het daarHo- -
Veroorzaakte verlies heeft weinig of niets te
beteekenen, wijl de eerste ineik toch zeer
arm aan vetdeelen is.
Toch kan men onmogelijk beletten, dat
ondanks alle voorzorgsmaatregelen, bij bet
melken bacteriën toetreden.
Altijd zullen er wat aan de uier, aan de
handen der melkers, in het voeder, in den
mest en niet liet minst in de lucht overblij
ven. Althans het staat vast, dat in de ver-
sehc uitgemolken inclk de meest verschillen
de soorten van organische wezentjes worden
aangetroffen, wier aantal te grootcr is, naar
mate men te minder voorzorgsmaatregelen
beeft genomen.
Het aantal dier bacteriën, in eeu kubieke
cM. versehe melk voorbanden, w isselt af van
10.000 tot 100.000. Zij bezitten do eigen-
visschcrshuis en werden door de rijke dame,
wie zij om een kort onderhoud verzochten,
na elkander met dezelfde onpartijdige vrien
delijkheid ontvangen. Dit onderhoud duurde,
maar weinige oogcnblikken, waarna ieder van
ben, zichtbaar terneergeslagen, het huis den
rug toekeerde, en zelfs tegenover zijne beste
vrienden den uitslag verzweeg.
Daar echter de volgende morgen noch dc
graaf, die zich van dc overwinning verzekerd
had gehouden, noch de sluwe gezantschapsse
cretaris met de gewone ruikers verschenen,
om van de vertrekkende dame afscheid te
nemen, en ook aan de table d'höte met geen
enkel woord van de scheiding gewaagden,
zoo meende het badgezelschap gerechtigd 'te
zijn aan te nemen, dat beiden bij de rijke
erfgename een blauwtje geloopen hadden.
VI
Verscheidene weken na het hierboven me
degedeelde reisde ook Koert naar Opper-
Silezië, om, zooals hij zich voorgenomen had,
in ile hem tot dit doel door Flora aangera
den Maria-ijzergieterij voorloopig als vrij
williger te gaan arbeiden, nadat hij zijneer-
vol ontslag uit den militairen stand gekregen
^chap zich met buitengewone snelheid te
kunnen vermenigvuldigen. Dat daarop de
temperatuur van niet weinig invloed is, beeft
men reeds lang kunnen nagaan uit de om
standigheid, dat afgekoelde melk veel langer
zoet. blijft dan gewoonlijk het geval is; de
wetenschappelijke onderzoekingen van den
laatste» tijd nebbeu echter eerst de ware
oorzaak van dat verschijnsel aan het licht
gebracht.
Zoo heeft men bevonden, dat in melk,
die bij een temperatuur van 35 gr. Celsius
wordt bewaard, dat is de warmte welke de
melk bij 't verlaten van den nier bezit, het
aantal bacteriën-kiemen na vier uren reeds
2UU maal en na zes uren 4000 maal zoo
groot is geworden. Daarentegen bedroeg die
vermeerdering in melk, welke men tot 12.5
ar Ciifsiiis h»d 'J '-
verloop net acht— en het vierhonderdvoud.
Hij melk, die in ijs werd bewaard, had in 't
geheel geene verandering plaats gevonden.
Wil men derhalve melk hebben die zoo
hiivcr mogelijk is, dan heelt men niet alleen
te zorgen voor behoorlijke reinheid en zinde
lijkheid in den stal en hij het melken, maar
men passc onmiddelijk na het melken een
sterke afkoeling toe, anders kan het gebeu
ren, dat zindelijk gemolken melk, die niet
i» afgekoeld, reeds eenige uren na het mel
ken veel meer bacteriën bevat dan andere,
die niet zoo zuiver is behandeld, maar on
middelijk is afgekoeld.
Een groot deel van de in dc melk voor
banden bacteriën zijn onder den algemeenen
naam van melkzuur-bacillen bekend, dewijl
zij hunne werkzaamheid verraden in het oui-
en al zijne zaken iu zooverre geregeld had,
dat zijne moeder met lure overige kinderen
tenminste gedurende cel) jaar voor alle zor
gen beveiligd was.
Hoezeer hij er ook naar verlangde zijne
geliefde, met wie hij briefwisseling hield,
weder te zien, zoo kon hij zich toch niet
gedurende dc lange en vervelende reis met
de s]worwegcn geheel onttrekken aan de
zovg voor de toekomst en aan ernstige be
denkingen tegen zijn gewaagden stap.
Daarbij kwam nog liet uitzicht op de
sombere streek, die bij doorspoorde, en op
de armoedige bevolking welker voorkomen
maar al ie zeer geschikt was, om zijn geloof
te versterken en in de hem bekende schil
deringen der in een kwaden naam staande
Opper-Silczisclie toestanden; slecht bebouwde
velden, woeste, onvruchtbare zandstreken,
donkere naaldwouden, hier en daar een ar
moedig dorp met vervallen huizen, onder
welker daken ellende en ziekte schenen te
heerschen.
Des te grootcr en aangenamer was daarom
zijne verrassing, toen Koert, liet doel zijner
reis bereikt hebbende, dc gehele omgeving
geheel anders, ju zelfs grootsch rond. Reeds
zetten van melksuiker in melkzuur, waardoor
de melk zuur wordt. Hun kiemvermogee,
om het zoo eens te noemen, houdt beneden
ile 10° C'. geheel op; bij 12" is het nog
zwak, maar bij 15o wordt het merkbaar
sterker. Bij 35®+2» C. is liet voortplan
tingsvermogen op zijn hoogst; daarboven
neemt het snel af, zoodat het reeds bij 40"
geheel ophoudt. Hieruit blijkt duidelijk, dar
men zoowel door sterke afkoeling als door
een aanzienlijke verwarming de melk voor
zuur worden kan beveiligen.
Welke temperatuur is nu voor de onr-
rooming van de. uielk het geschiktst?
Stellig kunnen de vetbolletjes gemakkelij
ker door de melk heendringen, als deze warm
en dus dunner is dan bij een lagere tempe-
ral,;u.r.-.Cv ifflfoity&fötf rva".-Vrifri-
fuge's genomen, volkomen. De afgeroomde
melk bevatte geregeld veel meer vetdeelen
bij eenc koude dan bij eene warme ontroo—
ming. De meest bevredigende resultaten
weiden verkregen bij centrifugatie op een
warmtegraad van 25°35° C.
Binnen deze. grenzen wisselde de hoedanig
heid der achtergebleven hoeveelheid melk
niet noemenswaard af. Beneden de 25®
groeide het vetgehalte zeer snel aan, boven
de 35o nam het dan slechts zeer langzsam at.
Voor eenigen tijd heeft men een schrede
voorwaarts gedaan, door met het centrifu-
geerc» het pasteuriseeren te verbinden. Onder
pasteuriseeren vestaat men eene verhitting
van de melk tot een graad, die onder lie.i
kookpunt ligt; meestal van 60" tot 80o C.
De wijze van behandeling denkt hsren naam
II U
in de verte zag hij cene menigte groote re en
kleinere gebouwen, eene volkomen fabrieks
stad, die in geen enkel opzicht ccnc verge-
gelijking met de beroemdste Engeltche en
Belgische behoefde te schuwen.
Hoe meer hij naderde, des tc meer boeiden
hem liet leven en het gewoel in deze vooi
hem geheel nieuwe wereld.
Met steeds toenemende belangstelling stap
te hij voort tnsschen bergen van steenkool
en langs hoog opgestapelde ertsen, reusach
tige sclioorsteenen en werkplaatsen, waaruit
heul een oorverdoovend geraas tegenklonk.
Vol frisscben moed wendde Koert zich tot
een der opzichters die hem op zijn verzoek
geleidde naar den hem door Flora aanbevolen
directeur Martin Deze, een vijttiger met een
verstandig, vertrouwen inboezemend gelaat,
ontving Koert, zoodra deze zijn naam genoemd
had, met opvallende beleefdheid en voorko
mendheid, terwijl hij hem uitaoodigde voor
loopig zijn gast te zijn, tot hij een geschik
ter ondervonden zou lieljben-
„Gij zijt," zeide de directeur glimlachend,
mij ten zeerste aanbevolen, zoodat hot mij
vcrh"iigt, alles te doen, wat in mijn vermo-
ge., i», on; uw verblijf hier zoo an-ge". n
