HET ZUIDEN,
Nieuwe Ooesche Courant, -
Christelij k-hist orisch blad voor ZZoelmmêo
BINNENLAND.
5. üioiiderdag' 23 December. RJ°. 693.
Pans der Advkrtentiën:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 1—6
regelB Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven ,6 cents per regel.
Verschijnt eiken Maandag, Woensdag en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drib maanden francof 1>50.
Enkele nommers- 0,05.
heel spoedig bekoelde die ijver, en bij deafdceling
onderwijs was geen spoor meer van bezuiniging te
te ontdekken. Ieder amendement, hoe degelijk toege
licht ook, werd onverbiddelijk door de liberale meer
derheid, als éen man optredende, afgestemd.
Een paar staaltjes, uit de Handelingen der Staten -
Gcneraal mogen oaze lezers doeu zien, hoe de libe
rale" kamermeerderheid handelt met amendementen
tot vermindering der kosten van het onderwijs, door
anti-revolutiouairèn voorgesteld, en met welke argu
menten die subsidie-posten door den minister zijn
Een voorstel tot het geven aan Utrecht van f 4000
werd in de zitting van 14 December "behandeld. De
heer van Asch van Wijck meende op dezen post aan-
medring te moeten maken. Hij deed dat op de vol
gende deugdelijke gronden.
,Meermalen ben ik opgekomen tegen het verlcenen
van subsidicn »an inrichtingen uls deze, ten behoeve
vau plaatsen die zeer goed ïq de uitgaven daarvoor
kunnen voorzien. Nu wordt hier wederom voor ^ene_
stad als Utrecht eeoe som van f 4000 gevraagd, niet'
voor de oprichting, maar voor de verandering van
eene middelbare school voor meines -van een drie
jarigen in een'vijfjarigen cursus. 1
Tegen die verandering maak ik geene bedenking
indien de gemeenteraad van-Utrecht zulks in het be
lang van het onderwijs noodig acht, dan heeft bij
daartoe volkomen recht. Bij ne beoordcoling dezer
aanvroge meen ik echter de aandacht der Kamer te
moeten vestigen op liet feit dat voor het daarstellen
van deze nieuwe school eene aanzienlijke som is be
stemd.' Indien ik mij niet bedrieg, dan is dit gebouw
voor i 71,000 aanbesteed; Dat gfcbouw zal geplaatst
worden op het terrein waar vroeger de Willemskazerne
JieeJt gestaan, een terrein van groote waarde. Wanneer
nu eene gemeente zich' zulke uitgaven voor eene zoo
danige inrichting kan veroorloven, dan vraag ik of
het verdedigbaar is jSjjdat aan haar een subsidie van
f4000 uit's Rijks schatkist wordt verleend.
Ik heb hier voor mij liggen een rapport door den
inspecteur van het lager" onderwijs in de provincie
Utrecht, Moens, en -door den inspecteur van het mid
delbaar onderwijs, dr. Salverda, uitgebracht aan de
commissie door den gemeenteraad van Utrecht be
noemd, Ier overweging van de belangen van het lager
en middelbaar onderwijs in die gemeente. In dat rap
port wordt voorgesteld om het schoolgeld dat thans
f 70 bedraagt voor de drie laagste klassen van de
nieuwe inrichting^ te veringen tot f 30. De commissie
heeft zich met vÜ&t voorstel niet vèreenigd zij heeft
evenwel tot eene"' belangrijke vermindering geadvi
seerd, die door dén gemeenteraad is aangenomen, niet
tegenstaande die middelbare school bezocht-wordt en
na hare uitbreiding bezocht "Zal worden door kinde
ren uit den fatsoenlijken stand en uit den deltigen
burgerstand, die een schoolgeld van f-70 zeer goed
betalen kunDen. Ook roet het oog op deze pnnoodige
verlaging van het schoolgeld komt mij een verzoek
om subsidie weinig gepast voor, en moet ik het dus
ten zeerste bestrijden, dat de gemeente Utrecht met
een betrekkelijk miniem cijler van f 4000 ten behoeve
van hare-middelbare meisjesschool wordtonderatennd.
AVelke redenen tot verdediging van dit cadeuu aan
Utrecht te geven, voert do minister Six nu aau P
Ziehier.
De geachte afgevaardigde uitr Amersfoort, het ft be
denking tegen eene subsidie voor eene meisjesschool
to Utrecht. Aan andere uitgebreide gemeenten werd
vroeger subsidie verleend; ik noem Leeuwarden en
Arnhem. Nu verzocht Utrecht eene bijdrage In do
groote kosten waarin de gemeente vervalt, door de
school met driejarigen uit te breiden tot vijQarigen
cursus. Daardoor meende men eene goed\ aansluiting
te verkrijgen tusschen het middelbaar cn 'tneer uitge
breid lager onderwijs. Do gemeenteraad wenscht da
drie laagste klasgen toegankelijk to.stellen voor min
der bemiddelden. Ik heb daarbij in aanmerking, ge
nomen dat do begrooting vtlh Utrecht door bijzondere
zorg voor het ondorwijé reeds met groote uitgaven is
bezwaard. Er is eene burgeravondschool^ met voorbe
reidenden cursus; do gemeenteraad verleent medewer.
king tot instandbonding eener ambachtschool, en ik
'meen dat het plan bestaat de burgerdagschool te ma
ken toteene lioogeVe burgerschool met driejarigen
cursus. Dat alles deed mij het billijk achten om Utrecht
niet uit te sluiten, - waar ook aan andere gemeenten
hulp was toegekend.
Ziedaar alles wat tot verdediging van de2e uitgave
is aangevoerd. De heer Macfcay liet er terecht op
volgen -r-J
„Zoo als men weel is door de aanneming van de wet
op het lager onderwijs, het geheel onzeker hoe do. ge-
meentelijke financiën er over eenige. jaren zullen Uit
zien, wat de uitgaven voor het on derwijs betreft. Naar
mijne meening zulten er gemeenten zijn, die nog
groote i'ffers zullen moéten brengen; niettegenstaande
zij 30 pet. krijgen, terwijl andere juist door die toe
lage minder uitgaven zullen hebDeri, dan zij tot nu
toe hadden.
Dit reeda moe et den Mi nieter er, mijns inziens, toe
gebracht hebben om dit jaar- geene niouwe aubsidien
voor middelbare scholen voor meisjes aan te vragen,
tenzij vast stond dat de financieele nood van eenige
gemeente dam toe bopaald" drong. Maar do reden waar
om de Minister na voor de school te Utrecht subsidie
aanvraagt, is alleen dat die. gemöente reeds veel voor
het onderwijs doet. V
In de Memorie van Toelichting wordt het nog meer
beperkt en alleen gezegd ,De middelbare schooi voor
meisjes te Utrecht genoot tot dusverre geen Rijkssub
sidie; na hare uitbreiding, gullen de kosten p. m,
f 20000 's jaars bedragen en schijnen er dus alleszins
termen te zijn voor hulp van Rijkswege.' s—
Dus alleen uitbreiding van de school is reden ge
noeg voor den Minister om haar te subsidieeren, of
liever het schijnt hem zoo toe. Maar hierin is geen
schijn van noodzakelijkheid voor het subsidie gelegen,
Van financieelen nood van de gemeente blijkt niets, en
dit is toch de' eenige vraag die wij te beantwoorden
hebben. Ik geloof ook niet dat iemand-zou willen of
kunnen beweren dat Utrecht, de vierde 8tad des Rijks
niet uit eigen middelen die school zou kannen bekoB-
tigen.
De liberale meerderheid staat ondanks deze magere
verdediging en gegronde bestrijding'pal. f 4000 voor
de" verandering der Utrechtsche meisjesschool wordt
toegestaan.
Een ander voorbeeld van bekoelde zaioigheidsyver.
Hulpmiddelen voor rijkskweekscholen t 154.000,
De heer de Jonge stelt voor dien post met f24000
te verminderen omdat (wq citeeren hier weder let
terlijk)
Omdat bij do Memorie-van Toelichting van dezen
poet, die tot een. totaal cijfer van. t 194,000 fs
uitgetrokken, geene ol eene onvoldoende toelich
ting iB gegeven. Van daar dan ook dat bij het
Voorloopig Verslag aan do Regeering gevraagd werd
racer specificatie en splitsing. Bij de Memorio van Be
antwoording is ons die splitsing gegeven, en bleek
dat onder .deh post begrepen waren '»f 80,000 voor vol»
tooiing van bet gebouw der kweek- en leerschool te
Nijmegen ongeveer f 54,000 voor gelijke uitgaaf te
Deventer; f 6000 ruim voor het onderhoud der gebou
wen van deoverige kweekscholen f 54,000 voor dg
hulpmiddelen bij het onderwijs annde onderscheidene
kweekscholen.
Volgeng de begrooting zijn er 7kweekscholen Wan
neer men nu de f 54,00u voor de hulpmiddelen over'die
7 scholen verdeelt, dan verkrijgt men ruim f-7700 per
school. Komen daar de twee kweekscholen te Deventer
en Nijm-.-gcn bij, die nog niet geheel, in orde schijnen
te zijn, dan verkrijgt men f 0000 per school voor hulp
middelen. Dat komt mij voor een enorm groot bedrag
te zijn.
Ik ga toch van de onderstelling uit dat die scholen
bij de oprichting voorzien werden van al hetgeen er
noodig iB.
Ik begrijp zeer .goed, dat er jaarlijks sommen wor
den voorgesteld tot onderhoud ol aankoop van leer
middelen, maarik acht het overdreven hoog om daarvoor
f 6000 uit te trekken.
Het is hier niet do vraag wat er beBteed tan worden
maar of het redelijk is om zes duizend gulden voor eenf
school daarvoor beschikbaar te stellen.
GEMEENTE-BESTUUR.
AANBESTEDING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brengen ter openbare, kennis dat door hen op MAAN
DAG den 3 JANUARI 1881 des namiddags yenf ure
ten Raadhuize zal worden aanbesteed j 1
het dempen der sloot aan den NÓordkant
van den tuin van het koffiehuis de Prins
van Oranje", hel daarvoor in de plaats
maken van een riool.
Het bestek ligt ter Secretarie voor een ieder ter
inzage, op eiken werkdag van des voormiddagB 9 tot
des namiddags 2 ure.
De aanwijzing' zal plaal9 hebben op Woensdag'den
29 December 1880 des voormiddag» teD 9 ure, terwijl
inlichtingen fce bekomen zijn bij den .gemeente-bouw
meester.
Goes, den 18 December 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Bekend ia het feit Hat zuinigheid meer don ooit by
de bcgrooting voor het volgende jaar, het waohtwoord
dor Tweede Kamer scheen te zullen zqu. Twee oude
boden zouden aldus werd bij stemming uitgemaakt
f, 50 'a japra minder hebben dan hun door den
minister wag toegedacht.
Kan hot zuiniger
AANBESTEDING.
Op Vrijdag 31 December 1880, des voormiddags ten
10 ure, zal, onder nadere goedkeuring door <len Com
missaris dps Koninga in de provincie Zeeland, of, bij
zqne afwezigheid, door een der leden van de Gede
puteerde Staten, en in bijzijn van den Hoofdingenieur
van den Waterstaat in het 11de district, aan het ge
bouw van bet Provinciaal Bestuur te Middelburg,
worden aanbesteed
Het afhalen van 19 kanonnen, voorhanden in
de artillerie-magazijnen te Delft en het plaat
sen daarvan als meerpalen langs het kanaal
door Zuid-Develand.
(Raming f 1600).
Deze aanbesteding geschiedt bij enkele inschrijving,,
Volgens 441 der Algemeene Voorschriften.
Het bestek, no 41, ligt ter lezing aau het gebouw
Van het Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijver
heid. aan dat va. bét Provinciaal Bestuur van Zeeland
te Middelburg, en is voorts op franco aanvrage, tegen
betaling der kosten, te bekomen bij den boekhande
laar M. Nijhoff;.Nobelstraat no. 18 te 's Graveuhage,
en door zijne lusschenkomst in de voornaamste
gemeenten des Rijks.
Op 24 éo 2,7 December 1880 wordt de noodige
aanwijzing op de plaats gedaan voorts zijn nadere
inlichtingen te bekomen bq den Hoofdingenieur te
Middelburg en bq den Ingenieur te Goes.
*s Gravénhage, 3 December 1880.
Voor den Minister,
De Secretaris - Generaal,
STARING, l, S.-G.
Ministerie van Waterstaat, Handel cn ïijverüeid.
BIJ KS-WATERSTAAT.
PROVINCIE ZEELAND.
