HET ZUIDEN,
Nieuwe Goesche Courant,
Christelijk"historisch blad voor Zeeland,
Verschijnt eiken Maandag, Wobnsdag en Vrijdag
avond ten 8 nre, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie MAANDEN francof 1,50.
Enkele nommersv 0,05.
Uitgever:
P. Gr,. WIJTMAN,
TB
MIDDBLBïïRa
Paus dga AdvertentiEn:
Per regel '10 ets.; Familie-berichten van 6
regels Iedere regel meer 15 centa.
Liefdegaven 6 cents per regel.
Ministerie van Waterstaat, Handel entftfverlieid.
RIJKS-WATERSTAAT.
PROVINCIE ZEELAND*
AANBESTEDING.
Op Vrijdag 17 December 1880, des voormiddags ten
10 ure, zal, ouder nadere goedkeuring door den Com
missaris des Konings in de provincie Zeeland, of, bij
rijne afwezigheid, door een der leden van de Gede
puteerde Staton, en in bijzijn van deo Hoofdingenieur
van den Waterstaat in hot ,11de district, aan het ge-
boüw van hot Provinciaal Bestuur te Middelburg,
Worden aanbesteed:
liet maken van twee houten b'tnnenvloeddeuren voor
da kleine duin te Hansweert en hel opbergen
der uitkomende deuren onder eene te maken
afdekking te Weméldinge, behoorende tot de
merken van hel .kanaal door Zuidbcveland.
(Earning f 7930.)
Deze aanbesteding zal geschieden volgens 441
der Algemccne Voorschriften.
Het bestek, no, 193, ligt ter lczitig aan het ge
bouw van het Miuisterie van Waterstaat, Handel en
Nijverheid, oan dat wan het Provinciaal Bestuur van
Zeeland te Middelburg, en is voorts opbras co aan
vrage, tegen betaling der kosten, tc bekomen bij den
boekhandelaar M. Nijholf, Nobelstraat no. 18 to
'a Gravenhagc, en door zijne tassohenkorast in de voor
naamste gemeenten des Rijks.
Op 11 en 13 December 1889 wordt de noodigeS
aanMjjzingcn op do plaats gedaan; voorts zijn nadere
inlichtingen te bekomen by den Hoofdingcniour to
Middelburg en bij den Ingenieur te Goes^
's Gravenhage, 11 November 1880.
Voor den Minister,
De Secretaris- Generaal,
STARING. I. 8.-G.
VAN ONDER OP.
Er zullen dan te Middelburg stappen gedaan
worden tot oprichting eener ambachtsschool.
Wjj kunnen ons plaatsen op „het standpunt
der Middelburgsche' Courant en zeggen: Oritiek
.der hier en elders bestaande burgeravond
scholen is nutteloos op 't oogenblik, wij staan
voor do wet, die burgeravondscholen eischt ter
algemeene ontwikkeling. Wij kunnen ons van
dat standpunt, verbengen over het vooruitzicht
op eene ambachtsschool van harte wen-
Bchende dat zij goed zjj als over eeno uit-
komst^oö?~*m-4oaküm9tigen ambachtsman.
Als over eene uitkomst-
De wet heeft ons in een slop, in. een blinden
gang dóen J.oopeit. Wie zou zich dan over eene
uitkomst, over ee» uitweg mét verblijden
Maar dan is ook de wet geoordeeld en ver
oordeeld.
Het bljjkt dat de wettenmakors bjj do instel
ling en inrichting dor burgeravondscholen een
grooten bok geschoten hebben.
De Middelbtirgsclio bazen 't woord mis-
hage heeren ipduötrieelen niet'hebben bjj
den aanvang der beraadslagingen over het ge-*
opperde plan, in zooverre zjj bet woord voerden,
en zonder tegenspraak te ontmoeten, de oude
Teeken-akademie recht doen wedervaren.
Wij hebben reeds lang geleden er ons innig leed
wezen over betuigd, dat die Teeken-akademie
is verinoord ter wille van een modern onding.
En nu haalt de Middelburg eche een getuige
nis aan, ten vorige jare door den directeur der
Haagsche ambachtsschool afgelégd. Wij nemen
het hier over
,tZooals de indeeling nu is,, moet bel r a k-onder-
wys door do noodzakelijke oischen ccner alge
meene opleiding aan onze inrichtingen voor
middelbaar onderwijs schade lijden, gelijk dan. ook de
ondervinding reeds maar al te duidelijk, vooral bij
de -burgerdag- en avondscholen geleerd heeft, want
deze beantwoorden noch aan bet do$, "noch aaD de
behoefte. Hot dool barer stichting waa, ook aan het
volk gelegenheid tot voortgezette algemeene
ontwikkeling te geven, maar de behoefte van het volk
spreekt zich immer meer uit in den weusch naar
moer en beter gelegenheid voor r s k-opleiding. Van
daar, op de eeno plaats, uitbreiding van .het onderwys
op- do burger-avondsohool door toegevoegde cursussen
in het teekencn op de andere, instandhouding van
vroegere industrie- eh tockcnscholonop de derde,
oprichting van ambachtsscholen. Zelfs de.regcenng
werkte hiertoe mede, door herhaalde malen toe te
staan voor do by do wet geëisclïte burgersohool eene
ambachts- of teckensobool in dé plaats te stellen.1?
En verder zegt zij nog, dat volgens dr. Mou-
ton >de burgeravondscholen de 'concurrentie
nergens kunnen volhotu'en, waar goede of rede
lijke 1) teekenscholen bestaan."
Te Middelburg was die concurrentie wèl vol
te houden. De burgeravondschool kwam in de
lokalen der vermoorde Akademie.
Nu konft men tot dó herziening der proces
stukken van den twaalf jaren geleden gepleegden
gerechtelijken moord.
»Het is toch" zoo sprak een bestuurslid
der Maatschappij tot Bevordering van Nijver
heid het is toch iederen leeraar te doen om
zijn onderwijs de meest mogelijke vrachten te
doen dragen." Hoe moet hef'mtrden leeraren
der burgeravondschool te moede zjjn, als zoo
goed als algemeen wordt getuigd, dat zjj aan
een bedriegelijk werk hunne vljjt hebben gowjjd,
dat'de^vruchten van hun arbeid luttel zijn?
Beter ua]| gekeerd dan heel gedwaald. Maar
nog beter heelomaal gekeerd, de Wet veranderd,
en de burgeravondscholen afgeschaft
Misschien komt het nog daartoe, als ook de
ambachtsscholen onpraktisch bljjken, en de
burgeravondscholen geheel leoggeloopen zijn;
Voor 't handwerk is do werkplaats, de ljeste
leerschool.
I) Wij ondcrBchrftpppn.
'J
Niet als de leerjongen is geplaatst bij
werklieden, die>ia 't aangenomen" werken, en uit
des jongens armen ook nog een profijtje willen
halen.
Wel als men'den knaap plaatst onder het
toezicht van 'een ervaren knecht, die zelf kin
deren heeft.
De aankomende werkman moet een geoefend
oog, eene geoefende hand krijgen, en beide
krijgt hjj 't best door veel teekenen, niet door
nu en dan wat te teeken met het oog op zjjne
algemeene ontwikkeling,
Algemeene ontwikkeling is mooi in sch ga,
maar hoeveel, of liever hoe weinig hoogbe
gaafde, veel tijd beschikbaar hebbende lieden
zjjn algemeen ontwikkeld?
Leer den jongen natuurkunde en wat van de
scheikunde, maar in de werkplaats zal hg
best leeren wat het hardste staal, wat de beste
verais is. Leer hem alles over de houtvezels,
maar als hg. ééns eene denneplank geschaafd
heeft, zal hg nooit weder dennenhout voor
greinen aanzien.
Er zjjn tegenwoordig veel slordige werklieden.
Vooral onder do schilders, 't Is of schilderen
en teellenen volstrekt geen aanverwante vakken
zjjn. Er wordt maar op los gesmeerd met verf
of witsel, zonder kantjes te brengen of te be
snijden, zonder dat er gedachtwordt aan af-
poetsen wat buiten stopverf of sponde dik op
glasruit of! architraaf is gesmeerd.
Dat komt omdat de smeerder schilder meg
hjj eigenlijk niet beoten geen vaste band
heeft, en nooit zindel jjk Teerde zjjn op'een vel
oliiants- of bristolpapier.
Wij herinneren ons nog levendig hoe op de
Akademie op prentkamer, pleisforkamer, bouw-
kamer de verschillende vakken tot hun recht
kwamen, hoe daar' gezonde kunstzin werd be
vorderd bjj 't ornamentteekenen. Welk een edel®
naijver bezielde de knapen .en jongelingen hg
bet mededingen naar den rang tan primus in
een der vakkenWolk eene belangstelling be
toonde een groot deel van het publiek in<jlen
jaarljjkschen prjjskamp en de tentoonstelling der.
prijstcekeningen I
't Ib al uit daarmee.'
Kon de oude Akademie herleven, met eenige
uitbreiding in 't belang der jonger® jjzerindus^ie,
het zou eene weldaad zijn.
Met de ambachtschool -gaan wjj toch
dien weg op.
Geen houtje kan gemaakt worden, zonder dat
Bet eerst geteekend is, geen enkel samengesteld
stuk werks is te maken-; zonder uitslaan.
Teeken-akademie en werkplaats volden eertjjds
elkander aan., Bazen waren leermeesters.' be-
Donderdag 9 December.
1880.
N'i 684.
