Ckristelijk-historisch blad voor Zeeland
Dinsdag 2 November.
i«UO.
Verschijnt eiken .Maavdag, vVokmsgaO en Vrijdag
avond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
per diuk xtaa.vok.v franco f 1,50.
Enkele nommers - 0,05.
ÖBMBBNTB-BBSÏÜUR.
G. WIJTMAN,
Paus der Advkrtentiün.'
Per regel 10' ets.; Familie-berichten van 10
regels f 1, Iedere regel meer 15 cents.
Liefdegaven 6 cents pér regel.
V E E M AKKT P V.
VRGEMEESTEIt en WETHOUDERS vijq^GOES
maken bij deze bekend,
W .ZffijflE dat tederen Dinsdag {behalve den eerstenin
de maand November aanstaande, zijnde den
16, 23 en 30 dier maand, binnen deze
gemeente de gewone Veemarkt zal gehouden worden.
Goes, den 30 October 1880.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
J. G. DE WTTT HAMER.
De Secretaris,
habtma N.
Herhalingsschool,
BURGEMEESTER en' WETHOUDERS van 'GOES
brfengen ter openbare kennis, dat de avondschool der
School 3e klasse, een aanvang zal nemen met 15 Novem
ber aanstaande, dagelijks, met 'uitzondering van den
Zaterdag cn den Zondag, van 5 tot 7 uren, en bestemd
is voor vohvaHsenon, althans voor dezulken, die min
sten» den leeftijd van Mjaren hebben bereikt; alsmede
dat in een der lokalen van het raadhuis op Woensdag
10 November- ft. a., des middags tc 12 uren, tot het
aannemen van leerlingen voor gemeldo school zitting
zal gehouden worden,
Goes, den 30 October 18S0.
Burgomecfltcr en Wethouders voornoemd,
J. G DB WITT HAMER.
I)c Secrotari",
IIART M A a.
Souvereiniteit in-„eigen kring.
In deze-woorden door de jongste stichting op
Christelijk gebied populairgeworden, is wel
het best de verhouding geteekend tusschen
moederland en koloniën.
Bestaat er slechts écu koninkrijk der Neder-
landen, maar ten dcelc in Europa en ten deele
in Azië, gelijk men hot zoo menigmaal doet
voorkomen? Immers neen? Zyu Java en Suri
name, Celebes en Borneo provinciën als Holland
en Zeeland? Zijn Atjehors eu Uajakkers ais
Friezen eu Brabanders in een rjjk samen te
-tollen? Hoeft Sumatra en Borneo, Batavia en
Paramaribo dim vertegenwoordigers op het Bin
nenhof? Wie meet het verschil dat tusschen
de ixiwone'ra van Nederland en ,(Tie zijner kolo
niën bestaat, in afkomst, geschiedenis, volks
aard, klimaat, kleur, godsdienst en wat niet al?
Gelden hier cn ginds dezelfde wetten, hetzelfde
bestuur
De prnctijk móet, hoe schoone theoriën over
eenheid verkondigd worden, in beginsel ook in
dit opzicht wel komen tot de erkenning van
>S<>uveroiniteit in eigen kring."
De gezamenlijke bezittingen der voormalige
Oost-Indische Compagnie zjjn in 1789 door het
Uylc mot allo schulden (die vele waren)' en aile
baten (die woinigo waron) tot zich genomen en
verklaard te z\ju bezittingen van don Staat.
De Oost-Indische Compagnie was een lichaam I tegen vjjanden van buiten en tegen kwaad-
uit do natie voortgekomen, dnt ruim twoo eeuwen willigen in eigen boezem. Maar het worde dan
lang in Indië veroveringen haa gemaakt, dat
naast het vele door haar gestichte kwade eene
roeping had vervuld, die gewichtig was. In
1595 was door de Hollanders de weg naar Java
gevonden, van 1798 af was de Nederlandsche
Staat heer over die schoone landen »die zich
om den evenaar slingeren als een gordel van
Smaragd."
Hoe Nederland zijne roeping heeft opgeva?
teekenden we in ons vorig nómmer in 't kort.
Het Cultuurstelsel leende zich bij uitnemendheid
om geld in "s rijks schatkist te brengen, het
liberale" stelsel erkende ten deele Souvereiniteit
in eigen kring" döar vrije cultures te scheppen,
pi aar ruimde het oude Cultuurstelsel, dat toch
altijd machtiger bleek, niet op, en begon het
Oosten naar Wesierscho begrippen te besturen.
Neutraliteit in School en Kerk werd het parool.
Neutraliteit die zich weldra zelfs verliep in het
meêdoen, door mannen- van den hoogsten,
rang, aan de inwijding van Moliainmedaan-
sche bedeliuizeu, on in meêdoen aan
ontduiveiing van een locomotief op Moham-
medaansche wijze. Zending, christelijke zen
ding werd niet zelden door gezaghebbender!
onvriendelijk aangezien, door inlandsche hoofden
tegengewerkt zelfs.
Indien Souvereiuiteit in eigen kring" meer de
leuze wordt die ons begrip omtrent de koloniën
meê bepaalt, dau zal de staat aflaten daar ginds
een kerk te steunen, die in geestelijke armoe
haar weerga zoekt, en zal hij er wel nooit toe
komen eene neutraliteit als bij ons sinds 25
jaren opgeld dóet, te copiëeren. Bekendmaking
van het Evangelie aan die gindsche volken is de
eerste en duurste plicht voor hen die gelooven
dat koning Jezus' heerschappij krachtige ont
luiking, van edele krachten wekt, dat bekeering
tot het christelijk levensbeginsel ook aan de
bewoners van onze koloniën uitzicht kan ojie-
uen óp ontwikkeling in hoogeren zin.
Door den loop "lier geschiedenis heeft ons
kleinevaderlandonder de stemmen Europa's
schier de kleinste plichten van voogdij te
vervullen over eene bevolking 5 en 10 maal
sterker dan zijn eigene. Daartoe moet een'troe-
pcnmacht op do been gehouden worden erv een
vloot in zee, daartoe moot een aanzienlijk deel
van onze maatschappelijke krachten jaarlijks
geleverd worden, daartoe beloopt men alle kwade
kansen die getuige Aljeh koloniaal bezit
ons berokkenen kan.
Op ons vuderland rust de taak de onmondige
volken aan zjjn gezag onderworpon, te bescher-
meer en meer eene voogdijschap die, in 't
waar belang van den pupil leiden kan tot
eindelijke meerderjarig verklaring.
Knellende banden, die nog steeds het vrije
leven belemmeren in eigen kring met bezadigd
heid en goeden wil los te maken, dat is een
der eerste en noodzakelijkste plickten.'Gemeeji-
telijk of persoonlijk grondbezit neme de plaats
der Gouvernements-cuUures ia, landrente en
heerendiensten, die kanker voor de welvaart
van Java's bevolking, wórden vervangen door
een anderen vorm vau belasting, die minder
gelegenheid tot misbruik aan dessah-hoofden en
ambtenaren .biedt. Opium-pacht, nu nog op ge
zag der regeeriug in stand gehouden, worde,
als het verkoopen van vergif in bot moederland,
verboden
Niet wat Indië ons opbrengt, maar wat wjj
goeds voor Indië doen kunnen, zal de eerste
vraag moeten wordeu, voor ieder die in ons ge
zag over Indië nog geen lastpost ziet.
Brengt Indië ons geen voordeel aan in den
vorm van millioenen in de schatkist, voordeel
in den zin van werkzaamheid, van een ver
heffend levensdoel, blijft toch wel zeker bestaan,
haast zoovele indirecte voordeden die koopman
schap, zeevaart en ambtenaarsstand ten goede
komen.
Het goede (lat we voor Indië kunnen doen,
lost zich naar het begrip van den antirevolu
tionair iu hoofdzaak op in het langzamerhand,
steeds meer. eerbiedigen, van Souvereiniteit in
eigen kring als een recht, afkomstig van Hem,
die voor zwarten en blanken een eigen levenskring
schiep.
BINNENLAND.
De verkiezing voor twee feilen van den gemeente
raad te Vlissingnn zal plaats hebben op 15 Novem
ber c. k. -
In de Vrijdag gehouden vergadering van den gemeen
teraad vnn Middelburg is besloten zich te wenden tot
den Minister van oorlog, met verzoek om terug'te
willen komcu op zijne voordiaoht om Middelburg als
garnizoensplaats op tc heffen. Voorts zal door den go-
raccnteraiul eene getdlecning van f 400,000 worden
gesloten tegen een rente vau 4 pot. Do gemeentebe-
grooting is vastgesteld op f 560,128,06l/s in ontvang,
cn uitgaaf.
De Tweede Kamer vordert rnet ongelooflijken spoed
aan haar reusachtigen arbeid, het vastsiellcu van hot
strafwetboek. De schaduwzijden van dezen haast zjjn
wel de oppervlakkigheid wnnrmeê het werk bchandéld
wordt eu de voortdurend» afwezigheid vnn vele lodén.
Reeds Vrijdag dun vijfdon dag dor behandeling
kon de Vergadering eersteen uur later dan gewoonlijk
geopend'worden en was slcohts oven hot aantal léden
aanwezig om ccno wettige beslissing to nemen.
Do billijkheid vordert echtor by hot vermelden van
