HET ZUIDEN.
Goesche Courant,
Christelijk-historisch blad voor Zeeland.
binnenland!
Verschijnt eiken Maandag, Wosksdag en Vu.uda.g~.
a.vond ten 8 ure, behalve op Christelijke feestdagen
Prijs per drie maanden francof 1,50.
Enkele nommers- 0,05.
Uitgever:
t». O. WIJTMAN,
IE
MIDDELBURG-.
GEMEENTE-BESTUUR
Spuitwaterfabriek.
BU11GEMI5ESTËR EN WETHOU >ERS van GOES
brengen ter openbare kennis, dat door hun college in
de vergadering van lieden voor een proeftijd van
veertien jaren na het in werking brengen vergunning
is verleend aan Jacobus Baljé Jz. voor de inrichting
van een spuitwatérfabriek in het perceel wijk A no.
110 in de schoolstraat alhier.
Geschiedende daarvan aankondiging ingevolge art.
8 der wet van 2 Juni 1876 (St. bi, no 'J5)
Goes, den 23 October 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. G. DE WITT HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Donderdag 28 October.
Paus DER AbVKRTKNTIËN:
Per regel 10 ets.; Familie-berichten van 6
regels ƒ1,leder© regel meer 15 cents.
Liefdegayên 6 cents per regel.
W A A St 1) E F. it 1 G.
Nu de Vrije Universiteit is-geopend begint
toch het streven der onzen, eenige waardeering
te vinden, 't Is al heel wel dat de Middel-
burgsche Courantdie natuurlijk in onzen ge-,
dachtenkring, ia onze zaken niet t'huis is, van
deze waardeering doet blijken door de woorden
van het Handelsblad en De Amsterdammer over
te nemen. Hare houding steekt althans zeer
gunstig af bij die der Goesche Courantdie zich
aldoor, uitsluitend bezighoudt met hetgeen ons
streven of onze vertegenwoordigers kleincercn kan.
Reeds het erkennen alleen dat de verkondi
ging der Calvinistische leer in. Nederland eene
nationaal-hislorische snaar doet trillen,, is een
erkennen vau ons recht op een burgerschap,
dat ons zoo nagenoeg werd betwist, behalve, op
't kohier van den ontvanger.
De erkenning dat Dr. Kuyper ben histori-
sclien draad heeft opgevat welken draad
immers de grooto revolutie voor goed had afge
sneden? is iets waarvan wij nota nemen.
De gift van een ton gouds, door den lang
geminachte» eerwaarden grijsaard EVout namens
een veertigtal vrienden overhandigd, heeft een
diepen indruk gemaakt op de mannen, die wel
eene rijks- of eene stedelijke inrichting voor
booger onderwijs willen op kosten van 't alge
meen, maar geen penning voor de vericezenlijking
van hun lievelingsdenkbeeld over hadden.y
't Verdient in *t voorbijgaan ook opmerking
<Ut de clericaleu", nu er ook vnn hen sprake
is, op eens Katholieke Christenen" worden
genoemd. En tevens verdient ook opgemerkt
'f© worden, dat er in de. liberale" pers nu wel
degelijk onderscheid gemaakt wordt tusschen
Calvinisten eu Katholieken.
Merkwaardig is liet dat nu door de liberalen"
is gezien hoe weinig de belangstellenden, opge
komen ter inwijding der Vrije Universiteit,
geleken op de mannen met petten en domme
gezichten, zooals zij op spotprenten worden
afgebeeld. Meteen breekt dan nu de~fatsoenlijke
liberale" pers den staf over uitschot als Uilen-
spiegel en 't Weekblad van van Oijen.
't Wordt nu tevens openbaar dat de» liberalen",
als zij onder elkander waren, wel eens een be
denkelijk gezicht h'ebben getrokken over ver
warring vau unj-zinnigbeid met ftc/k-zinnigheid",
en »over verwarring van ongeloof aan de van
boven geopenbaarde mefc ongeloof aan iedere
waarheid."
Mochten onze tegenstanders eens ernstig
Joh. III nalezeö, en bedenken of Nicodemus,
zeggendewij weten enz., alleen zich zeiven en
Josef van Arimathea bedoelde, of sprak namens
den grooten raad; en hoe die raad, met uit
zondering der beide genoemden, verder handelde.
Verder verdient overweging of niet de hon
derden en duizenden, dië in d.en nederigen kring
van het christelijk lager onderwijs al sinds
jaren arbeiden en strijden, nu ook niet. wat
meer waardeering verdiénen. Het doel van de
kleinste Vrije School op het kleinste dorp is
immers één met het doel der Vrije Universiteit
Nu De Amsterdammer met waardeering van
de Vrije Universiteit sprak, heet het dat daarin
eeu waarlijk liberaal öjistel" is geleverd. Wat
hebben wij dan nu - tc dénken van de vroegere
liberale" opstellen, dio een heel anderen toon
lieten hooren yi allerlei liberale" bladen?
De strijd, dien wij voeren, wordt, wanneer
hij op principicele wijze wordt gevoerd en
dit was immers reeds lang vnn onze zijde het
geval de strijd wordt aangenomen, toege
juicht. 't Kost ons moeife om een hoerate
onderdrukken, nu onze handschoen op zulk eeno
wijze wordt opgeraapt.
De vraag is nu, ol even als bij de Engelsche
wedrennen het gewicht der paardrijders eerlijk
zal worden gelijk gemaakt, of aan de mede
dingende vaartuigen een evenredig tijdsver
schil naar tonnemaat zal worden toegestaan.
Maar wat in de waar te nemen blijken van
wnnrdeering ons 't meest treft, is .de gedachte
onzer tegenstanders aan de mogelijkheid dat de
beginselen der Vrije Universiteit ook bij het
denkend deel der natie aanhangers talrijke
zelfs zou kunnen vinden.
Roept men van de overzijde aan de Vrije
Universiteit »een hartelijk welkom" toe, met
niet minder hartelijkheid zullen wjj onze tegen
standers welkom heeten in het strijdperk, a]s
zij het lange staatszwaard t'huis laten, en den
kamp willen wagen met gelijke wapens.
korte discussie over do heerschappij van de strafwet,
op welke personen zy toepasselijk is, kwain men gis
teren tot de meer belangryke' vraagwélke straffen
zullen op de overtrederstoegepast worden.
Met 48 tegen 9 siemmsn werd aaugenomen dat de
straffen voortaan zullen beslaan in: gevangenisstraf*
hechtenis, gehlboeto, ontzetting van bepaalde rechten,
plaatsing in een rijkswerkinrichting, verbeurdverklaring
yan bepaalde voorwerpen en openbaarmaking van dé
rechterlijke uilspniak.
Daarmee is dus uitgemaakt dat de doodstraf afge
schaft blijft, dé hechtents ingevoerd wordt, en-.dt
deportatie (eau straf waarvan we -nooit hoorden)
vervalt.
I)oor drie anti-revolutionairen (de beeren Biofaoo,
de Jonge en Donner) on twoe katholieken (de heeren
ran Baar en Ileydeorijck) werd wederinvoering der
doodstraf bij amendement voorgesteld, maar verwor
pen met 41 .tegen 24 stemmen. Voor 9temdcn de
ajiti-revoluiionnire leden: Lobman, Mackay, Scbim-
melpnnninck van der Oije», Bichon, de Jonge, van der
IIoop, Donner, Schim mei peiiuinck en Seret, de
conservatieve ledenWintgens, Insmeer en de Ca-
sembroot, -1- en de Itoomsch-Kaiholieke leden t
Reekers, Verheijen, Van Baar, Borret, LambrcchtB,
Iieydearyck en Aniol'.s.
De heer Bichou wees' nan dat do doodstraf tot de
rechten en plichten van den Staat behoort, dc heer
Lobman mtende dot in een wetboek van strafrecht
deze straf niet ontbreken mhg, als eene erkenning
van het recht der Overheid. De Overheid, moet recht
hebben te beslissen of do doodstraf al dan niet zal
worden toegepast. Do heer van Baar wee8 op de
volksstem die in de laatste dagen, tengevolge van een
gruwelijken moord zoo nadrukkelijk doodstraf eischt,
de beer Donner acht de doodstraf eene noodzalcelyk-
beid tot beveiliging der maatschappij en een attribuut
der rechtvaardigheid. Hot wetboek kan cerat door de^é
straf op tc nemen nationaal worden, dan eerst zal het
een plaats innemen in de harten van het volk dat
hecht aan de Schriften Gods.
De heeren Liefrink cn Modderman bestreden het
amendement. De eerste oud predikant wraakte
het beroep op het Oude Testament, ea wilde, het
Nico wc er tegenover stellen. Hij wees op een z.
i. bestaand verschil tusschen theologie en religie, en
meende dat de doodstraf niet zal worden ingevoerd,
zoolang do Tweede Kamer niet theologiseert maar
religie bezit.
De minister van Justitio betoogde dal de oudsto
Christenen zich tegen de doodstraf hcbHen gekant, de
oudste kerkvaders in de 4 eerste eeuwen waren er
tegen, in de middeneeuwen bestreden de Waldenzen
de doodstraf, ir ons land waren Rombouts en Hoo-
gerbeet9 er tegen. Voorla wees dc minister aan dat'
men voor den zondanr gelegenheid, tot bekcoring ont
neemt dat rechters dwalen kunnen det afschrik
geen misdaden voorkomt dat ook zonder herstel
van de doodstraf, met zekerheidvan straf, do maat
schappij to beveiligen is, cn eindelijk dat de voor
naamste criminalisten cn juristen legen de doodstraf
waren en zyn.
Te Bricllc is dezer dagen overleden de heef J. W,
Ilein, oud-lid dor Eerste Kamer voor Zuid-Holland.
1880.
Maandag is in de Tweede Kamer do discessie over
het strafwetboek begOttuen. Nu ecu weinig belangrijke,
Evenals dit den vorigen winter geschiedde, zal ook i
ditmaal op last vnn dén Minister van oorlog gedurende
de maanden November,- December, Januari en "Febru
ari e. k. een verlof van twee. mnnnden worden ver
leend worden aan dio miliciens der infanterie dio ig