meenlt
pen w
welk i
Rternmi
van wi
werd,
aanvan
gonnen
mcnigt/
A1 is 1
14 de
bracht
sinds 1
keeren
gen in
ons bet
is het
onze
de Et;
Hecreu,
I
voorzek
Zuid-Bc
worilen.
zitplaat!
door te
geplaati
Van de
terwijl
consisto
werd di
kerk ge
bes pel in
werd b
Luthersi
stond tc
werd d<
soneu u
bevonde
werden
vier la;
des ra
namidd;
belangst
O
geleden,
houden
onder di
woordig
dorus S
Herman
te Beooi
men; J
Houteni
nisse, al
Vreemdi
tot bet
niet te
zaken, 1
houden
te Zoam
Z<
de Triei
belangri;
het uiei
ten 5 i
vereenig
had, we
der evat
dyke 2
den geb
handen
breën 1
laume-d
bet eva
toonde
nieuwe
krachtig
boe mi:
ge worde
Herv. 1
worden,
kerk zii
ding va
zouden
hebben
Geref. k
pas hier
vraag:
scbe ge
roepend)
was uitg
vau d::
Gezang
Oostburi
Schnond
ter deze
om de
wen rar
meer, o
tnenschen heugenis de planken over dc slooten in
het voetpad heeft onderhouden en dat het voetpad
sinds metiscben heugenis door den eischer en zijne
voorgangers is onderhouden.
Met den tramweg van Hulst naar Walsoorden
schijnt het ernst te zullen worden, daar men reeds
•sedert een achtial dagen bezig is afmetingen en wa
terpassingen op en langs den provincialen weg te
doen.
Eeu paar gedeelten van den weg zullen te smal
'U zijn, zoodal nien aldaar tot outeigeuing denkt te
moeten overgaan.
Men schijn', het er nog niet eens over te zijn, of
de lijn zal worden gelegd door of om Hulst naar
het spoorwegstation van de lijn Mecbeleu Ter
Neuzenvoor beide wegen zijn de opnemingen ter-
richt. N. Cl.)
Bij koui»kiijk besluit van 20 Oct. is A. Ryser
ontslagen uit zijne betrekkiug »nn ontvanger der re
gistratie en domeinen en bewaarder van dc hypothe
ken te Goes; en verder bepaald, dal
lo. het thans te Goes bestaande kautoor van dc
registratie en domeinen, de hypotheken, het kadaster
en de Bcheepsbewyzcn roet den Isten Januari a. ge
splitst "wordt in twee kantoren, namelyk
- a. een kautoor der registratie en domeinen, en
b. een-kantoor van de hypotheken, het kadaster en
do ftcheepshewijzen
20. met den lsteu Mei a. het.kantoor der registra
rs «n domeinen ie Colyoaplaat opgeheven, en de kring
tan dat kantoor gevoegd wordt by dien van het
kantoor der registratie en domciuen te Goes.
De schoollokalen voor bijzonder onderwijs zullen op
1 Jauari 1883 in overeenstemming, moeten gebracht
zijn. met de wet.
Alzoo is bij koninklijk besluit bepaald.
Weldra zal onze oorlogsvloot weder met eeu bodem
vermeerderd zijn, en wel roet het instructieschip Pollux,
voor rekening onzer marine aangebouwd bij de hceren
Huyuens en Van Gelder, en- dut binnen enkele dagen
aan 's Rijks werf te Amsterdam wordt verwacht.
Met de oplevering van dit vaartuig is het getal der
ipstructiescbcpen nu tot vijf geklommen, als '.-Castor
Temate en Pollux, voor de jongens de fVassenaer
en Anna Paulowna om des zomers op de Zuiderzee
ocfeningstochten te houden, dc Zeehond voor de stuur-
en bootsmansleerlingen en de Urania ten dienste der
adelborsten.
Daar het materieel der zeemacht, wat schepen be
treft, io de laatsie jaren aanmerkelijk is toegenomen,
Zal men waarschijnlijk ecne spoedige staking vau ver
deren aanbouw op particuliere tyorven tegemoet kun
nen zien. Tot dusver genoten zij in het werken voor
oorlog en marine het leeuwenaandeel.
Betreffende de plechtige opening der Vrije Univer-
jsileit deelt ie standaard het volgende medé
Zoowel de plaats zelf als haar omgeving en-de eenig-
zins donkere tint, die bij de gesteldheid van het we-1 or
over bet' koor der Nieutce kerk viel, verhoogde den
ernst der plechtigheid. De versiering,, in eenvoudig
strengen stijl voldeed zeer. Geen plaats, behalve de
eeregestoelten, was tegen I uur. meer ledig. j>den
yan Locale Comité'», predikanten van verschillende
kerkgenootschappen, stndenteq, ledeu of begunstigers
fier Vrije Universiteit velde de ruimte, waar de ei-kelo
nog vrij gebleven plaatsen weldra allen bezet waren.
"Velen, moesten zich vergenoegen te staan.'
Te 1 uur werd aller aandacht gei rokken door de
verschijning :yan den academischen pedel .in plechtge
waad. Hy droeg den siaf, met het; zilveren Minerva
beeld en de attributen gekrooöd, en leidde degetabberde
en met het professoraal hoofddeksel gesierde hoog-*
leeraren binnen. Menigeen zal rich als in vroegere
eeuwen verplaats geacht hebben, bij dien aanblik op
zulk een plaats, onder de tonen van gewijde muziek,
te midden eener vergadering van grootendeels beslist
.Gereformeerden, die een daad op dat oogenblik ^be
stonden, bón verleden en gelóo/ waard. We herinner
den ons, ziende op de vergadering, menige bladzijde
tut Walter Scot, waarin hij de Puriteinen en Presby
terianen beschrijft, dat vroom en krachtig geslacht,
door eeuw noch land van gedaante veranderd. En we
zouden den .grpoten schrijver (naast zoo menigeen die
het Puritanisme zelfs bespot) hier -gewenscht hebben,
om beiden van hun overdrijving en valscbe voorstel
ling genezen te zien. Git de edelen, burgers en boeren
dezer vergadering sprak rustigen moed en kalm naar
't doel strevende kracht.
Wie, gezeten op de treffelijke plaats der pers toe
gewezen, deze geheele voltallige vergadering over
zag, moet onwillekeurig gevoeld hebben hoe diepe
wortelen de beginselen der Reformatie in onf volk,
in zijn kern heeft geschoten. Hier is geen plaats voor
.breed betoog, maar dat na zooveel jaren van miskea-
ningen strijd, een vergadering met een doel als deze
mogelijk werd, getuigt van den taaien, volhardenden zin
den onbezweken moed, die steeds „lts issue de Cal
vin" heeft gekenmerkt.
Treffend was het oogenblik, gelijk de stilte in bet
gebouw, toeu zich de eerwaardige grijze gestalte van
den meer dan 70-jarigen Jbr. Mr. 1'. J. Elout van
Soeterwoude verhief. Hij plaatste zich voor het spreek-,
gestoelte, en zich richtend tot de üireoteuren der
nieuwe atiohting, sprak by een kort woord, dat met
de uiterste belaugstelliug door allen werd gevolgd.
Een gift, een vorstelijke gave kwam J hr. Elout der
Vrije Universiteit brengen, eeu tonne gouds. Buiteu
de andere gaven en bijdrageu om, was zij saamgë-
bracht door een veertigtal vrieuden, die daarvoor
geen eer bij uitnemendheid verlangen, die allen gedaan
hebben wat zy kouden, wier woordvoerder dc spreker
als de oudste thans is. Een halve eeuw beeft bij aan
de zij van uitnemende broeders, voor bet christelijk
onderwijs gearbeid en gestreden. Thans wordt het cog
ook op 't gebied vau booger onderwijs gevestigd,
want het doel der vrije Universiteit is mede te waken
tegen de ontkerstening des volks," den volksgeest te
heiligen.
Hartelijk wenschte de heer Elout, dat deze stichting
der Gereformeerde kerk heil mocht brengen. Hij wees
op het voorbeeld van krachtsontwikkeling door de
Christelijke Gereformeerde gegeven, en hoopte dat de
Ned. Herv. kerk nog weder eens als in vorige eeuwm
aau 't hoofd der kerken mocht staan.
o En hiermede'1', zeo besloot Je heer Elout, „heb ik
bet genoegen van hand in hand aan deu Preeident-
Curator te overhaudigen de som vau een tonne gouds
met verzoek, dat daarover in dier voege vordc be
schikt, dat na het ten einde loopen van de recht*;
persoonlijkheid der vereeuiging deze gelden on
der" de hoede vip Motleratoren overgaan, om door
huil kapitaal erb-zsnrc tc worden bewaard, en niet
^eer~Mpor hen te"t?3rdeu afgegeveu, tenzij deze of
soortgelijke vereeniging op nieuw, op grond van sta
tuten, waarin art. 1 en 2 vau de statuten dezer ver
eeuiging ouveranderd on onveranderbaar voorkomen,
door de Laudsoverheid zijn erkend. En voorts na
afloop van elke 29 jaren of wanneer Je vereeuiging
door andere oorzaken in het ongereede geraakt, te
gelijk in en op gelijke wijs worde gehandeld."
Dat het „piet-denkend deel der natie" de burger,
en boer van antirevolutionairen huize krachtens ziju
geloof een man is van begrip cn oordeel, dat bewees
ons bet stil, onverdeeld, soms lot ecu lach prikkelend
genot, waarmede de rede van den nieuw benoemden
Rector-hiaguificus Dr.A. Kuyper werd aangehoord.Wie
haar niet hoorde beeft veel gemist. Dit bewijst zij zeker,
dat de mauncn der Vrije Universiteit met de weten
schap des tijds vertrouwd, outwikkeliug in de eerste
plaats door voorbeeld prediken. Geen versteeniug wil
len zij, geen teruggang dan die waarvan Montaigue
«preekt, als hy zegt, dat wie voor een afgrond staat
vooruitkomt door..terug' te gaan.
Op de receptie na de inwijdingsrede begroetten de
verschillende autoriteiten eu Vereenigingen den Pre
sident-Directeur der stichtingen den Rector der School.
Z.Ecr. de Minister dankte voor de hem bewezen eer
en gaf de verzekering, det de Dieuwe stichting bij de
Overheid des Lands steeds op waardeering en genegen
heid rekenen kon- Heeren Burgemeester en Wethou
ders en Secretaris der stad uitten de beste weuschen
voor de geopende School. De Rector-Magnificus der
8tads-Universiteit verklaarde, dat de Senaat der Stads-
Universiteit zicb geheel vereeuigde met den uitgespro
ken wensch naar wöSerzijdsche welwillende verstand
houding. .Namens de leden der Staten-Geueraal sprak
de heer ~Bichoa vao IJsselmoude een woord van dank.
Uit de Bestuursleden der Vereeuigir.gen voerde Ds.
van Rhijn hee woord namens de Groen van Prinstercn-
school, en de heer ifeijer namens de Vereenigiug van
Christelijk»—dfitfértvyzers, terwijl het geheel besloteo
werd met een korte toespraak van Ds. Van Son namens
'de Hoofd-Commissie van Christelijk Nationaal Onderwijs.
Des avonds hield de president-curator Ds. J. W.
Felix, een dankstond io de Schotscbe kerk, waar ook
weer een zeer talrijke schare was opgekomen, wier
gelukkige cn welsprekende en wegslepende tolk de
Utrecbtsche prediker zich zoo ten volle betoonde. De
collecte was ook hier, gelijk den vorigen ovond, zeer
aanzienlijk.
Na afloop van den daakslond eindelijk was er re
ceptie ten huize van den President-directeur, den beer
W. Hovjj die zijne ruime zalen en gangen op het
keurigst in feesldoscb getooid, voor de feestgenooten
had opengezet. Omstreeks 200 beerco en dames ver
drongen er elkaar. De beer Geyser uit Elberfeld bracht
namens de Duitsche vrieuden der beilgroet aan de
nieuwe Stichting en werd door den Curator De Har-
tog beantwoord. Eerst omstreeks elf uur scheidde men
opgetogen oyer het vele goede, dat'de Heere dien dag
geschonken bad. »Een wonder in onze oogen Zóó
veel uitnemende zegeningen maakt klein
Nadat gisteren morgen te 10'/- uur in h»«t bet Evan
gelisatie lokaal op Rapenburg eene Predikan.'en-coa-
fereDtie gehouden was, aanvaardde gisteren oamiddag te
2 ure Mr. D. P. 'D. Fabius het buitengewoon boog-
leeraamrabt in het Staatsrecht en het canonieke recht
aan de Vrije Universiteit, met eene rede over bet
goddelijk kerakier van bet recht.
Spreker ving aan met cr op tc wijzen, dal, waren
dikwerf politiek en recht bij dc belijders van den
Christus weinig in cere geweest, de bem toegewezen
leerstoel het duidelijk getuigenis inhield, hoe door
de Vereenigiug, die de Vrije Universiteit heeft gc-
«ticht, de hooge beteekenis ook van Staat en recht
voor de eere van Gods Naam wordt beselt. Hij
wenschte daarom, mee in verband met den nood, die
de behoefte aan deze stichting had doeu gevoelen,
allereerst te wijzen op het goddelijk recht der over
heid, en voorts op de heilige wijding, die aan de
rechtsorde toekomt, niet als zoude zij bloot eene copy
moeten wezen van eeu reeds bestaand, z. g. natuur
recht, maar daarom, wijl zij als een zelfstandige orde
de gedachten Gods te vertolken heeft. Die gewild
beeft, dat de menscb op bet gebied van het Staats
leven de in de samenleving wordende rechtsorde, hoe
gebrekkig ook door de zonde bevlekt, toch als de
gezaghebbende regeling erkennen zoude, althans zoo
lang zij blijft buiten dien kring, waarop "dc Hcere
zich de onmiddellijke heerschappij over den mensch
heeft voorbehouden.
Voorts stelde spreker in het licht, hoe er eene
verhevene prediking van bet recht heeft uit to gaan,
doordien, ofschoon op dit gebied de mensch een
aa'dsch gezag te eerbiedigen heeft, het recht nochtans
moet* afspiegelen die wet Gods, welke tot den enkelen
mensch is gericht, on wel, evenals bij het aanleggen
vau een weg de enkele bakens, die zijn uitgezet, zeer
duidelijk de koers van den te maken weg doen ken
nen. Reeds van de overheid op zich zelve gaat eeno
stemme uit, die van de hooge re wereld spreekt.
Immers is de overheid in bijionderen zin beelddrager
Gods en moet baar luister juist dienen oio den mensch
met diepen eerbied te vervullen voor de door haar
uitgedrukte Souvereiniteit Gods. Maar ook spreekt
de overheid van de dingen Gods in de inrichting *an
baar dienst. Zoo eert en herinnert zij aan het vierde
gebod, doir zelve op den dag des Heeren deu arbeid
zooveel mogelijk te staken. Zoo spreekt de overheid
ten onzent in de wet op bet lager onderwijs het uit,
dat de edelste deugden bereikbaar moeten worden
geacht ook zonder levensgemeenschap met den Heiland.
Maar ook elders toont het recht zijne verhouding tot
Gods 1 Voord. Zoo wordt in iedere bepaling, die uit
gaat van het vijfde gebod, dit gebod als op den
achtergrond aan den mensch getoond. Elke bepaling
die rust op de vooronderstelling van lev/nsgeïbeen-
scbop ouder de echtgeuooten, houdt tevens deu meusch
voor: het »gij zult niet echtbreken", dat in den
grond reeds geschiedt door alles, wat by het opwassen
die levenseenheid zou kunnen verstoren. Na die ge
dachte met nog eukele voorbeelden te hebben duidelijk
gemaakt, wees de spreker er op, boe een soortgelijke
prediking ook uitgaat vau het aardsch gericht als
profetie van een gericht Gods en hoe de straf, ieder
ja ook den booswicht, te onderrichten beert omtrent de
hoegrootheid van het bedreven kwaad, zoodat^elfs de
doodstraf een zegen voor den veroordeelde zijn kan, die
in haar eeu spiegel heeft van zijn kwaad eu wellicht
alleen nog daardoor tot verootmoediging en berouw
kan worden gebracht:
Zal echter, dus besloot spreker zijne rede, die zegen
rijke werking van de rechtsorde kunnen uitgaan, dan
is het onmisbaar, dat zy Gods Wet ten grondslag
heeft, gelijk dan ook Gods woord, voor den rechts
geleerde évenals voor den theoloog, ten allen tijde
maatstaf, eu nooit voorwerp van critiek moet zijn.
Maar, zoo eindigde «preker, is het een voorrecht, eene
volksvertegenwoordiging te hebben, die omtrent de
vorming des .rechts mag meespreken, dan rust op het
volk "de dure verplichting, om te waken dat het recht
ziju goddelijk karakter behoudt.
De verschillende plechtigheden werden gister mid
dag te 5'/3 uur besloten met een maaltijd in Artis.
Herb, School eit lending.
Baarland 20 Oct.J Tot predikant bij de Ilerv.
Gem. altiier is beroepen de heer Weiland, pred. te
Bergeik. (Noord Braband.)
Biervliet. Voor de vacante betrekking van pre
dikant by de Nederduitscbe Hervormde gemeente
hebben zich twee sollicitanten opgedaan, na oproeping
in de Kerkelijke Courant.
Oostburg, 21 Oct. Bij de gister alhier gehouden
stemming voor tier leden van 'het kiescollege zijn de
aftredende heereo S. -Cuveljé,. A. J_ Fokker, H. B.
Maal Henry en Jz. Rissecuw, successivelijk met 61,
54, 79 en 52 stemmen ht-rkozen.
Axel. Toen op den 20 Januari dezes jaara, in
deze gemeente eene afdeeling van de Vrieuden der
Waarheid" werd gesticht, dacht men niet zoo spoedig
zich voor de noodzakelijkheid geplaatst te zullen zien,
de hulp van voornoemde vereeniging in te roepen.
Deze noodzakelijkheid toch ontstond, naardien ds. A.
J. Westhoff, sinds 5 Oct. 1879 pred. bij onze ge-
