Voorstel van het hoofdbestuur om het voordeelig
saldo der algemeene kas over het jaar 1879 te storten
ia bet fonds voor lykovena.
Verslag van het onderzoek,door het hoofdbestuur
ingesteld, omtrent de vraag of er in eene der pro
vinciën Noord- en Zuid-llollaud, Utrecht of Gelder
land, gelegeuhcid bestaat om op het terrein eener
begraafplaats een Siemeuschen Oven op te richten, die
aan de beheerders dier begraafplaats zou worden over
gedragen. v
Korlt- en Schoolnieuws.
Ds. C. Rcijers, sinds 10 November 1861 pre
dikant te Ellewoutsdijk, heeft de toezegging ran
beroep naar Nieuw-Helvoet aangenomen.
Ds. J. G. Walraven Krol, predikant te Dinthcr
o. a. heeft voor het beroep naar Biervliet bedankt.
Het volgende protest is hij de bespreking der
belijdenis-quaestie na.de afstemming van verschillende
voorstellen in de zitting der Synode van 19 Augustus
voorgelezen en ingediend
„De ondergeteekenden,. afgevaardigd door de Pro
vinciale Kerkbesturen van Utrecht en Zuid-Holland,
overwegende, dat Art. 31 II. G. O. nieuw zoowel
het recht der Kerk in haar belijdend beginsel belem
mert als te kort doet aan de vrijheid der Kerkeraden
in het bijzonder aan dc verplichting der ouderlingen,
om aan de stem der consciëntie voorgelicht door het
Woord ca den Geest van God, te gehoorzamenhet
feit constaleerende, dat onderscheidene Kerkefaden
verklaard hebben, Art. 38 nieuw niet te kunnen na
leven, met welk gevoelen niet alleen meer dan 66a
Classikaal Bestuur, maar zelfs het Provinciaal Kerk
bestuur van Utrecht instemt, daar dit laatste Bestuur
Art. 38 nieuw in strijd acht met Art. XI Alg. Regl.
in ernstige considiratie nemende, dat 4 leden van het
Provinciaal Kerkbestuur van Gelderland niet tot het
toepassen van tuchtmiddelen hebbeu kunnen mede
werken tegeu handeliogen, die met het bovengehoemd
Art. 31 samenhangen rédenen waarom in dit
voorjaar ook eene buitengewone Synode same.igeroèpen
is, die o. a. getracht heeft, om door weglating van
de welbekende ergerlijke zinsnede de gemoederen
éenigszins te bevredigen
steil met smartelijk gevoel deze gewone Synode van
1880, indieu zij niet aan het gewetensbezwaar omtrent
dit punt op eenigerlei wijze tegemoet komt, tegenover
de Gemeenten, de Kerkeraden en de Besturea verant
woordelijk voor de gevolgen, met name voor het toe-
neraeud verzet en voor de ineenstorting van het ge
bouw onzer kerkelijke organisatie sedert 1818.
De drie leden der Synode.
I J. WESTRIK.
E. Uesar Segers.
Van den Brandelen.
Alle voorstellen tot wijziging van art. 38 gods-
dietisondcrwijs. zoowel die van dc buitengewone synode
als die van de commissie, in wier handen deze waren
gesteld, en de overige voorstellen van Verschillende
leden der 9ynode buiten die commissie daartoe gedaan
zijn thans verworpen, voor zoover zij in behandeling
zijn gekomen.
Er is een voorstel overgebleven; waaromtrent be
slist Zal worden als het reglement op do kerspel vor
ming wordt aangenomen. Het is dat van den heer
Roodhuyzen, om als laatste alinea van art. 38 gods
dienstonderwijs te lezen
„In gemeenten, waar kerspel vorming is aangenomen
wordt de nadere regeling ran de aanneming en be
vestiging der nieuwe leden geheel overgelaten aan de
kerkeraden, wanneer er gcenc afdoende bezwaren be
staan tegen het zedelijk gedrag, de kennis en dc
belijdenis der aannemeiingen, en deze bereid zijn tc
verklaren, dat zij als leden der Ned. Hcrv'. kerk met
inachtneming van hare reglementen wenschcn mede te
werken tot haren bloei."
Dit voorstel heeft' ten doel, om dc meest volledige
vrijheid ook aan confessioneele en orthodoxe kerkeraden
te verzekeren, met uitzondering alleen van de vrijheid
om het bestaan en de ontwikkeling van andere rich^-
tingen dan de hunne onmogelijk te maken.
De hoogleeraar Gooszen heeft medegedeeld, dat hij
na de behandeling van het ontwerp kerspelvorming
zal terugkomen op de door hem voorgestelde wijziging
van art. 38, die door de meerderheid der leden van
de Synode verworpenwerd.
De hoogleeraar Gooszen wilde de geheele alinea 5
doen wegvallen, en alinea 4 doen luiden
„Vóór die aanneming wordt aan'de aannemeiingen
gelegenheid gegeven, om van hunne kennis te doen
blijken aangaande chr. gcloofs- en zedeleer en dé
bijbelscbe en kerkelijke geschiedenis, met name. ook
die der hervorming, en om belijdenis af te leggen van 1
hun christelijk geloof."
De hooglccra&r stelde zich voor. hierdoor een stap
to doen op den weg der decentralisatie de aanne
ming zooveel mogelijk te. doen verliezen het karakter
van examenallen nadruk te leggen op het gedrag j
der aannemeiingen, en met vertrouwen de zaak over
tc geven aan de kerkeraden.
Ofschoon de wijziging aanvankelijk en modernen èn
orthodoxen toelachte, was zij door beiden verworpen,
toen bleek, dat zoowel kon worden gelezen, dat de
ouderlingen alles, als dat zij niets te beslissen zouden
hebben aangaande de kwestie, waarover de strijd liep.
De hoogleeraar Gooszen heeft echter nog niet mede
gedeeld, of hij bet voorstel ongewijzigd, dan wel in
anderen vorm opnieuw ter tafel zal brengen.
Ter vervulliug vbd de vaceerende hoofdonder
wijzers-betrekking te Kadzand, zijn op de voordracht
geplaatst de beeren H. Jongepier, A. F. Wisse en
A. F. Swenns, de laatstgenoemde hulponderwijzer te
Sprang, en de heide eersten, respectievelijk sinds April
1880 en April 1879 de hoofdonderwijzers-acte bezit
tende, te Middelburg.
Aardenburg, 19 Augustus. 1880. Heden werd
alhier in de groote zaal van het gemeentehuis de
37e algemeene vergadering gehouden der onderwij-
zers-vereeniging in het 5e schooldistrict der pro
vincie Zeelaud. Zij werd bijgewoond door den heer
Inspecteur in Zeeland, den heer schoolopziener ia
dit district, 22 hoofd- en hulponderwijzers. De
schoolcommissie uit deze gemeente, benevens een'\
lid van den Raad met den secretaris toonden, door
het bijwonen dezer vergadering, hunne algemeen be
kende belangstelling in bet onderwijs.
Na het openen der vergadering leverde de voor
zitter eene verhandeling over „den toestand van
ons district in 1570". Hij toonde aan, hoe moei
lijk het was bijzonderheden mede te deel en over
het jaar "1570, daar er door de geschiedschrijvers
weinig is van opgeteekend. Niettegenstaande „1570
sprakeloos is als een lijk", wenschte hij achtereen
volgens na te gaan den aardrijkskundigen-, den
staatkundigen- en den godsdienstigen toestand, om
eindelijk met de verstandsontwikkeling uit die dagen
te eindigen.
Hij deelde o. a. mede, dat omstreeks dien tijd
Cadzand en Biervliet eilanden waren. Sluis eene
drukke handelstad, had een levendigen handel, op
Brugge. De steden Aardenburg, Oostburg en Bier
vliet, alle aan zee gelegen, hadden eveneens een
uitgestrekten handel. IJzcadijke en Schoondijke lagen
op eene andere plaats dau tegenwoordig. Retrah-
chement bestond nog niet, doch het tegenwoordige
gehucht Ter Hofstede, reeds door Melis Stoke be
schreven, was eene zelfstandige parochie met kerk.
Door den zoogenaamde Allerheiligen vloed van 1570
werd veel schade ook in dit district toegebracht en
het Zwin met den Braakman hereenigd.
In dien tijd behoorde ons district tot het rijke
Vlaanderen, waarover Filips, koning van Spanje,
als graaf Jjfceorde De vrije s'eden MuideD, Sluis
en Aardenourg hadden de recbtsbedeeling in han
den met de ambachtsheeren der heerlijkbeden Bres-
kens en Biervliet; 't Vrije van Brugge was evenwel
het hoog6te rechtscollege.
De hervorming op godsdienstig gebied vond hier
weinig aanhangers. Dc gevolgen van den beelden
storm.'' werden hier zeer weinig gevoeld. De oude
godsdienstnl. de Roomsch Cotholiekc, was de'
heerschende.
Omtrent de verstandsontwikkeling uit die dagen
is zeer weinig mede te deelen. Er was bijna geene
gelegenheid, althans op het platte land, tot het
ontvangen van onderwijs, zoodat zeer weinigen
lezen en sohrijven konden. Misschien was dit in
de steden eenigzins anders, doch over het algemeen
was de intellectueele ontwikkeling zeer gering.
Na de voorlezing der notulen, het algemeen
verslag van den slaat en de werkzaamheden der
vereeniging eu het verslag van den treurigen staat
der boekerijwerd een oogenblik gepauseerd. In
dien tusschcritijd hielden een vijftal hulponderwij
zers een wedstrijd in het schrijven op het bord.
De uitslag daarvan was, dat dc heer P. Risseeuw
de prijs van f3. behaalde, terwijl op voorstel van
den heer Inspecteur beslot on werd aan de iceren
L.-P. Weisfeit eu P. Hocbart ieder een premie van
f 2, toe te kennen.
De feestrede werd gehouden dopr den heer I.
W. Weisfeit, hoofdonderwijzer te St Kruis. Hij had
tot onderwerp gekozen „de Schoolwet in België".
De feesten der 50jarige onafhankelijkheid in dat
rijk hadden hem tot de behandeling van di: on
derwerp aanleiding gegeven. Hij behandelde achter
eenvolgens der geschiedenis der onderwijs-wetgeving
van 1806 tot '1880, om meer bijzonder stil te staan
bij de wet van 1879 en bij den verwoeden strijd -
die door de Belgische geestelijkheid hiertegen gevoerd
wordt. -Verschillende bijzonderheden werden door den
redenaar medegedeeld, die met gespaunen aandacht
werden aangehoord. Een daverend applaus beloonde
deq spreker voor de vele moeiten, die liij zich ge
heven had om bouwstoffen voor dit rijk onderwerp
te verzamelen.
Als bestuurslid werd herbenoemd de heer J. de
Koning, terwijl in plaats van den heer 11. J. van
Braambreek, de beer I. W. Weisfelt als zoodanig
werd gekozen. -
Uit de rekening van den penningmeester bleek
dat er over het afgeloopen dienstjaar oDtvangen was
opsc!
//I
bou*
het I
de I
Doel
dat
kèld<
vMil
drijt
waar
siug
zij s
proet
veria
boter
die fc
land!;
en t
8ang(
veel
IKew-York vertrokken. Het stoomschip zal daar 62
ossen 402 zwijnen ontschepen, die bestemd zijn om
van d«ar per spoor via Brussel naai Frankrijk ver
voerd te worden.
'Daar dit eene proef schijnt te zijn, die, zoo ze vol
doet, misschien tot meerdere trausporien aanleiding
zou kuunen geven, boopt men dat allen zullen mede
werken, om elk te vermijden oponthoud, of noode-
looze kosten te voorkomen. (Af. Cl.)
Men schrijft omtrent dc „Prins Alexander-Stich-
ting" Midden-Eng nabij Beunekom, inrichting voor"
blinde kinderen', beneden den leeftijd wap zes; jaar
Wij vernemen met groot genoegen, dat weldra in
onze nabijheid een nieuwe inrichting van weldadig
heid zal geopend worden, waarin groote en bepaalde
behoefte bestaat en welke haar ontstaan verschuldigd
is aan het congres tot verbetering van het lot der
blinden, dat in 1880 te Parijs vergaderde en dat in
zoo menig opzicht hóógst gewichtige gevolgen had
en voor de bliuden blijvende vruchten belooft af te
werpen, de hjer bekoelde inrichting is een voorbe
reidend blindeninstituut, w«ar jonge kinderen bene
den den leeftijd van zes jaar geheele huisvesting en
verzorging kunnen vinden, en waar men hen zal
voorbereiden, oen later met vruoht het onderwijs nan
het iustituut te Amsterdam of elders te kunnen
bijwonen. De heer F. H. Lavanehy, van Parijs, een
man die op het gebied van blinden-onderwijs een
onbepaald gezag heeft en die dqn vader der congres
sen voor blinlen kan genoemd wordeu, bezocht dezer
dBgen opzettelijk de nieuwe inrichting te Benneko.n
en was over de liggiDg daarvan zóó tevreden, dat hij
verzekerde daarmede ten hoogste ingenomen te zijn
en haar de schoonste toekomst durfde voorspellen, en
inderdaad zij voldeed volkomen aan alle eischen. Een
öienw en luchtig gebouw met hoogc verdiepingen,
omgeven door een vriendelijken tuio en te midden
van prachtige, geheel vrije wandelingen in het beste
droogste en meest gezonde gedeelte van Gelderland
beveelt zich daartoe reeds van zelf aan. De commissie
van oprichting heeft dan ook deu steun van de wel-
denkecden zonder eenig bezwaar gevonden en was
bijzouder gelukkig in alles, wat zij daartoe ondernam.
- Zij slaagde er in eene directie te vinden, die zoo-
wel aan de Louise-bewaarschool te Amsterdam als aan
het instiluut tot Onderwijs van Blinden aldaar door
haar flink en degelijk karakter en den vriendelijken
omgang met de kleinen zeer terecht werd gewaar
deerd. Aan mejuffrouw M. C. Verny's handen kunnen
de jonge blinden gerust én veilig worden toevertrouwd
zy zal voor hunne ontwikkeling naar lichaam en
geest met de meeste Helde zorgen, en wanneer zij
later op eene grootere inrichting overgaan, zal men
eerst duidelijk de hoogst nuttige strekking dezer op
leidingsschool erkeunen, terwijl het verblijf van de
kleine blinden in de vrije natuur, uit den aard der
zaak, verre verkieselijk is boven het verblijf op zoo
jeugdigen leeftijd in een inrichting; waar toevoer van
de onmisbare versche lucht een volstrekte onmogelijk
heid is. Wij vertrouwen dan ook, dat zij, die hunne
milde gaven blijmoedig aan hat welzijn dier blinden
ten offer brengen, ook de inrichting niet vergeten
zullen, die voor. hen zorgen wil nog voor dat het
instituut dit doen kan en welke hen wil pogen voor
té bereiden, om met le meer vruoht de weldaden te
kunnen genieten, welke deze schoone instelling nu
bijna drie kwart eeuw met milde en verstandige hand
verspreidt en waaraan zoovele bagaafde'blinden het
goede lot te danken hebben, dat zij thans genieten
Degenen die de schoone omgeving van den Wage-
ninschen Berg gaan bewonderen, durven wij een
bezoek aan de inrichting voor blinde kinderen bone
den den leeftijd ran zes jaren onverschillig tot
welke godsdienstige gezindheid dezen behooreu
gerustelijk aanbevelen. Aan do nieuwe inrichting
wenschen wij van gaoscher harte al den steun en al
die waardering toe, waarop zij volkomen aanspraak
heeft en die zij ten volle verdient, en wij brengeu
"een woord van warmen dank, in naam der mensch-
lievendhcid, aan de wakkeremannen, die haar met
edele Gé^óelingcn hebben tot stand gebracht en die
haar den '<|5den October c. k. 'aan hare sohoone be
stemming wijden zullen. (Arnh. Cour.)
In do Öpwaarschool iii de Willemsstraat te Amster
dam, beliooflyide aan de vereeniging Tot Reit des
Vólks, is eersteen onthuld, tot herdenking van den
welbekenden Amsterdamschen predikant Jde Liefde,
stichter der Vereniging.
Deze vereenigihg heeft 17 cn IS dezer haar vijf-
en-twintigjarig yeslaan herdacht. Zij telt thans 5 af-
deelingenj ruim «JOO leden cn meer dan 3000 be
gunstigers. De bewaarscholen, voor haveloozen tellen.
700 kinderen, de zondagsscholen 2800, met 100
onderwijzenden. Zij beeft ook nog velschillende jon-
gèluus-vcreemgingcn opgericht^ alsmede brei- en
naaischolen, terwijl vele volkslezingen worden gegeven,
ook .voor ro'liftnren.
De vereeniging voor lijkenverbranding zal hare
5de algemeene vergadering honden te Nijmegen, op
Zaterdag den il September a.s.
Tot de punten ter behandeling behooren o.a
wonii
der j
bewoi
van
door
wordt
tens
waarv
daad
de b
consfi
schaft
zooah
blijve
gen l
Gla&
moon
gehot
openi
minis
persot
Oo:
netelig
Pruis<
alleen
staat
ook
zorgei
wordt
