NIEUWE GOESSCHE COURANT.
62. Vrijdag 13 Augustus 1880. Vijttiende Jaargang.
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland.
O- °P Z,
enadr.
Hand
bbend.
liningcn
akfl
iclinge
:3
.A rends
ietanid
idelb.
ss. stad.
hav
7.25 8.40
6,12 7,34 8,60
6,20
6,36
7,—
7,8
7,14
9,14
9,26
send. V. 7,44845 10,461,- 3,5 7,8 7,57
uw 7,549,1110,56 1,10
8,109,2511,7 1,213,277,25
8,24 11,161,30
8,37 11 291,43 3,50
8,43 11,351.49 3,57
8,53 11,451,59 4,14
8,58 11,502,4 4,20
9,7 12,- 2,15 4,32
9,18 12,10 2,24 4,43 8,6
9,26 12,18 2,32 4,53
9,41 12,322,47 5,9
9,52 12,412.56 5,20 8,35 9,6 10,2510,50
10,2 12,503,5 20,3511,—
- 5,30 8,45 9,15 daar reizigers worden opgenomen of uitgelaten. Roo&endJl. 7,30 8,25 8,4510,11 2,42 4,30 7,579,41
:ze Courant verschijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdagen, des Maandags en Donderdags avonds. Prijs p. kw. f 0,85. fr. p. post f 1.Afz. Hommers f 0,05.
Prijs der Advcrtcntien 10 ct p. regel, groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten van 1—6 regels 50 ct,
Advertentièn kunnen op den dag der uitgave niet latef dan ou> half twaalf uur des voormiddags worden aaugenomen.
Stukken de redaclie betreffende gelieve men minstens dón dag vóór de uitgave franco toe te zenden aan de Uitgeefster Wed. A. C. UB Jc>"?E, te Goes,
Vliss. hav.
stad.
Hiddelb.
Arnemuid
'sH.Arends.
Goes
Biezelïnge
•VJako
Kruinioger.
Krabbend.. 7,25
•Rilland 7,32
Woemdr. 7,47
BergopZ. .7,5 8,2 —9,57
1 Aan deze halten wordt alléén gestopt, wanneer Wouw y'ïf, «'gt'o~7c ii7ï
12,32 2,30 5,307,2510,—f 2
12,44 2.41 6,427,3710,10 fl
12,51 2,48 5,507,44
1,5 3,2 6,6 7,59 t
1,14 3,11 6,178,8 „zl
1,25 3,19 6,308,19 g II
1.32 3,26 6,38 8,26 Sr'
1,40 3,33 6,44 8,35
1,50 3,43 6.55 8,45
1,56 3,49 7,2 8,51
2,9 4,2 7.179,4
2,22 4,15 7,32 9,18
2.33 7,46 9,31
POSTERIJEN.
in brieven geadresseerd aan onbekenden over
de le helft der maand Juli 18*$0.
Verzonden geweest naar
Jonge
Simons.
Baars dorp.
Heinkenszand.
Campebland.
Hubrechtse.
Middelburg.
OVEZANDE.
den Herder.
Wolfaartsdijk.
anendonk.
Oostendara.
Wemeldingb.
Front.
Hoek van Holland.
WlSSEKÉBKE.
Mouter ze.
Haarlemmermeer.
Briefkaarten.
I(gever Koerier. Amsterdam.
BINNENLAND.
3-OES, den 12 Augustus 1880.
en bezocht de Commissaris des Konings; jhr.
P. C. van Karnebeok, voor hot eerst onze stad.
iet weder zich 's morgen b niet goed aanzien,
tion uur brak do zon door de wolken. Ten half
ingekomen, verleende hij het eerst audiëntie tot
r óm daarna de verschillende scholen en eenige
gebouwen te bezoekeo. Te half twee werd de
.minapolder en do gemeente Kattendijke bezooht.
het uitsteken der vlaggen in de gchccle ge-
s bewijst zij eene welverdicndo hulde aan den
.en vertegenwoordiger des Konings.
Tot ontvanger griffier van.dè Breede watering
ten Yerscke is door de vergadering van inge-
benoemd de heer Q. H. vun der Meet Mohr.
len ontslagen ontvanger-griffier, den heer. G. H.
reeke, is een pensioen van f 1000 'sjaars verleend.
Te Groningen is Zondag een vergadeiinggehou-
■an het Provinoinal Groninger coraitie voor alge-
stemrecht. Dc heer Urban hield een lofrede
n overleden medestander, verklaarde het eens te
net oen uitspraak van den heer Goeman Borge-
dnt grondwetsherzieningvoor de deur stond, en
.gde de vergadering uit een voorloopig bestuur
noemen, tevens bolust met de regeling der a. s.
,ng. Na eenige discussie werd hiertoe besloten,
iomraissie, belast met de regeling, bestaat uit de
i Huiziuga, Mulder en Urban. Als voorzitter
met algcmcenc stemmen gekozen de heer 11. J._
qw van Kleincmeor, nis secretaris dc heer F. E.
f'rhan. Als sprekers zullen optreden li. Ji. Mulder
Groningen en J. Hovingh van Appingedum. Met
oog op dc.. Israëlitische feestdagen iti September,
besloterf de» 2den Zondag i» Oolobcr deze
;ing te doon plaats hebben.
- 17 Augustus nadert.
en vierde blaadje der Unie kwam reeds tot ons.
is vnn den volgenden inhoud
VVat baat het een mcnsch, zoo hij dc
gohcolo wereld gewint en lijdt schudo
zijner zielef Mallh. 15 y 26.
)c Bijbel op schoolDut, is do loiis, maar daarin
meer dan menigeen bedenkt.
Vaarom P
lat heeft ouzo Heiland cn Meester gezegd, als Hij
ik«Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en zijne
schtiglicid en al dezo dingen zullen u worden toe-
rorpen."
Vat dat woord betcckcnt, kun men hot besllccren,
men ziet hoe do libernlcn liet omverwerpen.
Eenige jaren geleden is er een boek uitgekomen,
door .een. Engclschman geschreven, die Spencer heet
en een grootcn naam heeft ais geleerde.
Dat boek is vertaald door iemand, die er veel mee
op had, cn die er van zichzelvcn nog eea stuk bij
beeit geschreven, waarin hij dat boek aanprees en
hoopte dat alle onderwijzers het lezen zouden en toe
passen op huu scholen. -
Nu het was ook eon boek over de opvoeding
en het was heel aangenaam om te lezen, al was het
nog al lang. In korten tyd werd het driemaal gedrukt
en alle liberale onderwijzers vonden het prachtig
Wat vertolt die Spencer
Hij bemoeit zich met Gods Woord in het geheel
niet. Daar is hij ver boven verheven. Maar hij rede
neert zoowat uit zijn eigen monschelijke wijsheid.
Het eerste hoofdstuk heetWelke kennis heeft de"
meeste waarde?
Een belangrijke vraag.
Er is veel kennis, die hooge waarde heeft.
Men kan kennis hebben van Fransch, Engelsch,
Duitsch, Latijn, Grieksch, Hebreeuw3ch, muziek, zang,
tcckenen, rekenen, ja wat niet al.
Welke kennis heeft nu de meeste waarde P-
„Wel zegt 8pencer dat is dood eenvondig
Wat is meer waard dan gozondheid 't is de hoogste
schat. Dus het meeste waard iste weten, hoc ik
mijn lichaam gezond houd want wat kan een ménsch
uitrichten met een ziek lichaam
Dat klinkt heel- fraai.
En nu gaat hij met die mant alles meten, en als
men ziju redeneering goed begrijpt, komt zij zoowat
hierop neer; thans kunnen wij een Jyst maken van
al dc soorten van kennis. Op die lijst moet dan staan
No. I. Gezondheid is de hoogste schdti
Wat zal nu No. 2, 3, 4 enz. moeten staan?
Laat ons zien. Wat is meer waard voor dc ge
zondheid Fransch leeron of natuurkunde P
Dnt spreekt van zelf: natuurkunde.
'Dus natuurkunde staat No. 2.
Wat is meer waard voor de gezondheid
godsdienst of zingen
Dat Bpreckt van zelf: zingen, want met zingen ver
ruim ik myn borat en dit is zeer. nuttig.
Dus zingen b. v. No. 3.
Zoo kan men in het oneindige voortgaan cn het
gevolg is, dat do godsdienst heel laag op het lijstje
komt staan.
Dc godsdienst komt er wel op, want de godsdienst
is ook heel nuttig voor do gezondheid, omdat de
godsdienst den mensch bewaart voor uitspattingen, en
bovendien bet hart opheft, wat ,ook al niet kwaad is
voor het lichaam.
Zoo ongeveer redeneert Spencer en do liberale
onderwijzers zingen in een koor: heerlijk 1 heerlijk 1
Doch Spencer heeft ons een goeden dienst bewezen.
Hij doet ons gevoelen, wat de Hcere Jezus bedoelt
heeft niet Zijn woord „Zoekt eerst het Koninkrijk
Gods." Met dat woord in de handen vragen wij ook
wat moet No. 1 op de lijst?
Antwoord No. 1. liet Koninkrijk Gods.
En wut nu verder Moet nu No. 2 hcotcn ge
zondheid is de hoogste schnt?
Wel neen, zeker niet. Want voor menigeen is een
ziek licliniun do middellijke weg geweest om God te
leuren kennen, liet is dus lang niet zeker, of dit voor
ons ook de weg niet zijn kan. Wio weet of ik niet
blind moet worden om Gods waarheid te leeren zien
of doof om te lecrcn hooren naar Gods stomof
Inm om ie leeren wandelen op het pad van Gods
pubo<l.iv.
Het kan dus best wezen, dat de gezondheid eerst
No. 10 of No. 20 komt te staan.
Wat dan No. 2 P
Wat de school aangaat, zou ik zeggen No. 2 leeren
lezen, omdat God ons Zijn woord heeft gegeven en
daarbij bevolen„onderzoek do Schriften, want gy
meent ili dezelve het eeuwige leven te hebben en die
zijn het, die van Mij getuigen.»
En wat No. 3, 4, 5 enz Laat ons een voorbeeld
nemen Fransch leeren óf Vadorlandache geschiedenis,
wat is meer waard P
AntwoordYaderlandsche geschiedenis want als ik
het Ncderlandschc volk leer, hoe zyn vaderen hebben
gebeden, geloden, gestreden: hoe een Willem van
Oranje niet zijn eigen eer, maar de eere Gods heeft
gezocht, dan is dit een van de middelen, die in des
Hecren hand het Koninkrijk Gods be\ orderon kunnen.
Doch de Hcero Jezus laat ons in al deze dingen
vrij. Wat gy No. 2 wilt zetten, laat Hy aan u over,
en de een zal ook die vraag anders beantwoorden dan
dc ander.
„Kies wat go wilt, zoo zou Hij tot ons spreken, ik
sta alleen op No. 1 en nu moet gij voor u zeiven
bepalen, hoe do lijst verder zal zyn.'"
Ziedaar wat wij echter op de sehool moeten trachten
uit te maken.
•No. 1. blijft overal No. 1: in school, in huis, in
de kerk, op het veld, in den tuin, op de fabriek, op
het kantoor overal No. 1Het Koninkrijk Gods.
Maar in een blindcngestichi zal No. 2. wellicht heel
anders zijn dan in een ziekenhuis.
In een oen ziekenhuis zal No. 2 worden: genezen,
de gezondheid zoo mogelijk terugkrijgen.
In een gesticht voor ongeneeselijke blinden zal No.
2 niet worden de blinde ziende maken, maar veeleer;
een middel te hedenken, hoe ik dc blinden best kan
leeren het Koninkrijk Gods' te kennen, door ze met
de vingers te leeren lezen of iets dergelijks.
Men ziet dus, dat dc vraag, wat No. 1 zijn moet.
alles beheersoht.
Nu is het belangrijk dit boek van Spencer ie
kennen, omdat wij daaruit kunnen zien wat de open
bare school en wat de liberale onderwyzers het be
geerlijkst achten.
„Zorg voor uw lichaam" dat wordt dan de
hoogste liberale wijsheid.
„Zorg voor uwe ziel" zegt do Heere Jezus.
Dat heeft vcol van vuur en water, en daarom kan
de Christen geen vrede hebben roet een school, die
zulk een verkeerde leus in naar vlag schrijft cn. moet
hij waken, dat 'zijn kinderen onder dion invloed niet
komen.
Do schoolgeuzon-wetenschap wordt dus een heel
andere dan liberale wetenschap, omdat zy van een
anderen kant begint.-
Daaraan hebben velen nooit gedocht. Zy hebben
nooit beproefd om een Jyst op te maken en daarom
hebben zelfs-vele Christenen een tijdlnng gemeend, dat
Spencer's bock een onschuldig, een nuttig bock was.
Zij zogen niet, welk vergif er in dnt boek schuilt.
Nu is de taak der Unie, om do opvoedkunde van
•de Christelijke school fo verbeteren cn betere boCken
to geven voor nnnélunndc onderwijzers, opdat zy ge
wapend worden tegen die valscho lccringcD. Daarom
is nl vast do Unie begonnen om een .bctor boek'te
laten schrijven ovor do geschiedenis deB vaderlands,
waaruit aanstaande onderwyzers leeren kunnen £oor
hun exnmen. Daarvoor is ul con grooto som gelds
uitgeloofd, want dnt is geen gcmokkelyk werk. Wy
hopen, dnfc het vroeg of laat komen zal. Doch er
valt nog veel moor lo doen, zooals wij later zien zullen.
