H568 te IIoinoTrr overleden, hebben diens kostbare
rD beroemde >oekcrij van Joodscbe en Hebreenwschc
trrrkcu aan te gemeente Amsterdam ten geschenke
aangeboden, mdcr voorwaarde dat die verzameling
tea eeuwige lage bij elkander blyve, cn in een der
vertrekken vaude bibliothbck der uuiversiteii bewaard
worde onder dn naam van flibliothrca Ilosenlhaliana
terwijl dal vetrek dit opscbrifl boven den ingang
moet dragen.
I)e bibliotheek, beslaande uil meer dnn 5200 boek
werken, die meer dan 6000 bockdcelen uitmaken, is
in Mrc soort, nsagl die van Oxford cn van bet Britscb
museum, misschien de belangrijkste der wereld. Zij is
in twee bockdcrJen gecatalogiseerd door een geleerden
ibibliograaf, der heer M- J. Roest, te Amsterdam.
2 Voor die bibliotheek zijn *nti verschillende zijden
^yootc aanbiedingen gedaan, doch van de hand gewe-
omdat do ri^enarcu wenscheu dat de verzameling
-*als een geheel bewaard blyve, ter nagedachtenis van
den geleerden verzamelaar, die aan het bijeenbrengen
erron bijna zijn gebeele leven heeft gewijd.
"Volgens het Sluisch Wbl. hebben gedeputeerde
staten geen termen gevonden, om de te Slnis in de
afgeloopene maand gehóuden verkiezingen van raads
leden te vernietigen; terwijl do eerste raadsvergadering
der nieuwe gemeente Sluis zal plaats hebben op Za
terdag 51 dezer, op welken dag dus, ingevolge art.
1 der wet van 28 April 1880, de verecniging van
Heille en St. Anna ter Muiden met Sluis tot stand
komt.
Hork- en Sohooliilouws,
In Mei 1879 besloot de Verecniging voor Christ.
Nationaal Schoolonderwijs ter vervanging van een
voorschottenfonds van f 100.000 dat uitgeput was, een
nieuwe rentelooze lecning aan tc gaan van f 5000.
Dat voorschottenfonds is bestemd tot het verstrekken
van geld op hypotheek, uitsluitend met het doel, om
de oprichting van christelijke scholen te bevorderen.
a.Dit doel was bereikt en de bepaalde aflossing van 6
atcïiideelen 'sjaars heeft plaats gehad. Nu is echter
Qocj*hfs voor Via gedeelte deelgenomen aan het bedrag
de hoofdcommissie gevraagd had, cn daarom is er
nieuwe'circulaire rondgezonden, die ten gevolge
gehad, dat op nieuw is deelgenomen voor 0
.elen a f 500 en een a f 250, hetgeen, met in-
ip van vroegere deelneming, een zesde bedraagt
m liet bcnoodigdc kapitaal.
HET SCHOOLFEEST-
Het was jl. Vrijdag 16 Juli eeu blijde dag voor
!¥cn grool gedeelte der Goescbe schooljeugd en ook
nor ouderen vau dagen was er genot te vicden door
H'e kleinen op dien dag gade te slaan en in huu-ne
js?reugde te deelen. Dien dag was door het Comité tov
wering van Schoolverzuim besiemd tot bet feest, dat
gewoonlijk ieder jaar wordt bereid aaa de leerlingen,
die geen of slechts een gering getal schooltijden in
het afgeloopen jaar verzuimden. Had men bij vorige
gelegenheden uitstapjes naaf Middelburg of BergeD
op Zoom gemaakt, bet „verscheidenheid behaagt"
wilde het comité ook voor de schoolkinderen in toe
passing brengen, en zoo werd bepaald, dat geen uit
stapje naar elders zou gedaan worden, niaar dat men
de leerlingen met spelen en andere genoegens zou
bezighouden. Dat hiervoor verschillende maatregelen
moesten genomeu worden en* de^voorbcreidiog van het
feest vele zorgen vorderde, taf wel geen vermelding
behoeven. Voor de plaats van het feest was de heer
A. H. 3. Commelin welwillend genoeg, zijne in pacht
hebbende weide aan* den 's Heer Ifëfödrikskindereodyk
in gebruik af te staaD; de levering der versnaperingeu
die de kinderco zouden worden aangeboden, werd ge
gund aan den heer M. G. van den Ende, die tevens
zou zorgen, dat de grootere bezoekers der teestplaats
eenige ververschingeo konden gebruikenhél hoofd
en hulponderwijzend personeel der verschillende scho
len verklaarde zich bereid de leden van het comité
bij te staan bij de leiding der feestviering. En zoo
brak de-dag van 16 Juli aan, met verlangen door de
leerlingen, met hoop op goeden uitslag en meer nog
op goed weder door de leden van het comité te ge-
moet gezien.
Het weder was aan den morgen van den feestdag
Diet zeer gunstig. De regen, die nu en dan nederviel,
deed het vermoeden rijzen, dat de weide te vochtig
zou zijn, otn de kinderen te do;n spelen, zonder be
nadeeling hunner gezondheid. Doch tegen den mid
dag brak de zon door de wolken en bescheen weldra
de schaar van feestelingen, die onder het zingen van
het Vaderlaodsche jongenslied (eeue herinnering van
den vroegere» muziekdirecteur M. Edzatd Grefe aan
bet koningsfeest van 1874) zich uit hunne scholen
naar de Koopmansbnurs begaven.' Hier werden zij op
gewacht door de leden van het comité'met het mu
ziekgezelschap Accelerando nit Middelburg onder
directie van den heer I. F. Liesoy. Men kan het
waarlijk noch den grijzen* directeur, noch de Jedeu van
bet muziekgezelschap aanzien, 'dat zij den vorigen
avond het veertigjarig jubilé van den eerstgenoemde
als muziek- en daDSonderwijzer hadden gevierd.
Spoedig was de 'stoet georganiseerd en zette zich
in beweging, om langs oen gedeelte der straten van
dr stad naar hel terrein der feestviering té vertrekken.
Hier aangekomen werden de leerlingen aangenaam
bezig gchoodeu met onderscheidene spelen, o. het
ringrijden cn balwcrpcn, of vermaakten zij zich in
blijmoedige vrijheid op echte jongensmanier, terwijl
de leden van het comité of do onderwijzers en erfider-
wijzcressen de spelen leidden cn een wnkend toezicht
bielden. Vele ouders cn andere belangstellenden
brachten ook een bezoek aan de wcido en het
geheel leverde een eigenaardig en boeiend gezicht op.
De zon mocht hare kracht wel wat sterk doen gevoe
len, zij was echter zoo vriendelijk, van zich nu en
dan achter de wolken te verschuilen, waardoor de
warmte weer wat getemperd werd. De muziek liet
hare opwekkende toonen hooren, de vcrverschingcn
voor kinderen bestaande in broodjes met koek, kaas
en vleesch cn melk, werden van lijd tot tijd rondge
deeld on de grooteren verdrongen zich rond cn in de
opgeslagen tent, om een glas bier of een anderen vcr-
frisschenden drank machtig te worden. Het geheel was
een tafereel van genot en vröógde, dat voor de lcer-
lingeu niet weinig verhoogd werd door een tom
bola zonder nieten, welk nog gehouden werd. Iedere
leerling ontving een aandenkeu aan bet feest, hetzij
in koek, in een plaat of in eenig speelgoed. Zoo
werden cenige uren van feestvreugde doorgebracht,
tot dat de tijd, die steeds onverbiddelijk voortgaat,
wenkte huiswaarts tc Lcereo.
In dezelfde geregelde orde, als waarin zij gekomen
waren, werden de kinderen naar de Groote Markt
geleid. Id een grooten kring geschaard, werden door
hen eenige liederen gezongen en werd tot hen door
den Voorzitter vau het Comité een hartelijk woord
gericht, getuigende van den lust, die het comité be
zielt, om den kanker, die aan het onderwijs knaagt,
het schoolverzuim, te bestryden, maar ook van den
ijver, die bet comité aan den dag legt, om naarstige
leerlingen eene gepaste vreugde te bereiden en met de
kleinen te genieten. Tevreden en hoogst voIdaaD gingen
de leerlingen*ten ruim 8 ure huiswaarts. Het comité
met de hoofdonderwijzers vereenigdec zich in het
Hotel Zoutkeet, waar hun door bel muziekgezelschap
nog eene autadc werd gebracht, lot groot genoegen
van de schare die op de Markt heen en weer wan
delde of zich voor en in de koffiehuizen verpoosde.
Alles liep in de Oeste orde af.
Het oomité verdient een woord van lof voor de
wijze, waarop zij den kleiuen een feest bereidde en
de hoop, dat meerdere genotvolle dagen zooals deze,
mogen volgen, zal gewis door allen, die bét wel met
de jeugd meenen, gedeeld worden.
STATENGÊX EU AAb
De vraag omtrent de toelating ran Dr. Scbaepman
als haar medelid, hield de Tweede Kamer Vrijdag
eeo zeer geruime poos bezig. Twee gevoelens stonden
tegenover elkanderdat van hen die aan de Gronde
wettige bepaling, haar volgens haar geschiedenis inter-
preteerende, de beteekenis, gaven dat geen geestelijke
of bedienaar van den godsdienst Kamerlid kan zijn,
cn van ben die van meening waren dat een Katholiek
geestelijke nooit -zijn geestelijke waardigheid verliest
en derhalve toelating van Dr. Scbaepman in strijd
achten mei de Grondwet.
Dit laaste gevoelen werd krachtig verdedigd door
de heereo Lenting, Bredius, Van Delden en Cremers,
die allen verklaarden volstrekt niet uit persoonlijke
antipathie, maar uit overtuiging de toelating te be
strijden en niet te kunnen gedoogen dat men. zooals
de Commissie, uit edelmoedigheid, uit vrees van te
krenken, de Grondwet schond.
Het gevoelen der Commissie, dal daartegenover
stond, werd sterk voorgestaan door de heeren v. d.
Hoop, Van Eek, Hees, De Meijier en Schim melpen-
uink. Zij betwisten dat de Grondwet verkort werd
door toelating van Dr. Scbaepman na de verklaring
die bij had overgelegd. Op Het canoniek recht kou
men zich bier- niet beroepen. De Grondwet liet alleen
de keuze vrij tusscheu geestelijk ambt en Kamerlid
maatschap, maar sloot niet enkel eu alleen de Katho
lieke geestelijkheid uit. Zooals meu ten opzichte van
verscheidene Hervormde predikanten had gehandeld,
moest men ook D'" - ndeleD.
Op de vraag va:, uon beer Cremers of meu zeker
heid had, dat Dr. Schaepman nooit meer tijdens zijn
lidmaatschap als priester zou optreden, antwoordde
de heer De Biebensteïn dat men zoover niet gaan
kon. Hij zelf had eenmaal bij het sterfgeval van den
heer Storm in de Kamer priesterdiensten bewezen.
Ook de heer Vau Houten was voor de toelatiug,
omdat* hij zoo vrijzinnig mogelijk voor gekozeneu de
deuren wilde openen eu niet de grondwettelijke bepa
ling afhankelijk maken vau geheel subjectieve opvat
ting van de gekozenen.
Eeu motie van den heer Bredius om Dr. S. niet
toe te laten, alvorens van hein eene schriftelijke ver
klaring was ontvangen dat, hij niet geestelijke of
bedienaar van den godsdienst is, 'wordt door den
voorsteller ingetrokken cn ten slotte met 55 tegeu
14 siemroeD, overeenkomstig de conclusie van het
rapport der Commissie, tot toelating besloten.
Tegen «temden dc heeren -. Denting, Gratann, Van
Dcldcn, Bcrgsmo, De Vos, Viruly, Idserda, Bredius,
Wybenga, Kops. Van Osenbruggcn, Cremers, Oorver
Hooft cn de Voorzitter.
Dc heer Schaepman werd nog aan bet einde d<j
zitting becedigd cn geïnstalleerd.
Vervolgens zijD do beraadslagiugen over decredict-
tvel tot uilvoering der onderwijswet voortgezet.
Het woord was aan de Regiering.
De Mii.ister vau Bincenlandscbe Zaken verklaarde
dc opmerkingen ten aanzien van de afwezigheid des
Ministers Van Lynden ter tijde te zullen laten. Die
Minister was om gezondheidsredenen nidandig. De
vragen vnn den heer Keucbenius aan dien Minister
mocblcn nieuw van vorm zyu, in strekking waren ze
oud en vroeger reeds beantwoord. Een voorzetting
vau dat debat kon het algemeen belang niet baten.
Op ééu vraag: of deze Rcgetrjvg niet op de school
wet bad kunnen terug kceren, wilde bij alleen ant
woorden door tc verwijzen naar de rede van den beer
Van Lynden op 24 September. De regeering bed het
steeds als baar eersten plicht beschouwd, de wetten
uit te voeren. Zij bad giecds baar voornemen doen
blijken om de schoolwet uit te voeren, en was daar
voor rond uitgekomen. Naar andere motieven behoclde
men dus niet te zoeken.
Wat de financicele bezwaren aangaat, in 1878 be
stonden ze ook, maar ze warci, geweken voor de
overtuiging der meerderheid, dut, waar bet geldt een
noodzakelijke verbetering van bet volksonderwijs, het
geld moet worden gevonden. Dat versterking der
middelen noodig zou worden, ontkende de ikgeering
geenszins. maar daarom had zij voorstellen gedaan
betreffende 'de twee millioen Indische bijdrage en de
rentebelasting.
In zoover bestond cr tusschen die middelen en dere
wet verband, dat die middelen dienen moesten om de
onderwijs- en andere uitgaven te dekken. Verder
ging het verband niet. Geenszins strekte dit ontwerp
om de kansen van aanneming der reotewet te verbe
teren. Dal bet Koninklijk Besluit tot invoering niet
vooraf was uitgelokt, was iu 't belang van de waar
digheid van 't gezig.
Omtrent den termijn van invoering was de Regee
ring niet zoo geheel vrij als men 't deed voorkomen
de wet van 1878 toch bevatte verscheidene eindier-
mijnen.
Wat de maatregelen van inwendig bestuur betreft,
nog slechts twee moesten uitgevaardizd wordeo.
Die tot uitvoering van art. 45 was reeds in onder
zoek bij den Raad van State de andere betreffende
scboolbouw en de schoolinrichting is 29 Juni naar
dien Raad gezonden. Voor 1 November zouden die
besluiten teer goed kunnen zijn vasfgesleld- Orerigens
herhaalde hij zijn verzekering, io de voorschriften
omtrent den bouw enz. van scholen, matige eischen
te zullen stellen en alle weelden te zullen vermijden.
Dat de twee maanden vergoeding der 30 pCt. een
geschenk aan de gemeenten zoude zijn, ootkeude hij.
De wet schreef voor, dat die vergoeding bij de invoe
ring dadelijk zou ingaan, en zij is een terugbetaling
voor de meerdere kosten, waartoe de gemeenten naar
de nieuwe wet zijn verplicht.
Hij besloot zijn rede met te herinneren aan het
woord des heeren Van Lynden op den aandrang tan
verschillende zijden om eene belofte af te leggen.
Toen vroeg die Minister: of lager peil van staatkun
dige zedelijkheid denkbaar was, dan dat eene Regee
ring beloften zou geven die zij niet znu karnen ver
vullen Thans vroeg de Minister zijnerzijds: uwelk
oordeel zou men over een Regeering uitspreken, die
uit plichtsbesef een belofte had afgelegd en die niet
vervulde
Door den Minister van Financiën werd hieraan
een zeer kort woord toegevoegd. Hij betoogde enkel,
dat dit jaar de middelen voldoende waren om alle
uitgaven te bestrijden, zoodat geen speciale middelen
behoefden aangewezen te worden en dat voor 't vol
gend jaar versterking der middelen gezocht werd, o.
a. in de twee millioen Indische bijdragen en iü de
Rentebelasting.
GEMENGDE BERICHTEN.
Door het on weder dat Woensdag avond in onze
streken woedde kwam een paard te Oostkappele om
en brandde een schuur te Heinkenszand af.
Vrijdag morgen trof hel onweder de schuur van
den landbouwer P. te Souburg, die dientengevolge
afbrandde.
Het Oude-Ambacbtsbeerenhuis in het naburig
Kloetinge, dat voor eenige jaren aangekocht was door
de Verecniging tot weezenverpleging in Zuid-Beveland,
is gisteren in publieke veiling verkocht voor f G350
aan bet kerkbestuur der Hervormde gemeente aldaar,
waarschijnlijk om daarvan eenC pastorie te maken voor
den predikant dier gemeente, wiens woning tot hiertoe
niet door ruimte en schoonheid uitmuntte. De vcree-
nigin<r, die het plan moest opgeven, een weeshuis te
stichten, bij gemis aai» financieelen steun, heeft sedert
eenigen tijd het stelsel van opvoeding in het huisgezin
