Bij de Tweede Kamer is ingekomen een wetsontw.
tot verhooging van hoofdstuk binnenlandscbe zaken
der Str.atsbcgrooltng, ten behoeve van de met 1 No
vember in te voeren nieuwe schoolwet.
In zijne Memorie- van toelichting zegt de Minister
van binnenl. zaken, dat het tijdsiip der "invoering van
de wet op l November 1880 kan worden bepaald. Be
moeielijkheden, die zich tegen het aannemen van een
vroeger tijdstip verzetten, worden dan vermeden. De
najanrsexi-.mens voor het lager onderwijs kunnen in het
loopende jaar op de tot dusvpr gebruikelijke wijze
worden afgenomen en daarbij akten uitgereikt voor
hoofd- en hulponderwijzers en onderwijzeressen en voor
dc vakken van het meer uitgebreid lager ouderwijs.
Ook is het onzeker of dc nog ontbrekende alge
mcene maatregelen van inwendig bestuur van 1" Juli
e. k. vastgesteld zullen kunnen zijn. Het schijnt niet
raadzaam de wet in werking te brengen vóórdat alles
volledig geregeld is.
Vervolgens worden de redenen opgegeven, waarom
invoering op 1 No-ember de voorkeur verdient boven
1 Januari 1881.. Heeft de invoering met November
1880 plaats, dan vcreischt hoofdstuk V der Staat^be-
grooting voor dat jaar aanvulling. Daartoe strekt
het wetsontwerp. Daarbij worden in dc eerste plaats
de noodige gelden aangevraagd om gedurende de twee
laatste maanden van 1880 te voorzien in de bezoldi
ging van het nieuwe sck -.oltoezicht. Tot grondslag
van berekening is genomen, dat dc jaarwedde der in
specteurs f 3500 zal bedragen en hun abonnement
Yoor bureaukosten f300; dat de jaarwedde der districts
schoolopzieners op f 2500 zal worden gesteld en hun
abonnement voor bureaukosten op f 200. Voor rcis-
en verblijfkosten is, in afwachting, dat de ondervin
ding daaromtrent uitspraak doe, voor elk der inspec
teurs gerekend op f 1500 's janrs, voor elk der
districls-schoolopzieners f 800, terwijl voor de arron-
dissements-schoolopzieners eene som van f 500 ge
middeld voor ieder is aangenomen.
Voorts is cenc som van f 400,000 uitgetrokken als
Vergoeding' aan dc gemeenten krachtens art. 45 der
nieuwe wet. Dit bedrag is een zesde eener som van
i 2,400,000, zijnde dertig ten honderd van 8 millioen.
Vergeleken bij de laatste jaren, is dit cijfer lager.
Het is daaraan toe te schrijven, dat dc meeste ge
meentebesturen, 'in* afwachting der nieuwe wet, zich
zooveel mogelijk van- verbeteringen in het algemeen
en meer bijzonder van liet stichten van nieuwe school
gebouwen hebben onthouden.
Het cijfer van acht millioen zal echter reeds dade
lijk in 1881 aanmerkelijk.'hoogcr zijn en gaandeweg
stijgen, zoodnt de vroegere medcdeclingcn der Itcgee-
ring aangaande het bedrag der door het Rijk te ver
goeden dertig ten honderd, vermoedelijk blijken zullen
niet onjuist te zijn geweest.
Verder is bij dit wetsontwerp eene som voorgedra
gen tot hot voorioopig bestendigen der rijkssubsidie^
van f7000 's jaars, die ieder der bijzondere kweek-
- scholen voor onderwijzeressen te Arnhem, Haarlemen
Groningen, en dat van f 15,0u0 's jaars, hetwelk de
'gemeentelijke kweekschool voor onderwijzers en onder
wijzeressen te Amsterdam tot dusverre genieten.
Eindelijk zijn in dit'''wetsontwerp gelden gebracht
•tot het verlccncn vau wachtgelden krachtens art. 39
en art. 92, 2de lid der nieuwe wet. Op eene uilgaaf
krachtens art. 39 te dezer zake behoort dus te worden
gerekend- Eti, daar thans nog niet beslist is, of cr
onder dc tegenwoordige inspecteurs zijn, die in het
nieuwe schooltoezicht zullen worden opgenomen, schijnt
het raadzaam krachtens art. 92, al. 2, een zesde van
het gezamenlijk bedrag der thans door dc inspecteurs
genoten jaarwedden als wachtgeld voor hen uit te
trekken.-
Z. M. dc Koning heeft benoemd tot president van
de Eerste Kamer der Stnlcn-Gencraal, jbr. m. F. J. J.
van Eysinga, sedert 1850 lid dier Kamer -voor
Friesland.
-binnenkort zal bij het Nederlandsche Hof ccd
afzonderlek Japnnsch. gezantschap optreden. Sedert
het eiude van het jaar 1878 bekleedde de Japansche
gezant te Herlijn, de heer Aoki-Sinzo, tevens de func
tie van miuisier-resident to 's-Gravcnhntre; slecbt9
eenmaal echter, gedurende de feestelijkheden bij
- '8 Konings huwelijk, vcrtoelde deze-dignitaris eenige
dagen ie V-Hnge. Kort daarop werd de heer Aoki
baar Japan ontboden, ten einde zijne regeering bij de
aanhangige tractaatsherzicningen met zijne kennÏB van
WesterscUe toestanden voor ie lichten. Als_ hoofd van
de bicuwo missie tc-'s-Hago wordt genoemd prius
'Nngaoka, een der vroegere daimio's of landsvorsten,
dip voorheen reeds eonigen tijd in Engeland heeft
doorgebracht en zich toen aan de Londensche univer
siteit een graad verwierf. Prins Nngaoka is thans
omstreeks 40 jaar oud; en behoort let de hervormings
gezinde partij in Japna.
In de inrichtingen voor doofstommen- onderwijs te
Rotterdam zij'n sedert ccnigc weken met een 40tal
leerlingen proeven genomen met een door prof. Daniel
Colladon te Geuêve aangegeven middel wnarmede doof
geborenen zonden kunnen verstaan en loeren spreken.
De proefnemingen hebben echter niet liet minste ge-
Volg opgeleverd.
Weldra, wacht men te Rotterdam echter eene audi-
1 plioney het werktuig dat door den heer S. Rhodes tc
Chicago uitgevonden is en waardoor, naar men be
weert, dooven in staat gesteld zouden worden gewone
gesprekken door middel van dc tanden te verstaan en
doofgeborenen zouden kunnen hooren en spreken. Of
schoon nu de uitvinding van prof. Colladon gezegd
werd op hetzelfde beginsel te berusten als de Amcri-
kaansehe audipheme, worden niettemin dc proefnemin
gen met deze laatste met groote belangstelling te ge-
moet eezien.
Er is dezer dagtn eene insclirijvingopengesteld voor
de deelneming in het maatschappelijk kapitaal van
f 300,000, voor de Nederlandsche tramway-maatschappij
waarvan dc heer S. llamel'nk als directeur optreden
zal, terwijl tot commissarissen zijn benoemd de HH.
J. A. baron van Hardenbroek, directeur der maat
schappij tot exploitatie van veestallen, C. Vermeijs,
directeur der gemeentewerken ie Utrecht en J. IV. 11.
Gerlach, afdcelings-chef bij de maatschappij tot exploi
tatie van Staatsspoorwegen.
In een circuluirc van dc HH. Matihes Co. tc
Amsterdam bij wie de intcekening open is gesteld,
wordt gewez-n op de soliede grondslagen der maat
schappij, en op de waarborgen voor goede resultaten,
die het verleden aanbiedt van de mannen, welke aan
het hoofd der zaak staan. De heer Hamelink heeft,
zooals bekend is, veel studie gemaakt van de tram
wegen baron van Hardenbroek zegt zijn medewerking
toe bij den aankoop van paarden; de heer Vermeijs
bij den bouw van weg en werkende heer Gerlach is
grondig bekend met spoorwegzaken, die in nauw ver
band staan met de onderneming van, tramwegen.
De maatschappij zal beginnen met den aanleg der
lijn DokkumVeenwouden, ter lengte van 12 kilo-
meteren aansluitende aan den staatsspoorweg der prov.
Friesland, ltceds" heeft zij bovendien veischillende
andere concession in Friesland overgenomen, liet plau
is dé wegen zoo aan tc leggen, dat men. later dc
paarden door stoom als trekkracht kan vervangen.
De lijn DokkumVeenwouden verbindt dc vrucht
bare en volkrijke gemeenten West~ en Oostdongcra-
deel en Dantumadeel aan den staatsspoorwegzij is
j-ls 't ware een zijtak van den staatsspoorweg, waar
aan zij bij het siation Veenwouden aansluit. Zij be
vordert dc rechtstrceksche gemeenschap tussehcn de
rijke landstreken in het noorden van Friesland met
dc bloeiende gemeente Ticljcrksteradeel.
Dc stad Dokkum heeft veel handel en veel han
delsbetrekkingen met Leeuwarden.
Naar de Noordbrabandter verneemt, heeft de
miuistcr van waterstaat enz. aan den hoofdingeneur
voor de rivieren dc opdracht verstrekt, de noodige
voorstellen te doen tot op het peil brengen van de
Hccrownnrd3ohc Overlaten in dien, dut tevens de gc-
heelc sluiting worde voorbereid.
Volgens de Haarl. Ct.. ie .<le beer Dr. P. Hof
stede de Groot, die tc 'sGravenhage dc zittingen der
buitengewone Synode bijwoonde, verleden week plot
seling en ernstig ongesteld geworden.
„At weder klachten over dc roofzucht der Engel-
sehc, visschers! Schipper D. Lub Dz. van Enkhuizen
beklaagt zich, dat hij en drie zijner makkers, ter visch-
vangst zijnde, door Engelschc visschers zijn overvallen,
die- hun al hunne lijnen, want, enz. afnamen. T'weo
dier Engelschc sloepen droegen dc Nrs. 468 cn G82
IJ. A. Ze zijn anders gewoon, over dat herkenuings-
téeken een stuk zeil te spijkeren."
Dit is dus reeds het derde geval van dien aard, dat
zich binnen korten tijd voordoet. Eerst waren het dc
Zwartewanlschf visschers, daarnaar de Urker, cn nu
zijn hot dc Eiikhuizer visschers, die door de Kngcl-
schen op zee werden beroofd.
Uit llcllevoetshiis zal een oorlogsbodem tot besr.lmr-
raing van onze.yisschcrs worden uitgezonden. l)e Zeehond
een zeilschip, ligt gereed cn zal vertrekken, als cr
een gunstige winti waait.
Kerk- e» Sohoolnieuws,
-Baarland. Onze predikant A. llagc, is voornemens
Zondag 2 Mei zyne afscheidsrede te bonden,
In de buitenwijken van Atnste dam zal weldra weder
een .Christelijke school worden geopend Zij gaal uit
van dc vereeniüing,/Dc vrije Christelijke school," die
een jaar na-.haar oprichtimr, in 1879, mede in de
nieuwe Wijken (Quullynsintat) haar ecrsic schooi opende.
Dc'tweede komt op een der paden buiten de Raampoort.
Aan. dc zondagschool te Bamevcld is door wijlen
den heer ds. D. W. van Vloten een legaat vermaakt,
beslaande iii een perceel tuingrond, tot het daarop
stichten van een gebouw ten dienste dier school, cn
eene som van f 2000.
Ter aanvulling van een vroeger bericht wordt
thans medegedeeld dat op het verzoek van den beer
Mefischert van Vollt-nhove. c. s., om kerkelijke hoog
leeraren bij de universiteit te Amsterdam benoemd te
krijgen, de Synode der Ned. Hervormde Kerk bepaald
beeft, dat de commissie, welke de daarvoor noodige
geldeu verstrekt, voor elk te benoemen boogleeranr
aan de commissid van voordracht een zestal zal mogen
aaubiedeu, dat echter laatstgenoemde commissie uit
breiding van dat zestal tot een twaalftal zal kuunen
eischen, en vooris aan de Synode, overeenkomstig do
vigeereode bepaling, uit de ingezonden nominatie een
drietal z«l voordragen om daaruit een keus te doen.
De Synode heeft voorts het voorstel om Art. 38
en 39 van het Reglcmeut op 't Godsdienstonderwijs
in ziju vroegere» vorm te herstellen, verworpen. Zoo
ook het voorstel om „de geheele kerkelijke wetgeving
aan een herziening te onderwérpen op deu grondslag
dat aan haar en aan alle kerkelijke besturen boven
die der geraeen'eu alleen de administratieve kracht
zou toekomen behalve in zaken vnn opzicht en tucht.
Zij (de Synode) zou zich daarbij laten voorlichten door
een commissie van rechtsgeleerden."
LANDBOUW.
De Zierikzeesche Nieuwsbode meldt:
Dat de voorspellingen omtrent geweldige daling
in den prijs der landerijen vooreerst nog niet staan
vervuld te worden, bleek bij eene te Goes gehouden
veiling waarbij 27 en drie kwart HA-, verkocht wer
den voor f 50.978, dat is f 1836 per HA., of met
12' 'i pet. onkosten f-209 L per bunder. Al het ver
kochte is bovendien gelegen in een polder waar het
dijkgcschot f 16 bedraagt. Men kan dus nog altijd
gerustelijk bewerenzalig zijn de bezitters.
BUITEN LANOSCII OVERZICHT-
Gladstone ondervindt reeds de moeielijkheden, dl»
het gevolg zijn van zijne overwinniug. Met de samen
stelling van het ministerie belast, moet hij in enkele
dagen dit gereed en deszelfs programma vastgesteld
hebben. Dit kon, mits er geen tegenspoed kwam.
Maar ongelukkig voor hem beeft lord Derby met nog
een paar staatslieden van naam,- geweigerd deel uit te
maken van het nieuwe ministerie-Gladstone. En dit
wel ter wille der klimmende eischen der geavanceerd-
liberalen, waarvan het getal zoo groot is, dat, zooals
wij reeds vroeger mededeelden, zonder hunne steun
bet ministerie niet veel kans voor langen levensduur
heeft.
Daarbij zijn ook de buitenlandsche betrekkingen
voor Engeland niet wat ze wezen moeten. Wel wordt
de overwinning docir generaal Stewart in Afghanistan
behaald, bevestigd, doch deze schijnt niet zoo afdoende
geweest te zijn als men eerst hoopte, daar hij Da dien
tijd weder is aangevallen. Ook hier behield hij de
bovenhand.
Ook uit de Turksclie aangelegenheden dreigen groote
moeilijkheden te ontstaau. .Eerst schoof Turkye de
afstand der bij het Bcrlynsche trociant bepaald stuk
aan Montenegro. Toen stelde het voor ter wille van
do btsinaiide bezwaren, ceuc andere streek aan Mon
tenegro', dat daarin toestemde. Maar toen de dag der
overgifte daar was, trokken de Turksche troepen, hetzij
willens en wetens, hetzij zonder bedoeling, zooveel
vroeger af dan de Montenegrijnsche bezetting zon
komen, dat de tegen eiken afstand vijandige Albanezen
alle verrterkingen bezet hadden en hielden stand, toen do
Montenegrijnen aankwamen. Dat dit tot groote moei
lijkheden aauleidiug kan geven spreekt van zelf. Wel
kwam daarna een bericht dat 4000. man Turksche
troepen derwaarts gezonden waren, en nog door meer
dere zouden gevolgd worden, doch de ondervinding
heeft geloerd hoe Turkyo zich uitbreidt door zijne
meesterlijke vertooningen.
In lluslnud schijnt Melikoff langzaam maar zeker
zich van zijne taak ie Kwijten. Het „streng maar recht
vaardig" schijnt zijne leuze. Volgens een gerucht zou
men den sluipmoordenaar van den gouverneur vau
Charkow ontdekt hebben. Is dit waar, dan is het een
veel beterkend feit, dat eindelijk na verloop van
maanden, den misdadiger nog kou worden opgespoord.
Daarentegen schijnen verschillende personen, die, hetzij
onschuldig, hetzij wegens minder gewone vergrijpen
uaar Siberië waren verbannen, of nog in hechtenis
waren, vrijgelaten te zijn. Vooral wniineer het personen
waren die niet uit eigen aandrift maar hetzij door
verleiding, hetzij door bedreigingen lot hun misdaad
gebracht waren.
GEMENGDE BERICHTEN.
Er worden pogingen aangewend om tc llans-
wcerl eene synagoge te sdchtcn.
U. M- de Koningin vau Engeland heeft aan
den staiionscbfcf tc Vlissingen cn aan den zoeloods
die het jacht geleidde, gouden doekspelden doen toe
komen, als blijk van 11. M. tevredenheid over de reis.
Door de rijkspolitie te Roosendaal zijn twee em-
bslleurs vau bet spoorwegstation aldaar iu hechtenis
genomen, wegens spoorwegdiefstalleu. Dc ontvreemde
goederen waren bij hen gevonden. Tegen een-derde is
proces-verbaal opgemaakt wegens -medeplichtigheid.
Op eene belangrijke verkooping vau oude en
nieuwe schilderijen te Amsterdam, afkomstig van wij
len den heer Hooft van Woudenberg, ia o. a. voor
f 13,200 aangekocht voor bet stedelijk museum te
Dordrecht een stuk van Amla Tadcma, voorstellende:
