J\
komst gehouden Cn tot bestuurders gekozen de heeren
A. Kerdijk, te Delft, dr. A. Kuyper, te Amsterdam en
A. Moe na, te Utrecht.
Dat het op bovengenoemd onderlijs-congres niet
Öntbreken zal aan verschillende meerlingen over belang
rijke punten, zal geen' betoog behoeven. Men wete
daartoe slechts dat ook de volgende vragen zulleu
behandeld worden
Welke zijn dc billijke grenzen van de vrijheid
van onderwijs
Strijdt het mot die vrijheid als dc wel waarborgen
eischt voor de bekwaamheid en zcdelijkhc-d van hen,
die onderwijs geven
In de wetgeving der meeste landen komt onder de
fctraffen ccne ontzegging of schorsing voor van burger
lijke en staatsburgerlijke rechten, bv. van de voogdij,
het kiesrecht enz. Moet de wetgever ook dc ontzeg
ging van hel recht van onderwijs geven daaronder
opnemen
Do strafwetten bedreigen straf tegen feiten waardoor
de rust cn veiligheid van den Staat bedreigd wordt,
lil vrije landen wordt het vrije woord niet onder deze
feiten gerangschikt. Maar indien in eene voor alle
kinderen toegankelijke opvoedings-plaats minachting
gepredikt wordt voor de wetten en instellingen van
den Staa.t, wordt dit onderwijs dan beschermd door
de vrijheid van woord en van onderwijs, of is het een
'feit dat ODdcr de strafwet moet vallen
Zondag 10 cn Maandag 17 Mei a. s. zal inliet
Óildenhuis te Arnhem de jaarlijkschc algemcenc ver
gadering plaats hebben van hel Algemeen Ncdcrlandsehe
Werklieden-verbond. Ouder meer zal op die vergadering
besproken worden Oprichting van een Algemeen
Ncderlaudsch Pensioenfonds dc wet op den arbeid
bepalingen van den arbeid in gevangenissen algemeen
Stemrechtloönstandaard cn liet 1 O-uurstelselwijzi
ging van ecnigc artikelen in de statuien, enz,
Men schrijft uit Den Haag aan de Zutf. Cl.
„Voor eenige dagen kon men in een onzer noorde
lijken bladen lezen, dat do Raad van Slate een on
gunstig advies heeft uitgebracht met betrekking tot
bet wetsontwerp, dat dc uitvoering van de schoolwet
met 1 November zal verzekeren. Het bericht kwam
mij ongelooflijk voormaar toen ik nadere informa
tion inwon, bleek mij dat bet volkomen waar was.
De meerderheid van den Itaad van State heeft wer
kelijk Z. M. den Koning iu overweging gegeven om
bedoeld ontwerp niet bij dc Tweede Kamer-aanhangig
te maken, en ben ik goed ingelicht, dan heeft slechts
een kleine minderheid ceu contra-adres ingediend."
Kerl<- on Solioolniouvs.
Het Klassikaal bestuur van Middelburg,
gezien eene memorie bij hem volgens art. 68 van 't
Regiem, voor opzicht en tucht ingediend door de
heeren F. I'. J. Sibmacher Zijnen en E. J. W. Koch
"Waarin na mededeeüngen over den toestand, waarin zij
zich bevonden, ter rechtvaardiging hunner handelingen,
bestaande in het aannemen hunner 32 leerlingen,
zonder tegenwoordigheid der daartoe afgevaardigde
cfuderlingen cn in het hijzijn van daartoe eigenmach
tig cn cxprcssclijk door hem zclven uitgenoodigde
oud-oudcriingen, deze heeren, ten slotte tegen een
besluit van den bijzonderen kerkeraad te Middelburg,
gedateerd 18 Maart 1SS0, strekkende tot het niet
doen inschrijven der 32 alzoo aangenomen leerlingen,
Opkomen, met verzoek dat
1°. het besluit des kerkeraads van nict-inschrij-
ving der jongelieden in het lidmatenboek
worde vernietigd, ca
2°. den kerkeraad worde gelast onverwijld tot
die inschrijving van de bedoelde 32 nieuwe
leilen over te gaan.
gezien het antwoord van den kerkeraad te Middel
burg, op liet volgens art. 62 van 't regiem, voor
kerkl. opricht enz., aan hem overgelegde bezwaar
schrift waarin na aanvullingen of aanmerkin
gen op bet door de tegenpartij medegedeelde, de
kerkeraad meldt deze aanneming der heeren Sibmacher
Zijnen en Kocb niet als wettig geschied fe kunnen
aanmerken en hij gevolg ook aangaande het inschrijven
der namen van de aldus aangenomenen in het lidma
tenboek der gemeente niet anders meende te kunnen
besluiten dan hij besloot,
overwegende dat uit het gehoorde van beide partijen
kfaarlijk blijkt dat dc aanneming der heeren Sibmacher
Zijnen ev Koch is geschied, niet in tegenwoordigheid
der daartoe alleen bevoegde en eveneens wcttiglijk
afgevaardigde ouderlingen,
overwegende dat hoewel de heeren Sibmacher Zijnen
en Koch in hun,bezwaarschrift het willen doen voor-
komcu alsof zij door den nood tot deze hunne hande
ling werden gedwongen, terwijl integendeel volgens
bet gevoelen van ons bestuur nog andere en wel
wettige wegen dien boeren open waren gebleven en
daarom geenszins een beroep op den nood en dwang
der omstandigheden door hen mag worden gedaan,
eindelijk lettende op art. 2, art. 14 alinea 2U eb 5°
cn art. 21 alinea 5° van 't Synodaal Reglement op de
kerkeVadcn en art 3S van 't Regiem, op 't godsdienst
onderwijs, waaruit blijkt dat de aanneming met oud-
ouderliti,na.tr «Ie kerkelijke reglementen is onwettig
heeft besloten gelijk liet besluit bij dezen dat de
aanneming der leerlingen van de heeren Sibmacher
Zijnen en Koch nis in -strijd met ovengenoemde kerke
lijke reglementen is onwettig, en de daaropvolgende
bevestiging almede door de onwettige aanneming van
gccnc geldigheid moet worden geacht, bijgevolg ook
dc namen der 32 meergenoemde» niet mogen worden
ingeschreven in liet ledcmatenboek der Ned. Ile.rv.
Gemeente te Middelburg waarom ons bestuur iu liet
geschil tusscben dc heeren Sibmacher Zijnen cn Koch
als leden van den Middclburgselieii kerkeraad ter eenre,
en dc meerderheid van dien kerkeraad ten andere
zijde, de meerderheid van ovengenoemde» kerkeraad
stelt in liet gelijk, haar genomen besluit bekrachtigt eii
van de heeren Sibmacher Zijnen en Koch op grond
der wettigheid van dat besluit gehoorzaamheid hieraan
ctschl, terwijl het hen verwijlt in de kosten ingevolge
art. Rt, van liet Reglement op het kerk el. opzichte» tucht
en ter behandel, van kerkel. geschillen.
Afschrift van dit besluit zal partijen behoorlijk wor
den verstrekt.
Aldus gedaan in onze buitengewone vergade
ring enz.
De leden van het klassikaal bestuur, welke tevens
tot den Middelhurgscbcn kerkeraad bchoorcn, waren
bij deze gelegenheid afwezig, terwijl hunne wettige plaats
vervangers tegenwoordig waren. Door alle aanwezigen
is de minute van bovenvermelde uitspraak gcleckend.
Omtrent (le beraadslagingen van de Synode der
Ned. herv. kerk over het door de synodale Commis
sie ontworpen reglement nopens de facultatieve ker-
spelvorming deelt de Hervorming inede Bij dc alge
mcenc beschouwingen werd van de éénc zijde gedrukt,
op 't geen de syn. Commissie in hare uitvoerige toe
lichting zegtErkent men het recht der onderschei
dene richtingen niet, dan is elke poging tot kerspel-
vorming geoordeeld, verder word beweerd dat dc syn.
Commissie zich ten onrechte op het standpunt had
geplaatst, alsof de Synode dat recht had erkend, cn
vooral opgemerkt, dat het voorgestelde middel geen
bevrediging zou geven, dc eenheid der Kerk deed te
loor gaan, haar een congrogrutioimlistiscli karakter
opdrong,"cn op onuitvoerbaarheid door tegenstand van
kerkvoogden zou afstuiten. Van dc andere zijde ver
klaarden veie leden, dat zij, ofschoon in 't algemeen
niet voor kerspclvorming gestemd, toch dit middel
zouden aannemen, als op «lit oogenbük het eenige in
hun oog oin verbetering in den toestand te brengen-
Anderen verklaarden zich hoog met «Icn arbeid der
sijn- Commissie ingenomen, ofschoon enkelen meenden,
dat het reglement alleen als minimum kon worden
aangenomen, als een eerste stap op den weg, die ons
verder moet leiden. Een lid wensckte bepaaldelijk,
dat de Synode dit zou uitspreken, wanneer het regle
ment voorloopig aangenomen aan 't oordeel der Kerk
zal worden onderworpen.
Aan dc eene zijde werd dc wenscli uitgedrukt, dal
de orthodoxen mochten bewilligen in een vergelijk om
tot minnelijke scheiding te geraken aan de andere
dat de Synode de gcheelc wetgeving der Kerk aan een
herziening zou onderwerpen, met schorsing van de
leerbrpalingen, maar ook van de uitoefening der tucht
wegens gepleegd verzet; men verklaarde zich toch be-
rci«l, om het voorstel der synodale Commissie te on
dersteunen. In beginsel werd daarop, op advies van
van den secretaris cn prof. Acquov, «ie kerspclvorming
aangenomen met 15 stemmen. Tegen adviseerde prof.
Kruijf, cu stemden de heeren Crcutzberg, Van den
Brandeler, Verkoel! en de president.
Dc moderne lidmatcD tc Dordrecht zijn Zondag
iu «lo Augustijnen kerk aangenomen en als lidmaten
ingeschreven, in tegenwoordigheid der afgevaardigden
van het prov. kerkbestuur.
De rechtbank te Dordrecht liecft den heer Smit,
predikant hij de Christelijk Gereformeerde gemeente te
Gorinchem, veroordeeld tot eene geldboete van f 23,
ot 7 dagen gevangenisstraf, wegens uitdrukkingen op
den predikstoel gebezigd bij de bekendmaking van het
onder censuur stellen van iïiej. N., geb. B. Genoemde
predikant, die op last van zijn kerkeraad handelde,
heefl onmiddellijk appel aaiigetcckend.
LANDBOU W.
De droge maand Maart is voor «le zware klei
gronden van onberekenbaar veel nut geweest.' In
geen jaren heeft de landbouwer zijne gronden
zoo uitstekend geschikt kunnen maken voor
de verbouwing «Ier -vruchten, als nu het 'geval is ge
weest. Daaraan is het toe tc schrijven, dat bij de ver
pachtingen van wei- cn bouwlanden op sommige 1
plaatsen hoogerc huurprijzen worden bedongen, dan
een paar jaren hot geval was.
De houders van schapen hebben op de water
houdende gronden echter grootc schade geleden, «laar
gansehc kudden bijna geheel zijn gestorven. Men
schrijft de oorzaak hiervan toe aan het natte weder
van den vorigen zomer. De fijne vruclitboomen, per
ziken en abrikozen, hebben door de strenge winter
vorst veel geleden en velen zijn geheel dood. De
overige hoornen beloven een matigen bloei.
B CITE V L A VI) S C II (1 V E R 7,1CIIT.
Dc laatste tijdingen, uit Afghanistan luiden weer
meer onrustig. Niet allecu blijven dc Hngelscbe
troepen bedreigd, moar ook de inlandsche stammen
onderling zijn slaags geweest. Dit laatste geeft ccn
grooten steun aan «lc Engelschen die niet nalaten
bet „verdeel cu hcersch" toe tc passen. Een ge
deelte der stammen, die nog steals den gevangen
genomen Jakoeb Khan trouw blijven, hebben de ver
sterkte stad Ghugni verloren, waar diens zesjarig zoontje,
dat hij met zich voerde oji hem in naam althans op
tien troon tc plaatsen, iu handen van hun tegenstan
ders is gevallen. Inmiddels hadden de Engelschen
de inlandsche grooten ter onderhandeling bijeen ge-
roepen, waaraan velen gehoor gaven. Dc Engelschen
deelden deze inede, dat zij bereid waren onmiddellijk
Afghanistan te verlaten, indien een invloedrijk door
hen te vertrouwen opperhoofd op den troon was
verheven cn tevens, de landstreek om Candahar onder
een afzonderlijk, den Engelschen toegenegen vorst
zou gesteld zijn. Ofschoon «le grooten verwacht
schenen te hebben, dat de Engelschen ook zonder
dat zouden zijn afgetrokken, toonden zij zich toch
niet ongeneigd om daartoe triedc te werken. Zoo
doende zou rceils een der groote hinderpalen van het
nieuwe Engelschc ministerie zijn uit den weg ge
ruimd. Wie met de samenstelling daarvan zal belast
worden, is op het oogenblik dat wij dit schrijven,
nog onzeker. Do meeste liberale bladen zweren bij
Gladstone. Kort nadat deze center «le vorige maal
als minister had muetcu aftreden, nam hij den schyn
van een vertoornde Achilles aan, verklaarde «lat
hij zich uit den strijd terugtrok cn wees lord llarting-
ton aan om hem als leider der liberale partij te ver
vangen. Nauwelijks echter zag Gladstone kans om weer
op den voorgrond te treden, of bij vatte die gclrge*
hcid met beide honden aan, en wij twijfeleu niet
hij zou dit evenzeer doen, indien «ie koningin, aan
hem de samenstelling van een minister»' morht op
dragen. Dc oorust van sommigen alsof hij ni«;t ge
negen zon zijn die taak te aanvaarden, «Who wij
geenszins." Hoogstens dat hij zich nog wat znl laten
aanzoeken.
Ot hij echter optredend»; alp eerste minister, be
kwaam zal blijken voor zijne nieuwe taak. zal de
toekomst moeten lecreu. Even als in andere landen
zijn zijne vroegere volgelingen sinds wat „geavanceerd."
Vooral tal va» hen die thans gekozen zijn. AJs oppo
sitie waren zij als een phalanx aaneengesloten, zullen
zij dat blijven nis het op zelf handelen aankomt?
Eu wat het antwoord op die vraag beteekem l«w;rt
eiken dag dc geschiedenis van Frankrijk. Ook daar,
zooals wij er reeds vroeger op wezen, had het minis
terie Frcycenet geen zedelijke kracht om aan het drin
gen cn dwiiigcn der radicale» weerstand te bieden.
Deze sleepte hel tegen wil en dank meue. Zoo ver
zelfs dat het ministerie voornemens schijnt een
poging te wagen, om weer vasten voet te krijgen.
Een eerste poging daartoe is een circulaire aan de
buitenlandsche diplomatie, dat het in zake de niet—
uillevering van den sluipmoordenaar Harttmann housch
niet anders kon bandelen. J)oor eene verzekering dat
het hetzelfde standpuut wenscht te blijven innemen
als vroeger Thiers. Iets dat wel noodig had verze
kerd le worden, omdat niemand «lit uit zijne hande
lingen zou kunnen raden.
Inmiddels brak een ministcrieële crisis in Zweden
uit, omdat de volksvertegenwoordiging genoegen beeft
de gelden toe te slaan die het ministerie noodig oor
deelde voor de verdediging van het land. Of bier
echter gevaar bij bet op den langen baan schuiven
bestaat, betwijftlou wij. Wij kunnen toch niet geloo-
vcn, dat eenige mogendheid er licht loc zal komen
het aan tc vullen met het denkbeeld om het in bezit
tc houden. Tenzij wellicht om eenige versterkte pun
ten aan de Soud.
G E MÉ~NG EI) E ïi K1C11 TE NT~
liet Gorsche Nutsdepartement was niet tijdig
gereed niet het opgeven" der namen van hen, die aan
het volkspetitionnement tegen het misbruik van ster
ken «irank hebben deelgenomen.
Dientengevolge is van wege «lat departement een
zelfstandig adres verzonden, geteekend door 1;>"> Goesche
ingezetenen, met 17 adressen van adbacsie uit omliggende
«eineentcn, bevattende plus iuimls 12.")" handtceke-
ningen.
liet Zuiden schrijft: Naar wjj vernemen ge
beuren in de Ned- Herv. gemeente te 's Ife»-ren hoek
wonderlijke dingen met den predikant aldaar. Het
wordt meer «lan tijd, dat de kerkelijke, besture,! aan
zooveel twistzucht, dwarsheid en dwaasheid van dien
predikant ccn einde maken. En wij hebben reden
0111 dc waarheid van hot ons medegedeelde niet in
twijfel te trekken.
Onze lezers herinneren zich nog de ergerlijke ge
schiedenis, waardoor die heer zich een vonnis vrtn
den burgelijken rechter op den hals heeft gehaaid.
Sinds dien tijd is de gespannen en treurige toestand
