25jarig bestaan de volgende feestgaven ontvangen
f 1000 aan aandeelen in de rentelooze geldleening en
f 21,50 aan geld. -
kujrst»ieu ws.
Zelden hjjaa «chroven wy nimmer werd den
Gosssenaren een kunstgenot bereid, zoo als gepos-
aeerden Donderdag avond door de Rederijkers-kamer
Atcrora werd versohaft. De leden dier kamer verdie
nen dan ook den dank van allen, die in de schoaw-
.borgzaal tegenwoordig waren, omdat, tij rioh wel wilde
leeoen,. ten einde mej. Josephine de Groot in een van
hare rollen alhier te doen optreden. Het drama I^e-
horah, van Mozenthal, waarin de reeds gevierde hof-
caotatrice met den titelrol schilfert, gaf haar ruim
schoots gelegenheid, om haar talent ten toon te sprei
den. Het stok zelf beteekent, wanneer men de titel
rol uitzonderd, niet veel; de schrijver heeft si bet
overige van bet karakter aan Deborah opgeofferd, maar
juist daardoor komt die hoofdpersoon te meer uit, en
geeft de voorstelling daarvan hare eigenaardige moeie-
Jjjkheden.
Het drama speelt in 1780 in een dorp van Stier
marken. Benige joden'zijn op weg naar Bohemen, tea
.ejnde de vervolging waaraan zij bloot staan te ont
komen. De zoon van den schoot is verliefd geworden
op een joodsch meisje en dit meisje hecht zich met
den meest mogelijken hartstocht aan haar Josef. De
jjsfde Wordt bekend in het dorp en de vader, die zijn
zoon voor eene nicht van den pastoor bestemd en
aan dezen uitgehnwlijkt had, brengt, geholpen door
deu priester en den schoolmeester welke laatste,
zooals vervolgens bleek, zeirè een bekeerdea jood is
'hem het onbetamelijke van zijne handelwijze onder
het oog, en weet, toan dit niet hielp, met een list
te verkrijgen, dat Josef zyae Deborah verfoeit 'en zich
.met het voor hem bestemde meisje Hanna ia
het huwelijk treedt. Deborah komt juist op den dag
der echtvereenigiug in het dorp, ontrukt aan de hand
van haar geliefde een rozenkrans, en die rozenkrans
s'.rekt vijf jaren later tot middel van herkenning als
Deborah andermaal wederkeert, en het kind van Josef
en Hanna ontmoet. M.en ziet, de intrigue van het
stuk is niet veel, zelfs zeer alledaags.
Maar de woorden, aan Deborah in den mond ge
legd, om 'de kracht barer liefde te schilderen, om het
diepe van Haar wanhoop te uiten, en het afschuwe
lijke v&d haren haat te doen kennen, zijn schoon, en
mej. de Groot wist al die gevoelens op waardige, op
echt artistieke wijze te vertolken. Als wij haar in bet
eerste tafereel zien, omringd door het volk, dat haar
bespot en verguisd, ja, haar steenigen wil, dan be
wonderen wij de fierheid) waarmede zij die menigte
tegentreedt; maar dubbel schoon is in het tweodo
tafereel de openbaring barer liefde, als zy zich met
Joseph alleen bevindt «bij bet kruis in hptbosch. Dat
is de liefde in al hare kracht; dat is geen zinnelyke
hartstocht; dat i3 ware, innige, eenige liefde. Die
woorden, als Josef haar toevoegt: Arm, arm hart!
en zij daarop herneemt:
Niet arm; 'k bezit toch a, mijn zïeJelicht,
Myn dierbaar leven en mijn zo^te dood!
Uw blik, uw handdruk, en uw teedre kus!
Waar is de koningin, met wie ik ruilP
Zij boeien u, en de wyze waarop zy worden uit
gesproken, geven u de overtuiging, dat wij met eene
kunstenares te doen hebben. En niet minder als de
uiidrükkiDg
In onze liefdegloed woont God de Heer
Het vaamhont vlamt en toch verteert bet niet.
Ea eindelyk dat zielroerende: Geliefde maal wat
ware ik dan zonder u; voor u te zondigen, dat is
geen zonde.
In het vierde tafereel neemt Deborah afscheid van
do haren, die zy in stilte verlaat en al hadden wy
in dit tafereel niets van haar gehoord, dan
Wees sterk mijo hart! Geliefde ontvang mijn leven!
het zou ons genoeg geweest-zyn, om Mej. de Groot
te bewonderen. En als zij in het vijlde tafereel den
geliefde wacht, en geslingerd tusscheu hoop en vrees,
wit hare stille verwachting op ruwe wyze werd wak
ker geschud door de verpletterde zekerheid, dat Josef
zijne band aan Hanna geschonken heeft, en hij voor
haar verloren ie. De plotselinge overgang, razende
wanhoop en onmacht was treffend, was aangrijpend.
Zoo mogelyk was dit nog meer het geval in het 7e
tafereel-, de roerende kerkhofscene. Nog niet kunnende
gelooven aau de ontrouw van haar Josef, oh toch
reeds zeven dagen op hem toevende, treurt zij aU
ware hij -„ecu dierbro doode* en wordt sohior waan
zinnig van smart, bij het denkbeeld, dat hij Hanna
jniut, en dat zij/ een jodin, moest gaan. En AU zij
dan, een blik werpende ia de kerk, .ontwaart, dat
haar geliefde door den echt mot Hanna vereenigd
wordt, dan verandert hare droefheid in wilde toorn,
hare liefde in' haat, en dorst zy naar wraak. Als zy
«rdon Ghristeu daagt voor God! rechterstoel* dan is
zij coüc furie gelijk. In het daarop volgend onder
houd met Josef weet Mej. do Groot het toppunt van
hare kunst te bereiken, en het wa3 in waarheid e^ne
profetische begeestering die et. uit haar sprak, toen zy
die vreeselyke woorden hem toevoegde
,rGy znlt getD meineed zweren" en gy zwoert dierf;
„Gy zult geen trouwe breken* en gij braakt die;
„Gy zült niet stelen* en ge'ontstaalt myn hart;
«■Gij Zult niet moorden" en gy hebt gemoord
In het 9 e tafereel schittert Deborah op nienw,
maar thans door hare kalme berusting, als zy, na het
kiod van Josef en Hanna ontmoet en dit da vroeger
ontroofde rozekrans om den hals gehangen te hebben,
zich verwijdert en zegenend, van verre, een woord
van afscheid tot het knielende huisgezin spreekt 1
De ^aanwezigen in- de zaal hebben, wy herhalen
heteen groot kunstgenot gesmaakt en de stilte, die er
beerachte, als Deborah op het- tooueel was, bewees dat
men geeu harer woorden of gebateu wilde missen,
terwijl de onstuimige bijvalsbetuigingen aan het einde
van ieder tafereel de uiting eeuer welverdiende dank- j
baarheid was. Meermalen werd de kunstenares dan
ook teruggeroepen en na het laatste tafefeel werden
haar twee bouquetten overhandigd, een namens de
rederijkerskamer Aurora* en een namens eenige
kunstvrienden, als om haar geen vaarwel, maar 'een
hartelijk tot weerziens toe te roepen.
Zoo als wij begonnen te schrijven, is alles in het
stuk aan de rol van Deboralf opgeofferd. Te moeïe-
lyker was daarom de taak vaö de leden der rederij
kerskamer, „Aurora*, die Mej. de Groot flink ter zyde
stouden. Allee deden hun best om het talent van
haar tot zyne waarde te doen komen eu zoowel voor
hun spel, als voor de de gelegenheid die zy verschaf
ten om haar hier te doen optreden, verdienen zij den
dank van fiel Goessche kunstmiunend publiek.
BUITENLANBSCH overzicht.
De tydiogen uit .Rusland melden steeds nieuwe
opsporingen van nihilistische samenzweringen. Laat
stelijk nog van een paar offioieren. Dit laatste vooral,
prodat er uil blykt dat zelfs op het leger geen ver
trouwen kan gesteld worden, is een veeg teeken. Toch
kan het gezag de beweging nog meester worden, in-
diea de gevangengenomen personen slechts de noodige
bekentenissen willen doen omtrent hunne bedoelingen
en medeplichtigen.
Omtrent de woelingen in Ierland heet het nu, dat
de eerste berichten overdreven waren. Het is echter
niet te ontkennen, dat het volk verschillende malen
in verzet is gekomen tegen de politie, belast met het
executeer en van nalatige pachtscbnldigen.
l)e berichten~'uit Afghanistan blij ven, ofschoon latere,
aanvallen niet onmogelijk schijnen, voor het oogen-
blik gunstig voor Engeland, Met verontwaardiging,
echter zal ieder rechtschapen "mensch hooren hoe En
geland in Zuid-Afrika huis hcudt. Na eerst de Trans
vaal met vertrapping van alle volkenreeht geannexeerd
te hebben, laat het van de manuen die vaderlandsch-
liefde genoeg hebben om tegen die schanddaad ie
protesteereo, voor zooverre zy leidslieden zyn der ol6-
gemeene' meening, eenvoudig als schuldig aan hoog
verraad in hechtenis nemenDat ontbrak nog maar
aan den schendfinden overmoed der vrybnitersl Ook
hier echter zal, hopen wy, de wrekende Nemerisniet
toeven. Wellicht dat juist deze handelingen den val
van het ministerie DisraëJi worden. Een val die bet
daaraan, nietfegenstaande zijne overige verdiensten
jegens Engeland, dubbel en dwars verdiend heeft.
In Frankrijk laten de radicalen er geen gras over
groeien, om de rechters, die willen volharden.om
recht te spreken en niet het radicaal-republikeinsoh
belang tot richtsnoer willen nemen, te ontslaan. Ech
ter schijnen zy geen doorloopende wet tot afzetbaar
heid te willen daarstellen, het zuiverings-systeennrilleD
de radicalen alleen zelf maar uitoefenen. Daarom
zal eene wet tot stand komen, waarbij het getal rech
terlijke ambtenaren in de collegies verminderd wor
den. Het radicale ministerie kan dan naar huis zenden
wie het liever nist met de rechtspraak belast ziet.
Blijkt het aantal rechters dan te weinig, dan benoemd
het weer nieuwe geestverwanten en zorge vooral dat
alle plaatsen door zijn handlangers bezet zijn, voor
een volgend ministerie optreedt.
gemengde bmtciitiïï
Te Noordgouwe is een klamp ongedorschte
gerst, staande in de nabyheid der hofstede van den
eigenaar, in brand getaakt. Gelukkig bleef de brand
daSrtoe beperkt. Men vermoedt, dat kwaadwilligheid
ia het spel is.
Als buitengewone gift voof de beboefligen is
te Amsterdam tot dusver ingeschreven voor ongeveer
f 34,000. Ongeveer 7000 gezinnen hebben zioh tot
het ontvangen van ondersteuning aangemeld.
Ook te Amsterdam is een maatschappij van
telefonie opgericht, die aan hare abonnees gelegen
heid wil verschaffen, zich met elkander te kunnen
onderhouden, zonder tusschenkomat vbd anderen, zoo
dikwyls zy zulks verlangen, zoowel des nachts als
over dag, daar de diénst onafgebroken zal zijn. Een
eenvoudig abonnement kost f 150 'a jaars, een abon
nement voor-5 jaren eveneens die som, maar in dien
tijd ia men aan géén verhooging van tarief onderwor
pen, terwyl men daarentegen zal profiteeren van elkfli
verlaging, die óp 't abonnement voor een jaar moc^t
worden toegepast. De maatschappij neemt alle kosten
vso oprichting en onderhoud ten huize der particu
lieren voor hare rekoaing en blyft eigenares ran al
het materieel.
Naar wij vernemen is uit de cellulaire gevan
genis te Rotterdam een persoon ontslagen, die daar
500 dagen onschuldig heeft doorgebracht. Hy was
in 1878 door het Hof te Uirecht tot 2 jaar celL
gev, straf veroordeeld wegens val«chheïd in geschrifte.
Eerst nu moet geconstateerd zijn, hetgeen bij zya
terechtstelling niet kon geconstateerd worden, dat de
bekl. op den dag dat het feit is geac&ied niet was,
ta Utrecht, maar te Koogeveen.
Volgens de Tijd is bericht, dat de kanonniers
die bij de stukken geplaatst waren, dronken zya
geweest, onwaar.
In den Haarlemmermeerpolder, is het water in
de vaarten, tochten en slooten zoo verontreinigd door
de viscb, die ouder het ys gestikt is, dat het ge
meentebestuur de inwoners voor bet gebruik als drink
water heeft gewaarschuwd.
Eigen Haard zal een IJsnommer uitgeven, waar
van een afzonderlijke uitgaaf verschijnen zal, ten voor-
deete der noodlijdenden door den. watersnood in
Noord-Brabant en Gelderland. Dit blad, ongeveer 24
bladzijden groot kwarto formaat, zal rijk geïllustreerd
zyn met piateri van Ch. Rochussen, P. A. Schipperua.
G. H. Brei toer e a., portretten van beroemde schaat
senrijders, afbeeldingen van sleden enz. enz. en voorts
bevatten bijdragen van onderscheidene otóer meest
gevierde scbryvers, o. a. van Nioolaas Beets, J. J.L.
ten Kate, J„ J- Cramer, C. Honiügb, yV. P. Wolter»,
-J. de Vries, D. van der Keilen Jr., Walling D'jfcatra
ea anderen.
Het gerechtelijk onderzoek naar dè oorzaken
van het spoorwegongeluk op de Taybrug, ia thans te
Dundee aangevangen, en zal, na afloop van het ge
tuigenverhoor, worden verdaagd, tótdat de weggeslagen
bogen van de brug aan land gebracht en in oo'gen-
schouw genomen rijn, waarna de behandeling der zaak
te Londen wordt voortgezet Volgens verklaring van
den eersten getuige, den stationschef die zich den-
avond van het ongeluk op zyn post bevond, was de
storm zóó hevig, dat zwaar beladen waggons door den
wind honderden ellen werden voortgestuwd, en het
dak bijna van hei station werd afgedreven. Hy had
aan de signalen gezien, dat de trein op de brug was.
Toen die tien minuten.-later nog niet was aangekomen,
werd hy ongerust en wilde per telegraaf vragen, of
de trein gepasseerd was, doen de toestellen werkten
niet. Een oogenblik daarna vernam hij van twée'hee-
ren,' dat zy den trein op de brug hadden gezien, en
vreesden, dat hij met ae brug in de rivier was ge
stort. Bij nader onderzoek bleek dit, helaas, het geval
te rijn- Hy verklaarde verder, dat hy de brug nooit
had zien wankelen, en dat niemand hel polt onveilig
had geacht, er over te gaan. Ook de tweede getuige;
een der spoorwegbeambten, die den chef naar de brug
vergezeld had, verklaarde, dat de -wind bjjzonder hevig
was geweest, en dat zij slechts met groote moeite
hadden kunnen .voortgaan. Men heeft nog een lyk
opgevischt, dat van een conducteur, een halve mijl ten
oosten van de brug gevonden. Het horloge van dezen
man is stil blijven staan op 7.16, zoodat de trein twee
minuten nadat hij op de brug kwam, verongelukt moet
rijn. Het lijk was volstrekt niet misvormd.
Door de duikers in de Tay waren tot gisteren
14 lyken gevonden. Men gaat met visschen ^yoprfc.
Volgens telegram uit New-York kan omsireeks
12 Januari op de Noord-Britsohe, Noordsche en
Franscbe kust harde wind vergezeld van regen ver
wacht worden.
Naar men verneemt, hebben «enige getuigen by
de instructie in de zaak \nn Otero, tienman die op
den Spaanschen Koning schoot, verklaard, dat hij
eene wreedaardige natuur heeft. Zoo betuigde de
meester,' bij wien Otero in dienst, geweest is, dat hij
hem weggejaagd had, omdat hij, op zekeren dag een
hond met een gloeiende kool de oogen had uitgebrand.
b ctbo-e RXjIJ ice STAN D.
Goes. Geborenden 1 Jan., Cornelia
d, van Maarten ReynHout en Adriana Johanna de
Leeuw; den 2, Adamus, z. van Jsoobus Marinua
Meyler en Susanna Kornelia Nageikerkè; den 7,
Willem Joseph Marie, z.- van Pieter van Eikeren en
Petronella Wilhelmina Fèlicuna van ds Weghe.
Overleden: den 1, Marious Gerardua, 5 j., z. van
Willem Timmerman en Cornelia Verborg; den 4,
Maria Cornelia, 2 j., d.'vnn Bartholo neus Knieriem
en Maria Hoogerwervoden 7/Stoffel Maria, 8 j.,
z. van Pioter Bruel (overl.) en Willemioa Verraetfis;
Willem, 6 y, t. van Pieter Bruel en Willemioa Ve'r-
merris.
