jUet een gezamenlijk passief van f 2,029,450, waarvan J
hoogslens 50 ten honderd zal terecht komen), Uw I
Exe. dan zeker niet zou geaarzeld hebben, om reeds
dadelijk te doen blijken van haar hooge afkeuring
over de wijze, waarop de Saroarangsqhe patenlcom-
missie zich heeft gekweten van de haar toevertrouwde
taak.
Vurig hopende, dat aan h$t te Samarang ontstane
betreurenswaardig conflict spoedig een eind mag komen,
iets, waartoe ik van myn kant mijn beste pogingen
Zal blyven aanwenden, bob ik de eer my met eer
biedige hoogachting te noemen
Van Uw Excellentie den onderdanigen dtenaar
(tv. g.) van den Berg.
De Gouverneur-Generaal antwoordde aldus
Bnitenzorg, 26 Nov. 9 u. 19.
Mr. N. P. van den Berg, presided der
Javaache Bank.
Ik heb de eer' gehad, vw brief van gisteren met
bijlagen te ontvangen. Ik begrijp niet hoe men deukeu
kan aan vergelijk tusschen de regeérimg en in verzet
tegen de wet zijnde ingezetenen.
Eerbiediging der wet is het beginsel, waarop de
Staat gegrondvest is. Op de Regeering rust de pliebt
om dat beginsel tegen elke aanranding te handhuveo
zy zal zulks doen met voorbijgaug van alle andere
consideration en met middelen die haar ter beschik
king staan. Laat dc handel te Samarang den eerbied
roor de wet toonea, die de eerste pliebt is van ieder
staatsburger. Deze is de eenige wijze, waarop aan
bet conflict een einde kan -gemaakt worden.U is te
beterin staat oin in deze aangelegenheid aan uw i
vrienden goeden raad te geven, omdat het u pcraoon-
lyk genoeg bekend is, dat ik geen overdreven fiscali
teit wil en dat u te scherpzinnig is- om. niet te be-
grypen, dat het verzet, dat sedert geruitnen tyd te
8araaraog bestaat, en vooral de laatste manifestatiëu,
geen ander gevolg kunnen hebben dan de pogingen
te dwarsbooruen, die de Begeering in het werk mocht
stellen om voor da belastingschuldigen meerdere waar
borgen in het laven te roepen tegen haudelingen der
oommissiën, die in Btrijd mochten zyn met evenge
noemd door haar geopenbaard verlangen. U.,js gemach
tigd van het bovenstaande woordelyk mcdedeeling te
doen.
Ik bond mij aanbevolen voor telegrafisch bericht
van den uitslag uwer evèntueele pogingen.
(w. g.) Van Lansbehge.
De heer Vun den Berg seinde dit antwoord naar
Bamarang en kreeg op 27 Nov. liet volgeude bericht
„Gelieve aan den Gouverneur-Generaal Ui berichten,
dat naar auuleiding van Zyner Excellenties celegram
aan heden morgen in de Handelsvereniging mede
gedeeld, de handel van •Samarang zyn lijdelijk verzet
staakt cn'ile betaling heden reeds aanvangt. Ontvang
tevens Onzen besten dank voor Uw goede bemoeiingen."
Omtrent de ergerlyke tooneelen bij het nemen
van maatregelen voor eveutuëeleu watersnood teïiel,
meldt een inzender in het Nieuws van deu Dag het
volgende:
fe stad Tiel was Dinsdag getuige van een schandaal,
om vele redenen verdient in ruimer kring bokend
te worden.
Men verwachtte sedert een paar dagen het losgaan
van de rivier de Waal. De ijsdamroen te Zalt-Bom
mel en verschillende onregelmatigheden iu de water
hoogte deden met recht vreezea voor onheilen, waa
neer de ontzachlijk» ijsmassa, door plotselinge dooi
was omhoog geheven, zich in beweging zou stellen.
Geen wonder dus dat de bevolking van de omliggende
polderdistricten Tielerwaard. Neder Betuwe en Maas
en Waal met angst de toekomst te ge moet zag, ca
dat men zich overal gereed.maakte om zoo ttoodig
het snel wassende water met alle macht te keeren.
Drie knnonschoten geven aan de omliggende ge
meenten kounis, dat het ijs in beweging is en dienen
Overal tot sein om de dijk wachten uit te zotten.
Tot het los80u van deze seinschoten arrivoerden hier
den 2den Januari, des morgens reeds vroegtijdig, 4
kanonuiers en 1 sergeant uit Goriuobem. l)es avonds
te 8 uren begon de ijsvloer zich te bewegen en wel
dra bewoog zioh de stroom statig voort, dicht bedekt
met de hoog opeengeschoven ijs-schollen eu ptaohtig
door het maanlicht beschenen. Elk oogenblik ver
wachtte do aan de Waal snamgevloeide menigte dc
kanonueu te hooren losbrauden. Doch te vergeefs. Er
werden geen seinschot on gelost 1
Wat wns er gebeurd? Dc kanonniers, zoowol nis
huu chef. do sergeant, waren sinds des morgens 10
uur in volslngen dronkenschap geraakt. Ik zelf zag ze
des morgons circa 11 uur op onvaste bceuen zingende
door de straten zwiepen. Ju plaats van dadelyk by
aankomst de kanonnen schoon to mnken en na te
zien, ten oiudo op het voreiaohto oogenblik gereed te
Zijn, had mon trouw aan den jcuovergod geofferd,
zoodut twee kanonniers in liet belang dor openbare
yoilighoid nchler slot waren gobraoiit. Do ammunitie
Was op het oogenblik toen do ingenieur last gaf tot
schieten norgeus te vindon. Mot hot zoeken duamaar
vorliop een vol uur. Ongeveer tot des avonds elf uur
eed mcu vruchtolooze pogingon om de kanonuon nf
-/
te vuren, waarbij het slechts aan'toeval te danken is,
dat het roekeloos omspringen met kruit en licht geen
ongelukken veroorzaakte.
De voorbeelddooze lichtzinnigheid, waardoor iu deze
eeu zoo gewichtige maatregel onmogelijk werd gemaakt
is wel waard algemeen bekend te worden. Immers by
eventueeleu doorbraak zouden Upuderde en duizende
meu'schcu onvoorbereid door het water overvallen zijn,
en de onheilen waren ai el te overzien geweest. Wie
de schuld heeft is my niet bekemj. Is het de be-
vèlhebber, die zóó wek-ig bctrónwfaa're rnansctrap^-
pen afzendt naar een zóó gewichtige post Ia het
gemis aan toezicht op de luchtelooze jeneverheldeu
Overatroouifug Iu JVoordiBrnbaut.
Nadat de Maas in den nacht van Zaterdag op Zon
dag een onrustbarende hoogte had bereikt, zoodaf, het
water reeds hier en daar over den dijk van Oyen be
gon te loopen, terwijl men den gehcelen voormiddag
bezig was geweest met kistingen aan te brengen, ont
dekte men tegen 12 ure, dat er op de grens dier ge
meente een grondverschuiving aan de binnenzyde van
den dijk had plaats gevonden. Deze nam zoo snel toe
'twas, of het water overal te gelyk doordrong
dat er aan geen redden meer te denken viel. Weldra
verkondigde dan ook het somber klokgelui, dat de
dyk bezweken was, en stroomde de rivier met don
derend geweld den polder binnen. In korten tijd was
alles als 'tware in een zee herschapen. Gelukkig dat
de ramp over dag plaats had en de noodige maatre
gelen genomen konden worden om de bewoners der
laagste huizen met hun have en goed in veiligheid te
brengen, althans zooveel mogelijk. Veel moest natuur
lijk wordeu achtergelaten. De djjjk was weldra vol van
huisraad en vee. De meeste huisgezinnen vonden al
dadelijk een onderkomen. Bij den predikant onder
anderen zyn twaalf personen ingekwartierd met acht
stuks vee, varkens enz. Intusscben, hoewel er gelukkig
geen inenschenlevens te betreuren zijn, is-tle toestand
treurig en dadelijke hulp een eerste verei8chte. 'tls
nu reeds het vierde jaar, dat deze streek door het
water, geteisterd wordt. Telkens moet de prqpncie
Noord-Brabant door de werking van de Heerewaard-
sche en Rossumsche overlaten, die groote massa's wa
ter uit de Waal in de Maas werpen, als 'tware Gel
derland ontzetten. Op de plaats, waar de dijk bezweek,
had ook negentig jaar geleden eene doorbraak 'plaats.
's-Hertogenbosch is Dinsdag nacht overstroomdin
een aantal hoofdstraten werden de ingezetenen 'per
schuit van het noodige^ voorzien. Alleen de markt,
het kanaal en eenige andere hooggelegen straten bleven
nog vry.
In den loop van Dinsdag namiddag is van 's-Boseh een
stoomboot afgezonden om; brootb.en eenige andere levens-
middelen te verschaffen aau watersnoodlyders te Enge-
lèn, Bokhoven en omstreken.
Ook in den Bommelèrwaard hebben dijkbreu
ken plaats gehad. De dijk tegenover Pouderoyen
bezweek. Brakol is tengevolge van de doorbraak van
den Maasdyk ondergeloopen.
De laatste berichten luiden als volgt
Te 's Hertogenbosch is het water, thaus vallende
heden nacht ten éón ure schijnt het hoogste punt
bereiktte zyn; de staud was toen 6,44 M. boveu
A. P. Heden ochtend ten 8 ure 6.41 M,, alzoo ae-
dort gisteren ochtend nog gewasseu 11 cM.
Volgens offioieele berichten is het laatste gedeelte
van het ya te Tiel opgeruimd. Gisteren avond ten
10 uur kwam het ijs te Veen in beweging en ïb
aldaar doorgedrevon. De Baardwijksche overlaat
werkt met 73 .cM.
Bijzonderheden zyn in den loop van den dag niet
voorgekomen.-
De omliggende dorpen, die in nood verkeeren,
wo'den geregeld van brood voorzien.
De dijken onder Berlicum en Rosmalen zijn tot
heden gelukkig behouden, in weerwil »«n de weinige
medewerking, die de ambtenaren van den waterstaat
in d«e gemeenten van de zijden der iugezetencu on
dervinden.
Aan 'de berichten van de Pror, Noordbr. Courant
wordt nog bel volgende ontleend
l)a nlgeraecuo toestand der geheele Maasstreek is
ellendig.
Uit Orthen komen menschen en vee te 's Bosch
eono schuilplaats zoeken.
Naar Engelen cd Bokhoven zijn gisteren 4 roci-
booten met levensmiddelen vertrokken. Bijna alles
i9 daar ouderwnter. Meusehcn en vee zijn geborgen
op 't raadhuis, school pn kerkhof.
Te Bokhoven is een nagenoeg nieuw huisje weg
gedreven. Toestand allerbedroevendst.
Nnnr Empel en Alem zijn, op Inst van den Com
missaris deB Konings, voedingsmiddelen verzouden.
Hoewel te Nulnnd en Rosmalen veef gevaar bestaat,
kunnen wij toch de geruchten, als zouden do polder,
dyken reeds bezweken zyn, gelukkig tegenspreken.
Golfen is ingeloopcu.
Ook de dijken der Vughtsohc akkers zijn nog be
houden.
De Commissaris dos Konings is hedeo ochtend root
den hoofdingeneur van den provincialen waterstaat
naar Rosmalen vertrokken.
De toestand dezer stad (V-Boseh) is treuriger dan
in 1876. Het water, dat beden nacht zyn hoogste
punt bereikt had, stond toen 6.44 M boven A. P,
eenige cM. hooger dan in laatstgenoemd jaar.
Het Gemeentebestuur heeft reeds de vorige dagen
alle maatregelen genomen om dc bevolking onze»
achterbuurten zooveel mogeJyk tegen 1 rooming
/.cv bevcüiceti etj olies ja orde te; brenre tudi-
telingen uit 'déh "ömlr'ck" e "kunnen om var.
Door den commissaris des Konings Noord-
brahant is voorloopig f 500 beschikbaar gkoteld om
in de eerste behoeften der noodlydenden te voorzien.
HH. MM. de Koning cn Koningin hrbben verschil
lende kisten met levensmiddelen gezonden voor (le
noodlydenden iri Noord-Brabant.
Op last van Z. M. den Koning zijn gisteren een aan
tal tenten, kookketels en gereedschappen van het Loo
verzonden om bij een mogelijke doorbraak onmiddel
lijk te kunnen dienen. Ook bij vorige gelegenheden
werd dergelijke welwillende voorzorg genomen, i.
De Watersnoodcommissie tc Amsterdam heeft
bij den burgemeester te 's-Bosch voorloopig f 1000
beschikbaar gesteld voor Oss. Men zou verder
trachten brood, spek en dekens naar dc overstroomde
dorpen te zenden.
BUITENLAflDSCH OVERZICHT.
„Hervorming der magistratuur, vrijheid van druk
pers, vereeniging en vergadering; herziening van het
openbaar onderwijs, strijd tegen het clericalismceco
nomische en maatschappelijke vraagstukken eenige
woorden betreffende den vredelievcnden aard der
buiteolandscbe staatkunde"; zie daar, volgens de tele
grammen, het programma van het nieuwe Pransche
ministerie 1 Wie de beteekenis kent, die dergelijke
uitdrukkingefTTtr het woordenboek der radicalen heb
ben, zal zoo wat begrijpen wat Frankrijk te wachten
heeft.
Hervorming der magistratuur, dat is eeü'c regeling
volgens welke elk rechter die geen recht spreekt in
radicaal-republikeinsche geest, wordt weggejaagd. Vrij.
heid yan drukpers, vereeuiging en vergadering; of
met andere woordenbandeloosheid voor de radicalen,
met bedreiging van men weet niet wat voor anti-
radicalen. Herziening van het openbaar onderwijs j
natuurlyk iuradicaal-republiekeiuschcn zin, die
zich bet best iaat verklaren door het strijd tegen
het clericalisme; de leus waaronder alle uog bestaan-
den godsdienstzin bij bet Frauscbe volk moet worden
vernietigd! Kortoifi de meest ondragelijke radicaal-
republikeinsche tirannyEeno tiranny van welke echter
ook te verwachten is dalde kruik zoolang te wster
gaat tot dat zy breekt.
Geeft hel nieuwe Fransche regeeringsbeleid dus
binncnlaudsche woelingen in het vooruitzicht, in Ier
land zijn deze reeds uitgebroken. Gelyk onze lezers
welfioht bekend is, behoort den eigeudom der lande
rijen in Ierland, bij groote uitgestrektheden aan En»
gelsche kapitalisten. Deze verhuren ze in den regel,
bij kleine perccelen aan de lersche landbouwers tegen
hooge, ja te booge prijzen. Door achtereenvolgende
waooogsten kunnen, de pachters de verschuldigde
pachten niet opbrengen. In stede nu van langs roan-
nolyken weg kwijtschelding of althans uitstel
van betaling trachten te verkrijgen, hebben de
pachters zich lateu opruien, reeds de laatste
jaren en vooral in den jougsten nazomer, door volks,
menners die in troebel water wenschen tc visschen.
Onder den naam van „agrarische moorden" werden
verschillende landeigenaurs, rentmeesters, ja zelfs pach
ters (lie hot over hut» verschuldigde betaalden, laag
hartig vermoord. Natuurlijk dat de eigenaars het
beneden zich achtten om voor zulk een uihilistischen
dwang te wijken cn nu door den arm van bet gerecht
ohverbiddelijk wilden invorderen wat hun 'toekwam.
Toen men nu deze week tot dergelijke executie wilde
overgaan, kwam het landvolk in geweldadig verzot
eu moest het 'door de gevelde bajonetten uit ecu
gedreven worden. Dat dit voorbeeld navolging zal
vinden, is te vrccZen. Maar dan is bet ook zeker
dat door bet gezag de rust, desnoods met wapen
geweld zal 1 ersleld worden. Vele van de minder
schuldigen zullen dun boeten, wat door do raddraaier»
die zich wel builen schot zullen houden, misdaan is,
En nog jam meiijker is bet, dat door deze wijze van
handelen, eene hervorming van den op zich zelf
zeker ongelukkige») toestand zeer bemoeilykt z«) worden.
Belangrijk, doch gelukkig in vredelievcnden zin,
achten wy ook de tijding dat Wuhtjeff benoemd is
tot miuisWr-prcsidfiit in Rusland. Een stnatsiuau
wious streven bel is, om met Duilschlnud op goeden
voel te blyven e» een bekend tegenstander der Jhtn-
slavistisnlic ourusttnukers. Aan het drijven van deze
party toch is hoofdzakelijk don jougsten oorlog met
Turkije tc wytcn, die zulke jammerlijke gevolgen voor
Rusland un zich sleepte.
