f'if.
wg
i'ste
j Pot"
eü.
iver-
door
van
hi te
,het
on-
Ztjne
jvén,
zend
dat
Six
.een
hooi,
Idoi-
f.töe-
actor
fcrok-
elijke
ia en
ston-
.^ars.
si- .zin
ir een
nrwijs
;t toe-
onder
lit te
n dan
Tnen!
ft Za-
I 'kard-
J "è'höéf-
I Veder
f- jaar
I wor-
1 nuziek
I warme
I ieruit-
I midde-
p. enz.
likbare
j i." .zaak,
Laarden
ons
Waar'
onder
lat. de
«hoots,
ng. uit
p-mmit-
J Leven-
'en,- de
J >rpedó-i
1 at-, van
M. Bi-
j.n .vor-
I hóófd-
I öiejr-di-
QZ- -enz;
j ??*■- vqt
ii'ectenr
I anibt-
len der
Houten,
ieftinck,
g> Kool,
Kroger,
dkelom,
Behagen
-ómbaóh'
jor hém
op Z.
Indi8,''mr. J. W. j^an Ijansberge, die in het begin
van bet volgende) jaar vijfjaar dat hooge ambt
hoeft beklood, mededeeling gedaan, dat het.de wénsch
van Z.riM. den Koning ïs, dat bet bestuur van
Indiö niet in anderebandon overga.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de vergoe
ding voor eerste uitrusting, welke bij indiensttre
ding wórdt toegek. nd, 'ook zal wordon genoten
door de militairen, af komstig van de pupillenschool,
die bjj eun der korpsen van bet leger reeds zijn
of later zullen worden overgeplaatst.
Door den Minister van oorlog is bepaald, dat
de 2e lüitena'nls, die nu "en voortaan bij bet le
ger hier te lande worden benoemd, nietdan na
2 jaren volbracbton officiers-diensttijd voor een de-
•tachooring of voor een overplaatsing bij bet leger
in Ooït-Indiö in aanmerking zullen gebracht worden.
Door den Minister van oorlog is bepaald, dat
bij d? korpsen infanterie de' tegonWoordigé..patrot)ii;A:
tasch met hot daarbij beboorend patroonzakje^aï
worden vervangen door een nieuw- raodël; p.atroon-
tasch, bestemd tot. berging van 4 pakjes-elk van
10 patronen,-een olieflescbje, een Bchroqfdi'ttaier,
èenig werk on een wollen, linnen of katoenen lap.
Zij zal.worden gedragen aan een bandelier óver
.den linker schouder, zoodanig dat zij.aan dé rech
terzijde. afhangt, achter en tegen do heup.
De Staatscommissie tot herziening van bet
Wetboek van Koophandel heeft Zaterdag aan het
Departement van Jnstitie hare eerste vergadering
gehouden.
De heer H: C. Van der Wijck hoeft een
ontwerp «ener voorloopige grondwetsherziening sa
mengesteld en bij wijze van circulaire rondgozon-
«len. De hoofdbeginselen daarin neergelogd zijn
het .bestunr over Nedorlandsch-Indie op- andere
grondslagen te regelen, meer vrij van de wetge
vende macht, alhier; invoering van algemeen stem
recht; het leger uitsluitend te doen bestaan uit
vrijwilligers en de schntterij anders te regelen.
Het voorstel is echtor zoo verward, onduidelijk
en onvolledig, dat het voor ieder, die bet ernstig
meent, onmogelijk is, het te steunen. Zal grond
wetsherziening iets te boteekenen hebben, dan die
nen nog verschillende andere bepalingen der Grond
wet te worden gewijzigd en een voorstel te worden
gedaan, dat grondig overwogen is en flink in ol-
kande'r zit. Mét: eenige losse grepen sticht men
slfcchts nnttelooze agitatie en verwarring.
Mei bet oog op den strengen winter herin
neren vvjj, dat ieder inilitien met groot verlof bet
recht he.oitom voorzes maanden vrijwillig onder
de wapenen te komen.
Hot denkbeeld is opgerezen voor burgemees
ters, secretarissen, gemeente-ontvangers en beamb
ten ter secretarie een pensioen- en weduwenfonds tot
stand te brengen. Togen Zondag 3'4 dezer is in
.het gebouw; voor kun.-ten en wotonscbappén te
Utrecht Bene vergadering belegd om dit denkbeeld
te ver wezenlij kén. De beer P. Kraan, gemeente
ontvanger van Waddinxveon, zal bet ontwerp in
leiden. -
In do maand Mei of juni 1880 zal oen ver
gelijkend onderzoek plaats hebben van .aspiranten
vóór de betrekkiug van a,ui-numerair bij het vak
der posterijen, waartoe twaalf plaatsen ter vervul
ling worden opengesteld.
De aspiranten bebooren zicb voor April aan
staande» bjj een op zegel geschreven request, tot
dén Minister te wendend Na dien tjjd inkomende
verzoeken worden buiten aanmerking gelaten. De
aspiranten moeten geboren zijn 'tusschen den le
Jnli 1859 en den le Juli 1862. Zie verder de St.
CL. to. 286.
In dén loop der maanden Januari, Februari,
Maart, April, Mei en Juni, -e. -k, zal gelegenheid
wórden, gegeven tot het' afleggen van de practiscbe
examen van arts'en tandmeester.
Dag en plaats dier oxamens zullen nader worden
bekend gemaakt;
Zjj, die tot de. examens wenschen to worden
toegolaten voor 1 Mei, moeten daarvan voor 1 Ja
nuari e. k;- zij, die hot examen na 1 Mei wen-'
schen af- te 'leggen; tusschen 1 en 15 April schrif
telijk. opgave doen aan "den voorzitter der commis-
»ie van examen, den hoogleeraar Dr. J. W. It.
Tilanus, .te Amsterdam.Zie verder dë St. Ct.
lip. 286.
WÜ lezen in bet Groningsch Volksblad het vol
gende: Namens onze regoering i's de vorige maand
te Atjeb de eeraio steen gelegd voor de, voor Rijks
rekening te bouwen groote Missigit óon afgods
tempel dus, gebouwd dóór en op kosten van bel Ne-
derlandsob Gouvernement 1
Tót deze plechtigheid waren de inlandscbe. vor
ston en gróoton,'lbünoYens de bevolking van Atjeh
uitgunoodigd, bg welko gelegenheid door den gene
raal Van der Heydon een toespraak Word gehoudenv
riep aan „allen het welkom toe en wees op den
'~:-U
aangevangen bouw als een vernieuwd bowjjs »onzer
goede bedoelingen," zëide hij, >omtrent de eerbiedi
ging van uw 3n godsdienst. >Mogo de oprichting,"
vervolgde spreker, »van dit heiligdom een teeken des
vredes en de dageraad zijn van Atjtb's toenemenden
bloei. Mogm uwe kinderen en kindskinderen dezen
stond zegen n, als het begin van ongekenden zegen
en rijkdom F Met de .hulp des AlJorboogsten kant
gij allen hiextot' .medewerken door u met kracht aan
de werken eB vredes te wijden. Ik verzoek u, deze
mijne woord m te willen overbrengen naar allo oor
den van Atji-b, terwijl ik'eindig met God6 besten
zegen voor de voltooijing van dit werk in te roe
pen."
Döor een Nederlandschen generaal, vertegenwoordi
ger van de regeering oener Christen natie Gods besten
zegen inroepen over. een heidonschon afgodstempel!
Is nog wel erger gehuichelde- eerbied voor Gods
besten.zege denkbaar? Onze verovering van At
jeh is oen oldongen feit geworden. De regeering
bouwt den inboorlingen een tempel maar zal er
ongaarne ch "istenzendoliDgén zien komen, want deze
.personen zi n in haar oog verstoorders van rust
en vrede.- üigenbelang »Indiscbo baten," dat is
de spil bij 'onze regeering waar alles om draait,
doch aan b ft zielenheil der millioenenin onze Oost
is baar nic;s gelegen.
Zéker, .de liberalen hebben een heeJ 'groot woord;
zij zijn het humane verlichte denkende deel der
natie.- Op- ben rust dé taak dé wereld te bescha
ven en te veredelen maar waar iB in onze Indi
sche bezittingen dit, zonder te vragen verwezenlijkt,
óok maar boe gering ook, beproefd? Nergens, men
denkt er zolls niet aan dan-wanneer men verneemt
dat anderen 't wkllon doen, die men zooveel moge
lijk tegenwerkt.
De beer J. Essor van Den Haag, oud-Resident van
Timor, die jarenlang dus in do gelegenheid was
de geëstelijko. ellende der inboorlingen van onze
Oost mot eigen oógen te zien, kwam,, weinige da
gen geledeD? te Aalten in 't belang der zending
onder de Madureezen. die Oostelijk Java en bijge
legen eilanden bewonen. Nu zou men denken, een
man als Esser, met zulk een levenservaring, met
zulk een veerkracht en liefde voor de arme bei
denen bezield, dat hij ztdfs Geldorlun-lsch achterhoek
afreist, zou- een gewenschte gelegenheid zijn om
ieté over de Marudeezen te vernemen, maar dat jvas
met dé liberale kerkvoogden der Herv. gem. to
Aalten niet bet geval, die den heer Esser de kerk
weigerden om.er over do Madureezen te spreken.
Of bij reedfi meer zulke liberale kerkvoogdon. ont-
-moet beeft, weten we niet, wèl'weten we dat de
Cbr: Ger. gam. te Aalten en op menige audére
plaats, niet; slechts bare kerken voor den bqer
Esser openc.e, maar ook bare beurzen voor de arme
r Maduroezen,
V?bt de boer Esser zelf noode vertelt mogen wé
hier niet zwijgen, en dat is, dat bij willig zijn:
eigen kind voor de arme Matöureezen overgaf. Een
veelbelovend jongeling van zeven en twintig jaren,
doctor in dè godgeleerdheid, gestudeerd in de me
dicijnen en sprekende tien talon, verliet voor eenige
weken vader en vaderland om de boodschap des
vredes aan,, die heidenen te brengen. - Gód geleide
en besch'ernie dien jongen geleerde en Christelijken
held en stelle hem tot een rijken zegen voor dat
volk, dat ir. eiken oorlog ons trouw ter zijde staat,
dat onder zweet en tranen ons koffie en suiker
levert, doet daarvoor van een liberale roge6ring
van eön Christenland nog niets anders terug ont
vangen beeft dan opium, jenever, en' vloeken 1
Kerk- ©n Sdhooluiouw».
Ned. Herv. Kerk.
's Heer rlrendskerke. Bij dè Verkiezing voor
notabelen dor Herv. kerk alhier op jl. .Vrjjdag, iB
herkozen dir. C.Westveor' en moet herstemming
plaats hebbm tusschen G. Verburg en- A. Baan.
.Gbr. -Ger. Kerk.
Bedankt /oor Baarland J. De Koning, te Krab-
bendijke. -
Het £5jarjg bestaan der Theol. .scbool te
Kampen werd Dinsdag aldaar-op feeatülijko wijze
herdacht. 'Vegens du strenge koude was van de
ongeveer 2"ï 5. predikanten der Chr. Ger. gemeente
in ons land, tot deelname aan bet feest uitgenoo-
digd, ongevser de helft opgekomen.
Na een woord van inleiding door de pres. der
Curatoren, 3s. H. Beuker, prod, te Amsterdam,
hielden .de. 3 oudste docenten der scbool, de bh.
S. VanVol":;en, A. Brummelknmp en H. Dé Koek,
in het kerkgebouw der - Chr. Ger. gemeente ieder
oone korte -feestrede, gesloten door d*b. J. Bavinck,
pred. te K unpen. Des namiddags hielden de feest
vierenden een gemuonschappelijken maaltjjd, waar
na des avo ids een gezellige byeenkomst plaats had
in do collegezaal, waar. ook al de stüdenton der
Theol. sobo)l aanwezig waren.-
Na het noüdun opner rectorale rode is gistex-en
morgen door den afgetreden rector, ds. H. de Cook,
hot rectoraat overgedragen
beer A.
ndocent,
STATEN-GENEBAJLL.
Dinsdag iB, op initiatief van dhr. Schimmel/jen-
ninck v. d. Oije, met 53 tegen 12 st., eoii einde
gemaakt aan bet tweede stadium van het- scbool-
dobat. Nogtans. na oen rede van den Min. Six,
die tot vrg wat dupliek aanleiding bad kunnen
- geven.
Immers na enkele andere pnnten even te hebben
aangeroerd en a. zijn schutterij-circulaire te heb
ben verdedigd als overeenstemmende met hetge
bruik en zelfs met hot gevoelen van Thorbecke
wellicht óok voor dhr. Bredias een autoriteit
gaf de Min. eerst de berekening, dat de Staat vpor
de Schoolwet 6 millioen meer zal hebben te beta
len, d. i. 8 mill, 's jaars, en bovendien do gemeen
ten 9, somma 17 millioeiri'sjaars. De invoering
beloofde de Min., na net nu gehouden debat, als
't kon nog te zullen bespoedigen; do datum 1 Jan.
1881'was zijn uiterste termijn. Want de wet be
staat en dé Reg. meent haar dus in elk geval te
moeten nitvoeren, ofschoon mer gematigdheid en
inachtneming van de belangen van het bizonder
onderwijs. Het petitionnement wil de Min. daarbjj
niet doodzwijgen; hg vond bet afgedaan; moar^hij
verklaarde eenmaal, bet zeer te hebben betreurd,
omdat eerbiedwaardige godsdienst-leeraren, ban
roepTng miskennende, ie goeder trouw het volk
op ëon dwaalspoor brachten; want voor het bewe
ren, dat de nieuwe wet den Bgbel uit de school
zou bobben geweerd, bestaat z. i. geen grond; en
mén gebruikte dat beweren ook nadat men van
'hooggeachte zijde op waardige wyzé was gewaar
schuwd. Daarom gevoelde de Min. smart over het
aantal, misleiden onder zijno medebelijders en hg
hoopte dat deze voortaan zonden begrijpen, dat de
ware christen voor <fe triomf der eeuwige waar
heid geen geld moet vragen van den Staat, maar
steunen op de Hoogère Macht, die den christen
doet dulden en dragen.
Na eenig debat over de noodzakelijkheid van
ëen paleis voor 's Konings Commissaris in Fries
land, werd daarop de daarvoor uitgetrokken ton
gouds, met 36 tegen 31 st., tot de belft vermin
derd. Hetzelfde word daarop, met 46 tegen 23
- st., toegepast op het buis van dhr. Geertsema, te
Zwolle.
Herziening, mettertijd, van de krankzinnigenwet
werd dhr, v. d. Hoeven toegezegd. Met handhaving
van hot beginsel, dat er een Rgkskrankzinnigen-
gosticht komen zal, werd echter besloten, de kens
daarvoor nog .niet op Medemblik te vestigen, van
welks gezonde ligging men niet overtuigd was.
Voor de lijkverbranders verscheen dhr. v. d.
Fcltz in bet veld; dhr. Idzerda on de Min. wezen
hem echter met rechtsgronden af..
Tegen Rijksvroedvrouwen trad dr. Rombach op
doch dr. Idzerdx en de Min. namen hen in be
scherming en de Kamer wees den hr. Rombach-
niet 41 tegen 29 st. af. (Dhr. Bredius verscheen
hier niet meer in bet debat).
Eindelijk werd nog door dhr. De Jong beweerd
en door dhr. ldzérda betwist, dat bet veeartsenij-
kundig Staatstoezicht verslapte terwijl de Min.
toezegde, ook mond- en klauwzeer onder de be
smettelijke ziekten te zullen opnemen.
Woensdag eerst bot Hooger Onderwijs. Op
.de vragen om billijke toepassing van de wet be
treffende de admissie volgens de .oude wet, van
de gymnasiaT: antwoordde de Min.--, dat wetwijziging
daartoe zou noodig zijn. Op de vraag van dhr.-
Heydcnrijckbooveel van de gevraagde 7 millioen
de Min. voor do academiën zou toestaan, luidde
bot antwoord: alleen in billijkheid. Een door
dhr. Idzerda gevraag Je leerschool in psychiatrie
zoü de Min. trachten te geven..
Voor het pharuiaceatisch onderwijs f3000 voó-
den dhrn. Idzerda en v. d. Kaag te weinig. Dhr.
v. Kerhuijk kwam- er echter togen op, zooveel aan
de universiteiten-te besteden. En de Min. noemde
de som voorshands voldoende. Zij ging door.
Dhr. v. Gennep verzocht gymnasiaal subsidie ook
voor Rotterdam. De Min. antwoordde niet.
Dhrn. Moén* en v. Berkhout drongen op wijziging
yan de Midd. Ond.-wet aan maar de Min. was
daartoe nog niet ber.eid.
Eindelijk ontstond tusschen dhrn. Sickest, Dijck-
meester, De Jong en De Vos een debat over de
vraag, door allen min of meer beaamd, of voor
de Rjjks Landbouwschool niet veel to veel gold
wordt besteed zondor praktisch nut. De Min..
antwoordde de pructische wenken te zullen over
wegen, maar middelerwijl eon hoogen dunk te heb
ben ,van bedoelde school.
•Eindelijk werd nog, zpnder praotisch resultaat,
door eenige heeren gesproken over hot nut van
tuinbouwonderwjjs.
De rogeering heeft nader ter bekrachtiging aan
de Staten-Generaal overgelegd vier credieten t
Indische" begrooting. Zij bedragen voor de
van 1878 gezamenlijk f .836,5Q0, en strekken
strijding der kosten van oprichting van zes i
lenloodsen op.Póeloe-Bras en yan een gZeren
laadhoofd in het steenkólen-depot te Oedjoei
op Makasser, en tot bekortiging van bnitei
uitgaven voorde Marine. Voor de dionBt vi
geldt het eon crediet, van f 150,000, ter ver(
kostiging, van de maatregelen tot beteugel
de besmettelijke veeziekte op Java. iVoor
was tot omstreeks half September reeds besch
een eora van f 1085,000
Bij het onderzoek van een suppLbegroo
binnoplandsche zaken over 1879, werd in ee
ling geklaagd,, dat aan den schoolbouw, voo
provincie Zuid-Holland, te groote uitbreidin
gegeven en dat door de daarbij heersphende
niet geevenredigd aan den WetenBchappelijl
stand van de schoolgaande kindèren,.aanleic
'staat tot het inroepen van Rijks en Pro vinei
Vérder werd te kennen gegeven, dat het teg
dig oogenblik," nu men aan den vooravpnd s
de invoering van do wet, als in art. 4 algeto
gelen eisebt voor de bouw en de inricbting'de
gebouwen minder geschikt is om veel niem
len te stichten, dewijl men gevaar loopt er om
deno te zien verrgzen die later ongeschikt zu!
den bevonden. -
Ter gelegenheid der overweging van 1
ontwerp tot vereeniging van de gemeentt
Heillo en Sint Anna ter Maiden, openbas
weder het vroegor reeds gebleken meeningi
over het beginsel der vereeniging van klei
meenten onderling of het samensmelten n
ter. De leden, die daarvan voorstanders zi:
op Kralingen en Delfshaven bij Rotterdam
Delft bij DelftSloterdijk bij Amsterdam e
de wónscbelgkheid der- vereeniging werd van
lende zijden betwist. Het duidelijk gehlék<
of de uitgedrukte wensch bebooren op den v
te staaru-^Het tegenwoordig wetsontwerj
verscheidene leden niet genoeg gemotivee
scheen zoo werd" beweeid, een eenzjjdige 1
te .verrichten ter wille van. Sluis en ten
meer Bpeciaal van Heijle, welk" gem9ent
delgk voor haar voortdurend zelfstandig
in bescherming wordt genomen. Andore le>
wel achtten do samensmelting genoegzaam
algemeen belang gerechtvaardigd.
JPER TELEGRAAJF.
's Gravenhage 11 December 1879
TWEEDE KAMER. Lager onderwjjs.
pen werd met 65 tegen 7 stemmen een
ment Moens, om den subsidiepost voor b
vende gemoenten met een ton te ver
Idem met 46 tegen 29 stemmen een am
"Lobman om gelijke vermindering met 2 t
Moens ontwikkelde bet bekende amende
den memoriepost in zake de voorbereidii
voering van de schoolwet. Geen'szins
wantrouwen in den minister maar het is
kei voor zijn werkkracht. De" Minister
het amendement niet als bljjk van want
beschouwen maar wel als onnattig omda
neming of verwerping er van, de invo
wet slechtseen oogenblik kan bespoedig
tragen. Na heftige bestrijding van het
ment door dbr. Kenchenins, verklaarde d
dat hij, vertrouwende op eeno spoedige r<
amendement zou intrekken.
Er was een laügdurig debat over
van subsidieering der monumenten. He
ment van dhr. De Jong om dien post t
deren mot f 75.000 in afwachting der wet
cificatio der onderdeelon werd aangenon
tegen 16 stommen na krachtige bestri;
den Minister.
Na aanneming der overige posten v
•grooting van biflnehlandsche zaken ai
met 60 tegen 16 stemmen..
Dbr. Van Tienhoven is tot burger
Amsterdam benoemd.
RECLAMES.
KERSTMIS EN NIEUWJA'A.
Kerstmis on Nieuwjaar zijn aansta
ouderB weten scbier geen keuze te di
wenschen hunner kinderen te 'voldoen,
apeolgoed hebben? Neen, dat zou ove
•stuk zgn. Hoe jammer van zooveel
geld Neeff, dan is het beter een warm
ren te koopon^ dut bon zal vrijwaren vo>
heid en voor alle ziekten, welke de
zicb brengt. Raadploeg daarom, voor
pen, bet schoone geïllustreerde albui
Belle Jardinière tê Parijs, dat tx op
vrage gratis en franco wordt toega-
