HIEIWE I63SIIII COURANT.
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland,
1 RIJKS-WATERSTAAT.
A"
No. 97.
Vrijdag 12 December1879.
Veertiende Jaargang.
8,37-
Hooaend.V 7.44 8,45 10.46 1,— 8.5
Worm...... 7,54 9,11 10,58 l.iO
Bere.ou 1. 8.10.9,25 11,7 1,21.3,27 7,25
1 11,16 1,30
11.29 1,43 8,50
11,35 1,49 8,57
11,45 1,59 4,14
11,50 2,4 4,20
12,— 2,15 4.82
12,10 2,24 4,43
12,18 2,32 4,58
12.32 2,47 5,9
12,41 2,56 5,20
12,60 8,5
6,80
I Woemdr
I I *Rilland.
I Krabbend..
I I Krainingen 8,53
*yiake8,58
j Bieteliage.. 9,7
IGoes.9,18
J J 'iH.Arendi 9,26
Arnemuid. 9,41
I Hiddelb. 9,52
7lies.st«d 10,2
i bav.
fiiSB. ha*.
7,25
itad
6,—
«iddelb.
6,12 7,84
Arnemaid.
ö,20
'iH. Aror.i»
6,36
Goes.
6,47
Hierelioge.
1,—
•Vl»ke
7,8 2
Kminiagen
7,14 D
Krabbead.
7,26
♦Rilland...
7.82
•V >n«dr
7,47
Berg. i-
7,5
8,2.
Wut.w
7,19
8,14
145 9,15 "Aan deze halten wordt alléén eeatopt, wannéér Boosend. A .7,
daar reiriger* worden opgenomen of nititelaten.
'De*e Courant rëiwhynt, nltheionderd op Chrï.telijko feoatdagen. dea Houder d*g* —ondt. Pr ij. "F kwartaal
Pryader Adrertentiea 10 cent per reRel, groote letter» en Tignetten naar plaatimimte. Geboorte, bnwelyks- -
Alle 8tnkken de redactie betreffende gelieve men minsteneden dag vóór de uitgave franco, toe te zenden aan
8,40
12,82 2,80 6,80
8,50 12,44 2,41 5,42
12,51* 2,48-5,50
1,5 3,2 6,6
- 9,14 1,14 8,11 6,17;
1,25 8.19 6,80
9,26' 1,82. 8,26 3 6,88
1,40 3,88 6,44
r 1,50 8,48 6,65
1,56 3,49 7,2
2,9 4,s 7,17
9,67 2,22 4,15 7,32
2,88 7,46
10,11 2,42 4,30 7,57
7.25
7,87
-7,44-
7,59
8,8
8,19'
8.26
8,86 5-g
8,45 -
8,51
9,4
9,18
9,81
9,41
0,85 ir. p. pont/" 1,—AJfxonderliike Nommer» f 0.05
ju doodberichten van 1—5 50 cent.
de Uitgeefster, Wed. A. C. DB JONGESJi. te Gore
IMSTmm WiTmTMT, UMBEL en HIXVEBHEID.
PROVINCIE ZEELAND.
Aanbesteding.
Op Vrjjdag, 19 December 1879, dea voormiddag8
ten 10 ure, zal. onder nadere goedkeuring, door den
Commissaris dea Koninga in de provincie Zeeland, of
bg zjjne afwezigheid, door een der leden van de Gede
puteerde Staten, en in bjjzgn van don Hoofdingenieur
van den Waterstaat in fifet 11de district, aan het ge
bouw van het Provinciaal Bestuur te Middelburg, wor
den aanbesteed
Het eenjarig "uderhoud ran de Rijks
contr'escarpe te Tholen, behoorende tot
de zeewerken in Zeeland.
(Raming ƒ707.)
Deze aanbesteding zal geschieden bg enkele inschrij
ving, volgens art. 7 11 van het bestek.
Het bestek, no. 33 ligt ter lezing aan het gebouw
van het Ministerie van Waterstaat, Handel en N{j ver
heid, aan dat van het Provinciaal Bestuur van Zeeland te
Middelburg, en zjjn voorts op franco aan v rage, tegen betaling
derkosten,te bekomen bg den boekhandelaar M. Nijhopv,
JNobelstraat no. 18 te 's Gravénbage, endoorzünetusschon-
komBt in de voornaamste gemeenten des ujjks.
Op 13 en 15 December 1879 wordt do noodige aanwij
zing op de plaats gedaan'; voorts zgn nadere inlich
tingen te bekomen og den Hoofdingenieur van den Wa
terstaat to Middelburg, en by den Ingenieur van den Wa-
terstaat te Zierikzee-
'sGravenhage, 24 November 1879.
Voor. den Minister,
De Secretaris-Generaal,
BOOGAARD.
GEMEENTE-BESTUUR
OPENBARE VERGADERING
VAN DEN
KAAI) der GEMEENTE GOES,
op VRIJDAG den 18 DECEMBER 1879,
des avonds ten 8 ure.
Goes, don 10 December 1879.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling:
1" Mededeelingen, ingekomen stokken.
2. Onderzoek der geloofsbrieven van. d?D heer W. L.
Kakobeeke als gekozen lid vaD dori raad.
3. Beslissing op hot verzoek van Mej. de Wed. J. J.
Hartman, om afstand ;yan grond.
4. Wijziging der verordening op de invordering van
rechten .voor verrichtingen vao den Burgerlyken
Stand.
5. Benoeming voor een léeraar in de Engclscho en
Hoogdnitsche talen en letterkunde aan de H. B. S.
voor jongdns.
0 .Beschikking op de rocinines van J. Prins en A
De Jonge Jz. tegen hunne deaignatio bg de brand
weer.
7. Verzoek van den hoer L. D. Borel om oen uit
weg voor zgn te bouwen huiB aan. don stationsweg.
8. Verevening van declaratiön van L- L. VVapstta
over 1878.
9. VoorBtel van burg. on weth omtrent do ambte
naren belast met ao keuring vaa vleesch," enz.
Hieowjaarscommissie.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
brongen ter openbare konnis. dat do COMMISSIE TOT
UITDEELINQ VAN EETWAREN EN BRAND*
STOFFEN OP NIEUWJAARSDAG weder samenge
steld is en bestaat uit de beoreo:-
J. A.' A: FRANSEN VAN DE PUTTE
als voorzitter
F. S' A. KNITEL, lid van het BurgerlijkArm
bestuur
C, SNOEP, lid der diaconie vat} de Ned. Ilerv
Gemeente
J. PROOST, lid van hei R. C- Parochiaal Arm'
bestuur;
en J. KOOMAN, Az., lid der commissie tot de CEco
nomische spijsuildeeling
terwijl de heer C. RISSEEUW, griffier ter Sec
retarie, als Secretaris aan de commissie is toe-
en dat deze commissie de bgdragen der ingezetenen
heeft opgehaald op heden Donderdag dea It December.
"^Burgemeester en Wethouders verzoeken geene aal
moezen aan jde deuren uit te reiken, maar deze veel
eer, voor zoover dit nog niet gedaan is aan de com
missie toe te vertrouwen, opdat zjj in J staat zjj hare
gewone nienwj arsbedeeling te doen, terwgl Burgemees
ter en Wethouders vermeeneD, dat elke aanbeveling tot
het geven van rnime bgdragen thans overbodig zal
zgn bg de duurte der eerste levensbehoeften.
Goes, den 1.1 December 1879.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
r J. G. DE WITT HAMER,.
De Secretaris.
HARTMAN..
DE KEDEVOEBIEG VM Mr. SIX.
II.
Zooals wij hg het einde van onze vorige be-
schouwing -opmerkten, verklaarde ook mr. Six
grooten prijs te stellen op eeue godsdienstige om
leiding van het opkomend geslacht, maar be
weerde hij dat deze immers op de 'neutrales
school plaats had. óp de neutrale school waar
aan de kinderen ingeprent wordtgehoorzaam
heid, trouw in den arbeid, waarheidszin, in één
woord alle christelijke en maatschappelijke,
deugden.» .«V
Dat de godsdienstige overtuiging van alle leer
lingen geëerbiedigd wordt, daarvoor is hemde
achtbaarheid van den onderwijzersstand borg.
Maar, de school ia niet de plaats tot het ont
vangen van «speciaal godsdienstige indrukken»,
die moeten de kinderen ontvangen van hunne
ouders en godsdienstleeraars.
Laat ons nu eens zien in hoeverre die schoon
klinkende tbeoriën door de praktijk en de on
dervinding gestaafd, of gelogenstraft worden.
'Godsdienstige opleiding op de neutrale school-;
sluiten de heide heterogene bestanddeelen niet
reeds nit den aard der zaak elkander uit? Tot
welke godsdienst wordt die .school dienstbaar ge
maakt? Van God, vau Christus, van eeuwig le
ven mag, zooals de neutraliteit langzamerhand
werd uitgelegd, niet gesproken worden, om niet
in gevaar te komen de (negatieve) godsdienstige
overtuiging te kwetsen van hen die aan geen
God, aan geen Christus' gelooven, zooals de Bij
bel ons leert; van hen die aan geen eeuwig le
ven gelooven, zooals mr. Fock indertijd, toestem
de, dat ook de vermelding hiervan niet op de
school te huis behoorde. -Hoogstens dus, is er up
de zoogenaamd «neutrale» school plaats voor de
moderne godsdienst; dat is de godsdienst die
ieder zich zelf schept zooals hem persoon
lek het meest waarschijnlijk, het meest wensche-
ljjk voorkomt. Een godsdienst dus zonder rap
ten., grondslag; veranderend en afwisselend, zób^
als.de individuen van elkander verschillen!
Maar op die «neutrale» scholen wordt aan dè
kinderen daD toch ingeprent «fgehoorzuamdheid,
trouw ,in den arbeid, waarheidszin in een woord
volgens mr. Sixalle christelijke doug-
.den». Omvatten die opgenoerüdo deugden dan
in waarheid Kalle christelijke^,deugden?»
voor ons missen er twéé, en nog wel de twee
voornaamste«Hebt God lief boven alles en uwe
naasten als u zeiven», van welke laatste al de
door mr. <Süb opgenoemde hoogstens slechts uit
vloeisels zgn. -
Maar die beide «christelijke» hoofddeugden be-
hooren dan zeker, volgens mr. «Sta, tot die «spe
ciaal godsdienstige indrukken», tot welker in
prenting de school de plaats niet is, maar die
door de onders. en godsdienstleeraars moeten
worden ingeprent, leder die begrip heeft, van
wat christelijk geloof eh christelijke godsdienst is,
znl inzien dat met het uitsluiten van de school
„van die beide hoofd- en gronddengden, ook dp
eigenlijke «christelijke* deugden zouden zgn uit
gesloten. En dan de ouders moeten daar
voor zorgen l Zeker ook die ouders én juist
deze roepen bét meest om christelijk onderwijs
waarvan de vader, in het zweet zijns aan-
schijns zijn kost-«buiten 's huis» moet verdienen,
en dit 's morgens verlaat vóór zgn kinderen zgn
ontwaakt, om 's
op bet oogenblik, dat de kinderen zich gereed
maken weer ter ruste te gaanwaarvan de moe
der tracht buiten 's huis nog wat "te verdienen
gedurende de vreiaige 'uren, dat zjj in haar eigen
woning zich niet moet afalopven.
Ontneemt aan de kinderen van dien stand den
cbristelijken godsdienstzin en wat rest hun
dan
Maar al is dat alles waar, roept mr. Six uit,
de achtbaarheid van denonderwijzersstand is mg
borg dat op de neutrale schoolj de godsdienstzin
der kinderen niet zal ondermjjnd, hunne gods
dienstige overtuiging geëerbiedigd zal worden.
Dat heeft'hem zijne ervaring geleerd.
Mr. Six .schijnt dus een andere ervaring te
hebben, dan andere mannen,, die zich vaak een
levensdoel hebben gemaakt van het onderwijs.
Getuige b. v. dr. Vitringa die er reeds'eenige
jaren 'geléden op wees, hoe juist in het meeren-
deel der onderwijzers eene onschatbare kracht-
ligt tot verspreiding der moderne levensbeschou
wing. Getuige, ook dè tjjdscbriften van den on
derwijzersstand.- Getuige het de resultaten der
wetenschap van een onderwijzer als de hekendè
heer Vorstervian van Oijen.Getaige ook de zich
steeds herhalende klachten zooals onlangs te
Leiden aan de normaallessen dat de onderwij
zers telkens doen voorkomen als' of al dat ge- -
praat over een volgend léven, eigeuljjk onzig is.
Wjj weten het, men heeft ook dit voorval las
ter trachten te vergoelijken, maar men duide on-
toch niet ten kwade, 'dat in elk geval, die on
derwijzer zich zóó heeft uitgedrukt, dat hjj
begrepen was. En al tracht men \r d-
gengift het vroeger toegediend g'
dit heeft vaak- reeds schromf
nog niet direct doodelgke, v
richt. En daarbjj weet m
dergelijke annrahdingen d
wezen worden, orndo*
ter verantwoord'' -
schuld ontker*
keerd hé -
diiri- M
/K:
