NIEUWE GOESSCHE COURANT.
I
Nieuwsblad voor Tholen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 78.
Dinsdag 7 October 1879,
V eertiende Jaargang.
ttoosend.V 7.44 10.46 1,-3.10 7.8
Woaw7.54 10.561,<C.
I Berg. op lu 8.10 11.7 1,213,34 7,25
7,57
3,45
8,55
0,12.
9,21-
9.85i
9.41
9,51
9,56
10,7
10,18
10,26
10,41
10,25 10,50
10,35 11.— -
'AnnAexe bilten wordt*ll£óp geMopi, wanneer Roorrnd.A
d»ar reïtiver» worden opgenomen of niteelaMn.
Desa Conrani «ctijnt, nitfceconderd op Chrii telijko /Mattacm. de» Maa*daot tn TtoatUrdaf* Prij» f kwwwi
Prii» der AdverKntien 10 cent per re*el groote letter» en vignetten na»r plaatantmu. GeTjoorter hnwelyk -
Alle Stukken de redactie betreffende gelieve men minstens één dag vóór de uitgave franco. toeteiendea a..n
ft Woéntdr8^24 11,16 1*30
cig g7 U.201,43 3.57
8.43 11.35 1,49 4,4
8,53 11,45 1,59 4,21
6,58 11.50 2,4
9,7 12.-2,15 4.86
Goes-..7... 9.18 12,10 2.24 4.47
i |'»H.Arend» 9.26 12,18 4.57
Arnemuid. 9,41 12.822,42
Mfddelb. 8,15 9,52 12.41 2,51 5,20 8,35 9.6
Vitus. ittd 8,25 10,2 12,60 3,—
I har. 5,30 8,45 9.15
l Woentdr
1 •Rilland....
1 Krabbend.»
3 1 Kminingen
t >VIake
Biexelinge»
IGoes»
|*»H. Arend»
8.6
_L
1_
12.50
3,—
5.30
7,25 gr?
7.84
8,50
1.2
8,12
5.42
7,87 g 2.
1.9
5,60
7,44 - 0
2.23
3,29
6.8
7,59 g S
9,14
1.32
8,38
6.17
8.8fl{0,
8.19 g 5
1,48
6.80
2
1.50
3,50
6.38
8,26 S -
.2 1
1,58
8,55
6.44
8,35 5- 5
2,8
2.14
4,5
6,55
8.45
4.12
7,2
8,51-
-
2.27
7,17
9.* 1
9.66
2,40
4,8 5
T.32
9,18
-
2.61
7,46
9,81 f.
8,45
10.10
8.—
4,50
7,67
9,41
0.85 It. p poMtf 1,—Afzonderlijke Nominer» f O.Ofi
doodberichten nn 1—5 50 cent.
de Uitgeefster, Wed. A.C, DE JOHGB sjt. t» hopb
GELIJK E.ECHT TOOK. ALLEB.
De ondervinding der laatste dagen was in
vele opzichten leerzaam. Hoog was de verwach
tinggespannen, om de eerste handelingen te zien
van den voorzitter der commissie uit het volks-
petitionement, den grijzen Elout van Soetencoude,
Die verwacbting is niet beschaamd.
Boezemde reeds dadelyk zijn eerste optreden
algemeenen- eerbied in, deze kon slechts ver
hoogd worden, toen men de wel krachtige en
kernachtige, maar toch zoo echt parlementaire
bewoordingen en toelichting van zijn amende
ment op het adres van antwoord op de Troon
rede zag. A
Eenvoudig ora in de zinsnede: «Wij koeste-
»ren het vertrouwen, dat de herziene wet: op
»het lager onderwijs zoo spoedig raogeljjk zal
worden ingevoerd, als de daartoe nog noodige
Voorbereidingtoelaat» achter het woord.
voorbereiding» te voegen: ook tol toekenning
dér -rechten aan een aanzienlijk deel der natie zal
toelaten.
Niets meer dus, maar ook niets minder dan
de erkenning van het recht der rnim 300,000
Protestanten en der 160.000 Roomsch-Katho-
Iieke hoofden van huisgezinnen, die zich tot den
troon dea konings gewend hadden, om ook yoör
hen recht en vrjjheid te krijgen om aan hunne
kinderen het onderwijs te kunnen geren, wat
zjj het meest gewenscht achten.
Noch het ministerie, noch zijn radicale vol
gelingen wilden daar iets van weten. Alleen
zij zelve behoeven een onderwijs te hebben, zoo
als zij voor hunne kinderen verlangen. Anders
denkenden moeten maar zien hoe zg te recht
komen.
Niet aan allenslechte aan de 'liberale* par
ty behoeft recht te geschieden. Aan de «libe
rale» partij niet alleen recht; zelfs bevoorreck-,
ting I
Ziedaar, in enkele woorden, de ware betee-
kenis van bet debat.
Die uitslag was echter zeker niet de schuld
van den nieuwen afgevaardigden uit Goes, Jhr.
mr. De Savomin Lokman. Met zijne eigenaar
dige korte, scherpzinnige opmerkingen verdedig
de bij het amendement. Op een paar van welke
wjj den aandacht wenscben te vestigen.
De heer Rutgers van Rozenburg had het amen
dement bestreden, omdat werd de daarin uitge
drukte wensch vervuld - n. 1. dat aan allen
recht zou geschieden de burgeroorlog door de
wet van 1878 ten eiüde gebracht, weer zal
herleven! Zeer te recht merkte mr. Lokman
aan, dat wel verre, dat door die wet van 1871
de burgeroorlogzooals dhr. Rutgers het noem
de, wel verre van te zgn geëindigd, juist het
verdrukte deel der natiedoor verscherpte onder
drukking zou noodzaken, tot krachtiger weer
stand.
Doodend door de eenvoudige consequentie der
duidélyke bewoording, want toen dhr. Moens
beweerde men kon de wet niet invoeren en te
gelgk de rechten toekennen aan een aanzienlijk
deel der natie, antwoordde mr. Lohrncm:
■»Dat ie zoo; het kan niet geschieden, omdat die
aio et inderdaad is eene miskenning der rechten van
een deel der natie».
fs het mogelijk in minder waaiden een meer
afdoende veroordeeling nit te spreken over de
onderwijs-wet-Kappeijne, thans gepatronneerd
door Van Lijnden-Siz
Maar wat wilt gij dan? werd voor de dui
zendste maal gevraagd. En voor de duizendste
maal antwoordde mr. Lokman Gelijk recht voor
allen, ook voor ons anti-radicalenook voor ons,
die bg de opvoeding onzer kinderen, de ont
wikkeling der christelijken godsdienstzin, willen
doen gepaard gaan met het aanleeren van al-
gemeene kundigheden!
>HetgeeD waar voor wjj strijden» zeide
mr. Lohman -»ia niets anders, dan het"recht
van de natie, dat de oudeis rgk of arm, zul-
»len kunnen kiezen de school waar zij hnnne
kinderen verlangen op te voeden,» »Wan-
»neer de wet van i878 eemgermate veranderd
»werd, in dien zin dat, even als in Engeland.
degenen die eene eigene school willen oprich-
»ten van wege de regeering denzelfden steun
kunnen ontvangen die de zoogenaamde nen-
»trale school ontvangt, dan zon de wet erken-
»nen de rechten ook van een aanzienlijk' deel
»der natie.»
Nu z tillen, na deze herbaalde, zoo duidelijke
uiteenzetting,-de zich noemende liberalen», toch
moeieltjk kunnen bewerennog weten wij niét
wat gg verlangt.
Eene regeling volgens welke voor elke leerling
op eene vrjje school evenveel Snbsidie gegeven
wordt, als eene leerling op de staatsschool,kost,
welke regeling volgens mr. Lohman, voldoende
is, en ook steeds door hem gewenscht en verde
digd is.
BINNENLAND-
Goes, 6 (jetober 1879.
In verband-met het op 1 October II. in werking
:etreden tarief der Maatsobappjj tot exploitatie van
staatsspoorwegen, ia door de firma Krnpp te Essen
eene overeenkomst gesloten met die Maatschappij,
om »bjj wgze" van proefneming", eenige ladingen
ijzererts over Vlissingen naar Doitschland te ver
voeren.
'Tot lid van'den gemeenteraad te Slnis is
gekozen de beer mr. P, 0. J. Bennequin.
Bjj de Begeering is een plan in overweging,
tot het overbrengen, tegen een 'goedkoop tarief door
middel der posterijen, van pakjes van bepaalde nfme-
ting en niet boven de 5 kilogram.
Het onderzoek der Indische begrootingsont-
werpen in da afdeeliagen is afgeloopen. Mocht
de Tweede Kamer do gelegenheid hebben deze be
grooting nog te behandelen voor zg op recèa uit
eengaat, dan zou hierdoor de tijdige afkondiging
in IndiS mogelijk gemaakt worden.
De Standaard deelt mede, dat de anti-revo^
lutionaire leden der Tweede Kamer aan hunne par-
tjj-conferentiön het békende Progam hebben" ten
grondslag gelegd.
Door directeuren van do vereeniging voor
hooger onderwgs op gereformeerden grondslag is
in hunne vergadering van 1 October jl. op voor
stel van heeren curatoren, besloten de vrjje uni
versiteit voorloopig te vestigen te Amsterdam.
De directeuren der Vrge Universiteit op geref.
grondslag hebben tot curatoren benoemd de hee
ren: mr. A. W. Van Beeck Calkoen, lid der Pro
vinciale Staten van Utrecht, jhr. mr. A. F. De
S^^rnifl Lohman, lid. der Tweede Kamer en raads-
be.er'-'ïn'*het Hof van 's Hertogenboscb, mr. L. W.
C. Kenchenios, lid der Tweode Kamer der Staten-
Generaal, dr. A. H. De Hartog^ predikant te Bot
terdam, en ds. J. W. Felix, predikant te Utrecht,
welke laatste voorloopig als voorzitter is opgetreden.
De heer Keacbenius is Woensdag uit Bata
via te 'sGravenhage aangekomen.
Van bevoegde zjjde vernemen wg, dat omtrent
de plaatsing ran de krjjgsscbool te Breda nog niets
beslist ia, en dat hét in ons vorig no. medegedeelde'
bericiit wellicht onjuist zal big ken te zgn. (xV. v. d. D.)
Naar aanleiding van de vaar-, val- en bresk-
proef met brandkasten op de tentoonatelling^te
Arnhem, is veel strjjd gevoerd. Thans beeft op
eene uitdaging van den LondenBcben heer 8. Chat-
wood, om f 6000 tegenover hem te Btellen, zoodat
12,000 zallen komen aan dea eigenaar der brand-"
kast, die het best- de proef doorstaat, de Middel-
burgache fabrikant Vogel geantwoord, dat hg de,
weddingschap aanneemt,--maar-eleehts voor de koe
ten der beproeving. Hg zal dan zgn herstelde
brandkast in bet strgdperk brengen, die te Am-
hem beproefd is, en laat aan den heer Cbatwood
het voorrecht, ora met een geheel nienwo te con-,
currweren
Gedurende de week van 25 Sept. tot en met
1 October zyn te Vlissingen aangekomen, met de
stoomschepen van de Maatschappij Zeeland 558 en
vertrokken van daar naar Engeland 824 passagiers.
Kerk- er* Schoolniouws.
Ned. Herv. Kerk.
Ds. Nierstrasz, nam den 28 Sept. als pred. van
do gom. Krabbendjjke afscheid met Openb. 1: I7b,
18a, waarna hem Pa. 12J 4 word toegezongen.
Te Bnram, c. a. is ZEw. den 5 dezer bevestigd door
zgn zwager, Ds. K. W. Vethake, pred.\ te Leeu
warden.
Ds. E. B. Gunning, nam den 28 Sept. .af
scheid .van de gam. Waspik met Hebr. 18 8 en
is den 5 dezer te Klandert bevestigd door zgn voor
ganger Ds. P. Bartstra, thans pred. te Wassenaar.
Ds. A. J. Westhoff nam, als beroepen naar
Axel, dea 28 Sopt. afech. te Benaekom, met Ju
das, vs. .Sc.-
Te Schore c. a. zal de Oand. CAr. Hengevdd
den 12 dezer bevestigd worden en zjjne intrede
doen.
Beroepen te Nieuwerkerk de Cand. J. R. De
Reuw.
Beroepen te Schoonhoven, Ds. Th. H. Van Dol-
der, te Oude Tonge, te IJsselmonde, Ds M. J.
Goddefrog te Lage Zwaluwe.
Bedankt voor het beroep naar St. Kruis (Zeeland)
door ds. J. Domnisse, pred. te Roftevalle.
Bedankt de "Cand.' C. J. Lammertnk voor Oos-
terland.
Chr. Ger. Kerk.
Ds. J. R. Wiersmaj laatst pred. te Schiedam,
1 den 18 dezer als herder enleeraar van de
Vlaamscbe gem. der Belgische Zendingskerk te
Brussel, BlaesBtraat 93, bevestigd worden en zjjne
intrede doen. Bg de Vlaamscbe gem. dier kerk
te Gent is de heer H. Van Velden, van Middelburg,
den 28 Sept. als Evangelist ingeleid.
De heer C. N. De Beste, sinds 1876 hoofdon
derwijzer te Ritthem, is den 27 Sept. jl., als zoo
danig benoemd té Valburg.
De heer G. J. Van der PoU alhier is No.
2 op de voordracht voor leeraar in de Franscbe
taal aan bet gymnasium te Amsterdam.
De heer M. Ue Mol, Ax. heeft den 8 dezer
zjjn 25 jarigen scbooldienst te Veere herdacht.
