NIEUWE SOESSCHE COURANT.
Nieuwsblad vqor Tholeu, Zuid- en Noord-Beveland.
V cöïiïsmï
|No. 10.
Dinsdag 4 Februari 1879.
Veertiende Jaargang
£o»ead. V
Wonw
Berg. op X.
VmiUi
•BilUad....
iKr»bb«ad..
I Krainiugan
•YUke
Biexelingc..
IGoes7.85
«H. A.ra d* 7,48
Arnemuid. 8,3
HiddeXb. 8,10
TÜM »t«d 8,20
b«r
9,5 11,55
9,15 13,6
9,36 13,30
9,88 12.80
9,52 12.46
9,58 12,63
10,8 1,5
10,1« l.H
10,34 1,31
1,45
8,65
9,10
9,19
9,38
9,89
9,49
9.M
10.-6
9,60 10.16
1 - 10,24
- 10,41
6,20 8,85 9,6 10,20 10,5Q, ir~'
10,80 11,—
5,80 8,46 9.15 mA»o deashaltea woritaUééaeeiiopt,wfaoaerKoo<p:iil.A
<U*rreiiiceri worden opgenomen of uibrtlaWn.
DtmnConmnt T„,.vyat, nitwe*o*de»d opChriitelqkn fne»ld*?eB, de» Heendegitn Donderdag t ar Pij» *P kw»r' -«1 0.86.fr.p.
Prg» der AdTerieotïen 10 cent per réüeïgroote letter» en *-ignettea n»»r pUmruimte. Geboorter bnwelgb»
AO,84
10,42
10,69
11,10
11.19
1,88
1,41
1.68
8,7
3.15
8,10 7,8 7,67
sjl 7,26
3,64 -
4.1
4,21
4.86
4,47 8,6
bar
»t»d' 6,
ïiddelb- 6,12 7.84
ArndmniÜ. 6,20
'iH.iL/eui* 6,86
üoeu.6,47
Bierelinge 7,-
*t"I«ke
Kruininrei
krabbend.
'RjlUnö
8,60
v ff
9,14
g s I
Berg.
7,8
7,14
7.25
7.82
7,47
8,2
8,14
8.26
.55
12,46 2,: 6 6,30
8,45 12,57 2,87 5,42
"-i,J 1.4 12,46 6,60
1,19 8,~ 6,6
9.7, 1,28 8,10 6,17 9,87 1
1,89 3.28 6,80 -
5 1,46 3,81 8,88
1,54 8,87 6,44
2,4 8,48 6,55
6- 2 1 o 8,85 7,3
4.10 7,17
4,24 7.82
4.87 7,46
4,47 7.67
.10
2,28
9,60 2,86
2,47
,45 10.5 2,56
I S
s
>»t/1.-
doodberichten
Afzonderlijke Nornmer» f 0.05.
-6 50 cent.
vUeStnkken de redjwtie betTeffende gelieve men minsteiunfén dag vóór de 'ingnre franco, toeterenden de Pitgeofster, Wed. A.c.PK JOHGf BJz.t» Doe»-
GEMEENTE-BESTUUR
GR0BDBELASTIB6.
De BURGEMEESTER der gemeente GOES brengt,
naiir aanleiding ran art. «5 der wet van 26 Mei 1870
(Staatsbl no. 82), ter openbare kennis', dat ter secreta
rie* ran die gemeente gedurende dertig dagen ter Inz»-
0b(*cn de belanghebbende* zal liggen eene opgave
Patten »n deze gemeente, en dat de verzoekschriften
om.'bfcnnetiug. hërachatting of vernietiging der gedane
meting of schatting, alsmede de bezwaarschriften, bin-
net .80 dagen na heden op qngezegeld papier aan bee-
reö Gedeputeerde Staten dezer prorincie kannen war
ded ingediend.
Óoez, ito 81 Itftaari 1879.
De Burgemeester voornoemd,
i. 6. db wiTT hamer. 1 b.
SpÈOSMEESTKB ra WETHOtJDËSS van GOES
brengen ter opeubare kennis, dat in de vergadering van
dm raad der gemeente rap 29 Januari jl. zgn benoemd.
6'tót Voorzitter der Commissie' ran' toezicht op de
gémeente-apotheek ,de beer jhr.' Af. -f. De Afareez van
S&iidertn, zulks in plaats *aö den beer J. A. A. Fran-
SfttLwan de Putte, aan wien, op xga -verzoek, een eer.rol
balslag .is verleend/^
6 tot lid der financieels commissie de beer J- J. Ochtman
t tot lid der commissie voor bet ontwerpen der straf
verordeningen de béér J. A- Beoier de Fovao;
'beiden in plaats van den heer jhr. M. J. De Ma rees
v*t> 8wiöderen, tengevolge van diens optreden als Wet-
böhder;
d tot leden der Uomnrissie van voorlichting "in zake
den HoofÜelgken omslag voor 1879 de heeren B- Af.
Dip Boer, G- Van der Hoek eo J- J- Ocbiman.
Goes, deo 1 Februari *870.
Bonjemeester en Wethouders" voornoemd,
,J. G.. DB WITT HAMER, L b.
De Secretaris,
HARTMAN.
hakeST
De Bargemeeoter der gemeente Goes brengt, over
eenkomstig- art 21 der «vet van 4 December i 872 ($tbi.
no. 13*) ter openbare kennis, dat in de week van 27 Ja
nuari'^- 1 Februari 1879 in deze gemeente één lijdt* aan
mazelen is overleden;
Goes, den 3 Februari ,1879.
De Burgemeester voornoemd
J. G. DE WITT HAMER, 1. b,
BINNENLAND.
Gom, 8 Februari 1879»
Eenige dagen geleden wezen wg in ons buiten-
landscb overzicht" op bet groote verschil in"de bon
ding van de Pruisische «o Bederlnadacbe regeering
tegenover eene geljjke klachtde materialistische
richting van het middelbaar onderwgs. Naar aan
leiding daarvan ontvingen wjj onderstaand schrijven,
dat wg gaarne opnemen
«Het trok teer mgn aandacht zegt de scbrgver
toen ik voor eenige dagen in de Roti. Courant, door
eëne opname in haar geheel van de rede van _mr.
Saaymane Vader op 11 December jl.» botrekkelgtd?
richting ran het onderwas op -sommige middelbare
Scholen, geweten werd op het antwoord; dat door
den minister happeijne aan dien spreker werd gege
ven. Een antwoord m. i. getuigende van de meest
tnogelgke onverschilligheid aangaande hetgeen door
dien Bpreker was aangevoerd, alsof dit geen ernstig
adtwoord verdiende.
«Dat zoodanige handelwijze alleszins geschikt is
ota die leeraren to stgven, die op zoo hoogst be
denkelijke wgze het godsdienstig geloof hunner leer
lingen ondermijnen, door, op de wgze als de heer
Dé Baan, de materialistisch» wereldbeschouwing in
gang te doen vindon, laat zich begrjjpen. Het bleek
dan oolc nit de stoutmoedige wgze waarop.dhr. he
Uajtn io zijn schrgveri togen mr. 5. F. optrad, waar
in hg zgne zienswijze deed kennen &Ib voorstander
van de materialistische wereldbeschouwing en' vurig
aanhanger'van de leer van Darwin. Hier-óp zal ik
en op de vrgzo waarop dit schrgven'door mr. S. Vbe
antwoord werd, niet terugkomen, maar ik wenscb
alleen te wjjzen op de zoozeer verschillende bonding
van den minister Falck in het Doitscbe parlement
legenover die van onzen minister 'Kappeijtte. Toen
▼oor eenige dagen door een de>* sprekers daar ge
wezen werd, ih gelijke wgze als mr. S. V. deed, op
de gevaarlgke strekking Dasr 's sprekers moening
in bet onderwijs van zekeren leeraar bg bet mid-
delbaar onderwgs in Lippeatadt, stond dadelijk de
minister op om dien spreker kennis te geven, dat
de Eegeering reed» van elders met de bonding van
dien leeraar was in kennis gesteld, en dat dp betrok
ken persoon over zgne handel wgze ten strengste was
gewaarschuwd geworden zich te onthondm^vah der-
gelgke hatjde^Ö10 Tan regeeringswegé werd er
bggévoegd dat aan gemeld on docent als 'q Minister»
ab8olant verlangen was te kennen gegeten»*dat,stel
lingen en ondereteUingen, als die van üarwén an zgne
geestverwanten, niet in de school zondenworden
ontwikkeld of onderwezen, als veroordeelende de Ee
geering het inprenten ran materialistische beginse
len aan de jengd en zullende $ie richting in het
«onderwgs» met aUe middelen,,welke hpar ten dien
ste staan, bestrgden.
«Zoo sprak een man als de minister Falck, wien
men wel niet als oen gTeraar voor overdreven «Pi
ëtisme» zal beschouwen; maar die, met bpt oog op
den zoo txeangen .'toestand in Prniaen, waar die be
grippen zich in hdhiün gevaarlgke strekking ip het
volksleven hadden dóen kennen, meende hiertegen
te moeten waarschuwen en zich als staatsman ge
roepen achtte hunnen verderfelgken invloed op alle
wjjzen te keer te gaan.
«Men vergelijke na biermede de zoo geheel on
verschillige luchthartige houding van onzen Neder-
landschen minister, toen hg op een gelgk gevaar
dat ons door zalk onderwjjs dreigde, indachtig werd
gemaakt!
«Mag men aannemen dat een man, van de kennis
en scherpzinnigheid als mr. Kappeijne, onbewust zou
de zgn van de rampen welke alom de godverloo
chening in de geschiedenis der volken met zich voert?
Zon men kannen aannemen dat hij onbekend zon
wezen met'bet voorschrift der Grondwet, dat het
onderwgs als een onderwerp van aanhoudende zorg
aan de Eegeering opdraagtmet eerbiediging tevens
van ieders godsdienstige begrippen? Is eene hou
ding, als de minister op 11 Due. aannam, het ken
merk dragende van dat, door de Grondwet voorge
schreven', zorgvuldig toezicht en van zucht tot eer
biediging van ieders godsdienstige begrippen
>tWanneer meq bet als eene zaak-van de meest
mogelijke onverschilligheid beschouwt, dat leerstel
lingen die 'het godsdienstig geloof ondermgnen, op
ónze Scholen worden verkondigd on Nederland das
stelselmatig wordt heengevoerd tot dien beklagens-
waardigen toestand, waarin Duitschland verkeert en
waarvoor Nederland tot dnever bewaard bleef door
den vaderlandschen godsdienstzin, die nog in oub
volk heerscht
«Arm vaderland dat dus aan partjjzucht ten offer
wordt gebracht!
«Is het niet genoeg dat onze financiëule welvaart,
door do handelwgze der zich noemende «liberalen",
ten gronde werd gericht en wij, ten gevolge van dien,
met belastingen aanvankulgk reeds werden gedrukt
en verder voor de toekomst nog bedreigd, die de
draagkracht van bet -volk te boven gaan?
«Moet' liet dan ook ljjdeljjk toezien, dat het koat-
aarete kleinood dat een volk bezit, de opleiding
der jengd, dóór onderwijzing van het christendom,
mede aan partjjznoht wordt ten offer gebracht
«Arm Nederland, is dit dan het resultaat dier
vrgheid waarvoor nwe vaderen 80 jaren lang dien
bloudïgen kampstrijd streden? Is dit in herinne
ring honden de roemrijke gedachtenis van -hen, aan
wie Nederland deszelfg wording verschuldigd is?
«Vestig betoog op den onrustbareuden'toestand,
waarin de volken, die n omrihgén, verkeeren als ge
volg van bet veriaten van dien God, dia alleen heil
en volkswelvaart schenkt, muar Die ook toont ge
trouw te zgn in het voltrekken Zijner oordeelen,
wanneer men Hem verlaat J"
Wegens het hoerschen der mazelen is nu ook
de bevraarklasse voor de school lBte klasUe "alhhsr
gesloten.
Evenzoo do openbare school 2de klasse; wptrens het
uitbreken van die ziektebij den b o ofdotfdflrwgrer; 1
't Zelfde geval beeft zioh vodrgedaan bg den hoofd
onderwijzer der school 3de kl., waarom deze geen les
geeft.
Te Ovezando ts do openbare school wegens
roodvonk tgdelgk 'gesloten.
Men schrpft ons uit Yerseke, dd. 1 Febr.r
Spaarbanken zijn nattige dingen voor menschen,
die sparen kunnen en sparen willenNu is hét ze
ker waar, dat Velon wél kunnen sparen, dóch 'wien
de toil ontbreekt. Maar het zal öok wélwaar zgh,
dat eenigeb gaarne zouden Wdlen sparen, als zg ion-
den. 't Is gemakkelijk genoeg te zeggen tot lieden
die in den winter armoe- lgdén«Lieve menschen,
waarom ben je ook nog dommer dan de mieren en
de bgen, en leg je indented des overvloed» niet
wat op voor de kwade dagen?» Dat is gemakke
lijk gezegd, maar de vraag lö, of er voor velen,
vooral onder dè daglooners onzer maatschappij, ooit
een- tgd des overvloed* aanbreekt. Hoe dit zg,
't is een feit, dat in deze gemeente door do oester
teelt, direct en indirect, meer dan óen gezin genoeg
verdient om althans iets voor deo winter over te
garen. Pas hoofde ik van een man, die zich had
verbonden op eene voorgeschoten som wekelijks vier
galden af te doen, en die dit niet alléén trouw doét,
maar daarbij nog verklaart, dat hij het er niets
minder om heeft. Mij dunkt, dat dit, nog al wat
betoekent, en toch verdient «lie persoon met zgn
gezin niet meer dan verscheidens anderen.
'k Acht het dan ook eene' geluklrigo gedachte, die
eenige mannen, welke hot goed meenen met de
mindere klasse, hebben gevormd, om nl. den ver-
«taüdigen en gewilligen onder deze het sparen ge
makkelijk en rentegevend t> vens te maken. Zg
hebben die gedachte bgna reeds verwezenlijkt,
want zg zullen eene spaarbank oprichten 'en wach
ten daartoe nog sleohts de goedkeuring der ont
worpen statuten door den Minister.
De inleg iB zoo gemakkeljjk mogelgk gemaakt:
tot 10 cents toe kan men inbrengen, en wel op
den voor daglooners gnnatigston tgd, den ^Saterdag-
avond.
Over 't geheel belooft deze spaarbank volgens de
statuten eene instelling te zullen zgn, die op goede
grondslagen rust. 't Is te wenscben, dat velen ver
standig genoog znllen zgn om, zoo zg knnnen, Van
deze gunstige gelegenheid gebruik te maken.
Naar men verneemt, zal morgen (Dinsdag)
avond, na afloop der voorstelling in het cirqne Cor-
ty, wederom een extra-trein loopen van Middelburg,
ditmaal tot Bergen op Zoow. Gewone pn retonrbi(jet-
ten, 1ste, 2de en 3dè klasse, zullen geldig zgn.
Volgens de laatste .berichten der loodsen is
de Schelde boven Terneaze'n bedekt fbet ga od erd
bet opvaren naar Antwerpen zeer gevaarlgk ged
acht. Ter reede van Vlisaingen ïb een weinig dr(jf-
jjs to zien. M. Ct.