NIEUWE GOESSCÜ COURANT.
Nieuwsblad voor ïbolen, Zuii un ^oord-Be velaiid.
Dertiende Jaargang.
r—
Dinsdag 2 Juli 1878,
No. 51.
GEMEENTE-BESTUUR.
SCHDTTERU. -
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van GOES
verwittigen de belangstellenden:
lo.' dat de alphabetische naamlyat van alle personen,
die aan de loting van dit jaar voor d^chutterü
dezer gemeente moeten deelnemen, ter inzage zal
Eggen ten raadhuize van Dinsdag den 9 tot en met
Dinsdag den 16 dezér loopende maand, van des
voormiadags negen tot des namiddags twee uien,
teneinde een ieder in staat zoude zyc, om ingeval
hem op de lyst eenige personen- of omstandigheden
mochten voorkomen, die -daarop behooren te wor
den aangeteekend of daarvan moeten worden weg
gelaten. zulks by de met het opzicht over de lo-'
trag belaste commissie ter kennis te brengen;
2o.- dat de tjjd tot de loting is bepaald op Donder
dag den 18 dezer maand des middags te 12 uren
en zal plaats hebben ten raadhuize alhier.
Goes, 1 Jnli 1878.
Burgemeester en Wethouders vóorffoemd,
M. P. BL A AUBEEN-
De Secretaris/
HARTMAN-.
ÏHÜCHBUVIBG m IEEBL1BGEN VOOR BET
EHDDE1BAAK OBDEBWUS.
BUBGEHEESTER on WE1HOÜDEUS van GOES
maken bekend: dat de inschrijving van nieuwe leer
lingen aan de inrichtingen van middelbaar onderwijs,
zoowel aan die voor jongens als voor meisjes, zal plaats
hebben in het gebouw der jongensschool op Donderdag
den 15 Augustus a. s., des namiddagB van 12—1 uur;
moetende van de in te schrijven leerlingen een bewjjs
van vaccine of kinderziekte, worden overgelegd
Goes, den-1 Juli 1878.
Burgemeester en Wethoudersvoornoemd,
M. P. BLAAUBEEN.
De Secretaris,
HARTMAN.
DE OïfDERWIJS-DIBATTEN.
lederen weldenkende moet het hart ineenkrimpen,
wanneer hjj ziet met welke lichtzinnigheid de beraad
slagingen van «liberale» zijde in en buiten de-
Tweede Kamer gevoerd .worden over de heilige,
zaak van het onderwijs.
De gemoedelijke bezwaren, door de voorstanders
van »vrijheid" ook in onderwijs, aangevoerd, wor
den niet alleen vaak geheel onbeantwoord gelaten
door den Minister Kappeyne kennelijk omdat hjj
ze niet kan weerleggen maar 'hij ontziet zich zelfs
niet door, onzes inziens zeer ongepaste, aardigheden
als bij bet antwoord aan den Goesschen afgevaar
digde mr. Saaymans Vader, er zicb te willen afma
ken. Zulk bespottelijk willen maken wat anderen
dierbaar is alvindt het alleen ingang bij even
lichtzinnige geestverwanten getuigt van totaal
gemis van den noodigen ernst voor een betrekking
zoo gewichtig als hem thans is toevertrouwd. Hij
kon trouwens gerust zijn. De neuzen zijn geteld.
Do zicb «liberaal» noemende meerderheid is zoo goed
«ianeengeBloten» d. i. hooft zoo volkomen afstand
gedaan van eigen overtuiging, dat de daartoe be-
hoorendo leden zeker vóór bet ont werp zullen stem
men. Zelfs al worden allo hunne ingrijpende amen
dementen verworpen]
Maar haast nog jam'morlijker is de houding van
die zoo'genaamde ^liberalen», die zicb voordoen als
of zjj zelfs nu nog niet weten, wat do voorstanders
der €vrijheidvan onderwijs willen. Zich voordoen
zeggen wij, want wij kunnen zolfs niet van hen go-
looven, dat zij zoo bekrompen zijn, dat zij dit nog
niet zouden begrijpen.
Wat'do voorstanders van vrjjheid yan ondorwijs
vragen?
Hot is immers roods jaren lang onder talloozo
legde h&e .niot
vormen herhaald: de vrijheid- cms'bij de
beloofdtoen de regeering zeide er zjjn twee hoofd-"
richtingen in den lande; de eene ^ie.dè godsdièp,-;
stige ontwikkeling geheel wil hebben ^gescheideh,.;
de andere die haar wil doen gepaarilgaan met*bet:
aanleeren van algemeene kundigheden.
Anders dan die vrijheid vragentij niet. Maar
die eischen wij ook. Wij willen de öfiriBtelpfca' school i
niet. opdringen aan de voorstand*
loozq school, maar wij willen ons
zieh opgedrongen.
Op welke wijze ons die vrjjheidfgelaten wordt
is bijzaak; als die vrijheid in waarheid maar ^be
staat. Een der vele wijzen waarop zij kon verleërnf-
worderi, bleek uit het amendement opart. 1, dat
de staat alle onderwijzers, zoowel van de open
bare als van de vrije school, zon bezoldigen. Een
andere wijze is, dat de overheid voor elk kind op
eene vrije school zooveel zou uitkeeren aan het
bestuur dier school, als haar gemiddeld &eri leer
ling op de staatsschool kost.
Neen het. ia niet dat zjj niet weten; maar dat
zjj niet willen begrjjpen wat hun tegenstanders
vragen. Indien-zg deze steeds meer en meer twee
spalt brengende zaak, overeenkomstig de rechte
vaardigheid wilden regelen, het zou op verschil
lende wijzen kunnen geschieden. Nu de welmee-
nende liberalen" dit niet willen, komt ook op
hen de verantwoordelijkheid voor de rampzalige
VOLKSPETITIOOEMEÏIT.
Naar he|. .zich liet verwachten moest de Goesche
Courant nóg een dringende waarschuwing uitvaardi
gen, dat ieder toch vooral op zijn hoede. zou. zjjn
de adressen die in .Goes en omstreken zullen cir-
culeeren, tot petitie aan Z. M. onzen Koning te
teekenen, zonder daartoe verleid te worden door
leugenachtige engemoedelijke praatjes. Die oor--
deelen knnnen worden aangespoord eerst na te
denken. Slinksche en, onzedelijke drijfmiddelen
worden er, beet bet verder in de G. C., gebezigd;
lees slechtè de bladen, die zijn vol van dergelijke
mededeelingen. "Voorts, >'en dit is een verzeke
ring der G. C., er wordt misbruik gemaakt van de
goedgeloovigheid, er wordt onzedelijk gehandeld, en ein
delijk moot ieder ten volle verzekerd zijn, uit
overtuiging tèekenen, met bewustzijn handelen. En
die waarschuwing wordt gericht aan do domme
menigte, die door een opgeschroefde beweging als
door een kunstje tot agitatie wordt verwekt, na
tuurlijk daartoe opgezweept dpor do Hoeren die
in de.Kerk hoerschen!!
Tot dusver de ernstige, dringende waarschuwing
der G. C., 't is in alles duidelijk te zien, 't is hare
overtuiging, hare innige overtuiging, beooging van
het waarachtige volksheil, waarin zij die waarschu
wing heeft ter neer geschreven, doch bij 't lezen
daarvan kwam. onwillekeurig het spreekwoord in
mij op »zóo de waard is, vertrouwt hg zijn gas
ten"! (Een spreekwoord gaat niet in allo doelen
op on daarom zou ik niet gaarne dezelfde verhou
ding als de waard tot zijn gaston hoeft, ook
zien, toegepast op de twee hier bedoelde partijen).
De partij dor G. C. ajtbans wanneer dat blad den
naam van een. liberaal orgaan.nog verdient, beeft
ton opziohte van onzedelijke handelingen krappen op
haar horons, niet die waarvan het petition
nement uitgaat. Behoef ik nog te herinnoren aan
het naar hot Binnenhof gesaggoldo Kamerlid Bru-
diiis? en aan de sobandeljjke wjjze van misbruik
maken- van} haam. in Noordbevoland toon een man
barer partjj mot beneming van zjjn lidmaatschap
in het Goweateljjk Bestuur word bedreigd? dat
zjjn feiten, daar zjjn bewijzen voorNoem daar-
jfcegèi' één onzedelijke handeling, één slinkBche daad
«He..,ongetwijfeld uit de daarmeo gevulde Couranten
..aaJ'.'.te balen zgn, die uitgegaan is van de agitatie
Wft^Óude Heerenmaar, zorg vooral voor deng-
;delB!èe bewijzen.
-p."''ïfèeh wij willen met eerlijke wapenen strijden,
-en wenschen onze tegenpartij niet op - dat voet
spoor te volgen, maar zullen met aï onze krach
ten steeds trachten t8 zoo handelen dat wjj van al
onze daden, vooral in deze heilige en zeer gewich
tige zaak, voor onzen God rekenschap knnnen geven.
"Wij Verlangen niets anders, en iederook deGoesche
Courant, predÖce zulks van de dfkên, dan -dat het adres
geteekond worde door hen die het met de opvoe
ding van Nederlandsch jeugd ten opzichte hunner
eeuwige, belangen wtutmchtig'frnBt is.
Wjj van onze zijde mee'nep/met meer grond te
moeten waarsohuwen dat niemand dergenen, in voor
gaande alinea bedoeld, zich door de Hoügverlichte
Goesche Courant laat weörhouden om over zgn
geweten heen te werken door zijne handteekening
voor het adres te weigeren.
De domme menigte, die soort van menschen die
niet tot het denkend deel der natie behooren, die
gewoon zjjn bljfidglings te volgen, die allen gelooven
en handelen op gezag,.die als een "kind ban een
bandje geleidworden, die dooreen kunstje worden
betooverd, die domme menigte, Och 1 hadden ze
slechts een vierde der wjjshëid van de Goesche
Courant! wordt tot denken, tot met. bewustzijn
handelen, tot mét overtuiging teekenen aangespoord.
O! -wat een flinke, degeljjke, samenhangende logi
sche redeneering.
Do openbare Bchool kweekt liefde en verdraagzaam
heid is het symbool der Goesche Contant.
Nu, haar Redactie geeft in alle opzichten bljjken
daar te zijn onderwezen; wat een liefdevol, wat
oen; verdraagzaam hart draagt zij andersdenkenden
toe wanneer zij meent geroepen te zgn over zaken,
onze partjj aangaande, te spreken lees slechts bare
opmerkingen over ons pas gebonden Zendingsfeest
O, wat een liefdevolle wat een verdraagzame tóón I!
Dien toon heeft zij zeker bjj erfrecht verkregen van
den Minister van Binnenlandsche Zaken, de ziel, de
kern, de spil van en waarom het gansche liberalisme
in Nederland draait; ook die man schijnt zjjn op
voeding aan de openbare Bchool, die bij nu met
hart en ziel voorstaat, te..danken te hebben. Ieder
die in denken is onderwezen zal dat ongetwijfeld
beter kunnen beoördeelen dan ik, (want Ik behoor
tot do domme menigte) hoe bet antwoord aan onzen
waardigen grijsaard en afgevaardigde Saaymans Va
der, in deze heilige zaa,k gegeven door ZEd. den
Minister, in liefde, verdraagzaamheid en humaniteit
uitmuntte.
Wilt ge. een school m dien geest? petionneert
dan niet, maar zend kinderen ter staatsschool
en ge krijgt ze even nefdevol, verdraagzaam en laat
ik er nog een paar goede eigenschappen bjjvocgen, be^
schaafd en humaan terug.Gebied uw consciëntie u
ochtor (want die houdt die domme menigte er gelukkig
nog op na) een Bchool voor uw kroost waar een beter in
beoefening to brengen liefde en verdraagzaamheid
wordt geleerd waar de liefde en de verdraagzaamheid
van Jezus don kinderen wordt ingeprent? Vraag dan
door U we band teekening op het adres aap onzen, geëer-
biedigden Koning, mogeljjkboid vdbr een school met
den Bijbelopenbaar dan vrijelijk zonder TJ tegen
over de Wijze menigtete schamen dat ge buiten
dat vari God ingestelde onderwijsgeen ware liefde
en verdraagzaamheid mogeljjk, ja oen ontberen en
schenden van elk Godsbegrip onvermjjdeljjk acht.
Eerbiediging Uwer overtuiging, vrjjheid in het on-
derwjjs, daarop hebt ge ah staatsburger, daarop
hebt go als bewoner van hetoVrge Nederland"
recht. Mot allen ernst, niet om agitatie te vrek-
g
09
.a
Rosend. Y
Wonw
i Berg. op Z.
l Woensdr
*Rilland...,
1 Krabbend.
I Kruiningen
/*Vlake
Biezelinge..
I Goes......;. 7,40
I'sELArends 7,54
Arnemuid. 8,8
I Middelb. 8,16
YliSS-stad 8,26
bav.
9,5 11,65
9,15 12,6
9,26 12,20
9,38 12,80
9,52 12.46'
9,58 12,63
10,8 1,5
3,10 7,8 7,52
3,34 7,25
10,13
10,24
10,34
10,42
10,59
11,10
11,19
1,11
1,22
1,33
1,41
1,68'
2,7
2,1-5
8,45
8,55
9,10
9,19
9,88
9,89
9,49
9,54
10,5
9,45 10,16
10,24
10,41
5,20 8,35 9,1 10,15 10,52
10,25 11,—
6,30 8,45 9,10
4,1
4,21
7,30 8,86
fJÏBB. hav,
r -Hhd 6,—
.Middelt. 6,12 7,89 8,45
;.^"Ai-nBmnid. 6,20
.'•H. Aren ia 6,86
T; Goés.i...... .6,47 9,7
'^Bierellnge. 7,—
7,8'
Kruimagea-- 7,14
Krabfiénd^;V.25
1 ♦Rillana ^i >7.82
"WücnïÖr i,vr: 7,47
BergiöpZ. 8,2 9,50
Wouw].8,14
-JJ5 8,50 10,5
12,45 8,—
12,57 3,13
1,4
1.19
1.20 3,87
1,40
1.47
1,57
2,7
2,13
2,27
2,40
4-
4,27
2,52 4,40
3,1 4,50
5.40
5,52
6,—
6,16
6,28
6.41
6,49
6,55
7,6
7,18
7,32
7,45
8,10
•Aan deze halten wordt alléén gedopt; wanneer Rooeepd- A-. S,21
daar reizigers worden opgenomen o^nitgelRten. U;
Dezo Courant vei jobynt, nitgezonderd op Christelijke feettdagen, des Jfaaedoft ca Donderdagt ttOnd*- Pry» -^85i h. p. post/1,Afzonderlijke Nommers f 0,05.
Pryi der Advertentien 10 et. per regel, groote letters en vignetten naar plaatsruimte.-^.Geboorte-., huwclyk»-;:eft:-döodberichten van 15 regels 50 cent.
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men minstens één dag vóór de uitgave franco 'toe te zènuen >aan den Uitgever A.c.DE J0H6E BJt. te Goea.