ïf
mi-
MNBEST1
Gratis ei
Br. Airy's M
eeste schutters vertegenwoordigd, door de sociëteit
ïoranus" to Heinkenszand. Gedurende de feesto-
kheid voerde hot muziekgezelschap eenige num-
ers uit. Alles hep in de beste orde af.
Middelburg. Het zeer ongunstige weder van
storen was oorzaak dat ditmaal slechts ruim drie
onderd plaatskaarten werden genomen tot bijwo-
ing van bet Zuider-Zendingsfeest, te 's £eor Arends-
erke gehouden. Ware het weder boter geweest,
ngetwyfeld zouden velen van do middagtreinen
Geprofiteerd hebben.
ïCoi^li- om HehoolnieuwH.'
Ned. Herv. Kerk.
Dinsdag avond is door het kies-college alhier het
olgende drietal opgemaaktP. J. Heineman te Ke-
'jbel, L. 11. F. Crcutzberg, te Woudenberg on G. W
'jOchcr, te Hengelo.
'•jÓp het zestal naar Dordrecht komt voords.
L£. Van Schelven, te Alkmaar.
Benoemlnffen en Besluiten.
Benoemd tot pi- lid van den goneesknnd. raad
oor Zeeland, dr. J. J. Couvée, leeraarin de schei-
;unde aan de r. h. b. tp Middelburg.
Afloop Verkoopingen.
Het Woonhuis met Schuur en Erf, te Goes,
J&e groote Markt, aankomende wijlen den heer J.
iwemer is den 19 Juni 1878 publiek verkocht en
oege'wezon aan Vrouwe wed. P. J.
itokmans, voor f5610.
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Lager Onderwijs.
Door den heer Moens is een reeks atnendemen-
en voorgesteld op het wetsontwerp nopens het la-
;er onderwijs.
Deze amendementen vormen een geheel nieuwe
refc. De hoofd veranderingen die worden voorge
teld zijn deze:
lo. by bet lager onderwijs worden gevoegd het
landteekenen en de vooroefeningen der gymnastiek.
2o. de provinciSn zuilen wel uitgaven voor het
?er onderwijs kunnen doen;
3o. kweekelingen jxiogen. alleen bij het onderwijs
!00 werkzaam .zijn,;dat zij theoretisch onderwijs
ntyangeo ter voorbereiding 'voor de betrekking
:an onderwijzer;
4o. het getal rijkskweekscholen wordt op min
stens 10 bepaald voor onderwijzers en 3 voor on-
lerwijzeressen p*
5o. niet-toepa8selykheid der wet op scholen, waar-
n geen kinderen boven de 7 jaren worden toe
gelaten
6ó. nadere wettelijke regeling van het voorbe
reidend onderwijs;
7o. uitbreiding van het getal onderwijzers op de
cholen
8o. minimum-tractementsbepalxng voor de£onder-
ryzera van f700 tot f1200, naar mate d^kjÈB-
n, waarin de scholen verdeeld worden; lÊgs"
9o. vergelijkend examen voor de benoeming tot
inderwyzer niet altijd verplichtend;
lOo. vergoeding door bet Rijk aan' de gemeen-
en van het minimum der jaarwedden van de on
derwijzers;
llo. kosteloos onderwijs voor allen die het ver-
jen; facultatief schoolgeld voor alle anderen;
12o. invoering van den leerplicht te regelen bij
"zonderlijke wet.
Zittingen van Dinsdag en Woensdag.
Drie-en-dertig leden reeds hebben den moed ge-
tad, zich te laten inschrijven als .sprekers over de
ichoolwet; 33, en reeds is, nu er li hebben ge-
proken, het onderworp naar bet inzien van ons,
eeken, zóo uitgeput, dat wij niet begrijpen wat er
iog over te zeggen kan zijn. Natuurlijk vragen wij
fteen nieuwe argumenten; na een strijd van 21 ja-
is het onderwerp afgezaagd en afgeschaafd. Maar
elf8 naar een nieuwen vorm voor de oude zaken
ien wij te vergeefs uit; gelijk de redevoering
ot dusver trouwens bewezen. Met bescheidenheid
•eroorloven wij ons dan ook de vraag, waartoe, nu
■Hen voorop stellen dat men veel meer nog op on-
oiL dan op beginselen stait, al dio ve^toogen dienen,
'xötest, goed flink, scherp protest zelfs. Maar meer
liet; protest tegen de zaak en tegen den modus quo.
Wij zeiden dat er weinig nieuws te vertellen viel;
ie - redevoeringen der hb. Bichon, v. Nispen, v. Baar,
yaagmans Vader en leding v. Berkhout bewezen dit
Jinsdag. Allen constateerden zy, dat zelfs geen po
fing was gedaan om aan de grieven ook maar eenigs-
inste gemoet te komen, dat men de openbare
chool, reeds een overmachtig concurrent, nog zou
ersterken met .het heimelijk doel om het bizonder
rtderwys t-a dooden, dat nochtans geen onderwys
onder opvoeding, en geen opvoeding zonder gods-
ienst kon bestaan. Daarbij verwees de hr. Bichon
peciaal naar de anti-revól. nota, terwijl de hr. u. Nis
pen aantoonde, dat d<* Min. zijn nota -zoodanig be
antwoordde, dat van weerlegging kwalijk sprake
kon zijn en de meeste argumenten geheel onweer
sproken bleven, andere zoo beantwoord dat men bij
na moest betwijfelen of de Min. de zaak wel be
greep; vooral kwam spreker op tegen een effect-
phrase, over onderwerping van den Staat aan het
kanoniek recht, die deed denken aan een opzweepen
van zekere anti-Catholieke hartstochten. Deze spr.
toonde vooral in het breede aan, dat men door de
bizondore school te subsidiöeren, nog geenszins geld
gaf aan de kerken vraagde daarbij gelijk daarna
de hr. v. Baar waar men toch de millioenen zou
vinden, die kort geleden nog 'onvindbaar heetten
toen't de successiewet gold. Do hr. v. Armenwees
ook op het buitenland, waar schier overal imperatiej
voor den godsdienst op de school is gezorgd. De hr.
v. Baar betoogde, dat deze onderwijsregeling niet al
leen onbillijk, onrechtvaardig, maar ook anti-natio
naal is, daar zeer velen nog hechten aan het opvoe
dend element, do godsdienstige vorming der jeugd,
waariu de hechtste steun ligt voor den Staat, die
anders door vreesselijke gevaren wordt bedreigd.
Dit werkte de hr. Vader verder uit, die daardoor nu
vooral was teleurgesteld, dat de Min. blijkbaar voor
dat godsdienstige element van het onderwys onver-
Bchillig is. Spr. ontkende niet, dat .er vele goede
openbare onderwijzers zijn, maar zeer velen ook zijn
- materialisten, en aan de openbare school ontbreekt
das, als geheel, dat godsdienstig karakter, zonder
kerkelijke kleur, waarop de Staat het veiligst, ja al
leen veilig rust, zonder gevaar voor communes of
kuizersmoorden. Zelfs Thorbucke wilde dan ook goan
kosteloos onderwijs, dan aan onvormogendehen
spr. betoogde dan ook dat de Grondwet zich niet
tegen subsidie aan de bizondere school zonder be
paald kerkelijke kleur verzet, dat daarentegen bet
gelijk recht voor allen het eischt en evenzeer het be
lang des Staats.
Evenzoo sprak ten slotte, in de eerste helft zij
ner rede, de hr. v. Berkhout, die aanwees dat by
snbsidiön de bepaald kerkelijke, de diaconiescholen
bebooren te worden baiter» beschouwing gelaten.
Woensdag was de toestand onveranderd. De hr.
Teding v. Berkhout zette nader uiteen, dat een school
zonder opvoeding, en doze zonder Christendom, voor
ons Christenvolk onaannemelijk is en dat ook de bizon
dere school recht op volkomen vrijheid heeft.De
hr. Reekers werkte dit thema, met aanwijzing van en
kele bizondere grieven (facultatief schoolgeld, acten
voor taalonderwijs, afschi-tffing vam de kweekelin
gen,) nader uit.— De hr. Barge protesteerde, ook
omdat man, bewerende vrijüteïd aan- allen te geven,
de armen dwingen wil, na:ir de openb. school te
gaan.De hr. Brouwers betoogde dat de Regeering
eigenlijk een school beoogt, die de Staatsalmacht
leert en in strijd is met onze zeden.De hr, de
Jonge wees op het zeer weinige dat de wet van 1857
tot volksontwikkeling uitwerkte,op het fictieve
van de zg. Christelijke deugden en op de groote uit
gaven, die even weinig vruchten zullen geven, en
protesteerde er tegen, dat men de geloovigen met
hun eigen geld zal doodgooien.
De br. Bastert eindelijk wa3 de eerste verdediger,
doch noch voorwaardelijk. Hij verdedigde de hoofd
beginselen van de wet van 1857, die z. i. nog zoo
kwaad niet is, maar opperde vier bezwaren1. da
hooge kosten, 2. de onbillijke verdeeling van de kos
ten over de gemeenten (oud art. 36 is z. i. beter).
3. hét zeer gevaarlijke van de opheffing van de ge-
subsid. bizondere scholen, 4. de groote centralisa
tie, die do autonomie der gemeenten aantast.
PER TELEGRAAF.
Heden middag zette de Kamer de discussie over
de schoolwet voort. Dhrn. Mackay, Heijderirijck
en Van den Berch zetten nader het bezwaar te
gen de. onderdrukking van het bizonder onderwijs
uiteen. Laatstgenoemde kondigde een amendement
zijner partij aan. Dhr. de Meyier verdedigde het wets
ontwerp als handhavende de beginselen der wet
van 1857. Dhr. van Houten bad een overwegend be
zwaar tegen het stelsel van centralisatie, vooral
wegens de financiöelo gevolgen, welk'beginsel dhr.
Borgesius verdedigde, wegens gemis aan zorg van
de gemeenten voor het onderwijs.
BTjITENLXNPSCH OTÉRaCHT. -
Zooals te voren reeds verzekerd werd," worden
de beraadslagingen op bet congres zeer geheim ge
houden. Alle mededeelingen daaromtrent moeten
dus minstens voorbarig geoordeeld worden, en zijn
niet onwaarschijnlijk toe te schrijven aan beurs
speculaties. Tor nauwernood dat men weet welke
onderwerpen behandeld worden; men zegt het eer
ste van alle, de hoofdzaakwelke do grenzen zul
len zijn van Bulgarije dat aan Turkije ontnomen
wordt, en hoedanig de regeoringsvorm zal zijn die
er wordt ingevoerd.
Over bet algemeen 13 men echter vol goeden moed
op den einduitslag. Jammer dat deze nog in de
t
i
■31:.
"5?'
waagschaal zou kunnen komen door onverwachte
doch elk oogonblik mogelijke botsingen tusschen de
vlak tegen elkander overstaande vijandelijke legers.
Zoo schijnen de Turken en Montenegrijnen weer
slaags te zijn. Naar men zegt doordal ongeregelde
Turkscbe troepen do Montenegrijnen onverhoeds
hebben aangevallon en aanvankelijk teruggedroven
om ten slotte op hunne beurt geslagen te worden.
Geen wonder dat in dusdanigen toestand van
geduldsoefening naar wat bet congres zal uitwerken,
de algemeene aandacht voor een groot deel wordt
bezig gehouden door de volksvergaderingen, vooral
van sociaal-democraten in Duitschland, die eiken
dag plaats hebben. Zijn in sommige plaatsen de
oogen der weldenkènden genoeg geopend geworden
dat deze de snorkerijen, die gewoonlijk op demo
cratische vergaderingen plaats hebben, door bunne
tegenwoordigheid voorkomen, enkele dier bijeen
komsten van democraten hebben toch plaats. On
der anderen oen op laatstleden Donderdag te Ber
lijn, waar zich een opmerkelijk verschijnsel voor
deed. Natuürlyk dat ook hier met afschuw gede
clameerd werd over de mislukte pogingen van hun
geestverwante sluipmoordenaars Hödel en Nobi-
ling! Maar toen een der aanwezigen mededeelde,
dat hij eerst dien morgen lid was geworden in do
stellige verwachting dat, juist' met het oog op de
afkeuring van dat misdadig pogen, oen <Jiock> voor
den Keizer zou worden aangeheven, toen
zwegen de aanwezigen, en werd zijn voorstel her
haaldelijk door een luid gemob beantwoord met een
raadgevingom voorzichtig to zijn, door zich niet
te laten medeslepen door provoceerende agenten.
Dit feit bewijst meer dan tal van beschouwingen.
In België zijn de «liberalen» nog steeds zwijmel
dronken van hunne overwinningen bij de verkie
zingen. Laatstleden Zondag was er een manifes
tatie te Antwerpen 'op ongekend groote schaal, tot.
viering dier overwinning. Uit alle oorden van het
land waren daartoc3 deputation bijeen gekomen.
Schetterende toasten werden gèdronken op de onwe-
derstaanbare beginselen van het liberalismeslechts
afgebroken door het aanheffen van de Brabanqonue
of het Geuzenlied.
Zie tegen dil laatste komen wij op. Wel begrij
pen wij zeer goed, Hat ook daar de «liberalen» zich
gaarne tooien met Let eerekleed der Geuzen, maar
grootex ironie is moerdijk denkbaar. In stede toch
dat die liberalen do volgelingen zijn der eerbied
waardige Geuzen, zfgn zij er de tegenvoeters van.
"Voor de Geuzen toch was hun leusSteunende op
den Bijbel verdedigen vvij de vrijheid! De «liberalen»
daarentegen willen slechts een staat buiten God,
d. i. een zoogenaamd «neutralen» staat, en staan in
hoofdbeginsel dus juist tegenover de ware volge
lingen der Geuzen. Hadden deze dan ook geen
hechter grondslag -g ehad dan de hedendaagsche «li
beralen», men kan verzekerd zijn,, dat hun pogen
geene zulke zegenrijke gevolgen zoude gehad heb
ben.
BUHTENLAND.
Vrijdag ontving te Brussel een fatsoenlijke
zestigjarige koopvro uw in plaats van een goudstuk,
een penning van v erguld koper. Aanstonds be
merkende dat zy gofopt was, sprong zij uit haar
winkel, om den bedirieger achterna te zettenmaar
bij den hoek der st raat gekomen, zakte de onge
lukkige als eene zit illooze massa, op den openba
ren weg ineen. Zij was gestorven tengevolge eener
slagaderbreuk.
I Mtschland.
De verloofde v an Otto Nobiling, die men
vermoedt kassier te zijn geweest der socialisten,
die tot het complot met Karl Nobiling, den broe
ders des eerstgemol den, bebooren, is door een toe-
"val teruggevonden. Op den ln Pinksterdag wan
delden eenige bewo: lers van Sittigenbacb, bij Fis-
leben door het nabr irigo woud. Men vond eenige
kloedingstukken en hoorde bet kermen van een
mensch. Daarop afj gaande ontwaarde men in de
schacht eener verlat en mijn eene vrouw, 't Was
Meta Schmidt, de vc lortvluchtigo verloofde van Otto
Nobiling. Vijf dage; a bad zij zonder voedsel, zon
der iets te nuttigen.daarin doorgebracht, zoodat
zij nog niet in staafwas een geregeld verbaal te
doen nopens de oon aak van haar aanwezendheid
aldaar. Naar men r •erneemt heeft er poging tot
moord plaats gehad.
B VRGER LIJKE STAND.
GOES.
Van den 17 tot en met den 20 Juni 1878.
Ondertrouwd: den20, Johannes Kaduij 68 j.
'wedr. van Maria van der Mark, met Tannetje van
dor VisBO 72 j.wod. van Maarten Reinbout.
Gehuwd: den 20, jl \Iarinus Heinsdijk, 36 j. wodr.
van Alexandrina den Hartigb,
do Perol 36 j. jd. C.
Overleden: den 18, Leendei
z. v. Jan Prins en Sara Veran
VERKOOPINGE
21 Jnni Gerst cn Tarwe.
's II. Are
21 n
Scheepsaf braak enz.
Wen
22
Veldvruchten.
Wolf;
24
Veldvruchten.
Kruti
26
Veldvruchten.
Kloc
26
Fabriek, Woonhuizen, enz. Gc
27
Veldvruchten.
HoCdcki
27
Veldvruchten, Landbouwger,, i
29
Woonhuizen.
G
Aanbest. Haven.
Krabben*
1 juli
Vrachten.
'8 H. Ar<
1
Hooigras "Mutsaards.
Veldvruchten, beestiaal enz.
Paarden Veulens enz. St.
Hofstede. Waarde.
ADVERTEN
In't begin der maand Juli
dag zal door den Heer J. va:
Wel Edelen Heer T. BR7ÏP
te Antwerpen, publiek wordei
het houwen van eer,
schuur met stal
Hofstede in pa,
heek in den po\
kerke.
Inlichtingen worden verstn
LE CLERCQ, Bouwkundige..
VTyRKEPTp.D'HWn'RTi'
lederen dag, waarop mee
gedoogt voort te gaan, is a
dat het van langen duur o:
Holloway's zuiverende, verk
pillen zijn bizonder geschikt
den in -het "menscbelijke lie
genomen te worden, wannet
de lever ontsteld is, de nie
wanden traag, of de bersen
deze medicijnen kan iedere
nezen, en zij, die ten gevo.
mene spijsvertering zwak e
zich door Holloway's uiti
sterk en krachtig maken,
gewoonlijk de pijnlijkste ki
door onverteerd voedsel, va
bet voedselkanaal geheel bi
tuurlijke kracht en werkh
Door het vermeerderd
als volj
Doosjes Pillen en Potjes
f6.75, f 13.50, f20.50.
Zijn op franco aanvraag
bij allo Apothekers in Ho
loway's Etablissement te Li
vroeger 244 Strand.
verzendt Eichter's Boeki
franco aanvrage, door be
do Overzoescbe Bezitting
dik uittreksel uit het wei
Dit met vele echte getuig
genezen lijders voorzier
zieke roet volle overtuigi
Niemand verzuime derha
treksel te ontbieden.
