NIEUWE KOESSCHE COURANT.
Nieuwsblad voor Tbolen, Zuid- en Noord-Beveland.
No. 34.
Dinsdag 30 April 1878. Dertiende Jaargang,
ftoaend. V
Wouw
Berg. op Z.
I Wocnsdr
1 •Rilland...,
1 Krabbend.
Krniningen
'•VUke
Bietelinge
jGoes
I 'sH. Arend» 8,28
I Arnemtud. 8,89
»ddelb,;f;« -
TÜB8 *tad 9,
kar.
7,15
8.15 -
9 11.55 8.20 3,35 6,59
«'.10 12.6 3,53
9,22 12,20 3.34 4,5
9.81 12,80
9.45 12.46
9.51 12.58
10,4 1,5 4,21
10.9 1,11
10,20 1,22 4.36
10,80 1,88 4,47
10.88 1,41
20,55 1.58
11,1 2,4 3,90^,16
11,6 2,7 3,405,20
11,15 2,15
5,80
7.55
Deze Courant vrt schijnt, uitgezonderd op Christelijke feestdajren.ee. tfaWayaen Donder d*
Pry* der Advertentien 10 ct. per regel, groote letter* en vignetten nami plaatsm'
Alle 8tukken de redactie betreffende, gelieve men minstenu dag vóór de nitj
POSTERIJEN-
Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden,
over de 2de helft van de maand Maart 1878,
ten postkantore te Goes.
Verzonden geweest naar:
,1. Rossevd, te Amsterdam.
2. N. Jtijss, te Egswgk.
3. J. Sevier, te Kampen.
4. Neeltje Lysenaarte 8t. Anna.
LOSSE OPMEEK3ME3J.
Morgen, Dinsdag den 30sten April, komt de
Tweede .Kamer weder bij elkaar. Belangrijke on
derwerpen zullen dan ter sprake komenzoowel van
zeer algemeen als van minder algemeen belang;
welke laatste echter door de daaraan ten grondslag
liggende beginselen van bet meeste gewicht worden.
Alles zal echter overtroffen worden door de be
handeling der onderwijswet. Wij vreezen dat men
daarbij eerst in vollen omvang zal zien toegepast
het devies der liberalen »de minderheid moet maar
onderdrukt worden,»
Toch zouden wy onrechtvaardig zijn indien wij
éene zaak zonder vermelding lieten voorbijgaan.
Waatf wij nimmer .aarzelden aan te toonen, boe de
«liberale» partij in de onderwijszaak zoo illiberaal,
zoo eigenbelangzuchtig is, als maar mogelij'k is,
zoude bet onbillijk zgn, indien niet elke stem die
zich voor «recht voor allen» in dat kamp verheft,
in zgn rechte waarde erkend werd.
Wezen wij vroeger reeds herhaaldelijk op bet in
waarheid liberaal verwijt van dr. APierson aan de
zich »liberaal» noemende partij, dat zij in zake het
onderwijs zeer illiberaal was, thans heeft- ook de
heer Domela A ieuicenhuijs in eene vergadering van
volksonderwijs. openlijk uitgesproken, dat het niet
meer billijk en rechtvaardig zon zgn, indien de
overheid aan het bizonder onderwijs een subsidie
toekende in evenredigheid van het aantal leerlingen,
dat er gebruik van maakt.
Wij brengen dien heer onzen dank voor deze
eerlijke uitspraak. Wel doet de zeer weinige sym
pathie die hij in de vergadering ondervond ons
vreezen, dat de zich jfiiberaal» noemende partij, de
kans te schoon acht, om4bans geen gebruik tema
ken van haar macht om «de minderheid eens ferm
te onderdrukken", maar toch achten wg ztjlk een
uitspraak als cfo eerste stralen van een naderen
den dageraad; als een voorteeken, dat ook in de
zich «liberaal» noemende partij, nog mannen zijn,
die den eerenaam van liberaal, bij afwijking hun
ner partij, verdienen.
Zeer belangrijk achten wij ook den uitslag der
interpellatie-uan Kerkwijk. Ter gelegenheid der aan
neming van het voorstel tot het leggen der spoor
weg-brug over de Maas te Rotterdam, weid aan
deze gemeente van rijkswege toegezegd een subsi
die van ƒ100.000, voor de door baar te maken
werken. Voor de toen bedoelde werken had Bot
terdam die som niet nooiig, omdat die werken on
uitgevoerd bleven. Nu heeft de jeugdige minister
van Waterstaat, mr. Tak, die 1Ö0.G00 voor geheel
andere werken toegekend, zonder de Kamer te ken
nen! Naor aanleiding daarvan beeft de heer van
Kerkwijk een. motie van afkeuring voorgesteld.
Véle «libéralen» zgn., daardoor zeef onaangenaam
aangedaan. Kennelijk" omdat zij "dé juistheid der
motie gevoelen. Zij trachten de eigenlijke questie
nu te verschuiven. Zij willen het ha daarheen zien
te wenden, dat* men' medelijden met Rotterdam
krijgt. Door al de aangebrachte veranderingen zijn
- de verplichtingen van Rotterdam veel^ka$£baarder
geworden, dan oorspronkelijk hetg^valwas7®^toch
'Aan dezehal te o wordt alt
daar reiziger» worden opgenoR
Mfddelb. J J
Arnemnid.
"'sH. Arend»
Goes
Bferelinge.
•Vlake
Kruisingen
krabbend.
•Rilland
W oemdr
Berg. 7..
.jttopt, wanneer^ -<iw
:n of uitgelaten. Roo»- nd.A
avonds. Prij» y kwartaal
Geboorte-, huwelijk* ei
franco top 'te zen .ie-
LI
9,20
12.45 3,—
6,80
9,28 12,63 3,10
5.89
9.30 12.67
5.42
1.4
5,50
1.19
6.6
9,52
1.29
6.18
1.40
6.81
1.47
6.89
1.57
6.45
2,7
6,66
2.18
7.8
2.27
7,24
10,85
2.40
4,25 7.41
2,62
4,89 7.54
10,50
8.1
4,50
8,5
8.45
8,55 I
0.85.fr. p. port/"!,Mzonderliike Nomraer» f 0,06.
i doodberichten van 15 regel* 50 cent.
^nn den Uitgever A.C. DKJOKQg 8Jt. te Goes.
krijgt het niet meer subsidie. Wje kan het den jeug
digen minister nu ten kwade Ruiden, dat hjj de
oorspronkelijke subsidie, zjj het *>ok voor eenigszinö
gewijzigde werken, uitkeert?Integendeel men
moest hem eigenlijk nog dankbaar zgn dat hg bet
voor zoo'n koopje met Rotterdam op een accoordje
wist te gooien!
Maar dit noemen wij de questie van het eigen
lijk terrein afschuiven. De zaak is dezede een
maal door de wetgevende macht toegekende subsi
die is niet uitgekeerd Jrunnen worden, omdat de
werken, waarvoor zjj verleend ywerd, niet werden
uitgevoerd. Na is de vraag alleen is de minister
gerechtigd om een gelijke som, eigenmachtig, zonder
voorkennis der wetgevende macht, voor andere wer
ken uit te keeren? En die vraag zal door niemand
bevestigend beantwoord worden. - Allerminst kan zjj
dit door de zoogenaamde «liberale» partjj, wier
hoofdkenmerk isbevordering der almacht van de
Tweede.Kamer; of zjj moet allé vroeger voorgestane
beginselen, ter wille van éen persoon, over boord
werpen. /»-,
BINNENLAND.
.Goes, 29 April 1878.
De- Minister van Waterstaat, Handel en Njj-
verbeid. brengt bij. deze ter kenisse der belangheb
benden, dat in de- maand November a. 8. een verge-
j lijkend onderzoek zal plaats hebben van desadspi-
i ranten voor de betrekking van surnumerair bjj het
vak der posterijen, waartoe twaalf plaatsen ter ver-
I vulling worden opengesteld. Zie de St.-Ct. no. 98.
Den 26steh en 27sten dezer, zullen op last van
den Minister van Oorlog te Bergen op Zoom maneu-
j vres met de drie wapens plaats hebben, onder bevel
1 van den luitenant-kolonel R. T. Jehu, van het 3de
i regiment infanterie. De generaal-majoor inspecteur
der infanterie zal deze maneuvres, waar toe een bat
terij veld-artillerie per spoor van Breda naar Bergen
op Zoom vertrekt, bijwonen. Later zullen dergelijke
maneuvres te 's Bosch door den luitenant-kol. K. J.
N. Weyland worden gekommandeerd.
Een en ander staat in verband met de eventuele
bevordering van genoemde hoofd-officieren, en moet
tevens dienen tot oefening der artillerie in het ver
voer van paarden en materiöel op spoortreinen. De
batterij zal dan ook dagelijks, na het eindigen der
maneuvres naar Breda terugkeeren. Hbl.
Zaterdag viel het 4jarig knaapje van den
hovenier Mijnsbergen alhier, van een planken de
sloot. De op het hulpgeschrei toegeschoten moe
der was zoo zeer ontsteld dat zjj haar kind niet
koD helpen. Den grootvader, die in de nabjjheid
werkte, mocht het gelukken zijn kleinkind te red-
deD.
- Zaterdag morgen had bet dochtertje van S.
alhier, het ongeluk, terwijl het naar een stok wil-
degrijpen,im4« zeerbreede waterleiding bjj het Station
te vallen. Nd?" veel moeite mocht het den zoon
van Riggaard gelukken de drenkelinge,' door haar
een stok toe te steken, te redden.
Uit Yereeke wordt gemeld: Kr is een begin
gemaakt met do bedijking»werken der schorren, ge
legen voor den Nieuw Olzendenpolderi Het werk
wordt met kracht aangevat en zonder onverwach-
ten tegenstand kunnen binnen 3- maanden weder
eene kleine 100-hectaren beste^bouwgrond aan de
zee ontwoekerd zgn. 7
De bedjjkingder voor den Nièiiwen Krabbendjjke-
polder gelegen schorren kan als voltooid worden
beschouwd; het ongunstige Beizoen, waarin de wer
ken grootendeels zijn uitgevoerd, heeft de opleve
ring zeer vertraagd. - G. Ct.
Dc bemanning van de Willem Barentz be
staat uit de officieren: A. de Brugne, L. R. Koo-
leman8 Beynen en jhr. H. M. Speelmanden zoöloog
dr. C. P. Sluyter, den arts Heyman van Anroo.y,
den photograaf W. J. A. Grant, den bootsman B.
Witte veen, den timmerman E. F. Vogelaars, en de
matrozen: J. De Brnjjn (scheepskok), J. Kamennans,
B. G. Baljé van Goes, A. De Waart, J. Roos en
D. de Wit.
Omtrent het Nederlaadsche Noordpool&chip, de Willem Ba
rents, schryft de Amst. Ct. nog dat wij wel der moeite wwrd
echten om onder de oogen onzer lezer*te brengen:
«Weldra, begiD Mei, wordt de N'oordpoolschoener in dienst
gesteld. Alie proviand komt aan boord en wordt op het schip
afgeleverd. Donderdag werd de atoomlier. met locomotief aan
boord geplaatst, bestemd voor het ophalen van de dieplood
lijnen, anker enz., en niet zoo al» men verhaalt heeft, voor
de log. Ieder die eenigazins met de hulpmiddelen der zeevaart
bekend ia, weet dat Janmaat voor het zoogenaamde loggen,
dat de afgelegde mijlen kennen doet, geen stoomkracht be
hoeft. Maar even als het hier mee ging, ia hèfc gesteld met
het zeggen van zeer veel prater* en naprater», die. md de
espeditie willen* of onwillens haai; booge waarde trachten terj,
ontnemen of hiertoe bijdragen. Ook in- andere opzichten wor
den er al zetr schee ve denkbeelden van gevormd. Velen
«tellen zich het kleine van den inbond zeer óverdreven voor.
Men denkt zich, als gevolg van h t bezichtigen der kajuiten
bij gelegenheid van het afloopen, de ruimte verre beneden d&
ware grootte. Toen waren de kajuiten overvol met bezoekers
en bij den uitroep-.'«ze znlleu het daar vrij bekrompen Reb
ben", denken velen gewia, dat officieren en bemanning met
de medereizende heeren op tee steeds met een hoogen hoed
op het hoofd door el aar schuiven. Men bedenkt niet, dat
twee derde deel oogereer of in de kooien of op de wacht
en aan het stuurrad i», en *he ovarigen in de drie afdeelingen
logies hebben. Do oppervlakte van het poolscbip en logies
kan in allen deele wedijveren met alle dergelijke schepen.
De hoogte van de kajuit enz. overtreft die der loogrooms onzer
oorlogsbodems (natuurlijk niet die der nienwere). Aan den
voormast, die ruim 18 M. hoog is, is d« uitkijk, het zooge
naamde kraaiennest; een verblijf in den vorm van een groole
ton met bordes er om.
Het schip roert 300 MJ. zeil. De wuterverplsatsiog. als
alles aan boord.is, bedraagt 170 M3. Hieruit blijkt, dat het
geheele gewicht van schip met inbond 170,000 kHo bedraagt.
Het beeft een diepgang van 9'/3 M. Bij het afloopen be
droeg de waterrerplaatsing 100 M3. met 1.87 M. diepzang.
De twee waterketels bevatten 5400 liter. In de IJszee heeft
mén bovendien gelegenheid om op de kombuis ijs te smelten,
en den voorraad aan te vullen, als het noodig moebt zijn.
Wij willen nog een paar regelen aan het interessante schip
wijden, niet aan dat ranke vaartuig, zoo als>taen het ook al
betiteld heeft. Een Tank schip immers zou den zeeman al
Zeer weinig gerustheid, om den tpcht naar de IJszee te ma
ken, verschaffen. De Willem BareStz is een deugdelijk stijf
schip. Die eigenschap is een der vele deugden er van en
geeft vertrouwen, om de gewichtige reis er mede te wagen.
Deze reis gaat eerst naar Spitsbergen op 76 tot 80° noorder
breedte, no< altijd onbewoond. Van daar gaat de tocht naar
Nova-Zembla op 50 tot 80® noorderbreedte. Beide bestem
mingsplaatsen zijn bekend als de glorie van den ondernemings
geest onzer voorvaderen en door de overwintering aldaar, zoo
voortreffelijk door onzen Tollen* bezongen. Toch vindt men
bier en dnar 8é ontdekking van Spitsbergen en Nova-Zembla
den Engelschen toegeschreven. Daarom alleen reeds doet het
ons goed, dat men met deze ezpeditie in die oorden ge—
denksteeben met inschriften zal plaatsen. Verder bepaalt het
programma van het doel en Ae verrichtingen der expeditie
zich voornamelijk tot het volgende:
Loodingen in diepzee; waarnemingen omtrent d*temperatuur
van bet water op den bodem en op verschillende diepten en
van het'zoutgebalte; onderzoekingen naar dieren en gewassen
der Poolstreken en zeeën; waarnemingen omtrent kracht en
richting der xeestroomingen, van dubbel groot belang daar de
IJszee de knooppunten bevat, waar konds en warme sfcroomen,
in verschillende richtingen elkander ontmoeten; allo mogelijke
meteorologische, magnetische,-hydrografische en natuurkundige
waarnemingen en sterrekundige plaatsbepalingen. Overigen*
dient de Noordpoolezpeditie tot het doen van geografische be-
palingen, land- en Jmstrerkenningen; tor het vormen vaj^zeeW"^
lieden, aan wie men later een weteD*ehappeHjkstatintf^zonknn-
nen toevertrouwen; tot het verkrygen van kennis omtrent y*-
na\ ïggtie en den waren toestand van' het- paky*, yin de zeeën,
door Barend* het eerst bevaren; .tot het verkrijgen van kennis
der plaatselijke toestanden, ook als voorbereiding tot op te.
richten stations op Siberische handelsreizen, enf.
Als men na onbevooroordeeld dat programma, ziet, dan moet
toch wel, "ook behalve de nationale eer, die wy te handhaven
hebben, het verheven doel van dén tocht gevoeld worden.
1 f
i.
-Ti
