Nieuwsblad Yoor
Noord-Beveland.
HET PEOTEST.
Ook tegen het door het tegenwoordig ministerie
ingediend ontwerp tot wijziging der schoolwet, is
door de anti-revolutionaire leden der Tweede Ka
mer, in den vorm van een nota, een protest inge
diend. Het is onderteekend door de heeren van
Asch van Wgek, Baron Mackay, Bar. van Was
senaar Ca^wijk, Jbr. Crexnor, van den Bercb van
Heemstede, rar, Teding van Berkhout, mr. Saay-
mans Vader, mr.Bichon van IJsselmonde en Jhr,
J. L. de Jonge.
Uitgaande van bet standpuntdat het kind, ook
wat zijn opvoeding betreft, behoort aan de ouders
en niet in de eerste plaats aan den Staat en dat de
grondwet vrijheid van ondertoijs gewaarborgd beeft,
ook aan den christen; ook aan hen, die dé op
voeding hunner kinderen, de godsdienstige ontwik
keling willen doen gepaard gaan met bet aanleeren
van algeineene kundigheden, hebben zij geprotes
teerd togen het hoofdbeginsel der ingediende wij
ziging, dat ook verder de staatsschool zóo bevoor
recht zal worden, dat de' bij de grondwet gewaar
borgde vrijheid feitelijk vernietigd wórdt. Bjj dit'
protest hebben zij op waardige wjjze alle verant
woordelijkheid voor die nieuwe wet van zich' ge
worpen en alleen het tegenwoordig ministerie en
ben die vóór de wet zullen stemmen, verantwoor
delijk gesteld.
Maar tevens komen zij in dit protest op tegen
de bewering van de regeering, dat de «groote meer
derheid der natie» getoond heeft gehecht te zjjn
aan de godedienstloOze staatsschool. Al moge een
kunstmatige indeeling der kiesdistricten oorzaak
zjjn, dat reeds de overtuiging der kiezers niet juist
wordt uitgedrukt door den uitslag der verkiezin
gen; toch bevat de natie dnizende buisgezinnen, die
ofschoon het hoofd daarvan geen recht tot
kiezen heeft toch belang in de al of niet christe
lijke opvoeding hunner kinderen stellen.
Zeer te recht.
Of dit protest veel zal baten Wjj gelpoyen het
ypor het oogenblik niet. Ofechopn de zich noe
mende «liberale» partjj in alle andere zaken fel pro
testeert tegen alle «protectionisme», klemt zjj in
zake onderwijs zich met de kraoht der wanhoop
daaraan vast. Overtuigd als zjj is, dat zjj alleen
door protectie der schatkist de school harer keuze
en harer wenschen kan staande houden. Maar ook
juist daarin ligt de veroordeeling van het tyran-
nieke standpunt door de «liberale» partjj ingenomen.
Laat zjj den eerlijken kamp aanvaarden; den kamp
met gelijke wapenen, indien zij durft. Laat zjj ge
lijke rechten toekennen aan de scholen van ver
schillende richting.
Meer vragen wij niet. Maar dit eischen wij ook
in het Nederland, steeds voor zjjn vrjjheidszin be-
rotfmdsteeds door zjjn vrijheidszin krachtig.
Al moge in dit opzicht de toekomst nog donker
zjjn, nog nergens aan de kimmen van den horizon de
kentookenen van den naderenden dageraad zich voor»
doeh, wjj wanhopen niet. Steunende op ons gOed
recht, blijven wjj 'vertrouwen dat oindeljjk de zege
tón ons zal zjjn. Trad Nederland eindelpk zjj het
ook eerst na tachtigjarigen strjjd zegevierend uit
do scbjjnbaar zoo ongelijke worsteling tegen vreem
de dwingelandjj, de kern der natie zal ook den kamp
voor tóar góéd vecht togen de tyr^n'nio vbn een bin-
nenlandsche partjj niet opgeven, voordat bok haar>
bok tegenover deko, recht zal zjjn toegekend;
Ben strjjd voor billijkheid en recht moei "en iol
ih'Nederland eenmaal zogevioron.
,,De minderheden moeten dan maar gedrukt
-worden."
Uit het 'offiotöol verslag omtrent hot lagör ondór-1
wjjs in den jare 1876/7, bljjkt: dat er 3821 scholen
in den land.e zijn, waarva.v 2705 publieke '-scholen,
en 982 bijzondere scholen niet gesubsidieerd, en 134
gesubsidieerd.
Voor de publieke scholen werd betaald uit de
kassen van bet Rjjk, de Provinciën en de steden,
na aftrek van eenige schoolgelden, f 6,500,000:—I
En voor de .bjjzondere scholen? nietsI
De oprichters en in-Btandrhonders dezer bjjzon
dere scholen hebben dus, naar bovengemelde verhou
ding, moeten opbrengen voor hun onderwjjs uit ei
gen middelen f 2,170,000,l
Indien zij» onderzoo ongehoorden last eenmaal be-
zwjjèende, hunne scholen eegs moestén loslatenj en
alzoo hunne kinderen naar cir,pnblieke sohpfen lie
ten overgaan, dan zouden hierdoor- de kosten, van
het publiek onderwjjs moeten stijgen tot f 8,670,000.
Uit bovenstaande cjjfers blijkt: walk schreeuwend
onregt wordt geleden door de voorstanders van het
bjjzoïfder onderwjjs, 'die niet alleen dit hun onder
wjjs moéten betalen, - maar ook nog hun aandëél moe
ten dragen'in de kosten vdor1 het publiek ondér-
wpB, terikjjl de rjjkB-, provinciale- eU gemeente-kas-
séh, veÈb 'dit onregt gelüeJpk jjrbfiteerenl '.*n£ hoe
veischrikkeljjk het is daf men deze onbillijkheid; oók
bij een' hiétiwe wet nog wederom poogt te besten
digen'én te verzwaren.
Zelfs van eenige te gemoetkoming of restitutie in
de f2,170,000, - waarvan de publieke kassen door
de bjjzondere scholen nn worden ontheven, wil de
meinprie v&n,toelichting niets weten. Het woord:
»de minderheden moeten dan maar gedrukt wor
den," zal dan nu wederom meedoogenloos worden
toegepast.
Merkwaardig zjjn de wendingen en de bogten waar
in de memorie van toelichting zich wringt om te
ontkomen aan de nemisis der geregtigheid welke te
gen zoo groote onderdrukking getuigt. Onder an
deren wordt in deze Memorie gezegddat bet niet
zou aangaan om eenige restitutie of Bubsidie te
verstrekken aan het bjjzonder onderwjjB, 'twelk het
publiek onderwjjs dan wel eens zou kunnen knak
ken 1Voorwaar, deze vrees getuigt weinig voor
het vertrouwen op het publiek onderwjjs bjj deszelfs
eigene aanbidders 1 En gewis, indien, de radicalen
in der daad bevreesd zijn, dat het vierde deel, 't
welk geenszins tot de rjjken, de edelen en de magti-
gen dezer wereld behoort, zou kunnen verdringen de
andere drie vierde deolen met hun collossaal stoffe-
ljjk vermogen, dan veroordeelen zjj hunne eigene
handelingen.
binnenland.
Gobs, 25 Maart 1878.
Vrjjdag avond begaf zich de wed. van L. al
hier, na den geboelen dag uit werken te zjjn geweest,
gezónd en wel te bed, doch wie beschrjjft de verba
zing, toen men haar des morgens levenloos naast haar
zoontje in bed vond. Naar men wil bad eénheroerte
haar getroffen. Zjj laat vier kinderen achter, waar
van het jóngste 8 jaren telt.
X)e Midd. Grt deelt mede dat de Koninkl. Ned.
Beiérsoh-biérbronwerjj te Amsterdam haar betalin
gen beeft gestaakt, sinds Zaterdag jl.
Aan bot Handelsbl. wordt gemeld, dat van wa
ge do directie der. Nederlandsohe Briersch-bierbxou-
werp te. Amsterdam een aanklacht is ingediend we*-,
géhs het bericht, dut zjj hare betalingen zou hebben
gestaakt.
Ten gevolge van het met 1 April a:'b. op éjjn
yóridek vijriuphd eervol ontslag aan den hoer ,W. Ji
N. liaadré1, treedt mot dien datnto als mederedactéut1
der Midd. Crt. in functie do hoor P. J. Tkk, to Mid-
aateg. ,y t
De Kamer van koophandel te Vlissingen beeft
besloten adhaesie te verleenen aan het adreB vande
Kamer te Middelburg, waarbjj deze de aandacht der
exploitatie-maatschappij vestigt op het wenscheljjke
eener verandering in de vertrekuren van sommige
treinen voor den aanstaanden zomerdienst.
In den loop van Vrijdag middag béroofde
in een hotel alhier een reiziger-zich met een pis
toolschot - van het leven. Verschillende 'geruch
ten omtrent de aanleidende oorzaak tot dezen zel$
moord waren-spoedig in orilldÖ!p.'! 'Van 'goederhaiid
verhamen wij heden, dat bedoëlde persoon
heèt, 25 jaar oud en geboortig uit 'Goor is. Dés
morgens was hjj met de mailboot uit Londen gej
komen. Tn den namiddag Werd hiér bij de jus
titie uit Amsterdam een verzoek ontvangen of be-^
doèlde persoon zich alhier bevond, met verzoek hem
alsdan te arrèsteeren.
Bg het verschijnen der justitie in bet hotel om
den gegeven last tot inhechtenisneming te volvoe
ren, begaf bjj zich naar zekere plaats, sloot de deur
en schoot zich mét een revolver in den mond,
waarop hjj oogenblibkeljjk een ljjk was. Z, D.
Bjj het comit&Wan uitvoering tot het doen van
een tocht naar dé IJszee, is van een ingezetene van
'sGravenbage een prachtigen bgbel in marokijnlede
ren band ontvangen. Op de eerste pagina komt bet
opschrift voor: »Van een Nederlander, die den Wil
lem jBarendsz op den kloeken, nationalen tocht met
zgne beste wenschen vergezelt, in Maart 1878. Psalm
1399 en 10", en daaronder eenige dichtregelen van
prof. Nicolaas Beets.
Het is dep lederbereiders te Waalwjjk gelukt
een soort cbagrjjnleder te maken van rpnderbuiden,
welk fabriekaat zoo goed uitgevallen is, dat men uitr
ziebt heeft dat het een geduchte concurrent zal wojft
den van het Duitscbe chagrjjnleder. Tót nu toe trok
men dit soort yah-Ieder meest nit Duitscbland.
De secretaris van het armbestuur in een dei;
kleine gemeenten van Zeeland, moet zich, naar mep.
ons meldt, aan valscbheid in geschrifte hebben'jBchpl-
dig gemaakt.Hg is bereids in hechtenis genpmeA
en naar het huis yan arrest te Middelburg overge.-
bracht. Vod.
In een voornaam hotel te: Utrecht is een bran
dende gaskroon van 12 pitten onder groot gedruisoh
omlaag gevallen. Ongelukken werden niet veroor
zaakt, maar de ontsteltenis der gasten was groot;
Het gas werd dadelijk afgesloten.
Dinsdag zjjn bij het vetrichten van eenige
werkzaamheden tot het opsporen van een lek boven
eene poort in het fort te Rammekens, in het ver-
wulf boven die poort, te midden der aarde waarme
de dit opgevuld is, opgegraven de geraamten van
zeven Ijjken, zonder kiBten, met de voeten aan el
kander liggende. Vermoedelijk heeft men hier te
denken aan éen overbljjfsel nit o ver ouden tjjd, mis
schien nit het tgdvakjder Spaansche overheersohing;
Bljjkbaar waren het geraamten van manhen -van
jeugdigen, leeftjjdi
Het Kustlicht te Wéstkapélle, waarvan de wer
king op den 20 Maart 1818 aanving;bestaat atèoo
daar sindé!60 jaar. Aanvankelijk samengesteld
nit 15-lampen, werden deze 34 jaar later vervan
gen door 'öén'éatadloptriek licht yünden len rhng,
even als dat, hetWelfc óp den- Knstlichttoren bjj
Haamötéde gep&atst'ié; met welke nieaWé vérlich
ting den 1 Juli1'185U! een gerégeld begin werd ge*
maakt./'"
Hettiudertieheid tuescbèn beide KnötliobtéU be-
staat hu «eniglgk hiCrlhidat hétRokt' te -WéBt*
kapelle stilstaand iB, terwjjl dat'-bjr''>Hhambtedö
ronddrdait étt télkéna éené verduistóthig tö Weeg
br'öngt.:
3,106,59 Ö.45 4 f Hiss, har ',.25 y.20
8,53 S.55 m-' _ri »tad*6,
7,15 9,10 dSm. ïiddelh a 6-9 L83
*iddelb. T 6 1? 7 H
Arnomaid. 6.ZO
'iH.Aronii 6,36
öpes6,47
Bierelinze. 7,
•Vlake 7,8
Kruiaiagen 7,14
Krabbend.. 7,25
•Rilland7.82
Wóenadr... 7,47
Berg.nn z. 8,2
•Aan detehahen wordt alléén ^teatopt, 'wanneer Wouw...;,. 8,14
daar reirizerg worden opgenomen of nitzelaten. Roosend. A 8,25 8,45 10 50
Dexe Coprant vojgebijnt, nitgeaonderd op Chriatelijke feeitdagea. de» Maf.*daf, eo De*fUrdafs mtondt. ;Prya V kwartaal i Q.85. fr.poatn,Afxonderliike Nómmer»
Pry» der Advortentien 10ot. per regel, groote letter» en vignetten naar plaatsruimte. Geboorte-, huwelijk» en doodberichten van 1—5 regel» 50 cent.
Alle Stukken de redactie betreffende, gelieve men. minstens een,dag; vóór de nitga,vfranco loe te/énuen ann den {Tittfever A.C. DB JOWGB S3», te Öoes.
Aoeond. V
g Wonw-
flBerg.opZ.
go l Woen»dr
♦Rilland,...
1 Krabbend.
Ja fKrniningen
.S *Ylakp
Biezelinge..
IGoes8,15
g l'sH.Arend» 8,28
g I Arnemnid. 8,89
S f JUddelb. -
S Tliss 8tad 9,
t>- bav.
S.~ 11.50
9,10 12.6
9,22 12,20 3,344,5
9,81 12,80
9,45 12.45 -
9,51 12,53 -
10,4 1,5
10,9 1,11
10,20 1,22 4.36
i0,30 1,33 4,47
1,41
1,68
2,4 3,805,16
2,7 8,40 5,20
2,15
6,80
10,88
10,55
11,1
11,6
11,15
8.16
9,52
10,85
12.45 3;—
5,30
12,58 3,10
5,89
12,57
5.42
1,4
5,50
1,1»
6,6
1,29
6,18
1,40
6,81
1,47
6,39
1,57 -
6,45
2.7 -
6,56
2,18
7,8
2.27
7,24
2,40
4,25 7,41
2,52
4.89
7,54
8,1
4,50
8,5
f-rtiei: :e Janfgang,
